Πού κρυβόταν για 70 χρόνια ο «Χασάπης της Θεσσαλονίκης»

του Σπύρου Κουζινόπουλου

Η υπόθεση του Αυστριακού εγκληματία πολέμου Αλόις Μπρούνερ, ο οποίος ήταν υπεύθυνος για τη συγκέντρωση και αποστολή στα ναζιστικά στρατόπεδα του θανάτου πάνω από 130.000 Εβραίων, αρχικά από την Αυστρία (47.000) και στη συνέχεια το 1943 από την Ελλάδα (45.620), τη Γαλλία (23.500) και τη Σλοβακία (14.000), είναι ένα θρίλερ που κράτησε πάνω από 75 χρόνια, από το 1945, όταν για τελευταία φορά εμφανίστηκε στη Βιέννη, στο τέλος του πολέμου, για να συλληφθεί λίγο μετά από τους αντάρτες στην Πράγα και να παραδοθεί στους Αμερικανούς.

Σε αυτό το θρίλερ υπάρχει μια συνεχής εμπλοκή μυστικών υπηρεσιών διαφόρων χωρών, που είχε ως αποτέλεσμα αντί να οδηγηθεί στο δικαστήριο της Νυρεμβέργης για να δικαστεί ως εγκληματίας πολέμου, να φυγαδευτεί στο εξωτερικό και να βρει αργότερα καταφύγιο και προστασία από το καθεστώς της Συρίας.

Τα στοιχεία που έχουν έρθει στο φως τα τελευταία χρόνια συγκλίνουν στο ότι ο Αλόις Μπρούνερ δεν οδηγήθηκε στο δικαστήριο των εγκληματιών πολέμου για να δικαστεί, όπως έγινε με τον συνεργάτη του στον εκτοπισμό των Εβραίων της Θεσσαλονίκης, τον επίσης λοχαγό των SS Ντίτερ Βισλιτσένι, γιατί προστατεύτηκε από το δίκτυο Γκέλεν (Gehlen).

Ο Ράινχαρντ Γκέλεν (Reinhard Gehlen), πρώην αξιωματικός της αντικατασκοπείας της Βέρμαχτ, που είχε στήσει ένα μεγάλο δίκτυο κατασκόπων στη Σοβιετική Ενωση, παραδόθηκε στο τέλος του πολέμου στους Αμερικανούς.

Οι τελευταίοι όμως, μέσω της Κεντρικής Υπηρεσίας Πληροφοριών, τον χρησιμοποίησαν στη συνέχεια για να προσφέρει τις υπηρεσίες του στους ίδιους, χρησιμοποιώντας σε μεγάλο βαθμό το υπάρχον δίκτυό του. Μάλιστα αργότερα ο Ρ. Γκέλεν ανέλαβε και επικεφαλής της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Πληροφοριών της Γερμανίας από το 1956 μέχρι το 1968!

Αρχεία CIA

Τα τελευταία χρόνια πολλά είναι τα στοιχεία που έχουν έρθει στο φως της δημοσιότητας, μέσω της δημοσιοποίησης αρχείων της CIA, που δείχνουν ότι το δίκτυο Γκέλεν βοήθησε πολλούς ναζί ώστε να διαφύγουν είτε στη φασιστική Ισπανία του Φράνκο είτε στη Λατινική Αμερική είτε στη Μέση Ανατολή.

Ο δημοσιογράφος Σπύρος Κουζινόπουλος, πρώην γενικός διευθυντής του Μακεδονικού Πρακτορείου Ειδήσεων, που ασχολήθηκε επί σαράντα χρόνια με την υπόθεση Μπρούνερ, έχοντας συγγράψει και το βιβλίο με τον τίτλο «Υπόθεση Αλόις Μπρούνερ» που κυκλοφόρησε το 2005, συμφωνεί ότι το δίκτυο Γκέλεν ήταν αυτό που πρόσφερε αρχικά προστασία και αργότερα βοήθησε στη φυγάδευση του Αυστριακού εγκληματία πολέμου.

Άλλωστε, το ίδιο έγινε και με τον εγκέφαλο του ολοκαυτώματος, τον περίφημο Αντολφ Αϊχμαν -ο Μπρούνερ θεωρούνταν υπαρχηγός του- ο οποίος φυγαδεύτηκε στην Αργεντινή για να συλληφθεί τελικά εκεί από τις μυστικές υπηρεσίες του Ισραήλ το 1960 και να καταδικαστεί στη συνέχεια σε θάνατο.

Ο Αλόϊς Μπρούνερ ακολουθεί κι αυτός μια περίπου ανάλογη διαδρομή. Αν και το 1945 παραδίδεται στην Πράγα από τους αντάρτες στους Αμερικανούς, διώκεται μόνο για τη χρησιμοποίηση ψευδών ονομάτων. Κι αυτό ενώ την ίδια ώρα οι αρχές της Ελλάδας ασκούν δίωξη για εγκλήματα πολέμου και είναι ο 13ος στη λίστα των καταζητουμένων. Το 1947 εντοπίζεται στην πόλη Essen να χρησιμοποιεί το ψευδώνυμο Alois Schmaldienst. Αλλά και πάλι συλλαμβάνεται μόνο γιατί χρησιμοποιεί ψεύτικο όνομα.

Κατορθώνει και φεύγει από τη Γερμανία με άλλο όνομα και διαβατήριο, που φέρεται ότι του εξασφάλισαν δύο πρώην συνάδελφοί του, ο dr Rudolf Vogel, πρώην μέλος του κλιμακίου προπαγάνδας στην κατεχόμενη Θεσσαλονίκη και στη συνέχεια βουλευτής του κόμματος CDU και ο Georg Fischer πρώην συνάδελφός του SS στο Παρίσι. Πρώτος προορισμός η Συρία, για να αναλάβει ως σύμβουλος για τη Μέση Ανατολή στην υπηρεσία του στρατηγού Gellen.

Ο Μπρούνερ στα Ες-Ες και στη Συρία πριν πεθάνει

Δύο απόπειρες δολοφονίας

Πληροφορίες φέρουν τον Μπρούνερ να περνά μετά το 1947 για ένα διάστημα από την Αργεντινή και να επιστρέφει στη Συρία, όπου εντοπίζεται και πάλι την περίοδο 1955-1960.

Το συριακό καθεστώς τον έχει στρατολογήσει και προσφέρει τις υπηρεσίες του σε αυτό, όπως λέει ο Σπ. Κουζινόπουλος. Άνθρωποι ξένων υπηρεσιών τον εντοπίζουν στη Δαμασκό -μαθαίνουν τη διεύθυνσή του, ακόμα και τα τηλέφωνά που χρησιμοποιεί-, όμως οι Σύροι διαψεύδουν ότι ο καταζητούμενος ζει στη χώρα τους.

Την ίδια περίοδο, 1959, η Ελλάδα με σχετικό νόμο εκχωρεί το δικαίωμα δίωξης των εγκληματιών πολέμου στην Ομοσπονδιακή Γερμανία και το 1961 το δικαστήριο της Φρανκφούρτης εκδίδει ένταλμα σύλληψης του Μπρούνερ. Παράλληλα ξεκινά ένας υπόγειος πόλεμος μεταξύ ανδρών των μυστικών υπηρεσιών για τον εντοπισμό και τη σύλληψή του.

Την ίδια χρονιά γίνεται μία πρώτη απόπειρα δολοφονίας του, που είχε ως αποτέλεσμα να χάσει το ένα μάτι του και να νοσηλευτεί με σοβαρά τραύματα σε νοσοκομείο. Πολλά χρόνια μετά, το 1980, έγινε και δεύτερη απόπειρα που είχε ως αποτέλεσμα αυτήν τη φορά να χάσει τέσσερα δάχτυλα του ενός χεριού του.

Στις 10 Οκτωβρίου 1984 οι εισαγγελικές αρχές της Κολωνίας εκδίδουν ένταλμα σύλληψής του, όμως ο Μπρούνερ θρασύτατος από τη Δαμασκό δίνει ακόμη και συνέντευξη σε δημοσιογράφο του γερμανικού περιοδικού «Bunte Illustrierte» και προκαλεί: «Δώστε τα χαιρετίσματά μου στην όμορφη Βιέννη, την οποίαν εγώ μετέτρεψα για σας σε μία πόλη καθαρή από Εβραίους». Οπως λέει δεν πάσχει από τύψεις και προσθέτει: ...«Επιτέλους, πετάξαμε αυτά τα σκουπίδια». «Το Ισραήλ δεν θα με πιάσει ποτέ» είναι το μήνυμα του ναζί εγκληματία.

Δεν μετανοώ
Το 1987 ο Μπρούνερ κάνει και πάλι την εμφάνισή του στη Δαμασκό και σε συνέντευξη που δίνει σε ανταποκριτή της εφημερίδας «Sun Times» του Σικάγο δηλώνει: «Οι εξοντωθέντες Εβραίοι κέρδισαν από μόνοι τους τον θάνατο, διότι οι Εβραίοι είναι οι εκπρόσωποι του διαβόλου και αποβράσματα της κοινωνίας. Δεν μετανοώ για τίποτε απ' ό,τι έκανα και ευχαρίστως θα επαναλάβω εκ νέου τις πράξεις μου».

Το 1990 η Ιντερπόλ εκδίδει ένταλμα σύλληψης και οι εισαγγελικές αρχές της Κολωνίας προσφέρουν αμοιβή 500.000 μάρκων για τον εντοπισμό και τη σύλληψή του, για να ακολουθήσει το 2001 η καταδίκη του ερήμην στη Γαλλία σε ισόβια κάθειρξη για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας.

Ζητούν δίκη μετά θάνατον

Μια «δίκη» μετά θάνατον για τον «χασάπη της Θεσσαλονίκης» Αλόις Μπρούνερ, που ήταν αυτός ο οποίος οργάνωσε μόνο από τη Θεσσαλονίκη την αποστολή 45.620 Εβραίων της πόλης στα κρεματόρια του Αουσβιτς-Μπίρκεναου και ήταν από τους πιο διαβόητους καταζητούμενους εγκληματίες πολέμου, προτίθεται να ζητήσει η Ισραηλιτική Κοινότητα Θεσσαλονίκης, όπως είπε στο «Εθνος» ο πρόεδρός της Δαβίδ Σαλτιέλ. 
«Θέλουμε με κάποιον τρόπο να γίνει μια δίκη για να φωτιστούν τα πραγματικά γεγονότα και να αποδοθούν οι ευθύνες», είπε. Παράλληλα ο Δ. Σαλτιέλ, που υπήρξε και πρόεδρος του Κεντρικού Ισραηλιτικού Συμβουλίου επί έξι χρόνια, μέχρι τον Ιούνιο του 2013,  αποκάλυψε ότι το ΚΙΣ θεωρούσε νεκρό τον Αλ Μπρούνερ εδώ και αρκετά χρόνια, παρότι δεν υπήρχε τίποτα επίσημο, λόγω της μεγάλης του ηλικίας, αφού είχε γεννηθεί το 1912.

Tροπολογία 
Αυτός ήταν και ο λόγος που αν και τον Απρίλιο του 2010 με τροπολογία του υπουργείου Δικαιοσύνης καταργήθηκε ο νόμος 3933/1959, ο οποίος προέβλεπε την αναστολή της δίωξης σε βάρος Γερμανών εγκληματιών πολέμου, εκχωρώντας αυτό το δικαίωμα στην πρώην Ομοσπονδιακή Γερμανία (!), δεν έγινε καμία περαιτέρω ενέργεια ώστε να ζητηθεί επίσημα η έκδοσή του από τη Συρία, ένα ζήτημα που είχε τεθεί επανειλημμένα στις ελληνικές κυβερνήσεις τις περασμένες δεκαετίες.

Το θέμα Μπρούνερ ήρθε και πάλι στην επιφάνεια με αφορμή δηλώσεις του επικεφαλής του Κέντρου Σιμόν Βίζενταλ της Ιερουσαλήμ, Εφραίμ Ζουρόφ, ότι ο Μπρούνερ, που ζούσε στη Συρία επί δεκαετίες υπό την προστασία του συριακού καθεστώτος, είναι νεκρός εδώ και  χρόνια. Αν και δεν έχουν απτά στοιχεία, όπως είπε, είναι σίγουροι ότι είναι νεκρός και αυτός είναι ο λόγος που εδώ και δύο τουλάχιστον χρόνια έχει αφαιρεθεί το όνομά του από τον κατάλογο των καταζητούμενων ναζί εγκληματιών πολέμου, σημειώνοντας ότι αν ζούσε σήμερα θα ήταν 106 χρόνων.

Πηγή: δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα "Έθνος", σε ρεπορτάζ Χρήστου Τελίδη