Τι θα σημάνει ένα "κούρεμα" του ελληνικού χρέους για καταθέσεις, τράπεζες, συντάξεις

Προ των θυρών βρίσκεται πλέον η «συντεταγμένη χρεοκοπία» της Ελλάδας ή άλλως πώς διατυπωμένη «ελεγχόμενη πτώχευση». Στο περιθώριο της ετήσιας συνόδου του ΔΝΤ στην Ουάσιγκτον έγινε πλέον σαφής αναφορά για «κούρεμα» της τάξης του 50% και για μακρά περίοδο παραμονής της χώρας εκτός αγορών.

Οι εξελίξεις βαίνουν ραγδαίες καθώς η αποτυχία της Ελλάδας να προσεγγίσει τους στόχους που είχε συμφωνήσει, δεν βάζει μόνο σε κίνδυνο την 6η δόση και την παραμονή της χώρας στο ευρώ, αλλά απειλεί με φαινόμενο ντόμινο πολλαπλασιασμού και εξάπλωσης της χρεοκοπίας στην Ευρώπη.

Στο τραπέζι πέφτουν πολλά σενάρια για το μέλλον της Ελλάδας και προς το παρόν φαίνεται να επικρατεί αυτό της αποφυγής κινήσεων που θα οδηγούσαν σε ντόμινο καταρρεύσεων, άρα του σεναρίου άμεσης δρομολόγησης εξόδου από το ευρώ που υποστηρίζουν πλέον αρκετοί στην ευρωζώνη.

Η σημερινή τηλεδιάσκεψη του πρωθυπουργού με τον Γάλλο πρόεδρο και την Γερμανίδα καγκελάριο αποτελεί προσπάθεια ανακοπής της αυξητικής τάσης της αναταραχής στις ευρωπαϊκές αγορές.

Με βάση τα δημοσιεύματα και τις δηλώσεις των τελευταίων ημερών των Ευρωπαίων και ιδίως των Γερμανών αξιωματούχων, τα σενάρια που έχουν πέσει στο τραπέζι ομαδοποιούνται σε τρία βασικά σχήματα.

Τα τρία σενάρια

Α) Επιτάχυνση υλοποίησης των αποφάσεων της 21ης Ιουλίου στην ευρωζώνη και εξάντληση των πιέσεων στην Ελλάδα, να εφαρμόσει τις μεταρρυθμίσεις με την αναστολή εκταμίευσης της 6ης δόσης, συν κάποιες τροποποιήσεις που θα καθησυχάσουν.

Β) Επίσπευση του ESM, πιθανόν μέσω της τρέχουσας απόφασης για αύξηση των κεφαλαίων και διεύρυνση των αρμοδιοτήτων του EFSF με στόχο την ελεγχόμενη χρεοκοπία της Ελλάδας με υποχρεωτικό «κούρεμα» της τάξης του 50% και στο βαθμό που δείχνει πρόοδο στη δημοσιονομική εξυγίανση και τις μεταρρυθμίσεις την παραμονή της στο ευρώ.

Γ) Ελεγχόμενη χρεοκοπία της Ελλάδας και εξώθησή της εκτός ευρώ.

Το πρώτο και το δεύτερο σενάριο είναι προς το παρόν αυτά που συγκεντρώνουν τις περισσότερες σύμφωνες γνώμες. Το τρίτο εκτιμάται πως θα αρχίσει να κερδίζει έδαφος, αν στο επόμενο τρίμηνο δεν υπάρχουν απτά αποτελέσματα των μεταρρυθμίσεων και των δημοσιονομικών μέτρων και αποδειχτεί πως τα περί εφεδρειών και αποκρατικοποιήσεων δεν ήταν μια από τα ίδια των προηγούμενων τριμήνων.

Οι επιπτώσεις της ελεγχόμενης χρεοκοπίας:

Το πρώτο σενάριο έχει αναλυθεί τους τελευταίους μήνες για τις επιπτώσεις που θα έχει σε τράπεζες και ασφαλιστικά ταμεία.

Τι σημαίνει το σενάριο της ελεγχόμενης χρεοκοπίας, με 50% «κούρεμα» και παραμονής στο ευρώ.

Το σενάριο αυτό επαναλαμβάνει εδώ και μήνες ο σύμβουλος της καγκελαρίας Λαρς Φελντ, αλλά το προεξοφλούν και οι αγορές με τα CDS να στοιχηματίζουν κατά 98% σε χρεοκοπία.

Συνέπειες για τράπεζες:

Ένα «κούρεμα» της τάξης του 50% σημαίνει εδώ και τώρα διαγραφή αντίστοιχων ομολόγων από τα χαρτοφυλάκια. Αν χρειαζόταν ΑΜΚ με το ήπιο σχέδιο της 21 Ιουλίου, τώρα θα χρειαστούν πολύ περισσότερα κεφάλαια.

Στο βαθμό που δεν υπάρξει προθυμία ή δυνατότητα από τους παλιούς μετόχους, οι ανακεφαλαιώσεις θα πρέπει να γίνουν από τα ειδικά ταμεία που υπάρχουν και αυτά που ενδεχομένως προβλεφθούν.

Άρα, είμαστε πιο κοντά στο σενάριο κρατικοποίησης των τραπεζών. Αυτό δεν θα έχει καμιά επίπτωση σε καταθέσεις και δανειολήπτες. Θα σημάνει όμως μηδενισμό της αξίας των μετοχών των παλιών μετόχων και πιθανό να οδηγήσει σε αφελληνισμό του κλάδου.

Το «κύμα» θα χτυπήσει και αρκετές ευρωπαϊκές τράπεζες οι οποίες θα χρειαστούν ΑΜΚ και ανακεφαλαιώσεις.

Οι επιπτώσεις της ελεγχόμενης χρεοκοπίας στα ασφαλιστικά ταμεία:

Ανάλογα θα μειωθεί και η αξία των ομολόγων, οπότε θα αναγκαστούν να μειώσουν και την συνταξιοδοτική τους ικανότητα. Καθώς όμως το ελληνικό κράτος εγγυάται τις συντάξεις, θα αυξηθούν οι δαπάνες του προϋπολογισμού για συντάξεις.

Με μια απλή προβολή, αυτό σημαίνει πως αν οι δαπάνες για συντάξεις δημοσίου και ιδιωτικού τομέα φτάνουν τα 22-23 δισ. ευρώ θα σκαρφαλώσουν κατά μερικά δισ.

Αναστολή των συντάξεων όσων δεν έχουν συμπληρώσει το εθνικό συνταξιοδοτικό όριο και δραστική μείωση όλων των άλλων συντάξεων, ανάλογα με το ύψος της δαπάνης που μπορεί να αντέξει ένας προϋπολογισμός του μεγέθους της ελληνικής οικονομίας και του ελληνικού δημογραφικού δυναμικού.

Σχετικά με τις καταθέσεις πάντως, θυμίζουμε ότι ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και υπουργός Οικονομικών κ. Ε.Βενιζέλος, είχε δηλώσει μετά τη σύνοδο της 21^ης Ιουλίου, που αποφασίστηκε εκεί ένα πρώτο «κούρεμα» των ελληνικών ομολόγων ότι «Οι καταθέσεις δεν κινδυνεύουν… Εξασφαλίζεται πλήρως το τραπεζικό σύστημα και διασφαλίζεται στο 100% η ρευστότητα».