Η σύγκρουση δύο αντίθετων ιδεολογιών για τις Σκουριές

του Γιάννη Χατζηχρήστου*

Η πρόσφατη απόφαση της Eldorado Gold να αναστείλει το «επενδυτικό» της πρόγραμμα στις Σκουριές, αφού είναι πλέον υποχρεωμένη να πειθαρχήσει με την Ελληνική νομοθεσία, ανοίγει ένα ακόμα μέτωπο αντιπαράθεσης ανάμεσα στους κάθε λογής νεοφιλελεύθερους και τους διαπλεκόμενους με την αναπτυξιακή λογική της Αριστεράς.

 Το ερώτημα που τίθεται κατ” αρχήν είναι τι θα γίνει με τις θέσεις εργασίας και πως αυτές θα αναπτυχθούν καλλίτερα, μαζί με την υπόλοιπη περιοχή.

Ας δούμε με μεγαλύτερη προσοχή τι μπορούν να προβλέπουν σε γενικές γραμμές τα σχέδια των νεοφιλελεύθερων διαπλεκόμενων και ένα εναλλακτικό σχέδιο της Ριζοσπαστικής Αριστεράς:

Η Eldorado Gold, Καναδική εταιρία με έδρα το Βανκούβερ και οι τοπικοί της συνεργάτες μεγαλο-εργολάβοι, αφού κατάφεραν να πάρουν σχεδόν δωρεάν την εκμετάλλευση του υπεδάφους της περιοχής, επιδοτήθηκαν με άφθονο χρήμα από το Περιφερειακό ΕΣΠΑ για να ανοίξουν στοές χρυσωρυχείων και μονάδας επεξεργασίας, θέτοντας σε κίνδυνο όλο το οικοσύστημα της περιοχής με αμφίβολης αποτελεσματικότητας και επικινδυνότητας μεθόδους εξόρυξης. Για την δημιουργία των υποδομών που χρειάζονται για την εξόρυξη του μετάλλου, το επενδυτικό πλάνο της εταιρίας προβλέπει μια διάρκεια 15-20 χρόνων εξόρυξης, με αβέβαιη την κατάληξη των βιομηχανικών εγκαταστάσεων μετα, αλλά και με σχεδόν μηδενικά έσοδα για το Ελληνικό Δημόσιο, μιας και έχει ήδη καταγγελθεί ότι η εταιρεία ήδη φορο-διαφεύγει μέσω φορολογικών παραδείσων. Στην πλήρη ανάπτυξη της επένδυσης, θα απασχολούνται περίπου 400 μεταλλωρύχοι, από τους σημερινούς 1400 εργαζόμενους, ενώ το ισοζύγιο έμμεσων θέσεων εργασίας στην για την γύρω περιοχή θα είναι σχεδόν μηδενικό. Αυτό είναι το συνηθισμένο πρότυπο επένδυσης μιας νεοφιλελεύθερης πολιτικής, όπως αυτή που πιστά υπηρετήθηκε από όλες τις κυβερνήσεις μέχρι το τέλος του 2014.

Η απόφαση αναστολής (και πιθανότατα εγκατάλειψης) της επένδυσης από την Eldorado Gold αφήνει πίσω της προβλήματα και για την απορρόφηση των θέσεων εργασίας αλλά και για την αποκατάσταση των ζημιών στο περιβάλλον που έχουν προκληθεί. Ο ΣΥΡΙΖΑ και η Ελληνική κυβέρνηση θα κληθούν να τα διαχειριστούν και τα δύο.

Η εναλλακτική πρόταση της Ριζοσπαστικής Αριστεράς, μπορεί να δομηθεί και με αναπτυξιακό και οικολογικό πρόσημο, αντιστρέφοντας τις δήθεν αναπτυξιακές λογικές νεοφιλελεύθερης κοπής σε πραγματικές ευκαιρίες παραγωγικής ανασυγκρότησης της περιοχής ως εξής:

·         Απαιτείται άμεσα ο καθαρισμός των εδαφών και των υδάτων αλλά και η  αποκατάσταση του περιβάλλοντος. Οι πόροι που θα χρηματοδοτήσουν αυτές τις εργασίες υπάρχουν στο Μέτρο 8 του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης που διαχειρίζεται το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων (συνολικό ύψος για όλη την Ελλάδα 339,5εκ€) και που μπορεί να απορροφήσει σχεδόν το σύνολο των σημερινών εργαζόμενων στις Σκουριές για το χρονικό διάστημα που θα απαιτηθεί (2-3 χρόνια)

·         Στις στοές που έχουν ήδη δημιουργηθεί, και παράλληλα με το πρόγραμμα αποκατάστασης του περιβάλλοντος, μπορούν να αρχίσουν εργασίες για την δημιουργία κατάλληλων χώρων:

o    Για την αναπαλαίωση των κρασιών της Βόρειας Ελλάδας, που μπορούν με την ευκαιρία να αποκτήσουν έντονη εξωστρέφεια κάτω από κοινή ονομασία και με σταθερή ποιότητα.

o    Για την καλλιέργεια μανιταριών ή άλλων καλλιεργειών που απαιτούν σταθερές συνθήκες υγρασίας και φωτός

o    Η ανάπτυξη της περιοχής με άξονα την προβολή των κρασιών και των άλλων αγροτοδιατροφικών προϊόντων της ευρύτερης περιοχής, με ήπιες παρεμβάσεις.

·         Για την οργάνωση αυτών των εργασιών και επενδύσεων, προτείνεται  ηάμεση οργάνωση των σημερινών εργαζομένων και κατοίκων και σε οργανώσεις/εταιρίες της Κοινωνικής Οικονομίας για την διεκδίκηση των έργων αλλά και για την οριζόντια διασύνδεσή τους με Ομάδες και Οργανώσεις Παραγωγών της περιοχής και για τηνδιαχείριση των νεων εκμεταλλεύσεων που δημιουργούνται. Οι έμμεσες ενισχύσεις τέτοιων πρωτοβουλιών μπορούν να υποστηριχτούν από τους πόρους που έχουν προβλεφθεί στο ΕΣΠΑ/ΣΕΣ και στο Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης, η δε βιωσιμότητά τους από την υπεραξία που θα παραχθεί από τα πολύ ποιοτικά τοπικά προϊόντα.

Υπολογίζεται ότι οι κατ” αρχήν οι θέσεις εργασίας (άμεσες και έμμεσες) που θα δημιουργηθούν με αυτό το σχέδιο είναι τουλάχιστον διπλάσιες από αυτές που προβλέπει το νεοφιλελε σχέδιο και η διάρκειά τους στο διηνεκές. Αυτό που μένει είναι το να πάρουν οι κάτοικοι και οι εργαζόμενοι την υπόθεση της Παραγωγικής Ανασυγκρότησης του τόπου τους στα χέρια τους. Και η κυβέρνηση να νομοθετεί συγχρονισμένα, μεροληπτώντας γι αυτούς.

*Ο  Γιάννης Χατζηχρήστος είναι υπεύθυνος Ποιότητας στον Ιδιωτικό Τομέα της Αγροτικής Οικονομίας, Μέλος του Συντονιστικού Κοινωνικής Οικονομίας του ΣΥΡΙΖΑ