Το «πάρτι» των μελετών της Θεσσαλονίκης

Δισεκατομμύρια ευρώ πεταμένα στα σκουπίδια για αμφίβολες "μελέτες"

Θα μάθουμε ποτέ πόσα χρήματα διατέθηκαν στις μελέτες για την περιβόητη "υποθαλάσσια αρτηρία" Θεσσαλονίκης;

του Τάσου Τασιούλα
Στη Θεσσαλονίκη έχει μελετηθεί ακόμη και η… επόμενη λακκούβα. Θεωρείται μια από τις πόλεις με τις περισσότερες μελέτες για μια σειρά από ζητήματα (ειδικά υποδομής), όμως το μεγάλο πρόβλημά της φαίνεται ότι είναι ακριβώς αυτή η «βιομηχανία μελετών». Αλήθεια, θα λογοδοτήσει κάποιος για όλες αυτές τις άστοχες (και χρυσοπληρωμένες) μελέτες; Διότι τις πληρώνει ήδη και μάλιστα πολύ ακριβά όλη η πόλη.

Στη Θεσσαλονίκη έχουν μελετηθεί σχεδόν τα πάντα. Μόνο διαστημικό σταθμό δεν έχουν μελετήσει… Αν κι αυτό δεν μπορούμε να το πούμε με βεβαιότητα, διότι μπορεί να έχει γίνει κάποια μελέτη κι απλώς να μην τη γνωρίζουμε.

Δεν ισχυρίζομαι ότι είναι κακό να υπάρχουν μελέτες για όλα τα ζητήματα. Αρκεί αυτές να μη συνιστούν μια «αμαρτωλή βιομηχανία», από την οποία κάποιοι επιστήμονες κάνουν περιουσίες και σε περίπτωση αστοχιών την πληρώνει η πόλη και οι πολίτες.

Τα παραδείγματα ήδη επιβεβαιώνουν αυτή την άποψη. Δείτε πόσα χρήματα ξοδεύτηκαν για την υποθαλάσσια αρτηρία, που τελικά εγκαταλείφθηκε. Σκεφτείτε πόσες άστοχες μελέτες έχουν γίνει στο μετρό, για να φτάσουμε στο σημείο, σχεδόν όλοι να παραδέχονται ότι η πλέον άστοχη ήταν η αρχική μελέτη του έργου, την οποία προσπαθούν πλέον να μπαλώσουν ανεπιτυχώς. Πάρτε το παράδειγμα του Περιφερειακού Σχεδιασμού Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων. Χρειάζεται αναθεώρηση (δηλαδή νέα μελέτη) διότι η υπάρχουσα δεν καλύπτει. Στο ίδιο «καζάνι» και η μελέτη για τον ΧΥΤΑ Μαυροράχης, όπου κλείνει και ο τελευταίος χώρος στη δεύτερη κυψέλη και εφόσον δεν ανοίξει γρήγορα η τρίτη δε θα ξέρουμε που να πάμε τα σκουπίδια. Νέες μελέτες γίνονται και για τη θαλάσσια συγκοινωνία, πολλές μελέτες από εκείνα τα αλήστου μνήμης πάρκινγκ πήγαν στο… βρόντο και φτάσαμε στο σημείο κάθε τόσο να γίνονται νέες συμπληρωματικές μελέτες για να καλύψουν τα κενά των αρχικών μελετών γιατί κάτι δεν πήγε καλά, κάτι δεν υπολογίστηκε σωστά. Και το λάθος ποιος το πληρώνει;

Για να μην αναφερθώ στις μελέτες για την αποκατάσταση της λίμνης Κορώνειας, στις μελέτες της εσωτερικής και εξωτερικής περιφερειακής οδού, στις μελέτες των ανισόπεδων κόμβων, στις μελέτες των αντιπλημμυρικών έργων, στις μελέτες της Εγνατίας Οδού, στις μελέτες των αναπλάσεων και τελειωμό δεν έχει. Διότι αν αναφερθώ σε αστοχίες μελετών σε κτήρια, γέφυρες, πυροπροστασία κτλ. θα πρέπει να γράφω με τις μέρες. Και επίσης παρακάμπτω τις μελέτες για μικρότερα έργα, όπως ασφαλτοστρώσεις, παιδικές χαρές, αυλές σχολείων κτλ.

Η όλη ιστορία συνιστά ένα μεγάλο «φαγοπότι», ένα πάρτι εκατομμυρίων –και διαχρονικά δισεκατομμυρίων- ευρώ, τα οποία πληρώνουμε όλοι μας, χωρίς κάποιος να λογοδοτεί. Κι αυτό επειδή για να αποδείξεις το αυτονόητο πρέπει να καταβάλεις –νομικά- απίστευτο κόπο και πολλά –περιττά;- κονδύλια.

Όποιος έχει μιλήσει με πανεπιστημιακούς γνωρίζει όλο το «παιχνίδι» γύρω από τις μελέτες. Ακόμη όμως και η επιστημονική κοινότητα αποφεύγει να έρθει σε ευθεία αντιπαράθεση με όσους συναδέλφους της κάνουν τραγικά λάθη ή παραδίδουν έργα με δραματικές ελλείψεις. Είναι εύκολο να τους κατηγορήσουμε όσοι δεν είμαστε καθηγητές για συντεχνιακή λογική. Μπορεί να είναι μια εξήγηση, την οποία θα αποφύγω. Το κυριότερο είναι η ανεπάρκεια, που καλύπτεται πολλές φορές από τις καλές δημόσιες σχέσεις και η αδυναμία επαρκούς τεκμηρίωσης του αυτονόητου. Παράλογο;

Την ευθύνη όμως δεν την έχουν μόνο οι καθηγητές, καθώς δεν είναι οι μόνοι που μελετούν. Υπάρχουν ιδιώτες που κάνουν χρυσές δουλειές με τις μελέτες (συνήθως σε συνεργασία με πανεπιστημιακούς) και επίσης έχουν αποτύχει σε μια σειρά από ζητήματα.

Δε θέλω να τους πάρει η μπάλα όλους, ούτε να θεωρηθεί γενικευμένο το φαινόμενο, αλλά είναι μια πραγματικότητα. Ακόμη κι αυτοί που δεν εμπλέκονται σε όλο αυτό το «πάρτι» έχουν την ευθύνη ότι σπανίως έρχονται σε δημόσια αντιπαράθεση με τον υπεύθυνο συνάδελφό τους, ακόμη και στις περιπτώσεις που αυτός θεωρητικά και πρακτικά είναι ανταγωνιστής τους.

Το «πέπλο σιωπής» το διατηρούν και οι φορείς. Αυτοί που παραλαμβάνουν τις μελέτες, τις εγκρίνουν και πληρώνουν (προφανώς με χρήματα των πολιτών) για να υποχρεωθούν στο μέλλον να ξαναπληρώσουν για λάθη, αστοχίες, παραλείψεις, κακούς υπολογισμούς. Οι τεχνικές υπηρεσίες έχουν αρμοδιότητα να ελέγχουν τις μελέτες και να εντοπίζουν τυχόν σφάλματα προτού καν ξεκινήσει ένα έργο, πόσο μάλλον όταν ολοκληρωθεί. Ο έλεγχος αυτός άραγε γίνεται; Και γιατί κανένας μέχρι σήμερα δεν έχει λογοδοτήσει που παρέλαβε μια κακή μελέτη ή ένα ημιτελές, κακοκατασκευασμένο έργο;

Δε θα μπω στη συνωμοσιολογία. Το «commission» είναι γνωστό τοις πάση. Δεν έχω άλλωστε και αποδείξεις ότι κάποιοι τα… παίρνουν κάτω από το τραπέζι για να μη μιλήσουν. Η μόνη (δεν παίρνω κι όρκο γι’ αυτό…) απόδειξη που έχω είναι αυτό που βιώνω μαζί με όλους τους συμπολίτες μου καθημερινά και επί δεκαετίες σε μια πόλη που έχει μελέτες για τα πάντα, καλοπληρωμένες, πολλές από τις οποίες όμως αποδεικνύεται ότι δεν είναι επαρκείς.

Οι ευθύνες όμως για να σταματήσει αυτό το δαπανηρό «φασούλι» είναι και στον αρμόδιο τεχνικό φορέα, που έχει την έδρα του στην πόλη, στο ΤΕΕ/ΤΚΜ. Μη μου πει κάποιος ότι ο τεχνικός σύμβουλος της Πολιτείας δεν ξέρει τι γίνεται. Αν το ΤΕΕ/ΤΚΜ δεν προασπίσει την τιμή των έντιμων μελών του, ποιος θα το κάνει; Πιο πρόσφορος τρόπος για να γίνει αυτό και να μην ακούγονται όσα ακούγονται για το επιστημονικό και τεχνικό προσωπικό της πόλης είναι να καταγγείλει και να τραβήξει το αυτί όλων εκείνων που η καλοπληρωμένη αρτιότητα των μελετών και των κατασκευών τους αποδεικνύεται μια προχειρότητα ολκής με δραματικές επιπτώσεις στη Θεσσαλονίκη και τους κατοίκους της.

Πηγή: Voria.gr