Ένας 11χρονος πληροφορείται την εκτέλεση της μητέρας του στο Γεντί Κουλέ

Ήταν μόλις 11 χρονών ο Μάριος Κώστογλου όταν πληροφορήθηκε την εκτέλεση, στις 3 Νοεμβρίου 1948 της μητέρας του Ελένης Θεοχαρίδου που τουφεκίστηκε σε ηλικία 36 ετών πίσω από το Γεντί Κουλέ στις 3 Νοεμβρίου 1948 μαζί με άλλους 10 συγκρατουμένους της, με την κατηγορία ότι υπήρξαν μέλη του παράνομου ΕΑΜ Θεσσαλονίκης. Εκείνη τη μέρα ο μικρός Μάριος ανέβηκε με τη θεία του την ανηφόρα που οδηγούσε στις φυλακές Επταπυργίου για να επισκεφθούν τη μητέρα του. Και όταν στην είσοδο είπαν το όνομά της, η ξερή απάντηση που εισέπραξαν από τους φύλακες ήταν ότι «εκτελέστηκε το πρωί».

Τη συγκινητική ιστορία, αφηγήθηκε ο ίδιος στην Εφημερίδα των Συντακτών, σε ρεπορτάζ του Απόστολου Λυκεσά, το κείμενο της οποίας παραθέτουμε στη συνέχεια:

Ο Μάριος Κώστογλου γεννήθηκε το 1937 στη Θεσσαλονίκη, μεγάλωσε στις γειτονιές της Άνω Πόλης (οδός Αθηνάς), θεωρείται θρυλική μορφή στη μουσική αφού ως κιθαριστής έχει συνεργαστεί με σχεδόν όλους τους σημαντικούς δημιουργούς και ερμηνευτές, τον Στράτο Παγιουμτζή, τον Μίκη Θεοδωράκη, τον Απόστολο Καλδάρα, τον Άκη Πάνου, τον Μάνο Λοΐζο αλλά και την Πόλυ Πάνου, τη Μαρινέλλα, τη Ρίτα Σακελλαρίου, τη Βίκυ Μοσχολιού, ενώ έχει γραφτεί και ένα βιβλίο για τη μουσική δράση του. Δεν είναι όμως γνωστό στο ευρύ κοινό ότι η μητέρα του και ο πατέρας του εκτελέστηκαν την περίοδο του εμφύλιου πολέμου. Θα αφήσουμε τη διήγησή του χωρίς σχόλια διότι αποτελεί ένα ιστορικό ντοκουμέντο.

«Η μητέρα μου Ελένη Θεοχαρίδου ήταν δασκάλα και επικεφαλής ομάδας του ΕΑΜ από 50 άτομα. Συνελήφθη στη Θεσσαλονίκη, φυλακίστηκε και βασανίστηκε στην Ασφάλεια, καταδικάστηκε από το στρατοδικείο τρις σε θάνατο, φυλακίστηκε στο Επταπύργιο και εκτελέστηκε τον Οκτώβριο του 1948. Ήμουν 11 ετών τότε και η μητέρα δεν ήταν ούτε 40 χρόνων. Ο πατέρας μου Μιχαήλ Κώστογλου εκτελέστηκε την ίδια περίοδο στον Βόλο και ρίχτηκε σε κάποια χαράδρα, άγνωστο πού. Δεν τον γνώρισα καθόλου γιατί είχαν χωρίσει με τη μητέρα.

»Επισκεπτόμουν τη μητέρα στο Επταπύργιο δύο φορές την εβδομάδα, 10 το πρωί με 12 το μεσημέρι, μαζί με τη θεία μου, η γιαγιά μου δεν μπορούσε να ανέβει τις ανηφόρες, ήταν ανήμπορη. Ξέραμε ότι η μητέρα μετρούσε μέρες και κάποια μέρα που πήγαμε μας ρώτησαν ως συνήθως «ποιον θέλετε να επισκεφτείτε;», είπαμε το όνομα και μας απάντησαν ξερά «εκτελέστηκε το πρωί».

»Ξέραμε ότι η μητέρα μετρούσε ώρες, η απώλειά της όμως ήταν θανατηφόρα για τη γιαγιά μου (Μαρία Μπότσαρη) η οποία ήταν απόγονος του Μάρκου Μπότσαρη και συμπολεμίστρια του Παύλου Μελά. Πήγαμε στα χωράφια πίσω από το Επταπύργιο όπου είχαν εκτελέσει τη μητέρα, γνωρίζαμε περίπου το σημείο που την είχαν θάψει, πήγαμε μόνο μία φορά και ανάψαμε ένα καντηλάκι. Μετά δεν μας επιτρέπανε ούτε το καντηλάκι να ανάβουμε ούτε τον χώρο να επισκεπτόμαστε.

»Άρχισα να δουλεύω αμέσως για να ζήσει η οικογένεια. Ποτέ δεν σκέφτηκα, ποτέ δεν πέρασε καν από το μυαλό μου ότι η μητέρα έπρεπε να κάνει πίσω για να γλιτώσει, ότι έπρεπε να υπογράψει δήλωση μετάνοιας. Θα μπορούσε, λέγανε, να είχε σωθεί ακόμη κι αν στο εκτελεστικό τραγουδούσε, έλεγε μια στροφή από τον εθνικό ύμνο. Δεν έκανε πίσω. Εγώ ενέκρινα τη στάση της.

»Καμάρωνα γιατί ήτανε ηρωικό αυτό που έκανε, γιατί ήθελε μαζί με τους συντρόφους της να χτίσουν έναν άλλο κόσμο, ένα καλύτερο μέλλον για όλους τους ανθρώπους. Καμάρωνα. Καμάρωνα. Μόλις πριν από δύο μέρες πληροφορήθηκα τα νέα για την εύρεση των μαζικών τάφων, ότι βρέθηκε και γυναικείο παπούτσι, και ήθελα να ψάξω να βρω τι να κάνω. Το τηλεφώνημά σας ήταν μήνυμα για μένα και τύχη αγαθή. Βεβαίως και θα μάθω πώς και πού να δώσω DNA, τόσα χρόνια μετά να βρω τη μητέρα θα είναι σπουδαίο…».