Μία κινητοποίηση των επαγγελματιών του Θερμαϊκού πριν 91 χρόνια

του Σπύρου Κουζινόπουλου
Πέρασαν 91 χρόνια από μία δυναμική κινητοποίηση που είχαν πραγματοποιήσει προς τις αρμόδιες αρχές, στη Θεσσαλονίκη, οι πρώτοι μικροεπαγγελματίες της ανατολικής ακτής του Θερμαϊκού και που ουσιαστικά επρόκειτο για την πρώτη οργανωμένη διαμαρτυρία των εμπόρων και επαγγελματιών της περιοχής.

Τον Ιανουάριο του 1933, οι μικροεπιχειρηματίες που κατείχαν υπόστεγα επί της «ακτής Τουρισμού», όπως ονομαζόταν τότε η ακτή της Περαίας, των Νέων Επιβατών και της Αγίας Τριάδας, μετά από συγκέντρωση που πραγματοποίησαν, μετέβησαν στη Θεσσαλονίκη προκειμένου να διαμαρτυρηθούν έντονα στη Γενική Διοίκηση Μακεδονίας για μία αφάνταστη και πολυέξοδη ταλαιπωρία την οποία υφίσταντο.

Τι συνέβαινε: Τα υπόστεγα αυτά που χρησιμοποιούσαν, καθώς και η ακτή, ανήκαν στις υπηρεσίες Τουρισμού (τον κατοπινό ΕΟΤ) και Αεροπορικής Άμυνας. Και έπρεπε οι μικροεπιχειρηματίες να μεταβαίνουν κάθε τόσο από τους προσφυγικούς οικισμούς στη Θεσσαλονίκη για την καταβολή των ενοικίων, χάνοντας χρόνο αλλά και χρήματα, δεδομένου ότι η συγκοινωνία τότε ήταν πανάθλια και τα μεταφορικά μέσα ελάχιστα. Όταν δε καθυστερούσαν την καταβολή των ενοικίων, δέχονταν «βροχή» τηλεγραφικών προσκλήσεων από τους αρμοδίους των δύο αυτών υπηρεσιών και μάλιστα σε ανάρμοστο ύφος πολλές φορές. Χρειάστηκαν δε και άλλες κινητοποιήσεις μέχρι να επιλυθεί το ζήτημα.

Και το καλοκαίρι του ίδιου έτους

Το ίδιο έτος και συγκεκριμένα το καλοκαίρι του 1933 υπήρξε και άλλη κινητοποίηση. Επιτροπές προσφύγων από τους παράλιους οικισμούς της Περαίας, των Νέων Επιβατών και της Αγίας Τριάδας, μαζί με εκπροσώπους των κοινοτήτων, μετέφεραν στη Γενική Διοίκηση Μακεδονίας το κλίμα εξέγερσης που επικρατούσε στην περιοχή, για τις προθέσεις της υπηρεσίας Τουρισμού να νοικιάσει καμπίνες και υπόστεγα στην ακτή, σε έκταση που δεν της ανήκε και να αποκλείσει εντελώς την πρόσβαση προς τη θάλασσα, προς ζημία των κατοίκων. 1 Το αίτημα των κατοίκων θα πρέπει μάλλον να ικανοποιήθηκε γιατί δεν υπήρξε συνέχεια στις κινητοποιήσεις τους.

Ο εποικισμός της περιοχής

Να θυμηθούμε ότι μετά τη Μικρασιατική καταστροφή, εποικίστηκε η αραιοκατοικημένη μέχρι τότε, από την περίοδο της τουρκοκρατίας, ανατολική ακτή του Θερμαϊκού, με την εγκατάσταση 1.754 προσφύγων στην Περαία, τους Νέους Επιβάτες και Αγία Τριάδα.

Στο συνοικισμό που αρχικά ονομάστηκε Νέα Καλλίπολις, είχαν αφιχθεί το 1923, 73 οικογένειες προσφύγων εξ Ανατολικής Θράκης (282 άτομα) και 132 εκ Μικράς Ασίας (458 άτομα), που δημιούργησαν χωριό σε απόσταση ενός χιλιομέτρου από τη θάλασσα, στους παρακείμενους λοφίσκους σε υψόμετρο 60 μέτρων. Κατάγονταν από το Γαλατά (50 οικογένειες), Καλλίπολη (10), Τζιμόβασι (49), Μολδοβάνι (65) και από αλλού. Δόθηκε στο χωριό η ονομασία Περαία. Το 1928, το χωριό αριθμούσε 842 άτομα και το 1940 1.038 άτομα.

Εγγύς, ο συνοικισμός Μπαχτσέ Τσιφλίκ είχε, το 1920, 43 Έλληνες και μουσουλμάνους. Αποκαταστάθηκαν στα πρανή, σε απόσταση ενός χιλιομέτρου από τη θάλασσα σε υψόμετρο 25 μέτρων, 156 οικογένειες προσφύγων (631 άτομα) προερχόμενες από το χωριό Επιβάτες Ανατολικής Θράκης, με ίδρυση του χωριού Νέοι Επιβάται. Το 1928, ανήλθαν στους 916 κατοίκους.

Τέλος στο Χατζή Μπαλή [Αγία Τριάδα], αγρόκτημα έκτασης 10.000 στρεμμάτων, ήταν στα χρόνια της οθωμανικής κυριαρχίας εγκατεστημένοι χριστιανοί και μουσουλμάνοι. Το 1862, ο συνοικισμός είχε 12 χριστιανικά σπίτια. Περί το 1900 και μέχρι τους βαλκανικούς πολέμους, διέθετε υποδομή 18 κτισμάτων και 50 κατοίκους, χριστιανούς και μουσουλμάνους. Το 1920, πριν την άφιξη των προσφύγων, ζούσαν 27 κάτοικοι.2 

1. Εφημερίς των Βαλκανίων, Θεσσαλονίκη, 19 Ιουνίου 1933 
2.   Αλέξανδρος Δάγκας Η περιφέρεια Θεσσαλονίκης στον 20^ο αιώνα, η περίοδος έως το 1945, Θεσσαλονίκη 2010, Επίκεντρο, σ.33