Αντιπροσωπεία της ΡΕΚΚ στην εκδήλωση "του Θωμά σα Ταφία"

Όπως και κάθε χρόνο, έτσι και φέτος, αντιπροσωπεία της Ριζοσπαστικής Ενωτικής Κίνησης Καλαμαριάς, αποτελούμενη από τους  Νίκο Μυλωνίδη (μέλος του Σ.Σ.) , Ανδρέα Ανδρεάδη και Μίμη Ιωαννίδη παρευρέθηκε στην τελετή του «Ταφικού εθίμου», που αναβίωσε η Αδελφότητα Κρωμναίων Καλαμαριάς την Κυριακή του Θωμά, στα Κοιμητήρια της Καλαμαριάς.

Υπενθυμίζουμε ότι την Κυριακή του Θωμά,  οι  Έλληνες του Πόντου τιμούσαν τους νεκρούς τους, με ένα ιδιαίτερο έθιμο που έχει τις ρίζες του στην αρχαία Ελλάδα. 

Σε άλλα μέρη της Ελλάδας, Πόντιοι  προερχόμενοι από ορισμένες άλλες περιοχές του Πόντου  πχ  από το Κερίς της Οινόης αναβιώνουν  το έθιμο αυτό τη δεύτερη μέρα του Πάσχα.

Οι καταγόμενοι από το χωριό αυτό , όπου και αν βρίσκονται στην Ελλάδα, ακόμη και αν δεν ήλθαν για το Πάσχα στο χωριό, έρχονται την δεύτερη μέρα του Πάσχα για τα "μνήματα".

Παλαιότερα, πραγματικά έστρωναν τραπεζομάντηλα και οι συγγενείς παρέθεταν ένα  κανονικό γεύμα με «συντροφιά» τους οικείους  νεκρούς. 

Σήμερα , όλοι πηγαίνουν με γλυκά που τα κερνούν και κόκκινα αυγά, που τα αφήνουν στους τάφους.

Υπάρχουν, στην ποντιακή παράδοση  διάφοροι θρύλοι γύρω από το «πηγαινέλα» των νεκρών στη  γη.

Μεταξύ αυτών,  ότι από την ημέρα  του θανάτου και για 40 μέρες, έπρεπε να υπάρχει στο δωμάτιο του νεκρού ένα ποτήρι νερό και σιτάρι, τα οποία πίστευαν  ότι μειωνόταν κάθε βράδυ, γιατί το πνεύμα του νεκρού  έρχονταν για  να πιεί και να τραφεί.

Οι Πόντιοι, πίστευαν ότι ο ψυχές των νεκρών ανεβαίνουν από τον Άδη την ημέρα της Ανάστασης για να παραμείνουν ως την ημέρα του Αγίου Πνεύματος. Έτσι την Κυριακή του Θωμά συγγενείς και φίλοι των νεκρών συγκεντρώνονταν στα κοιμητήρια και πάνω στους τάφους των αγαπημένων τους, παρέθεταν γεύμα προς τιμήν τους, με εδέσματα που είχαν παρασκευάσει από το σπίτι.
Με αυτό τον τρόπο ένιωθαν σαν να γευματίζουν μαζί τους οι αγαπημένοι τους που «έφυγαν» από τη ζωή.

Ανάμεσα στα αρχαία ταφικά έθιμα, εκείνο που θα μπορούσε να συσχετισθεί με το ποντιακό ταφικό έθιμο kai θα μπορούσε να θεωρηθεί ότι είναι η ρίζα είναι αυτό της "Ημέρας των χύτρων", όπου πίστευαν ότι την ημέρα εκείνη οι ψυχές ξαναγύριζαν στον επάνω κόσμο και βρίσκονταν αόρατες ανάμεσα στους ζωντανούς. Κατά την τρίτη ημέρα της εορτής των Ανθεστηρίων στην Αθήνα, προς τιμήν του Διονύσου, πραγματοποιούνταν τα Υδροφόρια, εις ανάμνησιν όσων χάθηκαν στον Κατακλυσμό του Δευκαλίωνα. Οι Αθηναίοι έριχναν αλεύρι από σιτάρι ζυμωμένο με μέλι προς τις χθόνιες θεότητες σε ένα χάσμα που υπήρχε στο τέμενος της Γης Ολυμπίας, το οποίο βρισκόταν στο ναό του Ολυμπίου Διός,  που λεγόταν ότι  είχε κατασκευάσει ο Δευκαλίωνας όταν ήρθε στην Αθήνα. Κατά τη λήξη της τελετής, πίστευαν ότι οι ψυχές επέστρεφαν στον Κάτω Κόσμο, οπότε και φώναζαν: “Θύραζε Κάρες ουκέτ' Ανθεστήρια” . Επίσης είχε βρεθεί λευκή λήκυθος (αγγείο) του 430 π.Χ. που κατασκευάζονταν στην Αττική στους ώριμους κλασικούς χρόνους και θεωρείται ότι απεικονίζει σκηνές από τελετουργίες σχετικές με ταφικά και επιμνημόσυνα έθιμα, φέρει παράσταση σχετική με το θάνατο.

Εικονίζονται δύο μορφές, ένας άνδρας και μία γυναίκα, που προσέρχονται σε ταφικό μνημείο, το οποίο στέκεται σε βάση με τρεις βαθμίδες. Στα σκαλοπάτια είναι τοποθετημένες δύο λήκυθοι και ένας κάνθαρος. Η γυναίκα, ντυμένη με μακρύ χιτώνα, απλώνει τα χέρια στο μνημείο, ενώ ο νεαρός άνδρας στέκεται στην άλλη πλευρά, τυλιγμένος σε καστανόμαυρο.