Τι δεν υπολόγισαν όσοι αποφάσισαν το κλείσιμο της ΕΡΤ

του Νίκου Φελέκη

Η μοίρα χθες μου επεφύλασσε ένα περίεργο προνόμιο. Είχα προσκληθεί να σχολιάσω, στο κεντρικό δελτίο ειδήσεων της ΝΕΤ, τις εξελίξεις μετά το ναυάγιο στην ιδιωτικοποίηση της ΔΕΠΑ. Η ατζέντα όμως μετά το μεσημέρι άλλαξε. Η ΕΡΤ ανακοινώθηκε πως κλείνει. Ξαφνικά έγινα κομμάτι ενός «ιστορικού» γεγονότος.

Συμμετείχα στο τελευταίο δελτίο ειδήσεων της ΕΡΤ πριν η οθόνη γίνει μαύρη. Θλιβερό προνόμιο. Και άδικο για τους συναδέλφους που εργάζονται στην ΕΡΤ.

Πριν μπω στο στούντιο ήταν συγκεντρωμένοι στο προαύλιο, αλλά και εντός του κτιρίου περίπου 2.000 άτομα. Όταν έφυγα από την ΕΡΤ πρέπει να ξεπερνούσαν τις 4.000, και αργότερα έγιναν περισσότεροι. Σήμερα ξεκινούν απεργίες σε όλα τα Μέσα Ενημέρωσης, ετοιμάζεται μεγάλη συναυλία με συμμετοχή δεκάδων γνωστών καλλιτεχνών, ενώ την Πέμπτη θα γίνει γενική απεργία.

Πριν λάβουν την απόφαση για κλείσιμο της ΕΡΤ, θέλω να ξέρω αν ο υπουργός Τύπου ενημέρωσε τον πρωθυπουργό και τους υπουργούς που υπέγραψαν την Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου για τα εξής:

Δεύτερον, οι ομογενείς μας απανταχού της Γης θα πρέπει να στερηθούν και τον τελευταίο δεσμό με την μητέρα-πατρίδα. Μια γέφυρα ένωνε τον ελληνισμό, αυτός της ΕΡΤ WORLD, και πρέπει να την ανατινάξουμε; Το ίδιο ισχύει και για τους ναυτικούς μας που ταξιδεύουν στα πέρατα του κόσμου, συντροφιά με τα «βραχέα κύματα».

Τρίτον, πριν ληφθεί η απόφαση ρωτήθηκαν οι επιτελείς του Υπουργείου Άμυνας; Γνωρίζουν αν και με ποιό τρόπο εντάσσεται η ραδιοφωνική συχνότητα των ΑΜ στο σχεδιασμό επικοινωνίας των Ενόπλων μας Δυνάμεων σε περιόδους κρίσης; Επειδή το θέμα είναι ευαίσθητο ούτε εγώ μπορώ να πω περισσότερα, αλλά υποθέτω ο, και δημοσιογράφος, Υπουργός Άμυνας Π. Παναγιωτόπουλος θα έχει ενημερώσει πριν δοθεί η εντολή για …σιγή ασυρμάτου.

Τέταρτον, η Δεξιά κυβέρνηση που ομνύει στα ιερά και τα όσια δεν προβληματίστηκε από την αντίδραση του αρχιεπισκόπου; Δεν την ενδιαφέρει το χριστεπώνυμον πλήθος σε μια χώρα που, κατά πεποίθηση και δηλώσεις των ιδίων, ο Ελληνισμός είναι ταυτισμένος με την Ορθοδοξία.

Πέμπτον, ο λαϊκός πολιτισμός, οι τέχνες, τα γράμματα, η εθνική μας παράδοση, το περιβάλλον, ο ερασιτεχνικός αθλητισμός, οι κοινωνικές δράσεις, εν πάσι περιπτώσει όλα όσα είναι εκτός του ενδιαφέροντος της ιδιωτικής πρωτοβουλίας, δεν είναι της μόδας και δεν στοχεύουν αποκλειστικά στο κέρδος, προσμετρήθηκαν πριν εκδοθεί η Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου;

Έκτον, οι χορωδίες, τα μουσικά σύνολα, οι ορχήστρες, το οπτικοακουστικό αρχείο, η ιστορική μνήμη τέλος πάντων του λαού και της χώρας, ο Σεφέρης, ο Ελύτης, ο Χατζιδάκις, ο Θεοδωράκης, η Κάλας, η Παξινού, ο Μινωτής, ο Κουν, ο Τσαρούχης, ο Τσιτσάνης, όλοι αυτοί και πολλοί άλλοι μπήκαν στην ίδια ζυγαριά με την Πάολα, τη Φουρέϊρα, τον Βέρτη, τον Μαρτάκη και τον Οικονομόπουλο; Εζυγίσθηκαν και ευρέθηκαν ελλειμματικοί;

Αφού αναφέρθηκα σε έλλειμμα, έρχομαι τώρα στο έβδομο θέμα, στο οικονομικό, για το οποίο υποτίθεται ότι κλείνει η ΕΡΤ. Όλα τα προηγούμενα, όπως καταλάβατε, ήταν επιχειρήματα τα οποία απευθύνονται στο δεξιό ακροατήριο και με τα οποία νομίζω ότι κατά βάσιν συμφωνεί. Δεν αναφέρομαι σε θέματα δημοκρατίας, ελευθερογνωμίας, ανεξαρτησίας, πλουραλισμού και ποιότητας του δημοσίου λόγου, επειδή αυτά θεωρώ ότι θα ακουστούν κατά κόρον από τους εργαζόμενους στην ΕΡΤ, τους συνδικαλιστές και τα κόμματα.

Ας έλθουμε λοιπόν στο οικονομικό, στη διαφθορά και στον κομματισμό στα οποία αναφέρθηκε ο, και δημοσιογράφος, υπουργός Τύπου. Ποιός επέβαλε τον κομματισμό; Τα κόμματα που κυβερνούσαν. Ποιός ανέχτηκε τη διαφθορά; Τα κόμματα που κυβερνούσαν. Ποιός έπρεπε να ελέγξει και δεν έλεγξε; Τα κόμματα που κυβερνούσαν. Ποιοί διόριζαν «ημετέρους» «τεμπέληδες», «ημιμαθείς», «αόρατους συνεργάτες», ποιοί έκαναν «πάρτι», «υπερτιμολογημένες παραγωγές» και «σπατάλες»; Τα κόμματα που κυβερνούσαν.

Ποιά είναι αυτά; Δεν είναι τα ίδια που είναι και σήμερα στην κυβέρνηση; Κυβέρνησε κάποιος άλλος από τη Ν.Δ. και το ΠΑΣΟΚ τα τελευταία 40 χρόνια και δεν το ξέρω; Αν λοιπόν πρέπει να ψέξουμε κάποιον είναι οι πολιτικοί προϊστάμενοι της ΕΡΤ. Αυτοί είχαν και το μαχαίρι και το πεπόνι. Με δική τους ευθύνη έγιναν όσα κακά έγιναν. Αυτοί πρέπει να απολογηθούν και να τιμωρηθούν.

Ας εξετάσουμε όμως και την ουσία των οικονομικών μεγεθών της ΕΡΤ. Εξ όσων γνωρίζω η ΕΡΤ δεν είναι ελλειμματική. Το γνωρίζουν αυτό ο πρωθυπουργός και οι υπουργοί που υπέγραψαν την Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου; Το 2009 η ΕΡΤ όντως είχε ζημία 9 εκατ. ευρώ. Όμως το 2010 είχε κέρδη 34 εκατ. Και το 2011 τα κέρδη, προ φόρων έφτασαν τα 57. Τα έξοδα, από 384 εκατ. ευρώ το 2009, έπεσαν το 2010 στα 316, και το 2011 στα 272. Οι εργαζόμενοι, από 4.500 που ήταν το 2009, μειώθηκαν κατά το ένα τρίτο και, μαζί με συμβούλους και Προσωπικό Ειδικών Θέσεων, σήμερα είναι λιγότεροι από 3.000.

Μπορεί να μειωθούν κι άλλο; Μπορεί. Μπορούν να συμπιεστούν κι άλλο τα έξοδα; Μπορούν. Όμως δεν είναι «μαγαζί» για να κλείσει. Η όποια εξυγίανση, αναδιάρθρωση, εξορθολογισμός απαιτείται να γίνει, να γίνει. Όλα όμως πρέπει να γίνουν με την ΕΡΤ εν λειτουργία, και όχι με κλειστές οθόνες και μικρόφωνα.

Και μην μου πει κάποιος ότι τα ιδιωτικά κανάλια λειτουργούν με λιγότερο προσωπικό. Ναι, αλλά είναι ένα. Η ΕΡΤ έχει τρία κανάλια συν το ΕΡΤ WORLD, έξι ραδιόφωνα, περιφερειακούς σταθμούς, περιοδικό, χορωδίες, ορχήστρες, ιστορικό οπτικοακουστικό αρχείο, δίνει ειδησεογραφικό υλικό, και μάλιστα δωρεάν, στα ιδιωτικά κανάλια που σε διαφορετική περίπτωση δεν θα υπήρχε, καλύπτει απαραίτητες δραστηριότητες της κυβέρνησης, του κοινοβουλίου, του κράτους και της κοινωνίας των πολιτών που τα ιδιωτικά κανάλια αγνοούν. Αν συμφωνηθεί ότι αυτά δεν χρειάζονται να ειπωθεί. Μην γίνονται όμως παραπλανητικές συγκρίσεις.

Και επίσης, μην πει κάποιος ότι αυτά γίνονται με χρήματα των φορολογουμένων. Σαφώς και γίνονται με χρήματα των φορολογουμένων. Δημόσια ραδιοτηλεόραση είναι, ανταποδοτικό τέλος θα υπάρχει. Έτσι γίνεται σε όλο τον κόσμο. Μάλιστα τα 37 ευρώ που πληρώνουμε ετησίως για την ΕΡΤ είναι και ένα από τα πιο φτηνά ανταποδοτικά τέλη στην Ευρώπη. Στη Γερμανία πληρώνουν 277 ευρώ, στη Σουηδία 200 ευρώ, στη Βρετανία 219 ευρώ, στη Δανία 300 ευρώ, στην Ισπανία όλα τα έξοδα τα πληρώνει το κράτος κ.ο.κ

Στο σημείο αυτό κάνω μια παρένθεση για να πω ότι τα κέρδη της ΕΡΤ πηγαίνουν στον ΛΑΓΗΕ για να πληρώνονται οι ιδιώτες παραγωγής ενέργειας. Μάλιστα το Νοέμβριο του 2011 υπήρξε πρόταση αυτά να επιστρέφονται στο κοινωνικό σύνολο για να ενισχυθούν ευαίσθητες κοινωνικές δράσεις του κράτους, όπως τα προγράμματα “βοήθεια στο σπίτι”, απεξάρτησης από τα ναρκωτικά κ.α., όμως απερρίφθη από την τότε ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών. Σήμερα αυτά τα χρήματα το κράτος τα παίρνει και εξοφλεί υποχρεώσεις του στους ιδιώτες παραγωγής ενέργειας!

Με απλά λόγια θέλω να πω ότι η απαξίωση της ΕΡΤ γίνεται μάλλον για άλλους λόγους και όχι γι’ αυτούς που προβάλλονται. Ίσως επειδή στην κυβέρνηση δεν προετοιμάστηκαν καλά για τις απολύσεις στο Δημόσιο, που απαιτεί η τρόικα και βρήκαν τη «συκοφαντημένη» ΕΡΤ πρόσφορο θύμα. Ίσως επειδή με ένα γεγονός μεγαλύτερου θορύβου θέλησαν να καλύψουν το θόρυβο από την αποτυχία ιδιωτικοποίησης της ΔΕΠΑ.

Ίσως επειδή νομίζουν ότι η πολιτική πυγμής θα βγάλει την κυβέρνηση από τη δύσκολη θέση ενόψει άλλων δυσάρεστων γεγονότων. Ίσως επειδή από κάποιο σημείο και μετά η ΕΡΤ άρχισε να παίρνει και χαρακτηριστικά δημόσιας τηλεόρασης και αυτό προφανώς δεν άρεσε σε κάποιους που τη θέλουν κρατική εταιρεία. Όπως προφανώς δεν θα άρεσε και στα ιδιωτικά κανάλια να αποχτήσουν έναν σοβαρό ανταγωνιστή.

Η εκτίμηση αυτή σε καμία περίπτωση δεν σημαίνει ότι στην ΕΡΤ όλα έχουν καλώς. Κάθε άλλο. Δίπλα στον κρατικό παρεμβατισμό έχει αναπτυχθεί ένας έντονος κομματικός συνδικαλισμός που θέτει τα πολιτικά συμφέροντα υπεράνω της ενημέρωσης. Δίπλα στους ικανούς, αξιοπρεπείς και σκληρά εργαζομένους υπάρχουν και αναξιοπρεπείς, «βύσματα» και ανίκανοι.

Στη διοίκηση, στο πρόγραμμα, τις προμήθειες μπορεί να υπάρχουν αδιαφάνεια και διαφθορά, αλλά αυτά είναι υποχρέωση της πολιτικής ηγεσίας να τα ερευνήσει και να τα πατάξει. Δεν είναι λόγος να κλείσει την ΕΡΤ. Να βρεθούν περίπου 3.000 εργαζόμενοι στο δρόμο και να χάσει η Ελλάδα την εικόνα και τη φωνή της.

Πάντως αν κρίνουμε από τις πρώτες αντιδράσεις, η συνοχή της κυβέρνησης θα δοκιμαστεί πραγματικά. Μπορεί η ΕΡΤ να γίνει ο σπινθήρας γενικότερης πολιτικής ανάφλεξης. Όταν από τους πρώτους που αντιδρούν είναι ο Αρχιεπίσκοπος, το Συμβούλιο Αποδήμου Ελληνισμού, οι εκπρόσωποι των ΑΜΕΑ, οι άνθρωποι του πολιτισμού, αλλά και απλός κόσμος σε ολόκληρη την επικράτεια, δείχνει ότι το κλείσιμο της ΕΡΤ από κομματικο-συνδικαλιστικό επίδικο γίνεται ευρύτερο κοινωνικό ζήτημα. Κι αυτό δεν ξέρω αν το είχαν συνυπολογίσει αυτοί που εισηγήθηκαν το κλείσιμο της ΕΡΤ. Μήπως να το ξανασκεφτούν;