Τα Τσαΐρια είναι μια λύση, αλλά μια πολύ κακή λύση

του Πάνου Ζέρβα

Ο Δήμος Θέρμης, με απόφαση του δημοτικού συμβουλίου, αποφάσισε να παραχωρηθεί μια έκταση που του ανήκει, στα «σύνορα» με τον Δήμο Θερμαϊκού (στα Τσαΐρια) ώστε να δημιουργηθεί εκεί καταυλισμός προσφύγων. Ανταποκρίθηκε έτσι στην κυβερνητική πρόταση προς τους Δήμους (16/3/2016) να υποδείξουν χώρους, που θα μπορούσαν να φιλοξενήσουν πρόσφυγες.

Ο συγκεκριμένος χώρος θα προταθεί στην Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες ώστε να δημιουργηθεί εκεί ένα κέντρο φιλοξενίας για τους πρόσφυγες που θα προέρχονται από τα hot-spots και θα παραμένουν μέχρι τη μεταφορά τους στις Ευρωπαϊκές χώρες υποδοχής. Σύμφωνα με το σχεδιασμό θα αρχίσουν άμεσα εργασίες εξυγίανσης του εδάφους (αποστράγγιση, επιχωματώσεις κλπ) και δημιουργία υποδομών ώστε να μπορούν να φιλοξενούνται 800 πρόσφυγες, ενώ θα εργάζονται εκεί 200 -250 άτομα της Ύπατης Αρμοστείας. Υπονοείται ότι ο καταυλισμός θα έχει τις απαιτούμενες υποδομές υγιεινής και θα παρέχει ένα αξιοπρεπές επίπεδο διαβίωσης. Υπάρχει πρόβλεψη 20 εκατομμυρίων ευρώ για την επένδυση. Ο χώρος που απαιτείται αφορά 300 στρέμματα. Αυτά λένε ως τώρα οι πληροφορίες, οι οποίες προέρχονται  από αξιόπιστη πηγή, αλλά χρειάζονται επιβεβαίωση.

Ενόψει αυτής της προοπτικής, ο δήμαρχος Θερμαϊκού αντέδρασε έντονα, προβάλλοντας όμως έωλα επιχειρήματα, πχ ότι ο καταυλισμός θα βλάψει τον τουρισμό, θα αναστείλει την ανάπτυξη της περιοχής κλπ. Χωρίς να προτείνει ο ίδιος κάποια συγκεκριμένη εναλλακτική λύση, στα όρια του Δήμου Θερμαϊκού, για τη δημιουργία του καταυλισμού προσφύγων, παρ’ όλο που ο Δήμος διαθέτει μεγάλες εκτάσεις, που θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν γι’ αυτό το σκοπό.

Ωστόσο η επιλογή της συγκεκριμένης περιοχής είναι ατυχής. Κι αυτό γιατί τα Τσαΐρια είναι ένας σημαντικός περιαστικός υγρότοπος της Θεσσαλονίκης, καλυμμένος με νερό 8-9 μήνες το χρόνο, στον οποίο απαιτούνται να γίνουν έργα «εξυγίανσης» (αποστράγγιση, επιχωματώσεις κλπ) μεγάλης έκτασης, ώστε να μπορέσει να χρησιμοποιηθεί για το συγκεκριμένο σκοπό. Μόνο που η λέξη «εξυγίανση» εδώ ισοδυναμεί με τη λέξη «περιβαλλοντική καταστροφή». Ακριβώς αυτό που θα συμβεί αν ποτέ υλοποιηθούν οι «αναπτυξιακές» ιδέες, που υποστηρίζει η δημοτική αρχή του Δήμου Θερμαϊκού.

Δε χρειάζεται να επαναλάβω πόσο σημαντικό είναι να συμβάλλει η Τοπική Αυτοδιοίκηση με συγκεκριμένες προτάσεις στην αντιμετώπιση του προβλήματος εξεύρεσης ή δημιουργίας χώρων για τη φιλοξενία των προσφύγων. Οι προτάσεις αυτές όμως θα πρέπει να μη δημιουργούν νέα προβλήματα ή να σημαίνουν περιβαλλοντικές παρεμβάσεις μείζονος σημασίας, ουσιαστικά χωρίς την παραμικρή μελέτη των επιπτώσεων που θα προκύψουν στη συνέχεια.

Είναι γνωστό ότι στα όρια του Δήμου Θέρμης έχουν προταθεί, ως πιθανοί χώροι εγκατάστασης προσφύγων:

·         Τα Λουτρά 

·         Το Στρατόπεδο ΣΕΔΕΣ

·         Το Στρατόπεδο «561»

Πιθανότατα υπάρχουν και άλλοι κατάλληλοι χώροι (ή που μπορούν να γίνουν κατάλληλοι, με τις απαραίτητες παρεμβάσεις) στο Δήμο Θέρμης, όπως και στον Δήμο Θερμαϊκού. Αρκεί οι προτάσεις να γίνονται με σοβαρότητα και ευρύτητα πνεύματος, από όλους τους εμπλεκόμενους, οι οποίοι είναι πάρα πολλοί. Για παράδειγμα επιχειρήματα του τύπου «το τάδε στρατόπεδο είναι κέντρο επιστράτευσης» ή «διαθέτει αποθήκες με συγκεκριμένο υλικό» (δεν τα λένε οι Δήμοι αυτά, εννοείται) μοιάζουν περισσότερο με υπεκφυγές. Όπως και το επιχείρημα ότι τα Λουτρά τα διασχίζει… δρόμος!

Σ’ αυτό το περίπλοκο πλαίσιο, τα Τσαΐρια είναι μια λύση, αλλά μια πολύ κακή λύση. Και για τους πρόσφυγες (γιατί κανείς δεν μπορεί να είναι σίγουρος πόσοι άνθρωποι και για πόσο χρονικό διάστημα θα ζήσουν εκεί) και για την περιβαλλοντική ισορροπία της περιοχής, την οποία έχουμε μια μόνιμη τάση να υποτιμάμε, αντιβαίνοντας στη λογική και στα πραγματικά μας συμφέροντα.