«Πρωτιά» Κεν. Μακεδονίας και Κρήτης στη διάβρωση ακτών

Τεράστιο το πρόβλημα της διάβρωσης σε Περαία και Νέους Επιβάτες, χωρίς
να υπάρχουν σοβαρές προσπάθειες αντιμετώπισής του από τους αρμόδιους

H Κεντρική Μακεδονία και η Κρήτη, αντιμετωπίζουν το μεγαλύτερο πρόβλημα διάβρωσης των ακτών, με το φαινόμενο να προκαλεί πονοκέφαλο στις παράκτιες περιοχές. Είναι χαρακτηριστικό ότι στην Κεντρική Μακεδονία, το ποσοστό διάβρωσης των ακτών είναι 45,1% και στην Κρήτη 65,8%, τη στιγμή που το μέσο πανελλαδικό ποσοστό των διαβρωμένων ακτών ανέρχεται σε 28%.

Κυριότερες αιτίες, είναι η κλιματική αλλαγή και πρωτίστως οι ανθρώπινες παρεμβάσεις, κάτι που φαίνεται στη διάβρωση της ανατολικής ακτής του Θερμαϊκού, κυρίως στο τμήμα από την Περαία μέχρι την Αγία Τριάδα, μετά το «μπάζωμα» της θάλασσας για την κατασκευή του διαδρόμου 10-28 προσγείωσης και απογείωσης αεροσκαφών στο αεροδρόμιο «Μακεδονία».  Ένα έργο που σε έκθεση του Ελεγκτικού Συνεδρίου της Κομισιόν κατατάχθηκε στην κατηγορία των «έργων κακής διαχείρισης», καθώς σχεδιάστηκε χωρίς καμία αναπτυξιακή προοπτική.

Τα άστοχα αντιδιαβρωτικά έργα

Σε μια χώρα που από τις 13 περιφέρειες οι 12 έχουν ακτές, έκτασης 16.000 χλμ.  δεν μπορεί παρά να απασχολεί το πρόβλημα της διάβρωσής τους.  Αυτή τη στιγμή οι διαβρωμένες ακτές υπολογίζονται σε 28%. με. Σε σχέση με την κλιματική αλλαγή τα τελευταία χρόνια επιστήμονες επισημαίνουν, ότι έχουμε αύξηση της συχνότητας διαφορετικών ανέμων, μεταβολές στις βροχοπτώσεις, άνοδο της στάθμης της θάλασσας, αιτίες δηλαδή που επιβαρύνουν το πρόβλημα. Ανθρώπινες παρεμβάσεις αποτελούν: η οικιστική ανάπτυξη σε παράκτιες περιοχές, η κατασκευή μαρίνων και τα άστοχα αντιδιαβρωτικά έργα. 

Τα ζητήματα αυτά απασχόλησαν τις εργασίες ημερίδας του ΤΕΕ, την περασμένη Τετάρτη. Σύμφωνα τους ομιλητές της ημερίδας το φαινόμενο αυτό δεν πλήττει μόνο τις ελληνικές ακτές αλλά και τις ευρωπαϊκές, σημαντικά ωστόσο είναι τα στοιχεία για τις περιφέρειες της Ελλάδας.
 

Περιφέρεια	Μήκος(Κm)	Υπό διάβρωση	Υπό διάβρωση(%)
Αν.Μακεδονία & Θράκη	436,0	139	31,9
K. Μακεδονία	821,8	371	45,1
Θεσσαλία	697,3	256	35,7
Ηπειρος	313,5	106	33,8
Νησιά Αιγαίου	1065,9	250	24,4
Δ. Ελλάδα	859,3	198	23,0
Στερεά Ελλάδα	1491,8	582	39,0
Πελοπόννησος	1154,1	306	25,3
Αττική	1047,9	237	22,5
Β.Αιγαίο	1311,3	231	17,5
Ν. Αιγαίο	3423,2	503	14,7
Κρήτη	1148,3	756	65,8
Σύνολο	13780,4	3935	28,6

Πηγή: Alexandrakis 2013 (Στοιχεία που παρατέθηκαν στην ημερίδα από τον καθηγητή Σεραφείμ Πούλο)

Την ίδια ώρα το ενδιαφέρον εστιάζεται στην εφαρμογή των μέτρων για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, που απορρέουν και από τη συμφωνία των Παρισίων. Στην Ελλάδα το πρώτο βήμα σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο έγινε με την υιοθέτηση της εθνικής στρατηγικής για την κλιματική αλλαγή που εγκρίθηκε και με το νόμο 4414/2016.

Υποχρέωση εκπόνησης εθνικής στρατηγικής 

Σύμφωνα με την προϊσταμένη Δ/νσης Κλιματικής Αλλαγής και Ποιότητας της Ατμόσφαιρας του ΥΠΕΝ, Ρεβέκκα Μπατμάνογλου, αυτός ο νόμος θεσμοθέτησε αφενός την υποχρέωση εκπόνησης, έγκρισης και αναθεώρησης της εθνικής στρατηγικής, αφετέρου τη δημιουργία ενός εθνικού συμβουλίου, με εκπροσώπους από την τοπική αυτοδιοίκηση, περιβαλλοντικές οργανώσεις, και φορείς. Επίσης, θεσμοθέτησε έναν μηχανισμό παρακολούθησης για το στήσιμο του οποίου εργάζεται το ΥΠΕΝ. 

Αξίζει να σημειωθεί, πως για τις παράκτιες ζώνες η εθνική στρατηγική, σύμφωνα με την κα Μπατμάνογλου, ταξινομεί γεωμορφολογικά την ελληνική ακτογραμμή σε τέσσερις τύπους ακτών: τις δελταΪκές  που αντιπροσωπεύουν το 6%, τις ακτές των μαλακών ιζημάτων που αντιπροσωπεύουν το 36% των ακτών, τις βραχώδεις ακτές που αντιπροσωπεύουν το 44%, ενώ τελευταία κατηγορία είναι οι κρημνοί από κροκαλοπηγή που αντιπροσωπεύουν το 14%.

Τρόποι αντιμετώπισης της διάβρωσης των ακτών

Σίγουρα οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής δεν είναι ίδιες σε όλες τις περιοχές της χώρας. Αυτό είναι ένα κριτήριο το οποίο θα πρέπει να τεθεί υπόψη πριν την εκπόνηση των περιφερειακών σχεδίων που θα συνδέονται με τα μέτρα προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή. Σε αυτό το σημείο πρέπει να επισημανθεί πως οι τρόποι περιορισμού των παραπάνω αιτιών, σύμφωνα με την επιστημονική κοινότητα, πρέπει να είναι οι εξής: η εγκατάσταση φυσικών ογκόλιθων, ή η τεχνητή αναπλήρωση των ακτών με άμμο. Από κει και πέρα παραμένει ζητούμενο η συντόμευση της διαδικασίας έγκρισης ενός έργου.

Αυτή τη στιγμή την πρωτοβουλία για την επισκευή ενός έργου την έχει η περιφέρεια. Όμως εκτός από την αναζήτηση πόρων, πρόβλημα παραμένει η μακρόπνοη διαδικασία για την έγκριση των τεχνικών και περιβαλλοντικών μελετών, η οποία μπορεί να διαρκέσει για αρκετούς μήνες.

Πάντως από την πλευρά της η ΚΕΔΕ επισημαίνει την ανάγκη αποσαφήνισης των χρήσεων στις παράκτιες περιοχές, τη θεσμική αποσαφήνιση αιγιαλού-παραλίας, τη συγκρότηση εθνικού ακτολογίου, τη δημιουργία παρατηρητηρίων ακτών, την εκπόνηση εθνικού προγράμματος προστασίας ακτών και την προγραμματική σύμβαση κυβέρνησης-φορέων, ώστε να αξιολογηθούν τα δεδομένα και να δοθούν λύσεις.