Η μάχη για τον ΕΔΟΕΑΠ είναι μάχη για την Ενημέρωση

του Σταύρου Σταύρος Καπάκου*
Η ενημέρωση επιτελεί σημαντική λειτουργία της δημοκρατικής διαδικασίας, γι’ αυτό στηρίζεται από το Σύνταγμα. Η πολιτεία, με τη συμφωνία των κομμάτων του δημοκρατικού τόξου, αποφάσισε να στηρίξει τον ΕΔΟΕΑΠ, έπειτα από τη συμφωνία των ενώσεων των εργαζομένων με τις κύριες εργοδοτικές οργανώσεις.

Επομένως, η στήριξη και η διεύρυνση του ΕΔΟΕΑΠ θεμελιώνεται τόσο στη συνταγματική επιταγή για την ενημέρωση όσο και στη συμφωνία των κοινωνικών εταίρων και της πολιτείας, καθώς μετά την κατάργηση του αγγελιόσημου και τη λειτουργία του Οργανισμού για πάνω από ενάμιση χρόνο χωρίς πόρους, αλλά και το «κούρεμα» των αποθεματικών του από το οποίο έχασε πάνω από 120 εκατομμύρια ευρώ, αδυνατούσε να καταβάλει επικουρικές συντάξεις και να παρέχει ιατροφαρμακευτική περίθαλψη.
Ο φορέας ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, επικούρησης και εφάπαξ όλων των εργαζομένων στα μέσα ενημέρωσης της χώρας μας έχει πλέον 18.000 άμεσα ασφαλισμένους, ενώ τα έμμεσα μέλη είναι 9.000, σύνολο 27.000 ασφαλισμένοι.
Ομως αυτή η ρύθμιση, που ενοποιεί όλους τους εργαζόμενους στον ευαίσθητο κλάδο της ενημέρωσης και δεν επιβαρύνει ούτε με ένα ευρώ το δημόσιο ταμείο, έχει προκαλέσει την αντίδραση ορισμένων εργοδοτών, που αθέτησαν την τριμερή συμφωνία και προσέφυγαν στο ΣτΕ κατά της εισφοράς 2% επί του τζίρου των μέσων ενημέρωσης.
Η εισφορά αυτή δεν αποτελεί φόρο υπέρ τρίτων, καθώς επιβάλλεται μόνο στα μέσα ενημέρωσης αποκλειστικά για την ιατροφαρμακευτική περίθαλψη των εργαζομένων στα μέσα αυτά και έχει συμφωνηθεί στις τριμερείς διαπραγματεύσεις, ενώ ως εισφορά εκπίπτει από την εφορία.
Σήμερα, το Συμβούλιο της Επικρατείας καλείται είτε να στηρίξει τη ρύθμιση, που αποτέλεσε προϊόν συμφωνίας των κοινωνικών εταίρων, στηρίζοντας ταυτοχρόνως την κρίσιμη θεσμική λειτουργία της ενημέρωσης, είτε να βάλει ταφόπλακα στον αναγεννημένο ΕΔΟΕΑΠ θέτοντας σε κίνδυνο την ενημέρωση, επικροτώντας μάλιστα την ασυνέπεια ορισμένων εργοδοτών, που επιμένουν στην τακτική «δεν πληρώνω δεν πληρώνω».
Γιατί όμως ο ΕΔΟΕΑΠ έχει δίκαιο και γιατί πρέπει να κερδηθεί αυτό το κρίσιμο θεσμικό ζήτημα;
Ο νόμος 4498/2017 για τη διεύρυνση και τη στήριξη του ΕΔΟΕΑΠ ψηφίστηκε με συντριπτική πλειοψηφία στη Βουλή (ΣΥΡΙΖΑ, Ν.Δ., ΚΙΝ.ΑΛΛ., Ενωση Κεντρώων, Ποτάμι, ΑΝ.ΕΛΛ.), ενώ συμφώνησαν η τρόικα και οι βασικοί εργοδοτικοί φορείς, όπως η ΕΙΤΗΣΕΕ (καναλάρχες).
Τα οικονομικά κίνητρα στήριξης, που δόθηκαν από την κυβέρνηση για τις εφημερίδες και την τηλεόραση, είναι πολλαπλάσια της επιβάρυνσης για τον ΕΔΟΕΑΠ.
Τα ιδιωτικά τηλεοπτικά κανάλια πήραν μείωση του φόρου στη διαφήμιση από 20% στο 5%! Τι σημαίνει αυτό; Οφελος περίπου 30 εκατομμύρια ετησίως καθώς η διαφήμιση ξεπερνά τα 200 εκατομμύρια. Τι δίνουν από αυτά στον ΕΔΟΕΑΠ μέσω του 2%; Μόλις 4 εκατομμύρια ετησίως.
Στην πραγματικότητα, η μείωση του φόρου στη διαφήμιση υπερβαίνει αρκετά όχι μόνο το ποσό που δίνουν στο ΕΔΟΕΑΠ για την ιατροφαρμακευτική περίθαλψη όλων των εργαζομένων τους αλλά και το κόστος της αδειοδότησής τους (17,5 εκατ. συνολικα). Κι όμως, επιμένουν στην προσφυγή τους κατά του ΕΔΟΕΑΠ είτε επειδή θέλουν επιπλέον κίνητρα είτε επειδή θέλουν να ασφαλίζουν τους εργαζομένους σε ιδιωτικές εταιρείες. Αξίζει να σημειωθεί ότι προσπαθούν να κλείσουν τον ΕΔΟΕΑΠ παρότι συμμετέχουν στο Δ.Σ. του Οργανισμού, ενώ στις διαπραγματεύσεις είχαν προτείνει εισφορά 4% και όχι 2%, που τελικά θεσπίστηκε!
Οι εφημερίδες πανελλαδικής κυκλοφορίας αντιμετωπίζουν είναι αλήθεια μεγάλα προβλήματα λόγω της μείωσης των πωλήσεων. Ωστόσο, ενώ επιβαρύνονται με περίπου 3-4 εκατομμύρια ευρώ ετησίως λόγω της εισφοράς 2% υπέρ του ΕΔΟΕΑΠ, έχουν πάρει ως αντιστάθμισμα μείωση των κρατήσεων 4% επί των πωλήσεων, ποσό που αντιστοιχεί σε περίπου 6 εκατομμύρια ευρώ, δεδομένου ότι τα έσοδα από τις πωλήσεις φτάνουν στα 150 εκατομμύρια ευρώ ετησίως.
Επιπροσθέτως δε, δημοσιεύτηκε στις 18/6 η ΚΥΑ στήριξης των εφημερίδων με πρόβλεψη 6 εκατομμυρίων ευρώ για το 2019. Επομένως, ενισχύονται πολύ περισσότερο από όσο επιβαρύνονται. Είχαν, μάλιστα, δεσμευτεί ότι, αν γίνουν όλα αυτά, θα αποσύρουν την προσφυγή τους.
Μένουν τώρα οι περιφερειακές εφημερίδες. Μόνο 4-5 από τα μέλη του ΣΗΠΕ (ημερήσιες περιφερειακές) καταβάλλουν το 2%, ενώ η συντριπτική πλειονότητα ακολουθεί την τακτική «δεν πληρώνω δεν πληρώνω». Εν τω μεταξύ, μέσω της στήριξης του περιφερειακού Τύπου λαμβάνουν 4 εκατομμύρια ετησίως για τα επόμενα τέσσερα χρόνια, ήτοι 16 συνολικά! Κι όμως, επιχειρούν να πλήξουν θανάσιμα τον ΕΔΟΕΑΠ.
Αν ο ΕΔΟΕΑΠ «πέσει», χιλιάδες ασφαλισμένοι θα μείνουν χωρίς περίθαλψη και επικούρηση, ενώ το κράτος θα επιβαρυνθεί με εκατομμύρια ευρώ.
Αξίζει να επισημανθεί ότι στην έκθεση των «θεσμών» για την τέταρτη αξιολόγηση αναφέρεται: «Ενδεχόμενοι επιπρόσθετοι πόροι πρέπει να κατευθύνονται αποκλειστικά για τον κλάδο υγείας». Επομένως, ακόμη και η τρόικα συμφωνεί με την εισφορά επί του τζίρου. Η αναλογιστική μελέτη έδειξε ότι χωρίς το 2% ο ΕΔΟΕΑΠ δεν είναι βιώσιμος, καθώς θα έχει αναλογιστικό έλλειμμα 766 εκατ. ευρώ σε βάθος 50 ετών!
Η ρύθμιση για τον ΕΔΟΕΑΠ σε συνδυασμό με τα μέτρα στήριξης του Τύπου και την υπογραφή συλλογικών συμβάσεων αποτελούν τα θεμέλια ενός κοινωνικού συμβολαίου με στόχο την ενημέρωση με αξιοπιστία, πλουραλισμό και δικαιώματα.
*Ο Σταύρος Καπάκος είναι προέδρος Δ.Σ. ΕΔΟΕΑΠ