Αλλάζουμε αγοραστικές συνήθειες λόγω κρίσης

Η κρίση αλλάζει τις αγοραστικές συνήθειες για εννέα στους δέκα καταναλωτές, όπως προκύπτει από έρευνα, με ερωτηματολόγια, που διενήργησε το Κέντρο Προστασίας Καταναλωτών (ΚΕΠΚΑ) σε 1.126 άτομα, το διάστημα 1-30 Σεπτεμβρίου 2011.

Σύμφωνα με τα ευρήματα, το 27,54% των καταναλωτών δηλώνει ότι ψάχνει, τα ίδια προϊόντα σε χαμηλότερη τιμή και σε άλλα καταστήματα, το 27,03% στράφηκε ήδη σε προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας, ενώ το 24,49% των καταναλωτών δηλώνει ότι αγοράζει πλέον μόνο τα απαραίτητα.

Οπως σημειώνει το ΚΕΠΚΑ, τα ποσοστά αυτά δείχνουν ότι η πλειονότητα των καταναλωτών στην Ελλάδα έχει κάνει σημαντικές αλλαγές στον τρόπο που αγοράζει τα προϊόντα καθημερινής χρήσης.

Ωστόσο, το 72,97% εξακολουθεί να αγοράζει τις επώνυμες μάρκες που αγόραζε, κάτι που, όπως αναφέρει το ΚΕΠΚΑ, σημαίνει ότι δεν έχει σταλεί το μήνυμα που πρέπει στην αγορά. Παράλληλα, παρά την κρίση, το ποσοστό των καταναλωτών που τηρεί πάντα αρχείο τιμών είναι πολύ μικρό, μόλις 10,66%, ενώ ακόμα και αυτοί που καταγράφουν τις τιμές (13,14%), δεν τηρούν πάντα αυτό το αρχείο.

Από άλλη έρευνα, με αντικείμενο τις διατροφικές συνήθειες, που διενήργησε παράλληλα το ΚΕΠΚΑ σε 1.250 άτομα, προκύπτει ότι το 72,16 % των καταναλωτών έχει αλλάξει τις διατροφικές του συνήθειες, ποσοστό αυξημένο κατά 20 μονάδες, λόγω της κρίσης, σε σχέση με αντίστοιχα ευρήματα του 2006.

Βασική αιτία της αλλαγής των διατροφικών συνηθειών είναι η υγεία, ενώ η οικονομική κατάσταση, που το 2006 επηρέαζε 2,61% των καταναλωτών, τώρα επηρεάζει το 19,91%. Πάντως, η οικονομική κρίση φαίνεται ότι έκανε τους καταναλωτές της χώρας μας να επιστρέψουν σε πιο ισορροπημένες και υγιεινές διατροφικές επιλογές, και συγκεκριμένα τους έφερε πιο κοντά στη μεσογειακή διατροφή.

Οδηγίες για φτηνή και υγιεινή διατροφή

Σε μια προσπάθεια ενημέρωσης του καταναλωτή σχετικά με τις καλύτερες αλλά και οικονομικότερες επιλογές τροφών για να επιτευχθεί η σωστή διατροφή χωρίς να επιβαρυνθεί η τσέπη τους, παρουσιάζουμε ορισμένες πρακτικές λύσεις:

Επιλέξτε φρούτα και λαχανικά εποχής. Είναι συνήθως οικονομικότερα αλλά και με καλύτερη θρεπτική αξία από τα φρούτα και λαχανικά θερμοκηπίου ή εισαγωγής. Προκειμένου να μην αποκλείσετε μια φρέσκια τροφή επειδή είναι ΄ακριβή’ προτιμήστε να την καταναλώσετε σε μορφή κατεψυγμένου προϊόντος. Μπορεί η θρεπτική της αξία να είναι υποδεέστερη, όμως θα πάρετε κάποια θρεπτικά συστατικά και θα γλιτώσετε και χρήματα. Πολλές υγιεινές τροφές που θα πρέπει να βρίσκονται σε καθημερινή βάση κρατάνε χαμηλά την τιμή τους. Το ψωμί ολικής άλεσης, το μαύρο ρύζι, η πατάτα και τα μακαρόνια ολικής άλεσης είναι τροφές που θα πρέπει να συνοδεύουν το κάθε κυρίως γεύμα σας και η τιμή τους ακόμα παραμένει χαμηλή. Η μεγαλύτερη ανησυχία σε σχέση με τις τιμές των τροφίμων σχετίζεται με το κόκκινο κρέας. Συγκεκριμένα, εμείς οι διαιτολόγοι προτείνουμε συνήθως άπαχο κόκκινο κρέας του οποίου η τιμή κυμαίνεται μεταξύ 8-12 ευρώ το κιλό, ενώ μπορεί να βρεθεί ένα υποδεέστερο κομμάτι κρέατος με περισσότερο κορεσμένο λίπος στα 4-5 ευρώ το κιλό. Στο σημείο αυτό θα θέλαμε να τονιστεί πως σε καμία περίπτωση δεν προτείνουμε να υποβαθμίσετε την ποιότητα του κόκκινου κρέατος που επιλέγετε και να προτιμήσετε το πιο οικονομικό. Αντιθέτως, αυτό που προτείνουμε είναι η μείωση της κατανάλωσης κόκκινου κρέατος στη μια φορά την εβδομάδα. Εξάλλου έτσι προσεγγίζετε καλύτερα το μοντέλο της μεσογειακής διατροφής που προτείνει την κατανάλωση 120 γρ. κόκκινου κρέατος σε μηνιαία βάση.

Η κατανάλωση πουλερικών (κοτόπουλου ή γαλοπούλας) μια φορά την εβδομάδα αποτελεί μια υγιεινή και οικονομική λύση. Το κοτόπουλο και η γαλοπούλα πωλούνται 3,5 έως 4,5 ευρώ το κιλό και είναι τροφές πλούσιες σε πρωτεΐνη, χαμηλότερες σε σίδηρο και κορεσμένα λιπαρά από ότι το κόκκινο κρέας, αλλά ωστόσο χαμηλότερες και σε χοληστερίνη (85mg ανά 100γρ πουλερικού, ενώ το συκώτι έχει 600mg στα 100γρ). Συμπερασματικά, η κατανάλωση κοτόπουλου ή γαλοπούλας μια φορά την εβδομάδα είναι οικονομική αλλά παράλληλα και υγιεινή. Άλλη μια κατηγορία τροφών που είναι αρκετά παρεξημένη για το κόστος της είναι τα ψάρια. Πράγματι υπάρχουν κατηγορίες ψαριών όπως ο σολωμός, ο ξιφίας ή η πελαγίσια τσιπούρα των οποίων το κόστος ξεπερνά τα 20 ευρώ το κιλό, γεγονός που τα κάνει απλησίαστα για εβδομαδιαία κατανάλωση από μια μέση ελληνική οικογένεια. Όμως υπάρχουν και οικονομικότερα ψάρια, όπως για παράδειγμα οι σαρδέλλες (που είναι και πλούσιες σε ω-3) ή ο γάβρος ή η τσιπούρα ιχθυοτροφείου τα οποία προσεγγίζουν τα 3-7ευρώ το κιλό και μπορούν να καταναλωθούν 1-2 φορές την εβδομάδα. Για όσους δεν επιλέγουν το μαγείρεμα ψαριών λόγω χρόνου, η επιλογή του τόνου κονσέρβας ναι μεν είναι θρεπτικά υποδεέστερη, ωστόσο καλύτερη από το να μη βάζουν καθόλου το ψάρι στη διατροφή τους.

Η κατανάλωση οσπρίων 1-2 φορές την εβδομάδα αποτελεί μια οικονομική αλλά ταυτόχρονα εξαιρετικά υγιεινή επιλογή, καθώς τα όσπρια περιέχουν διαλυτές και αδιάλυτες φυτικές ίνες και πρωτείνη. Προκειμένου να μειώσετε το κοστολόγιο της διατροφής σας περιορίστε την κατανάλωση βιομηχανοποιημένων προϊόντων, τα οποία αφενός στοιχίζουν αρκετά και αφετέρου είναι συνήθως πλούσια σε λιπαρά, αλάτι και ζάχαρη. Για ενδιάμεσα σνακ επιλέξετε φυσικές τροφές, όπως φρούτα ή γιαούρτι ή γάλα 0-1,5% λιπαρά. Πολλές φορές το φαγητό εκτός σπιτιού είναι συνδυαστικά ακριβό και ιδιαίτερα πλούσιο σε λιπαρά. Καλό θα ήταν να περιορίσετε την κατανάλωσή του στις 2 έως 3 φορές το μήνα και να επιλέγετε περισσότερο υγιεινές τροφές και λιγότερα τηγανιτά φαγητά, μεζεδάκια ή σύνθετα φαγητά με πλούσιες σε λιπαρά σάλτσες. Συμπερασματικά, δεν είναι ανέφικτο να συνδυαστεί η υγιεινή με την οικονομική διατροφή, αρκεί να υπάρχει οργάνωση και κατάλληλος προγραμματισμός στα οικιακά ψώνια.