Αντιμετωπίζονται με την εκβάθυνση η προσάμμωση και η διάβρωση;

Έντονες συζητήσεις και σχόλια, προκάλεσε η πρόσφατη ανακοίνωση της διοίκησης του δήμου Θερμαϊκού για την ολοκλήρωση του έργου εκβάθυνσης του λιμανιού των Νέων Επιβατών. Ενός έργου που σημειώνουμε ότι ήταν επιβεβλημένο να γίνει λόγω της συμμετοχής του δήμου Θερμαϊκού, μαζί με τους δήμους Θεσσαλονίκης και Καλαμαριάς στον φορέα για τη Θαλάσσια Συγκοινωνία της Θεσσαλονίκης.

Οι ενστάσεις που διατυπώθηκαν από πολλές πλευρές και κυρίως από άριστους γνώστες των τοπικών τεχνικών και περιβαλλοντικών θεμάτων της περιοχής, είναι για το κατά πόσο το συγκεκριμένο έργο, έτσι όπως έγινε, θα επιλύσει οριστικά, άπαξ δια παντός, το μέγα θέμα της προσάμμωσης στο χώρο εκατέρωθεν της σκάλας των Νέων Επιβατών, ή αποτελεί μία προσωρινή λύση. Δεδομένου ότι δεν θα ανακοπεί η μεταφορά με τους κυματισμούς φερτών υλικών γύρω από τον υπάρχοντα κυματοθραύστη.

Από την άλλη βέβαια, με την εκβάθυνση που έγινε και κυρίως με τον τρόπο που αυτή έγινε, δεν δίνεται καμία λύση στο τεράστιο πρόβλημα της διάβρωσης της ακτής του δήμου Θερμαϊκού, τουλάχιστον από την περιοχή του «Κάππα-2000» μέχρι τους Νέους Επιβάτες. Μία διάβρωση η οποία, με τους ρυθμούς που «τρώει» την ακτή, δείχνει ότι πλέον, είναι θέμα λίγου χρόνου ο κίνδυνος καταστροφής του παραλιακού πεζόδρομου, εξαιτίας της οποίας θα κινδυνεύσουν τα καταστήματα στην παραλία της Περαίας και των Νέων Επιβατών, αλλά και οι οικοδομές που βρίσκονται στην παραλιακή ζώνη.. 

Παραθέτουμε στη συνέχεια δύο ενδιαφέροντα σημειώματα για το θέμα αυτό, όπως αναρτήθηκαν πρόσφατα στον Aκτιβιστή. Το ένα είναι από τον πολιτικό μηχανικό Γιώργο Μαυρομάτη, με εξειδίκειση στη διοίκηση και επίβλεψη μεγάλων τεχνικών έργων, δημόσιων και ιδιωτικών. Και το δεύτερο, από τον γνωστό οικολόγο της περιοχής μας, Πάνο Ζέρβα.

Η χρηστικότητα του έργου

του Γιώργου Μαυρομάτη

Οι Μελετητές των Λιμενικών έργων ξέρουν ένα βασικό κανόνα. 
‘’ Ακόμη και ένα βότσαλο να πετάξεις στη θάλασσα έχει παρενέργειες’’ 
Οι μελέτες τους έχουν σαν στόχο να μειώσουν τις παρενέργειες και ταυτόχρονα να εξασφαλίσουν τη χρηστικότητα του έργου.
Όταν συντάσσεται μία Μελέτη λιμένα λαμβάνονται υπ’ όψιν πολλές παράμετροι, όπως οι συχνά πνέοντες άνεμοι, το υπέδαφος, το είδος των σκαφών που θα ελλιμενίζονται, το κόστος κατασκευής κλπ. 
Στην περίπτωση του Αλιευτικού Καταφυγίου των Νέων Επιβατών αγνοήθηκε εντελώς η πρώτη παράμετρος μόνο και μόνο για να κατέβει το κόστος κατασκευής.
Στην πραγματικότητα κατασκευάστηκε ένας Κυματοθραύστης στο κέντρο της απόληξης της σκάλας, μιας σκάλας ίδιας με αυτές της Περαίας και της Αγίας Τριάδας. Θυμάμαι καλά όπως και σεις φαντάζομαι ότι το σημείο επαφής της σκάλας με την στεριά ήταν όπως είναι σήμερα στις άλλες δύο Σκάλες. 
Ο Κυματοθραύστης, έκανε αυτό που έπρεπε να κάνει. Έκοψε τον έντονο κυματισμό και δημιούργησε μία ΄΄Λεκάνη Ηρεμίας’’ πίσω του. Επειδή όμως εκατέρωθεν του κυματοθραύστη και περισσότερο από την αριστερή πλευρά, ο Κυματισμός του Βαρδάρη έμπαινε έντονος όπως φαίνεται και στη φωτό, εναπέθετε όσες φερτές ύλες, στην λεκάνη ηρεμίας πίσω από τον προβλήτα με αποτέλεσμα αυτές να καθιζάνουν, περισσότερο από την δεξιά πλευρά και στο κέντρο όπως το βλέπουμε από τη στεριά γιατί λόγω της κατεύθυνσης του ανέμου η θάλασσα είναι πιο ήρεμη.
Η εναπόθεση των φερτών υλών χρόνο με το χρόνο χειροτέρευε την κατάσταση μέχρι να φτάσει στην κατάσταση που όλοι ξέρουμε.
Εν κατακλείδει όλα τα τεχνικά έργα και περισσότερο τα λιμενικά χρειάζονται συντήρηση. Κάθε λίγα χρόνια το λιμανάκι πρέπει να καθαρίζεται με μία βυθοκόρο η οποία θα καθαρίζει τον πυθμένα και με αντλίες θα μεταφέρει τις εναποθέσεις στα ανοιχτά χωρίς να ενοχλεί τις στεριανές δραστηριότητες. Αυτή η μέθοδος είναι και φθηνότερη και δεν δημιουργεί όχληση.
Θα βοηθούσε να δημιουργηθεί ένα άνοιγμα στην δεξιά πλευρά του κυματοθραύστη από όπου θα έμπαινε μέρος του κυματισμού και θα δημιουργούσε «αντιμάμαλο» έτσι ώστε να παρέσερνε μέρος των φερτών υλικών προς τα έξω.

Δεν αντιμετωπίζεται το πρόβλημα της διάβρωσης

του Πάνου Ζέρβα

Ενημερωτικό το άρθρο. Θα ήθελα όμως να παρατηρήσω ότι οι χιλιάδες τόνοι άμμου που εναποτίθενται στη "Λεκάνη Ηρεμίας" από κάπου προέρχονται. Προέρχονται από σημεία στα οποία παρατηρείται διάβρωση, όπως μερικές δεκάδες μέτρα πιο πέρα (στο Όστρακο) όπου είναι θέμα λίγου χρόνου πια να καταστραφεί ο παραλιακός πεζόδρομος και ο δρόμος και να κινδυνεύσουν οι οικοδομές. 

Ίσως λοιπόν το απλό άδειασμα της «Λεκάνης Ηρεμίας» να μην είναι η καλύτερη λύση. Αυτή θα ήταν η εξάλειψη όλων των άστοχων παρεμβάσεων στην ακτογραμμή, οι οποίες δημιουργούν τα έντονα προβλήματα διαβρώσεων - προσαμμώσεων. Όχι μόνο στη Σκάλα των Ν. Επιβατών, αλλά σε ολόκληρη την ακτογραμμή του Δήμου Θερμαϊκού. 

Το έργο που έγινε πιθανόν να καλύπτει (για τα λίγα επόμενα χρόνια) το σκοπό του, δηλαδή την ανάγκη να προσεγγίζουν στη Σκάλα τα καραβάκια από Θεσσαλονίκη. Δεν αντιμετωπίζει όμως το πρόβλημα της ακτογραμμής, απλώς το προεκτείνει στο μέλλον. Και μόνο για το συγκεκριμένο σημείο. 

Τα οικονομικά μεγέθη της υπόθεσης (ποιος πλήρωσε και πόσο και ποιος ωφελείται χωρίς να έχει πληρώσει) είναι μια άλλη παρεμπίπτουσα λεπτομέρεια.