Ερωτήματα για το νέο σχέδιο διαχείρισης αποβλήτων

Σε επόμενη συνεδρίαση του Περιφερειακού Συμβουλίου, αναμένεται να εγκριθεί η αναθεώρηση του περιφερειακού σχεδιασμού για τα αστικά απόβλητα, στη βάση του νέου Εθνικού Σχεδίου Διαχείρισης, που αναμένεται να αλλάξει το τοπίο στη διαχείριση των απορριμμάτων τόσο για τους πολίτες όσο και για τους Δήμους.

Οι Δήμοι σύμφωνα με τα τοπικά σχέδια θα διαχειρίζονται το 50% των αστικών αποβλήτων. Η διαχείριση θα ξεκινά από κάθε σπίτι όπου θα πρέπει να διαχωρίζονται τα απορρίμματα και να τοποθετούνται στους αντίστοιχους κάδους ή με συλλογή πόρτα- πόρτα. Ειδικότερα στα τοπικά σχέδια διαχείρισης των Δήμων προβλέπεται χωριστή συλλογή σε 3 ή 4 ρεύματα για τα υλικά συσκευασίας σε πορτοκαλί κάδο για το γυαλί, κίτρινο για το χαρτί-χαρτόνι, μπλε για τα μέταλλα και κόκκινο για τα πλαστικά-μέταλλα ή μόνο πλαστικά. Παράλληλα προβλέπεται μα υπάρχει ξεχωριστός κάδος για τα οργανικά, συμπεριλαμβάνοντας τα υπολείμματα τροφίμων και τα πράσινα απόβλητα, γνωστός και ως καφέ κάδος ενώ τα υπόλοιπα θα απορρίπτονται στον πράσινο κάδο για τα σύμμεικτα.

Το υπόλοιπο 50% θα διαχειρίζεται ο ΦΟΔΣΑ όπου σύμφωνα με το βασικό σενάριο που παρουσίασε στην επιτροπή διαβούλευσης ο Νίκος Σελλάς, Χημικός Μηχανικός και Συντονιστής της ομάδας μελέτης της σύμπραξης εταιρειών προβλέπονται τρεις μεγάλες μονάδες επεξεργασίας αποβλήτων (ΜΕΑ) σε Σέρρες, Ανατολική και Δυτική Θεσσαλονίκη ενώ στο εναλλακτικό σενάριο προβλέπεται επιπλέον και η δημιουργία μίας μονάδας στα Γιαννιτσά. Εκτιμάται πως οι εγκαταστάσεις θα λειτουργήσουν το 2020, με εξαίρεση αυτή των Σερρών που εφόσον υπογραφεί η σύμβαση εντός του 2016 αναμένεται να λειτουργήσει το 2018.

Αν και στόχος του νέου ΕΣΔΑ είναι η προετοιμασία προς επαναχρησιμοποίηση και η ανακύκλωση με χωριστή συλλογή ανακυκλώσιμων - βιοαποβλήτων  να εφαρμόζεται στο 50% του συνόλου των αστικών στερεών αποβλήτων ενώ η ταφή να περιοριστεί σε λιγότερο από το 30% μέχρι το 2020 αυτό δεν φαίνεται εφικτό στην Κεντρική Μακεδονία σύμφωνα με τις εκτιμήσεις πολλών αυτοδιοικητικών.

Παράλληλα αφενός οι καθυστερήσεις στην διαμόρφωση του ΠΕΣΔΑ αλλά και των τοπικών σχεδίων των Δήμων και αφετέρου η επιμονή αυτοδιοικητικών παραγόντων στην λύση της ενεργειακής αξιοποίησης ή αλλιώς καύσης οδήγησε στην κατατεθειμένη πρόταση να μην γίνεται καμία αναφορά στην τεχνολογία που θα χρησιμοποιείται για την επεξεργασία των αποβλήτων στις τρεις μεγάλες Μονάδες.

Μάλιστα σχετικές πληροφορίες και σκέψεις αναμένεται να κατατεθούν στο δημόσιο διάλογο στο πλαίσιο της 81ης ΔΕΘ όπου έχει προγραμματιστεί Ημερίδα από τον Περιφερειακό Σύνδεσμο Φορέων Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων Κεντρικής Μακεδονίας για να παρουσιαστούν τεχνολογίες και λύσεις συστημάτων ολοκληρωμένης διαχείρισης απορριμμάτων στη Κεντρική Μακεδονία.

Και στο βάθος η ενεργειακή αξιοποίηση και οι ιδιώτες;

Οι τρεις μεγάλες εγκαταστάσεις ή εναλλακτικά τέσσερις για την επεξεργασία αποβλήτων που προβλέπονται στο ΠΕΣΔΑ Κεντρικής Μακεδονίας –δεν χωροθετούνται ακόμη με ακρίβεια- αναμένεται να σηκώσουν μεγάλο βάρος της διαχείρισης των αποβλήτων από τις αρχές του 2020 σε ένα σχέδιο που χαρακτηρίζεται από συγκεντρωτική δομή και έχει μία βασική έλλειψη. Το γεγονός ότι μέχρι σήμερα δεν αναφέρεται με ποια τεχνολογία αναμένεται να γίνεται η επεξεργασία τόσο των σύμμεικτων αποβλήτων, όσο και των υπολειμμάτων των Κέντρων Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών (ΚΔΑΥ) στις ΜΕΑ.

Αυτή η έλλειψη είναι που δημιουργεί πολλά ερωτηματικά. Τα ερωτηματικά σε συνδυασμό με τις καθυστερήσεις και τις απόψεις που εκφράζονται στους αυτοδιοικητικούς κύκλους πως «οι στόχοι του ΕΣΔΑ είναι υπερβολικοί» και «η ενεργειακή αξιοποίηση είναι η λύση» όπως και «η συνεργασία με ιδιώτες» μετατρέπονται σε ανησυχία πως οδηγούμαστε προ τετελεσμένων γεγονότων και σε σενάρια που θα εμφανιστούν ως πιο «πρακτικά» και «αποτελεσματικά».

Ο πρόεδρος της ΠΕΔΚΜ Λ. Κυρίζογλου ο οποίος υπογράμμισε πως «πριν 50-60 χρόνια οι χώρες της Κεντρικής Ευρώπης και άλλες χώρες έχουν καταφέρει την ενεργειακή αξιοποίηση των απορριμμάτων παράγοντας θερμική και ηλεκτρική ενέργεια» και πρόσθεσε «εμείς πότε θα φτάσουμε εκεί; έχουμε την βούληση την πολιτική; Πρέπει, είναι μονόδρομος».

Στο ίδιο μήκος κύματος και ο Δήμαρχος Θεσσαλονίκης Γιάννης Μπουτάρης ο οποίος τόνισε πως «είναι απολύτως απαραίτητο» στον Περιφερειακό Σχεδιασμό να «προβλέπεται εναλλακτικά η ενεργειακή αξιοποίηση των ό,ποιων αποβλήτων».

Οι τοποθετήσεις προκάλεσαν την αντίδραση του κ. Σελλά ο οποίος έσπευσε να διευκρινίσει πως «το εθνικό σχέδιο δεν επιτρέπει την αστική αποτέφρωση» αλλά «το εθνικό σχέδιο λέει "δυνητικά" και αν δεν υπάρχει άλλη λύση αξιοποίησης, δηλαδή ανάκτηση προϊόντων από τα σύμμεικτα, τα ανακυκλώσιμα και τα οργανικά, τότε μπορεί να παράξει δευτερογενές καύσιμο» ενώ ξεκαθαρίζει πως το περιφερειακό σχέδιο «έχουμε αφήσει ανοιχτό το ενδεχόμενο ενεργειακής αξιοποίησης από τα υπολείμματα των ΜΕΑ όμως στην κοστολόγηση που κάνουμε αυτό με δημόσια δαπάνη δεν χωράει».

Από τη πλευρά του ο πρόεδρος του ΦΟΔΣΑ Κεντρικής Μακεδονίας, Μιχάλης Γεράνης έσπευσε να αναφέρει σχετικά με την ενεργειακή αξιοποίηση πως «αφήνει περιθώριο ο ΕΣΔΑ» καθώς «το ‘’δεν ενδείκνυται’’ (σ.σ. του ΕΣΔΑ) δεν σημαίνει ότι άμα βγάλει μια μελέτη ο φορέας, διακεκριμένη και εξειδικευμένη, ότι εμείς δεν θα πάμε να την υλοποιήσουμε».
«Εμείς θα τις προχωρήσουμε τις τεχνολογίες άμεσα», κατέληξε.

Παράλληλα την αντίδραση του Δημάρχου Δέλτα Μ. Φωτόπουλουπροκάλεσε το ενδεχόμενο δημιουργίας ΜΕΑ στην περιοχή του ξεκαθαρίζοντας πως «δεν υπάρχει περίπτωση» ενώ ο Δήμαρχος Θέρμης Θ. Παπαδόπουλος ζήτησε να γίνει «διασπορά των δράσεων και να μην επιβαρυνθούν συγκεκριμένοι Δήμοι» επισημαίνοντας να μην χωροθετηθεί και ΧΥΤΥ στο Δήμο Θέρμης εφόσον χωροθετηθεί η ΜΕΑ στον Άγιο Αντώνιο.

Τέλος στα χρηματοδοτικά εργαλεία αναφέρθηκε ο περιφερειάρχης Απ. Τζιτζικώστας ο οποίος τόνισε πως ήδη η χρηματοδότηση της μελέτης αναθεώρησης του ΠΕΣΔΑ, εντάχθηκε στην Τεχνική Βοήθεια του Επιχειρησιακού Προγράμματος Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας 2014 - 2020, με προϋπολογισμό 136.000 ευρώ και ανακοίνωσε πως ο προϋπολογισμός σύμφωνα με την μελέτη ανέρχεται σε 462.518.440 ευρώ με τη δημόσια δαπάνη που απαιτείται να ανέρχεται σε 312.521.865 ευρώ.

Πηγή: stokokkino.gr