Τιμήθηκε η μνήμη του νεκρού του Πολυτεχνείου Νίκου Μαρκούλη

Tη μνήμη του 23χρονου αφανούς αγωνιστή της δημοκρατίας Νίκου Μαρκούλη, που πυροβολήθηκε θανάσιμα από υπαξιωματικό του στρατού στην πλατεία Βάθης της Αθήνας στις 17 Νοέμβρη 1973, ενώ προσπαθούσε να βοηθήσει τραυματία-θύμα της καταστολής της εξέγερσης του ΕΜ Πολυτεχνείου, τίμησαν στον τάφο του, στο Παρθένι Ν. Χαλκηδόνας Θεσσαλονίκης, ο Σύνδεσμος Φυλακισθέντων-Εξορισθέντων Αντιστασιακών (ΣΦΕΑ) 1967-1974 και η Εταιρεία Φίλων του Χώρου Μνήμης Αντιδικτατορικής Αντίστασης στη Θεσσαλονίκη.

Στο μνημόσυνο παρέστησαν συγγενείς και συγχωριανοί του νεκρού, μέλη του ΣΦΕΑ 1967-1974, του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. και δημοτικοί σύμβουλοι της "Λαϊκής Συσπείρωσης".

Για το ιστορικό της δολοφονίας και την προσωπικότητα του Ν. Μαρκούλη μίλησαν ο δημοσιογράφος Χρίστος Ζαφείρης, πρόεδρος της Εταιρείας Φίλων του Χώρου Μνήμης Αντιδικτατορικής Αντίστασης στη Θεσσαλονίκη, ο Τριαντάφυλλος Μηταφίδης, από το ΔΣ του ΣΦΕΑ 1967-1974 και ο δημοτικός σύμβουλος της "Λαϊκής Συσπείρωσης", Σάββας Σιδηρόπουλος.  

Συγκίνησε το μήνυμα της κόρης του Μαρκούλη Νικολέτας, η οποία για σοβαρούς λόγους δεν μπόρεσε να είναι στην επιμνημόσυνη εκδήλωση. Όπως ανέφερε στο κείμενο που απέστειλε:

Ο δολοφονημένος στο Πολυτεχνείο ήρωας Νίκος Μαρκούλης από το Παρθένι Θεσσαλονίκης

"Ο πατέρας μου αποτελεί μια έκφραση αντίστασης του λαϊκού δρόμου της αντίστασης στη βαρβαρότητα. Απλά έπραξε ότι επέβαλε η ανθρωπιά μπροστά στη θέα ενός τραυματισμένου διαδηλωτή την 17η Νοέμβρη 1973 στην πλατεία Βάθη και στη θέα ενός στρατιωτικού οχήματος...επέλεξε να σκύψει να βοηθήσει τον τραυματισμένο...εκείνη τη στιγμή δέχτηκε πυρά πυροβόλου από το όχημα...

Αυτό ήταν το αποτύπωμα του πατέρα που δεν γνώρισα, αφού όταν συνέβη η μητέρα μου ήταν ακόμα έγκυος σε εμένα. Αυτό το αποτύπωμα κατανοώ και τρέφω ως αποτύπωμα ζωής και ανθρωπιάς έναντι της βαρβαρότητας. Αυτό το αποτύπωμα χρωστώ σε αυτόν, παρότι συνοδεύεται από πίκρα, μεγάλο πόνο και στερήσεις. Η στέρηση να τον αγκαλιάσω, να τον φιλήσω, να ακουμπήσω, να παίξω μαζί του... να τον πω μπαμπά....

Ήταν μόλις 23 ετών. Πάντα χαμογελαστός..."

Η ομιλία του Χρ. Ζαφείρη

Ενδιαφέροντα στοιχεία για τη ζζωή του ήρωα Νίκου Μαρκούλη και τις συνθήκες υπό τις οποίες βρήκε το θάνατο έξω από το Πολυτεχνείο της Αθήνα στις 17 Νοεμβρίου 1973, παρέθεσε ο κεντρικός ομιλητής της εκδήλωσης Χρίστος Ζαφείρης,  πρόεδρος της Εταιρείας Φίλων του Χώρου Μνήμης Αντιδικτατορικής Αντίστασης στη Θεσσαλονίκη, ο οποίος μεταξύ των άλλων σημείωσε:

"Πριν 49 χρόνια δολοφονήθηκε από τις σφαίρες του δικτατορικού καθεστώτος ένας γενναίος Παρθενιώτης υπηρετώντας το διπλό καθήκον, από τη μια μεριά να δηλώσει το παρών σε μια πάνδημη εκδήλωση συμπαράστασης των φοιτητών του Πολυτεχνείου και από την άλλη, μέσα στην αγριάδα της στρατιωτικής καταστολής, να σκύψει πάνω σε έναν τραυματία διαδηλωτή από τις δολοφονικές σφαίρες για να του προσφέρει βοήθεια. Δεν λιποψύχησε, δεν απομακρύνθηκε κάτω από την απειλή των οπλοφόρων, στάθηκε θαρραλέος. 

Για τον αείμνηστο Νικόλαο Μαρκούλη, ένα παλικάρι μόλις 23 χρόνων, αυτό ήταν το πρώτιστο καθήκον του. Πράξη που τη χαρακτηρίζει η ανθρωπιά και η γενναιότητα. Γι’ αυτό ο Νικόλαος είναι ήρωας, γι’ αυτό δίκαια γράφηκε το όνομα του στην στήλη των πεσόντων του χωριού του σε δίκαιους αγώνες του γενέθλιου τόπου του, τιμής και δόξας ένεκεν στον αιώνα.

Αγαπητοί φίλοι, βασικός στόχος της Εταιρείας «Φίλων του Χώρου Μνήμης της Αντιδικτατορικής Αντίστασης (1967-1974) στη Θεσσαλονίκη» και του Συνδέσμου Φυλακισθέντων και Εξορισθέντων Αντιστασιακών (1967-1974) είναι να διατηρήσουμε τη μνήμη του αντιδικτατορικού αγώνα και να μην ξεχάσουμε τους νεκρούς του. Αυτην την αξία εξυπηρετεί το σημερινό μνημόσυνο στον τάφο του παλικαριού. Μαζί του τιμούμε και όλους τους νεκρούς που έπεσαν από τα χουντικά πυρά στη διάρκεια της εξέγερσης του πολυτεχνείου, και γενικά όλα τα θύματα του αντιδικτατορικού αγώνα. Θέλουμε να παραμείνουν φωτεινά παραδείγματα θάρρους και αγωνιστικότητας για την Ελευθερία, την Δημοκρατία και την προσωπική αξιοπρέπεια, στο παρών και στις γενιές που ακολουθούν.

Να θυμηθούμε με λίγα λόγια εκείνη τη μέρα που έχασε τη ζωή του Ο Νίκος. Δεκάδες χιλιάδες κόσμος είχε κατέβει στους δρόμους γύρω από το Πολυτεχνείο για συμπαράσταση των εγκλείστων φοιτητών με συνθήματα κατά της χούντας και υπέρ της Δημοκρατίας. Μπροστά σ’ αυτήν την κοσμοπλήμμυρα και το πρωτόγνωρο σθένος της, το καθεστώς έχασε την ψυχραιμία και άρχισε να χτυπά με σφαίρες το πλήθος. Εφάρμοσε μια πρωτοφανή καταστολή της εξέγερσης με όπλα. Ποιος έδωσε την εντολή να χτυπήσουν εν ψυχρώ, η δικαστική έρευνα δεν εντόπισε τον αίτιο, αλλά όσοι κρατούσαν όπλα, στρατιώτες και χωροφύλακες, πυροβολούσαν ασύστολα κατά του πλήθους. Ο εισαγγελέας Δημήτρης Τσεβάς που έκανε την δικαστική έρευνα και την έκθεση για τα αιματηρά γεγονότα του Πολυτεχνείου έγραψε:

"Βαρύς υπήρξε ο φόρος αίματος σε νεκρούς και τραυματίες. Οι πάντες που έφεραν όπλα πυροβολούσαν ανεξέλεγκτα κατά του πλήθους. Οι στρατιώτες που φρουρούσαν κτήρια, στρατιωτικές περίπολοι και άρματα μάχης που κυκλοφορούσαν στους δρόμους. Αστυνομικοί χρησιμοποίησαν τα περίστροφά τους. Πολλές αδέσποτες σφαίρες χτύπησαν πολίτες. Σημειώθηκαν ανθρωποκτονίες κατά συρροήν και επικίνδυνε σωματικές βλάβες κατά συρροήν. Ο τελικός απολογισμός των θυμάτων από τις σφαίρες των οργάνων της χούντας και ασυνείδητων στρατιωτικών και αστυνομικών ήταν βαρύς: 23 νεκροί που βεβαιώθηκαν τα ονόματά τους και άλλοι 16 αταύτιστοι.

Ενας από αυτούς τους μοιραίους του χουντικού πογκρόμ ήταν και ο προκείμενος Νικόλαος Μαρκούλης του Πέτρου από το Παρθένι Θεσσαλονίκης, ο οποίος εκείνη την περίοδο εργαζόταν ως πωλητής στην Αθήνα, όπου ζούσαν νιόπαντροι με τη γυναίκα του και σχεδίαζαν όνειρα γι’ αυτούς και το κυοφορούμενο παιδί τους.

Το πρωί της 17 Νοέμβρη βρισκόταν σε δρόμο κοντά στην πλατεία Βάθης. Ένα διερχόμενο άρμα μάχης τον πυροβόλησε εν ψυχρώ την ώρα που Νίκος ήταν σκυμμένος πάνω σε τραυματία διαδηλωτή από τις δολοφονικές σφαίρες, πεσμένο στον δρόμο, για να του προσφέρει τις πρώτες βοήθειες. Αντιγράφουμε στοιχεία από κρατικά έγγραφα για να είναι πειστικές οι αναφορές για τις συνθήκες του τραυματισμού του του και του θανάτου του.

Στην έκθεση του εισαγγελέα Δημήτρη Τσεβά αναφέρεται ότι "ο Νικόλαος Μαρκούλης εφονεύθη παρά την πλατείαν Βάθης περί ώραν 11ην της 17 .11. 1973, βληθείς εκ διερχομένου άρματος μάχης".

Σε υπουργικό έγγραφο της μεταπολίτευσης αναφέρεται: «Ο Νικόλαος Μαρκούλης τραυματίστηκε βαριά το βράδυ της 17 Νοέμβρη 1973 στην πλατεία Βάθης από πυροβόλο όπλο υπαξιωματικού του στρατού, στην προσπάθειά του να σώσει άλλον τραυματία. Μεταφέρθηκε στο Κρατικό Νοσοκομείο Αθηνών με σοβαρά τραύματα και πέθανε ύστερα από τρεις μέρες».

Σε βεβαίωση τον Φεβρουάριο του 1974 του Γενικού Κρατικού Νοσοκομείου Αθηνών αναφέρονται πιο λεπτομερή στοιχεία: Ο Νικόλαος Μαρκούλης του Πέτρου μεταφέρθηκε στις 17 Νοεμβρίου στην Γ’ Χειρουργική Κλινική του νοσοκομείου όπου έγινε άμεση χειρουργική επέμβαση. «Λέει για τα τραύματά του: «Εφερε διαμπερές τραύμα κοιλίας και ρήξιν δεξιάς κοιλιακής καμπής παχέος εντέρου, ρήξιν ήπατος και κάτω κοίλης. Πέθανε μετά τριήμερον την 20.11.73 εξ αναπνευστικής ανεπαρκείας».

Από κει παρέλαβαν την σορό του άτυχου παλικαριού οι συγγενείς του και τον έθαψαν εδώ στον γενέθλιο τόπο του, όπου η μνήμη του θα μείνει αιώνια.

Τελειώνω με ένα συγκινητικό απόσπασμα της κόρης του Νικολέτας από το χαιρετισμό της στην σημερινή εκδήλωση που θα διαβαστεί ολόκληρος στη συνέχεια. Δυστυχώς κάποιες σοβαρές οικογενειακές υποχρεώσεις δεν την επέτρεψαν να είναι σήμερα μαζί μας. Υπογραμμίζει, ανάμεσα στα άλλα, στο σπαρακτικό μήνυμα η Νικολέτα που πήρε το όνομα του νεκρού πατέρα της.

« Ο πατέρας μου έπραξε ό,τι επέβαλε η ανθρωπιά μπροστά στη θέα ενός τραυματισμένου διαδηλωτή την 17η Νοέμβρη 1973 στην πλατεία Βάθης και στη θέα ενός στρατιωτικού οχήματος...επέλεξε να σκύψει να βοηθήσει τον τραυματισμένο...εκείνη τη στιγμή δέχτηκε πυρά πυροβόλου από το όχημα...

Αυτό ήταν το αποτύπωμα του πατέρα που δεν γνώρισα, αφού όταν συνέβη η μητέρα μου ήταν ακόμα έγκυος σε εμένα. Αυτό το αποτύπωμα κατανοώ και τρέφω ως αποτύπωμα ζωής και ανθρωπιάς έναντι της βαρβαρότητας «.

Αθάνατος λέμε εμείς. Θα τον θυμόμαστε και θα τον τιμούμε για πάντα", κατέληξε ο Χρίστος Ζαφείρης.