Η βαθύτερη ύφεση προκλήθηκε από την εφαρμογή των μέτρων του Μνημονίου

 του Μανόλη Δρεττάκη*

Ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και υπουργός των Οικονομικών, επικαλούμενος, τη βαθύτερη ύφεση στην οποία έχει πέσει η ελληνική οικονομία, προσπάθησε, ανεπιτυχώς, να διαπραγματευθεί κάποιες αλλαγές στους όρους του Μνημονίου και του Μεσοπρόθεσμου Προγράμματος.

Η ανακάλυψη της ύφεσης είναι εντελώς όψιμη, δεδομένου ότι τόσο ο πρωθυπουργός όσο και ο προκάτοχος του σημερινού υπουργού Οικονομικών θέλησαν να αγνοήσουν το γεγονός ότι ο ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ της χώρας σε σταθερές τιμές το 2008 μειώθηκε ελαφρά και το 2009 η ελληνική οικονομία είχε βυθιστεί στην ύφεση. Οι εξελίξεις αυτής συνέβαλαν στο να κινηθούν σε υψηλότερα επίπεδα, ως ποσοστά του ΑΕΠ, τόσο το δημόσιο έλλειμμα όσο και το δημόσιο χρέος σε σύγκριση με εκείνα στα οποία τα ανέβασε η, πράγματι αποτυχημένη, οικονομική πολιτική της προηγούμενης κυβέρνησης. Η έρευνα που διεξάγουν οι δικαστικές αρχές θα δείξει για το αν και κατά πόσο το ύψος στο οποίο τελικά έφτασε το δημόσιο έλλειμμα το 2009, εκτός από τους παραπάνω λόγους, οφείλεται και στο «φούσκωμά» του από τη σημερινή κυβέρνηση όταν ανέλαβε την εξουσία.
Με δεδομένες αυτές τις εξελίξεις, η κυβέρνηση, χωρίς καμιά διαπραγμάτευση, υπέγραψε και ψήφισε τόσο το Μνημόνιο όσο και το Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα, υποτιμώντας τις δυσμενείς επιπτώσεις που θα είχε στην ελληνική οικονομία που ήδη βρισκόταν σε ύφεση, η εφαρμογή των μέτρων που περιλαμβάνονται στα κείμενα αυτά που είναι νόμοι του κράτους.
Η συνέχιση, όμως, της ύφεσης της ελληνικής οικονομίας το 2010 και το 2011 δεν οφείλεται σε ύφεση της παγκόσμιας οικονομίας και ειδικότερα της οικονομίας του συνόλου των 27 κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ε.Ε.27), δεδομένου ότι αυτή, μετά από μια καθίζηση το 2009, άρχισε να ανακάμπτει, έστω και με βραδείς ρυθμούς.
Προκειμένου να εξετάσουμε την πορεία του ΑΕΠ της χώρας μας σε σχέση με εκείνη της Ε.Ε.27 με βάση τα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ) για τα έτη 2006-2010 (που δόθηκαν στη δημοσιότητα στις 5.10.11) και τα στοιχεία της Στατιστικής Υπηρεσίας της Ε.Ε., της Eurostat για τα έτη 2004-2011, δίνεται στην 1η στήλη του Πίνακα που ακολουθεί το ΑΕΠ της Ε.Ε.27 ως συνόλου σε σταθερές τιμές ως δείκτης με 2005=100 την περίοδο 2004-2011 (τα στοιχεία του 2011 είναι προβλέψεις) και στη 2η εκείνο της χώρας μας. Στην 3η και 4η στήλη δίνονται οι ποσοστιαίες μεταβολές τους.

Από τις δύο τελευταίες στήλες του Πίνακα αυτού φαίνεται ότι:
Η πορεία της ελληνικής οικονομίας ακολουθούσε εκείνη της οικονομίας της Ε.Ε.27 ως συνόλου, με διαφορετικούς, όμως ρυθμούς μέχρι και το 2007.
Το 2008 σημειώθηκε μεγάλη κάμψη του ρυθμού αύξησης του ΑΕΠ στην Ε.Ε.27, και στην Ελλάδα ελαφρά μείωση του ΑΕΠ.
Το 2009, όταν κορυφώθηκε η παγκόσμια οικονομική κρίση τόσο η οικονομία της ΕΕ27 όσο και της Ελλάδας βυθίστηκαν στην ύφεση.
Τα έτη 2010 και 2011, όμως, ο σχετικός συγχρονισμός της ελληνικής οικονομίας με εκείνη της ΕΕ27 ως συνόλου ανατρέπεται, δεδομένου ότι η μεν οικονομία της ΕΕ27 σημειώνει μια ελαφρά ανάκαμψη το 2010 και το 2011, ενώ αντίθετα η ελληνική οικονομία βυθίζεται στην ύφεση το 2010 και ή ύφεση αναμένεται να είναι βαθύτερη το 2011 (το ποσοστό της μείωσης του ΑΕΠ σε σταθερές τιμές φέτος αναμένεται να είναι υψηλότερο εκείνου που δείχνει ο Πίνακας με βάση τις προβλέψεις της Eurostat).
Παραστατικότερα η σχέση ανάμεσα στον ρυθμό μεταβολής του ΑΕΠ της οικονομίας της ΕΕ27 ως συνόλου και εκείνου της χώρας μας φαίνεται στο Διάγραμμα που ακολουθεί.
Από το Διάγραμμα φαίνεται καθαρά η αντιστροφή της σχέσης της πορείας της ελληνικής οικονομίας με εκείνη της οικονομίας της ΕΕ27 ως συνόλου τα έτη 2010 και 2011. Η αντιστροφή αυτή προκλήθηκε από τη δραστική μείωση των εισοδημάτων των μισθωτών και συνταξιούχων, την επίσης δραστική μείωση των επενδύσεων και τη μείωση της κατανάλωσης, τόσο εξαιτίας της μείωσης των εισοδημάτων όσο και του υψηλού πληθωρισμού που διατηρήθηκε σε υψηλά επίπεδα λόγω της αύξησης των έμμεσων φόρων.
Η βαθύτερη, όμως, ύφεση, δηλαδή το χαμηλότερο ΑΕΠ, εκτός από τα υψηλά δημόσια ελλείμματα τόσο το 2010 όσο και το 2011, συνέβαλε στο μεν δημόσιο έλλειμμα ως ποσοστό του ΑΕΠ να παραμείνει σε υψηλά επίπεδα και το δε δημόσιο χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ να αυξηθεί το 2010, ενώ το 2011 το δημόσιο έλλειμμα θα εξακολουθήσει να είναι πολύ υψηλό και δημόσιο χρέος να εκτιναχθεί πάνω από το 150% του ΑΕΠ.
Η αναμενόμενη εντατικοποίηση της καταστροφικής αυτής πολιτικής το 2012, αντί για βελτίωση, θα προκαλέσει χειροτέρευση όλων των δεινών που προαναφέρθηκαν για την ελληνική οικονομία και κοινωνία, και, δυστυχώς, δεν πρόκειται να μειώσει το αβάστακτο δημόσιο χρέος.

*Ο Μανόλης Γ. Δρεττάκης είναι τέως αντιπρόεδρος της Βουλής, υπουργός και καθηγητής της ΑΣΟΕΕ