Και αστική ευθύνη των Δήμων για κακοτεχνίες και καθαριότητα

Υπάρχει αστική ευθύνη των δημοτικών αρχών, όταν δεν λαμβάνουν μέτρα και δεν μεριμνούν για τη διαφύλαξη της υγείας των πολιτών και της περιουσίας τους, ιδιαίτερα στους τομείς της καθαριότητας και της οδοποιίας.

Σύμφωνα με το άρθρο 5 παρ. 1 και 3 του ν. 3155/1955 (Α΄ 63), το Δημόσιο και οι Δήμοι ή οι Κοινότητες υποχρεούνται να κατασκευάζουν, ανακαινίζουν και συντηρούν τις αναφερόμενες στα άρθρα 2 παρ. 1 και 4 του νόμου αυτού αντίστοιχα οδούς.

Περαιτέρω, στο άρθρο 75 με τίτλο «ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΕΣ» παρ. Ιγ) περ. 13 και 15 του ν. 3463/2006 (Κώδικας Δήμων και Κοινοτήτων) ορίζεται ότι: «Ι. Οι δημοτικές και οι Κοινοτικές αρχές διευθύνουν και ρυθμίζουν όλες τις τοπικές υποθέσεις, σύμφωνα με τις αρχές της επικουρικότητας και της εγγύτητας, με στόχο την προστασία, την ανάπτυξη και τη συνεχή βελτίωση των συμφερόντων και της ποιότητας ζωής της τοπικής κοινωνίας.

Οι αρμοδιότητες των Δήμων και Κοινοτήτων αφορούν, κυρίως, τους τομείς:
….. γ) Ποιότητας Ζωής και Εύρυθμης Λειτουργίας των Πόλεων και των Οικισμών, στον οποίο περιλαμβάνεται, ιδίως: 13. Η μέριμνα και η λήψη μέτρων για την απρόσκοπτη πρόσβαση στους κοινόχρηστους χώρους. 15. Η μελέτη των έργων συντήρησης και βελτίωσης του οδικού δικτύου αρμοδιότητας δήμου».

Κατά την έννοια των διατάξεων αυτών, ευθύνη προς αποζημίωση γεννάται και από μη νόμιμες υλικές ενέργειες των οργάνων του Δημοσίου, των Ο.Τ.Α. και των άλλων ν.π.δ.δ., εφόσον αυτές συνάπτονται με την οργάνωση και τη λειτουργία των δημοσίων υπηρεσιών. Κατά την έννοια επίσης των ίδιων διατάξεων, ευθύνη του Δημοσίου ή νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου, τηρουμένων και των λοιπών προϋποθέσεων του νόμου, υπάρχει όχι μόνο όταν με πράξη ή παράλειψη οργάνου των νομικών αυτών προσώπων παραβιάζεται συγκεκριμένη διάταξη νόμου, αλλά και όταν παραλείπονται τα ιδιαίτερα καθήκοντα και υποχρεώσεις που προσιδιάζουν στη συγκεκριμένη υπηρεσία και προσδιορίζονται από την κείμενη εν γένει νομοθεσία, τα διδάγματα της κοινής πείρας και τις αρχές της καλής πίστης.
Από τα παραπάνω προκύπτει η σαφής υποχρέωση των αρμοδίων οργάνων του Δήμου απέναντι στους ιδιώτες, να λαμβάνουν όλα τα απαραίτητα μέτρα για τη διαφύλαξη της υγείας των πολιτών και της περιουσίας τους κατά την άσκηση της παραπάνω δραστηριότητας. Την υποχρέωση αυτή έχουν οι Δήμοι και οι Κοινότητες, κατ’ εφαρμογή των αρχών της χρηστής διοίκησης, και υποχρεούνται, στα πλαίσια των καθηκόντων τους, να επιβλέπουν και να ελέγχουν την καταλληλότητα των οδών, πεζοδρομίων, αποχετευτικών συστημάτων και να λαμβάνουν τα κατάλληλα μέτρα για τη συντήρηση και επιδιόρθωση αυτών, προκειμένου να διεξάγεται ομαλά η κυκλοφορία επί των οδών, αλλά και να προστατεύεται η ομαλή κυκλοφορία των οδηγών και πεζών σε κοινόχρηστους χώρους, η σωματική ακεραιότητα των πολιτών που κάνουν χρήση αυτών από τυχόν κακοτεχνίες. Επομένως η οποιαδήποτε παράλειψη οφειλόμενης ενέργειας του ΟΤΑ σε σχέση με τις πιο πάνω υποχρεώσεις των οργάνων του, ως αναγόμενη σε άσκηση εξουσίας, κατά την έννοια των παραπάνω διατάξεων, συνιστά παρανομία της διοικήσεως και δημιουργεί νόμιμο λόγο ευθύνης προς αποζημίωση αυτών που ζημιώθηκαν με βάση τα άρθρα 105 – 106 του Εισ.Ν.Α.Κ.

Με βάση τα παραπάνω προκύπτει η ευθύνη του Δήμου να αποζημιώσει τον πολίτη (δημότη ή όχι) ο οποίος υπέστη οποιαδήποτε φύσης υλική ζημιά ή κάποια βλάβη της υγείας του η οποία να τελεί σε αιτιώδη σύνδεσμο με την ύπαρξη ελλιπώς φυλασσόμενων έργων, κακής κατάστασης οδοστρώματος ή πεζοδρομίων και γενικώς κακής συντήρησης των υποδομών. Οι ίδιες διατάξεις εφαρμόζονται και επί τροχαίων ατυχημάτων.

Αποτελεί συνήθη πρακτική για τον Δημότη, να απευθύνεται με αίτηση του στη νομική υπηρεσία του Δήμου, με την οποία να εκθέτει τα πραγματικά περιστατικά του ατυχήματος του και να επισυνάπτει τα απαραίτητα δικαιολογητικά, τα οποία θεμελιώνουν την αξίωση του (για τυχόν υλικές ζημίες, τυχόν ηθικές βλάβες και τυχόν διαφυγόντα κέρδη). Συνιστάται λοιπόν, σε περίπτωση ατυχήματος, να λάβει κανείς όλα τα απαραίτητα αποδεικτικά μέσα για να θεμελιώσει την αξίωση του, όπως φωτογραφίες του σημείου της κακοτεχνίας, τυχόν ιατρικές γνωματεύσεις και πραγματογνωμοσύνες, αλλά και τιμολόγια ή προτιμολογήσεις για τις υλικές ζημιές που μπορεί να έχει υποστεί είτε ο ίδιος είτε το όχημα του.

Σε περίπτωση μη επίτευξης εξωδικαστικού συμβιβασμού μεταξύ του Δήμου και του δημότη, ο τελευταίος διατηρεί επί πενταετία (σύμφωνα με τις διατάξεις περί αδικοπραξιών) δικαίωμα να αναζητήσει την αποζημίωση από τα αρμόδια πολιτικά δικαστήρια με αγωγή του, με την οποία θα απαιτήσει την αποκατάσταση των ζημιών που υπέστη (υλικών όσο και τυχόν ηθικής βλάβης)."

Πηγή:http://deltanews.gr