Τιμή στους αφανείς του αντιδικτατορικού αγώνα

του Τριαντάφυλλου Μηταφίδη*

Συμπληρώνονται 43 χρόνια την ερχόμενη Κυριακή από την κατάρρευση της επτάχρονης τυραννίας των συνταγματαρχών και η μνήμη μας γυρίζει στους αγωνιστές/τριες που έφυγαν πρόωρα, χτυπημένοι  από τις κακουχίες της φυλακής και της εξορίας, αλλά και όσους/ες δεν «συνεμορφώθησαν προς τας υποδείξεις» και παρέμειναν στην αφάνεια μισό αιώνα μετά το προαναγγελθέν πραξικόπημα της 21-4-1967.

Θα τους τιμήσει τη Δευτέρα 24 Ιουλίου ο Σύνδεσμος Φυλακισθέντων-Εξορισθέντων Αντιστασιακών 1967-’74 στο Επταπύργιο, όπου «σκληρές επέρασαν μέρες» και όπου διεκδικούν από το Υπουργείο Πολιτισμού  να ιδρυθεί μουσείο-αρχείο της αντιδικτατορικής αντίστασης. Καθώς μεγαλώνει το χάσμα ανάμεσα στις λεγόμενες «πολιτικά ορθές» εκδοχές της ιστορίας και στις συλλογικές, συχνά τραυματικές προσωπικές μνήμες, πρέπει και η μνήμη να γίνει επισκέψιμος ιστορικός τόπος και όχι απλώς να αρχειοθετηθεί, όσο χρήσιμο κι αν είναι αυτό για τη διατήρησή της.

Η Θεσσαλονίκη συνέβαλε αποφασιστικά στον αγώνα κατά της Χούντας. Με την επικράτηση του πραξικοπήματος άρχισαν να συγκροτούνται και να δρουν οι αντιστασιακές οργανώσεις: ΠΑΜ, Ρήγας Φερραίος, Δημοκρατική Άμυνα, Σπουδαστική - Λαϊκή Πάλη, Κίνημα 29ης Μαΐου, Αντι-ΕΦΕΕ, ΚΚΕ-ΚΝΕ,  OMΛΕ, ΕΚΚΕ-ΑΑΣΠΕ, ΠΑΚ αλλά και ανένταχτοι αγωνιστές.

Βαρύ το τίμημα: τρεις δολοφονημένοι: ο ΕΔΑίτης αγωνιστής Βασίλης Μπεκροδημήτρης (στις 24-4-1967, στο Αστυνομικό Τμήμα Χαριλάου), το στέλεχος των Λαμπράκηδων Γιάννης Χαλκίδης (στις 5-9-1967, γωνία Φιλελλήνων-Κωνσταντινουπόλεως) ο βουλευτής της ΕΔΑ Γιώργης Τσαρουχάς (στις 9-5-1968, στην ΚΥΠ του Γ΄ Σ.Σ., σήμερα Πολεμικό Μουσείο). Εκατοντάδες οι «προληπτικώς εκτοπισμένοι» στα ξερονήσια, πάνω από 100 οι καταδικασμένοι σε πολύχρονη κάθειρξη. Ας μην ξεχνάμε ότι η δολοφονία του Γρ. Λαμπράκη στη Θεσσαλονίκη στις 22 Μαΐου 1963 ήταν βασικός κρίκος μιας μακριάς αλυσίδας συνωμοσιών και εγκλημάτων με στόχο την επιβολή «καταστάσεως πολιορκίας».

Η επίσημη εκδοχή της ιστορίας θεωρεί την επτάχρονη τυραννία ως «θλιβερή παρένθεση που έκλεισε οριστικά και αμετάκλητα». Αλλά η δικτατορία δεν ήταν «κεραυνός εν αιθρία» ή απλώς «η ανταρσία μιας ομάδας επίορκων αξιωματικών». Αντίθετα, το μετεμφυλιακό καθεστώς της «εθνικοφροσύνης» και του καχεκτικού κοινοβουλευτισμού ζέσταινε στον κόρφο του το «αυγό του φιδιού» και λειτούργησε, τελικά, ως εκκολαπτική μηχανή της Χούντας. Το «πράσινο φως» για το πραξικόπημα άναψε στην Ουάσιγκτον το Φλεβάρη του 1967, καθώς η χώρα μας αποτέλεσε πειραματικό εργαστήρι του «Ψυχρού Πολέμου». Οι τότε κυβερνήσεις των ΗΠΑ συνέβαλαν με κάθε τρόπο στην επιβίωση του τυραννικού καθεστώτος.

Η άρνηση να αντιμετωπίσει κανείς με ειλικρίνεια τη σκοτεινή πλευρά της δικής του ιστορίας, στο όνομα της «εθνικής συνοχής» και της «επούλωσης των πληγών», επιτείνουν τον ιστορικό αναλφαβητισμό ιδιαίτερα της νέας γενιάς. Καθώς δίνει τη μάχη για το μέλλον, είναι υποχρεωμένη να «πατάει» στο έδαφος της ιστορικής αλήθειας και όχι σε όσα της σερβίρουν οι οπαδοί του ιστορικού αναθεωρητισμού, που, μετά τους δωσίλογους της Κατοχής, επιχειρούν να εξαγνίσουν τη χούντα, με τον εξοργιστικό ισχυρισμό ότι είχε «πλατιά αποδοχή και συνέβαλε με έμμεσο τρόπο στον ραγδαίο αξιακό και πολιτισμικό εκσυγχρονισμό της ελληνικής κοινωνίας» (!)  

«Φτάνει πια ο κακός ο λύκος! Πρέπει να λέμε όλη την αλήθεια στα παιδιά», έλεγε ο αείμνηστος Μ. Αναγνωστάκης.

*Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Ο Τύπος της Θεσσαλονίκης»