Οι θέσεις της «Συμπολιτείας Θερμαϊκού» σχετικά με το Τοπικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων Θερμαϊκού

Ο "προσωρινός" εδώ και 22 χρόνια ΣΜΑ Μηχανιώνας

Στην τελευταία συνεδρίαση του δημοτικού συμβουλίου Θερμαϊκού, ένα από τα σοβαρά θέματα που επρόκειτο να συζητηθούν, ήταν, 17^ο στη σειρά, η έγκριση του Τοπικού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων Θερμαϊκού, για το οποίο η «Συμπολιτεία Θερμαϊκού» είχε ετοιμάσει μία ολοκληρωμένη μελέτη, με συγκεκριμένες προτάσεις για το έργο της αποκομιδής και διαχείρισης απορριμμάτων της περιοχής.

Δυστυχώς, τη μελέτη αυτή δεν μπορέσαμε να την παρουσιάσουμε, καθώς μετά την για μία ακόμη φορά προσπάθεια φίμωσης της «Συμπολιτείας Θερμαϊκού» από τη διοίκηση Μαυρομάτη και το διαρκές κλείσιμο του μικροφώνου, οι τρεις δημοτικοί σύμβουλοι της παράταξης Σπ. Κουζινόπουλος, Θ.Ζδούκος και Ι.Τσακμάκας, αναγκάστηκαν να αποχωρήσουν από τη συνεδρίαση σε ένδειξη διαμαρτυρίας.

Παραθέτουμε στη συνέχεια τις προτάσεις της «Συμπολιτείας» για τη διαχείριση των αποβλήτων, από τις οποίες προκύπτει ένα τεράστιο ερώτημα: Πόσο σωστά, αποτελεσματικά και προς όφελος των δημοτών, μπορεί ένας Δήμος να οργανώσει τη διαχείριση των αποβλήτων του, όταν έχει εκχωρήσει σε εργολάβους το μεγαλύτερο μέρος της υπηρεσίας καθαριότητας;      

Αναλυτικά, οι προτάσεις της «Συμπολιτείας Θερμαϊκού» έχουν ως εξής:

«Θεωρούμε ως σημαντικό το γεγονός ότι επιτέλους, ο Δήμος Θερμαϊκού αποκτά ένα Τοπικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων, το οποίο είναι εναρμονισμένο με τον Εθνικό Σχεδιασμό Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΕΣΔΑ) που τέθηκε σε ισχύ από τον Ιούνιο του 2015.

Είναι επίσης θετικό που το ΤΣΔΑ Θερμαϊκού κινείται στην κατεύθυνση που διέπει το ΕΣΔΑ, αποκλείοντας την «αξιοποίηση» των ανακυκλούμενων υλικών με τη μέθοδο της καύσης, καθώς είναι γνωστό ότι με την καύση των σύμμεικτων υλικών, εκλύονται διοξίνες και φουράνια, που είναι καρκινογόνες ουσίες.

Μας ανησυχεί το γεγονός ότι προορίζεται, με την όψιμη νομιμοποίησή του, να σηκώσει το βάρος της Διαχείρισης των απορριμμάτων όλου του δήμου ο «προσωρινός» ΣΜΑ της Νέας Μηχανιώνας, που είχε δημιουργηθεί πριν 22 χρόνια για να καλύψει τότε τις ανάγκες του οικισμού της Νέας Μηχανιώνας και τώρα καλείται να εξυπηρετήσει τον τεράστιο όγκο απορριμμάτων ολόκληρου του Καλλικρατικού δήμου Θερμαϊκού που το καλοκαίρι ξεπερνάει τους 100.000 κατοίκους. Καθίσταται επιτακτική η ανάγκη άσκησης πιέσεων από τη δημοτική αρχή προς τον ΦΟΔΣΑ για τη δημιουργία του νέου, κανονικού ΣΜΑ που έχει χωροθετηθεί να γίνει στο αγροτεμάχιο υπ’ αριθμ. 6.452 της Επανομής, στη γνωστή τοποθεσία «Τριεθνές».

Επισημαίνουμε επίσης την εκτίμηση που υπάρχει στο ΤΣΔΑ Θερμαϊκού για την υστέρηση στην εφαρμογή προγραμμάτων «διαλογής στην πηγή» για τη συλλογή απορριμμάτων

Με βάση το Τοπικό Σχέδιο του δήμου μας αλλά και τον Περιφερειακό Σχεδιασμό Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων για την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας (ΠΕΣΔΑ), καταλήγει κανείς στη διαπίστωση ότι θα πρέπει να αναδιοργανωθεί  ο Φορέας Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΦΟΔΣΑ) Κεντρικής Μακεδονίας σε σύγχρονη βάση, με διασφάλιση των δημοκρατικών διαδικασιών στο εσωτερικό του.                                                                                                                                                                                                                                                                                                             

Η μέχρι σήμερα πορεία του είναι απογοητευτική. Λειτουργεί απλά διεκπεραιωτικά και χωρίς συνέπεια στους περιβαλλοντικούς στόχους και πρακτικές. Ενώ επίσης βαρύνεται με το ΣΜΑ Ευκαρπίας, την κακή κατάσταση στο ΧΥΤΑ Μαυρορράχης (ρύπανση χειμάρρου Μπογδάνα), με την ατελή «αποκατάσταση» της παλιάς χωματερής Δερβενίου κλπ.

Προτάσεις για την καλύτερη οργάνωση της διαχείρισης απορριμμάτων

 Απαιτείται η άμεση εμπλοκή της τοπικής κοινωνίας μέσω συγκεκριμένων στοχεύσεων και χορήγησης κινήτρων. Στην κατεύθυνση αυτή επιβάλλεται:

1. Να δοθεί ιδιαίτερο βάρος στην επανάκτηση ή επανάχρηση στερεών αποβλήτων, διαδικασία που μπορεί να αποφέρει έσοδα στο Δήμο και να δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας (πχ. ξύλινων παλιών επίπλων κλπ.). Στην κατεύθυνση αυτή πρέπει να δημιουργηθούν αυτοτελή κέντρα διαλογής επαναχρησιμοποιημένων υλικών.

2. Να δοθούν υλικά κίνητρα στους δημότες ώστε να προσαρμοστούν στη νέα διαδικασία (πχ. χορήγηση Εκπτωτικής Κάρτας Ανακυκλωτή).

3. Να επανεξεταστεί το «καθεστώς συνεργασίας» του Δήμου με τους φορείς ανακύκλωσης.

4. Να επισπευσθεί η προμήθεια βυθιζόμενων κάδων απορριμμάτων, που θα τοποθετηθούν σε πρώτη φάση στο παραλιακό μέτωπο της δημοτικής ενότητας Θερμαϊκού, την οδό Πολυτεχνείου της Ν.Μηχανιώνας και το κέντρο της Επανομής για να εξαλειφθεί το άθλιο σήμερα θέαμα των υπερχειλισμένων κάδων, ιδιαίτερα κατά τη θερινή περίοδο.

5. Να προωθηθεί η οικιακή κομποστοποίηση με την αγορά από το Δήμο και τη διάθεση σε δημότες 3.000 κάδων πράσινων απορριμμάτων, καθώς και την πρόβλεψη δημιουργίας χώρων κομποστοποίησης στις οικοδομές.

6. Να περιοριστεί δραστικά η χρήση μη ανακτήσιμων υλικών (πχ. πλαστικές σακούλες), των οποίων ο χρόνος βιο-αποδόμησης είναι πολύ μεγάλος .

7. Να ληφθούν μέτρα για την αποτροπή της κλοπής ανακυκλώσιμων υλικών από τους κάδους

8. Να προωθηθούν από σήμερα σε όλες τις σχολικές μονάδες τέσσερις κάδοι (για χαρτί, ΤΕΤΡΑ-ΠΑΚ, PET-Πλαστικό και Αλουμίνιο) και με βάση τον όγκο των υλικών που παραδίνονται στην υπηρεσία να αποκτούν «προνόμια» υπέρ των σχολικών μονάδων.

9. Να γίνεται συστηματικό πλύσιμο των κάδων, ώστε να αποφεύγονται οι δυσάρεστες οσμές που είναι ιδιαίτερα ενοχλητικές κατά τη θερινή περίοδο στους κατοίκους αλλά και τους επισκέπτες του Θερμαϊκού.

10. Να κληθούν όλοι οι τοπικοί σύλλογοι (πολιτιστικοί, μορφωτικοί, αθλητικοί, σύλλογοι γονέων και κηδεμόνων, ενώσεις κατοίκων, εθελοντικές οργανώσεις, κινήσεις πολιτών κ.α. να οργανώσουν εκδηλώσεις ευαισθητοποίησης των μελών τους στο ζήτημα της ανακύκλωσης και του διαχωρισμού στην πηγή των απορριμμάτων. Να υπάρξουν ομιλίες στα σχολεία της περιοχής για την ανακύκλωση και την ανάγκη να διατηρείται ο Δήμος καθαρός.

Τελικά, η επιτυχία του Τοπικού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων Θερμαϊκού, θα εξαρτηθεί από την καλή οργάνωση της ανακύκλωσης και της καθαριότητας γενικότερα εκ μέρους της δημοτικής αρχής, της εγρήγορσης των υπηρεσιών του Δήμου, αλλά και την απαραίτητη ενημέρωση και διαπαιδαγώγηση των δημοτών. Γιαυτό και είναι επιτακτική ανάγκη η εμπλοκή ολόκληρης της τοπικής κοινωνίας στην εφαρμογή του ΤΟΣΔΑ.

Φυσικά, ανακύπτει εδώ και ένα τεράστιο θέμα: Κατά πόσο μπορεί ένας Δήμος να οργανώσει σωστά και αποτελεσματικά τη διαχείριση των αποβλήτων του, πόσο μπορεί να προγραμματίσει τη διαλογή στην πηγή και την επ’ ωφελεία του Δήμου αξιοποίηση των παραγόμενων απορριμμάτων, όταν έχει εκχωρήσει σε εργολάβους το μεγαλύτερο μέρος της υπηρεσίας καθαριότητας. Και η διετής εμπειρία από αυτή την εκχώρηση, κάθε άλλο παρά αποτελεσματική είναι, κάθε άλλο παρά λειτούργησε με οικονομικά οφέλη και οικονομία κλίμακας για το Δήμο Θερμαϊκού».