Οι 300 λέξεις που προκάλεσαν διεθνή πολιτικό σάλο

Κράτα γερά

Μα ποιος κλείδωσε τις φλόγες μας σ’ αυτό το πνιγηρό και σκοτεινό μπουντρούμι;
Γιατί να τρεμοσβήνουμε εμείς που απειλούσαμε να πυρπολήσουμε τις παρυφές του κόσμου;
Σφίξε τα δόντια! Κράτα γερά. Μη φύγεις! Μην κλάψεις!
Καμιά φυγή. Κανένα δάκρυ.
Ενα ποτάμι φως και ένα ποτήρι γάργαρο νερό κάνουν σπονδή στη λευτεριά, μέσα στην απαλάμη του λαού μας. 

Νίκος Χλωρός

Γράφτηκε το 1968, όταν ήμουνα πολιτικός κρατούμενος στις φυλακές του Γεντί Κουλέ της Θεσσαλονίκης.

Σήμερα είναι μέρος ενός τουριστικού περιπάτου. Μια διαδρομή για ρέκτες της Ιστορίας, τουρίστες που αγκομαχούν στην ανηφόρα μπροστά στην πύλη ενός πύργου, μέρος των κάστρων της Θεσσαλονίκης.

Κανείς δεν μπορεί να φανταστεί σήμερα το Επταπύργιο, το Γεντί Κουλέ, σαν φυλακή, ένα μέρος της εξάλλου κατεδαφίστηκε, απέμειναν τα κελιά της απομόνωσης –επειδή αποτελούσαν μέρος του αρχαίου οχυρού– να θυμίζουν τον τρόμο που προκαλούσε και τον χαρακτηρισμό που τη συνόδεψε ώς το κλείσιμό της: κολαστήριο.

Με ειδική χρήση για πολιτικούς κρατούμενους από τα χρόνια του ιδιώνυμου και του δικτάτορα Μεταξά.

Είναι 2017, το Γεντί είναι μνημείο, μπαινοβγαίνεις χωρίς προβλήματα, καταγράφηκαν ακόμη και νεόνυμφοι που, διαθέτοντας τα απαραίτητα χρήματα, πληρώνουν για να φωτογραφηθούν στους προμαχώνες.

Είναι η εποχή που η δημοκρατία σαραντάρισε, σαράντα τριών ετών για την ακρίβεια, και από τις μερικές δεκάδες που ανηφόρισαν χθες βράδυ μέχρις εκεί ήταν και μερικοί οι οποίοι δυσκολεύτηκαν όχι μόνο από την προχωρημένη ηλικία αλλά περισσότερο από τις μνήμες.

Ο Σύνδεσμος Φυλακισθέντων και Εξορισθέντων Αντιστασιακών (ΣΦΕΑ) 1967-74 τίμησε χθες το βράδυ τους Αφανείς, αυτούς που δεν καταγράφηκαν στην ιστορία του αντιδικτατορικού αγώνα, και τις οικογένειές τους, που ούτε κι αυτές «συνεμορφώθησαν προς τα υποδείξεις».

Αγριες μνήμες, τότε που η δικτατορία φυλάκιζε εκεί την ανυπόταχτη νιότη, τότε που για να βγουν 300 λέξεις από τα τείχη, τη φυλακή, οι αγωνιστές της δημοκρατίας έπρεπε να μετέλθουν τεχνάσματα σαν κι αυτό που χρησιμοποίησε ο Αργύρης Μαλτσίδης (Δημοκρατική Αμυνα).

Έραψε μέσα στη ζώνη του το μήνυμα-καταγγελία 17 συγκρατουμένων του για τις συνθήκες κράτησης των πολιτικών κρατουμένων, που έστειλαν στην Ευρώπη, στον Διεθνή Ερυθρό Σταυρό, ότι «εδώ και ένα μήνα η Δ/νση της φυλακής εφαρμόζοντας χιτλερικές μεθόδους μας δίνει μόνο ψωμί, πετώντας το φαγητό μας μπροστά στα μάτια μας στο σκουπιδοτενεκέ».

Η έκκλησή τους τότε είχε προκαλέσει διεθνή σάλο.

Το κείμενο των πολιτικών κρατουμένων

Το ντοκουμέντο αυτό παρουσιάζει σήμερα η «Εφ.Συν.» ως ελάχιστη ένδειξη τιμής σ’ εκείνο τον αγώνα, αλλά και για να υποστηρίξει το αίτημα του ΣΦΕΑ 1967-1974 αλλά και του Δήμου Θεσσαλονίκης προς το υπουργείο Πολιτισμού να ιδρυθεί, επιτέλους, εκεί μουσείο-αρχείο της αντιδικτατορικής αντίστασης.

Μια έκκληση των πολιτικών κρατουμένων Επταπυργίου προς τον Διεθνή Ερυθρό Σταυρό και τη διεθνή κοινή γνώμη – (αρχές 1972).

❝Οι παρακάτω πολιτικοί κρατούμενοι, διαφόρων πολιτικών πεποιθήσεων, εγκάθειρκτοι της Χούντας γιατί εναντιωθήκαμε στα σχέδιά της, φυλακισμένοι στην υγρή φυλακή του Γεντί Κουλέ Θεσσαλονίκης, που ο Διεθνής Ερυθρός Σταυρός έκρινε τελείως ακατάλληλες, καταγγέλλουμε στην ελληνική και κοινή γνώμη ότι:

Εδώ και ένα μήνα η Δ/νση της φυλακής εφαρμόζοντας χιτλερικές μεθόδους μας δίνει μόνο ψωμί, πετώντας το φαγητό μας μπροστά στα μάτια μας στο σκουπιδοτενεκέ, σαν τιμωρία γιατί αρνιόμαστε να συμμορφωθούμε στις πρόσφατες παράλογες διαταγές της που δεν εφαρμόζονται σε καμμιά άλλη φυλακή της Ελλάδας.

Στο διάστημα αυτό αναγκαστήκαμε να δαπανήσουμε τα ελάχιστα χρήματά μας αγοράζοντας τα στοιχειώδη για τη συντήρησή μας.

Επειδή όμως τα χρήματά μας εξαντλούνται και η απαράδεκτη αυτή κατάσταση δεν μπορούσε να συνεχιστεί διακόψαμε την αγορά τροφίμων και τώρα είμαστε χωρίς τροφή, καταδικασμένοι στην αργή συστηματική εξόντωση από την πείνα που μας επιβάλλουν.

Περιορίζουν ακόμη και τα τρόφιμα που μας φέρνουν οι συγγενείς μας δίνοντάς μας ποσότητες κατά την κρίση τους και επιστρέφοντας τα υπόλοιπα, προσπαθώντας να μας εκβιάσουν και να μας αναγκάσουν να υποκύψουμε από την εξάντληση.

Ανάμεσά μας βρίσκονται τέσσερεις άρρωστοι από χρόνιες αρρώστειες: Αραμπατζόγλου Μιχ., Δούμας Παν., Καλούδης Νικ. και Κωτσάκης Δημ. για τους οποίους ο γιατρός της φυλακής έχει γνωματεύσει εδώ και μήνες πως θα πρέπει να μεταχθούν αμέσως σε άλλες φυλακές και που μάταια περιμένουν μεταγωγή.

Κάνουμε έκκληση στον Δ.Ε.Σ., σε όλους τους ελεύθερους δημοκρατικούς ανθρώπους μέσα και έξω από την Ελλάδα και ζητούμε βοήθεια και συμπαράσταση με την ελπίδα πως οι ενέργειες και οι πιέσεις τους θα φέρουν κάποιο αποτέλεσμα πριν είναι αργά.

Οι πολιτικοί κρατούμενοι του Γεντί Κουλέ:

Αν. Αναστασιάδης, Ν. Απανωμεριτάκης, Μ. Αραμπατζόγλου, Ν. Αρμένης, Π. Δούμας, Ν. Καλούδης, Π. Καπαγέρωφ, Γ. Καράντζης, Κ. Καρυωτάκης, Δημ. Κωτσάκης, Επ. Οχουνος, Θ. Παπουτσής, Βασ. Ράπανος, Αν. Τάντσης, Αθ. Φίλιας, Ν. Χατζούδης, Ν. Χλωρός❞

Πηγή: εφημερίδα των Συντακτών σε ρεπορτάζ του Απόστολου Λυκεσά