Τριήμερες εκδηλώσεις για το Ολοκαύτωμα του Χορτιάτη

Άρχισαν το απόγευμα της Κυριακής στο Χορτιάτη, οι τριήμερες εκδηλώσεις στη μνήμη των εκατόν σαράντα εννέα κατοίκων του χωριού, οι οποίοι στις 2 Σεπτεμβρίου 1944 σφαγιάστηκαν από τους ναζί. Οι εκδηλώσεις ξεκίνησαν με την 11η Ποδηλατοδρομία Ειρήνης - με σημείο εκκίνησης την διασταύρωση Χορτιάτη-Αγίου Βασιλείου - και τερματισμό την είσοδο του μαρτυρικού χωριού, ενώ ακολούθησε η παρουσίαση ειδικού λευκώματος, με τίτλο:"70 χρόνια από το Ολοκαύτωμα του Χορτιάτη".

Η έκδοση έγινε σε συνεργασία με τα ΕΛ.ΤΑ. Θεσσαλονίκης και περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, σπάνιο φωτογραφικό υλικό από τα τραγικά γεγονότα της σφαγής στο μαρτυρικό χωριό, μαρτυρίες, ομιλίες από παλιότερες εκδηλώσεις, κ.α.

Τη Δευτέρα 1^η Σεπτεμβρίου, στις 7 το απόγεμα, θα πραγματοποιηθεί επιμνημόσυνη δέηση, στον τόπο του μαρτυρίου, συνεδρίαση του Δικτύου Μαρτυρικών Πόλεων και Χωριών της Ελλάδος και συναυλία της ορχήστρας του Σταύρου Κουγιουμτζή, στο Πέτρινο Γυμνάσιο του Χορτιάτη. Οι εκδηλώσεις θα κορυφωθούν την Τρίτη 2 Σεπτεμβρίου, με την αρχιερατική θεία λειτουργία, ενώ κεντρικός ομιλητής θα είναι ο πρόεδρος του Δικτύου Μαρτυρικών Πόλεων και Χωριών της Ελλάδος, δήμαρχος Καλαβρύτων Γιώργος Λαζουράς.

Σε μήνυμα του ο δήμαρχος Πυλαίας-Χορτιάτη Ιγνάτιος Καϊτεζίδης, τονίζει μεταξύ άλλων, ότι είναι χρέος και ευθύνη όλων να αγωνίζονται για τη δικαίωση όσων χάθηκαν αλλά και όσων έμειναν μέσα στα συντρίμμια και την απόγνωση. “Είναι υποχρέωσή μας να εργαστούμε για να μην γνωρίσει ο τόπος μας ποτέ ξανά τη φρίκη του πολέμου”, υπογραμμίζει.

Το φριχτό έγκλημα των Ναζί

Στις 2 Σεπτεμβρίου 1944 και ενώ είχε προηγηθεί επίθεση διμοιρίας του ΕΛΑΣ σε όχημα του οργανισμού ύδρευσης Θεσσαλονίκης, 20 φορτηγά με Γερμανούς στρατιώτες, με επικεφαλής τον αξιωματικό της Βέρμαχτ Φριτς Σούμπερτ, περικύκλωσαν το χωριό.

Αφού συγκέντρωσαν τους κατοίκους που βρήκαν στην κεντρική πλατεία και στο καφενείο, άρχισαν να λεηλατούν και να πυρπολούν τα σπίτια. Στη συνέχεια τους οδήγησαν σε ένα από τα σπίτια και τους έκαψαν ζωντανούς. Τους άλλους, που είχαν συγκεντρώσει στο καφενείο, τους έκλεισαν στο φούρνο του χωριού και αφού έστησαν ένα πολυβόλο άρχισαν να τους πυροβολούν από ένα μικρό παραθυράκι της πόρτας, ενώ στη συνέχεια έβαλαν φωτιά και έκαψαν όσους δεν είχαν σκοτωθεί από τις ριπές.

Από τους εγκλωβισμένους, όσοι προσπάθησαν να διαφύγουν από το φλεγόμενο κτίριο, μαχαιρώθηκαν από τους στρατιώτες που τους περίμεναν έξω, ενώ μόνο δύο κάτοικοι κατάφεραν να γλιτώσουν. Άλλοι, δολοφονήθηκαν έξω από τα σπίτια τους, ενώ γυναίκες έπεσαν θύματα βιασμού πριν εκτελεστούν. Από τους 149 σφαγιασθέντες οι 109 ήταν γυναίκες και κορίτσια, ενώ λεηλατήθηκαν και παραδόθηκαν στις φλόγες 300 σπίτια.

Εκπρόσωποι του Ερυθρού Σταυρού, που πληροφορήθηκαν για τη σφαγή του Χορτιάτη κατάφεραν να εξασφαλίσουν άδεια για να μπουν στο χωριό μόλις στις 7 Σεπτεμβρίου.