Σάββατο 9 Φεβρουαρίου 2019

"Μάχη" για τη σωτηρία του Θερμαϊκού κόλπου

Μάχη για την προστασία μιας περιοχής που εκτείνεται από την Κασσάνδρα έως την Κατερίνη, καλείται να δώσει η νέα πρόεδρος του Φορέα Διαχείρισης Θερμαϊκού Κόλπου Αθηνά Παναγιώτου.

Από την Κατερίνη έως την Κασσάνδα Χαλκιδικής εκτείνεται πλέον η χωρική ευθύνη του νέου Φορέα Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών (ΦΔΠΠ) Θερμαϊκού Κόλπου, καθιστώντας αναγκαίες τις ολιστικές πολιτικές και τη συνεργασία πολλών φορέων όλων των επιπέδων της διοίκησης και της αυτοδιοίκησης, για την επίλυση των προβλημάτων. Σε αυτή την κατεύθυνση άλλωστε κινείται η πρόεδρος του Φορέα, Αθηνά Παναγιώτου, στην πρώτη της συνέντευξη μετά τον πρόσφατο ορισμό του διοικητικού συμβουλίου του ΦΔΠΠ Θερμαϊκού Κόλπου. Πρόκληση για τον Φορέα, όπως επισήμανε η κ. Παναγιώτου στο Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων, «είναι ο Θερμαϊκός κόλπος, ο οποίος για πολλά χρόνια ήταν αποδέκτης ρυπαντικών φορτίων από πολλαπλές και ποικίλες πηγές ρύπανσης, συνεπώς, χρειάζεται να εκπονηθούν μελέτες για την ποιότητα των υδάτων του και να γίνουν έργα».
Επειδή μάλιστα έχουν ενταχθεί στον νέο Φορέα συνολικά 15 περιοχές του Δικτύου Natura 2000, η κ. Παναγιώτου είπε στο ΑΠΕ/ΜΠΕ πως θεωρεί ότι «πρέπει να δημιουργηθεί ένας χώρος συναντίληψης και κοινής δράσης όλων όσοι έχουν αρμοδιότητα στον Θερμαϊκό, δηλαδή ένα Σύμφωνο για τον Θερμαϊκό κόλπο».
Απαντώντας σε ερώτηση του Αθηναϊκού-Μακεδονικού Πρακτορείου Ειδήσεων- για τις αντιδράσεις που έχουν διατυπωθεί και αφορούν στον περιορισμό των ανθρώπινων δραστηριοτήτων, στην περιοχή, ξεκαθαρίζει ότι «δεν θα αμφισβητηθεί οποιαδήποτε δραστηριότητα του πρωτογενούς τομέα, για τον επιπλέον λόγο ότι η αγροτική παραγωγή και γενικά ο πρωτογενής τομέας έχουν διαμορφώσει επί της ουσίας συνολικά το οικοσύστημα της περιοχής», αποσαφηνίζοντας ότι «δεν θα επιτρέπεται όμως να γίνουν οικισμοί όπως κάποιοι θα ήθελαν, δεν θα περιλαμβάνονται βιομηχανικές δραστηριότητες στην αγροτική ζώνη και δεν θα επιτραπεί ανθρωπογενής δραστηριότητα στη ζώνη πλημμύρας ποταμού».
Όσον αφορά την ανησυχία που έχουν εκφράσει εργαζόμενοι του αρχικού ΦΔ Δέλτα Αξιού– Λουδία– Αλιάκμονα, που μετεξελίχθηκε στον ΦΔΠΠ Θερμαϊκού κόλπου, τονίζει ότι «η οργάνωση του νέου Φορέα θα γίνει με ιδιαίτερη μέριμνα για το ήδη υπάρχον προσωπικό, καθώς ο αναπλ. υπουργός Σωκ. Φάμελλος έχει εκφράσει την πολιτική βούληση να βρεθεί λύση ώστε μέσω ΑΣΕΠ και με σχετική ρύθμιση να περάσουν σε μόνιμες θέσεις αόριστου χρόνου».

Αθηνά Παναγιώτου
To νέο Δ.Σ. του Φορέα
Το νέο Διοικητικό Συμβούλιο που απέκτησε ο Φορέας Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών Θερμαϊκού Κόλπου, αποτελείται από τους:
Αθηνά Παναγιώτου, ΠΕ Χημικός, με εμπειρία σε περιβαλλοντικά θέματα, συνεργάτης του αναπλ. Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας με αναπληρώτρια την Αναστασία Χαντζαρίδου, ΠΕ Χημικό, υπάλληλο της ΔΙΠΕΧΩΣ της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Μακεδονίας – Θράκης.
Ευθύμιος Φωτόπουλος, Δήμαρχος Δέλτα, ως εκπρόσωπος των εμπλεκόμενων Δήμων, με αναπληρωτή τον Ευάγγελο Λαγδάρη, Δήμαρχος Πύδνας – Κολινδρού.
Κωνσταντίνος Γιουτίκας, Αντιπεριφερειάρχης Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονία, ως εκπρόσωπος της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, με αναπληρωτή τον Παντελεήμονα Καζαντζίδη, Περιφερειακό Σύμβουλο της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας
Πέτρος Σαμαράς, Χημικός-Μηχανικός, ως εκπρόσωπος της ακαδημαϊκής κοινότητας, με αναπληρωτή τον Αντώνιο Κοκκινάκη, Βιολόγο, Αναπληρωτή καθηγητή ΑΠΘ.
Μαρία Μουστάκα, Βιολόγος, Καθηγήτρια ΑΠΘ, ως εκπρόσωπος της ακαδημαϊκής κοινότητας, με αναπληρώτρια την Αικατερίνη Τζώρτζη, μέλος του ΔΣ του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Θεσσαλονίκης.
Γιάννης Τσουγκράκης, Δασολόγος, ως εκπρόσωπος των Μη Κυβερνητικών Περιβαλλοντικών Οργανώσεων, με αναπληρωτή τον Νικόλαο Ασλάνογλου.
Χρήστος Γκίνης, ως εκπρόσωπος των παραγωγικών φορέων της περιοχής, με αναπληρωτή τον Κλεόβουλο Θεοτόκη.

Το πλήρες κείμενο της συνέντευξης
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της συνέντευξης που έδωσε η Αθηνά Παναγιώτου στο ΑΠΕ-ΜΠΕ και τη δημοσιογράφο Νατάσα Καραθάνου:

ΕΡ.: Ποιους στόχους θέτετε με την έναρξη της θητείας σας, ως νέα πρόεδρος στον Φορέα Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών Θερμαϊκού Κόλπου;

Απ.: Καταρχήν να φανώ αντάξια της τιμής που μου έγινε από τον αναπλ. υπουργό Περιβάλλοντος κ. Σωκ. Φάμελλο να με τοποθετήσει πρόεδρο ενός τόσο σημαντικού φορέα, που έχει ήδη να επιδείξει ένα μεγάλης αξίας έργο ως ΦΔΠΠ Εθνικού Πάρκου Δέλτα Αξιού. Ως ΦΔΠΠ Θερμαϊκού Κόλπου, τώρα πια, έχει να υλοποιήσει άμεσα αλλά και σε βάθος χρόνου ένα μεγάλο και πολύ σημαντικό έργο.

Στόχοι και όραμά μας είναι η συνέχιση της προστασίας του Εθνικού Πάρκου Δέλτα Αξιού και όλων των περιοχών του, οικοσυστήματα παγκόσμιας σημασίας, η διατήρηση της σπάνιας βιοποικιλότητας που διαθέτουν και η ανάδειξή τους με κάθε δυνατό τρόπο, ώστε να αποτελέσουν έναν πόλο έλξης για οικοτουρισμό, για επιστημονικές μελέτες, έρευνες και ξεναγήσεις, δράσεις που θα είναι δεμένες με την οικονομική ανάπτυξη του τόπου, γιατί όπως έχουμε πει πολλές φορές το περιβάλλον και η προστασία του είναι μοχλός ανάπτυξης.

Ένας άλλος στόχος μας, που αποτελεί και ιδιαίτερη πρόκληση για τον Φορέα, είναι ο Θερμαϊκός κόλπος, ο όποιος για πολλά χρόνια ήταν αποδέκτης ρυπαντικών φορτίων από πολλαπλές και ποικίλες πηγές ρύπανσης, όπως βιομηχανικά λύματα, επιβαρύνσεις από τις δραστηριότητες των αποθηκεύσεων πετρελαιοειδών στην περιοχή Καλοχωρίου και τα αγκυροβόλιά τους, τα επιβαρυμένα με επικίνδυνες ουσίες απόβλητα των βυρσοδεψείων μέσω της γνωστής τάφρου. Επίσης, σε αυτόν καταλήγει η τάφρος 66 στην οποία διοχετεύονται τα υγρά απόβλητα, και όχι μόνο, των παραγωγικών δραστηριοτήτων της Ημαθίας και της Πέλλας, επιβαρύνσεις από τη λειτουργία του ΟΛΘ, διασυνοριακή ρύπανση μέσω του Αξιού και τέλος να μην ξεχνάμε ότι μέχρι το πρόσφατο παρελθόν υπήρξε αποδέκτης των αστικών λυμάτων της Θεσσαλονίκης και όλων των περιαστικών Δήμων. 

Οι λιμνοθάλασσες
Σήμερα κάποιες από αυτές τις πηγές ρύπανσης έχουν εκλείψει ή έχουν περιοριστεί, όπως η απόρριψη των αστικών λυμάτων μετά τη λειτουργία της ΕΕΛΘ και του Αινεία, η μεταφορά των Βυρσοδεψείων στην ΒΙΠΕ Σίνδου κλπ. Παρ' όλα αυτά, συνεχίζει να είναι αποδέκτης βεβαρημένων αποβλήτων και η περιβαλλοντική κατάσταση των υδάτων του παραμένει σε κακή κατάσταση. 
Συνεπώς, χρειάζεται να εκπονηθούν μελέτες για την ποιότητά τους, καθώς και για την ιλύ τού πυθμένα του και να βρεθούν πόροι ώστε να γίνουν έργα αποκατάστασής του, να τοποθετηθούν δέκτες συνεχούς παρακολούθησής του, ώστε να σταματήσει να είναι αποδέκτης όλων αυτών και να έχουμε σε βάθος χρόνου έναν κόλπο καθαρό, χωρίς το φαινόμενο της ερυθράς παλίρροιας που είναι συνέπεια των παραπάνω. Παράλληλα, πρέπει να γίνουν έργα όπως η αποκατάσταση της τάφρου των Βυρσοδεψείων, η κατασκευή του αποχετευτικού συστήματος στις χαμηλές περιοχές του Δενδροποτάμου κλπ.
Επιπλέον, από τους στόχους μας δεν ξεφεύγει το γεγονός ότι πρέπει να δρομολογήσουμε δράσεις για τις νέες περιοχές ευθύνης μας και αναφέρομαι στις Λιμνοθάλασσες Αγγελοχωρίου, Επανομής, Αγίου Μάμα και όλη τη θαλάσσια περιοχή Natura στο πρώτο πόδι της Χαλκιδικής. Στην εκπόνηση των Ειδικών Περιβαλλοντικών Μελετών (ΕΠΜ), η προτεραιότητα θα δοθεί σε αυτές τις περιοχές, αλλά, μέχρι να ολοκληρωθούν οι ΕΠΜ, θα πάρουμε και μέτρα προστασίας τους, ξεκινώντας από τη φύλαξή τους και την ανάδειξή τους ως οικοσυστήματα, καθώς και την αποκατάσταση κάποιων χώρων τους που ήδη έχουν πληγεί από παράνομες δραστηριότητες.
Τέλος, θα προσπαθήσουμε για την εξασφάλιση συνθηκών ασφάλειας και προστασίας από φυσικές και τεχνολογικές καταστροφές όλης της περιοχής αρμοδιότητάς μας. 

Οι περιοχές Natura 2000
Ερ.: Από την Κατερίνη έως την Κασσάνδρα που είναι η περιοχή ευθύνης του, ο νέος φορέας έρχεται αντιμέτωπος με νέες προκλήσεις που αφορούν και την χωροταξική του διεύρυνση. Πώς σκοπεύετε να αντιμετωπίσετε τον νέο ρόλο του νεοσυσταθέντος φορέα;

Απ.: Έχουν ενταχθεί συνολικά 15 περιοχές του Δικτύου Natura 2000. Στο υφιστάμενο καθεστώς στο μεγαλύτερο μέρος του εμφανίζονται πολλαπλές και πολυκερματισμένες αρμοδιότητες, άρα ένας βασικός ρόλος του νέου Φορέα θα είναι ο συντονισμός και η συνεργασία των φορέων που έχουν αρμοδιότητα στον Θερμαϊκό και στη λοιπή περιοχή, ώστε η λειτουργία του να διευκολύνει την αναπτυξιακή πορεία της περιοχής και να μπορέσει να επιλύσει γραφειοκρατικά προβλήματα.
Επιπλέον, ο νέος Φορέας θα είναι η δομή που θα συλλέγει όλα τα δεδομένα παρακολούθησης, θα τα επεξεργάζεται και θα προτείνει δράσεις. Μέχρι σήμερα, ενώ υπάρχουν ποσοτικές και ποιοτικές μετρήσεις για διάφορες παραμέτρους, δεν υπάρχει καμία διασύνδεση αυτών των παραμέτρων και φυσικά δεν υπάρχουν και ενιαίες προτάσεις.
Για αυτό λοιπόν πρέπει να δημιουργηθεί ένας χώρος συναντίληψης και κοινής δράσης όλων όσοι έχουν αρμοδιότητα στον Θερμαϊκό, δηλαδή ένα Σύμφωνο για τον Θερμαϊκό κόλπο. Στο πλαίσιο αυτό, θα συγκροτηθεί και η ειδική Συμβουλευτική Επιτροπή που θα περιλαμβάνει τους φορείς που έχουν πολιτική ή επιχειρησιακή αρμοδιότητα στον Θερμαϊκό, όπως προκύπτει και από τη διεθνή εμπειρία και έργο της θα είναι η υποστήριξη των αντίστοιχων δράσεων του Φορέα με στόχο μια ολοκληρωμένη διαχείριση των περιοχών αρμοδιότητάς του.
Τέλος, πρέπει να γίνουν άμεσες ενέργειες για τη θεσμική θωράκιση του καθεστώτος προστασίας των νέων περιοχών όπως Λιμνοθάλασσες Αγγελοχωρίου, Επανομής και Αγίου Μάμα, καθώς και της φύλαξής τους. 

Ερ.: Πώς απαντάτε στις αντιδράσεις που αφορούν στον περιορισμό των ανθρώπινων δραστηριοτήτων που έχουν εκφραστεί από κτηνοτρόφους και αγρότες και, γενικότερα, από όσους ασκούν βιομηχανικές και εμπορικές δραστηριότητες στην περιοχή;

Απ.: Καταρχάς πρέπει να γίνει κατανοητό ότι ως τοπική κοινωνία διαχειριζόμαστε ένα απόθεμα φυσικού πλούτου παγκόσμιας σημασίας, το οποίο μας δημιουργεί υποχρεώσεις στις οποίες οφείλουμε όλοι να ανταποκριθούμε. Είναι προφανές ότι το ΠΔ για τις χρήσεις γης στις προστατευόμενες περιοχές δεν μπορεί να έρχεται σε αντίθεση με την ευρωπαϊκή νομοθεσία, κάτι που αποτελεί αίτημα κάποιων τοπικών φορέων.
Είναι σαφές ότι δεν θα αμφισβητηθεί οποιαδήποτε δραστηριότητα του πρωτογενούς τομέα, για τον επιπλέον λόγο ότι η αγροτική παραγωγή και γενικά ο πρωτογενής τομέας έχουν διαμορφώσει επί της ουσίας συνολικά το οικοσύστημα της περιοχής. Αντίθετα, το ΠΔ θα επιτρέπει την καθετοποίηση του πρωτογενούς τομέα για τους επαγγελματίες αγρότες και αλιείς, ενώ θα περιέχονται ρυθμίσεις για ζητήματα που έχει ανάγκη η τοπική κοινωνία, όπως για την ανάπτυξη στην περιοχή ξενοδοχειακών μονάδων οικοτουρισμού, αλυκών, υποδομών επισκευής αλιευτικών σκαφών, αλλά και ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Δεν θα επιτρέπεται όμως να γίνουν οικισμοί όπως κάποιοι θα ήθελαν... Επιπλέον, το ΠΔ ξεκαθαρίζει ότι οι περιμετρικές ζώνες του πυρήνα θα περιλαμβάνουν όλες τις αναγκαίες δραστηριότητες για την παραγωγή προϊόντων και την ανάπτυξη της τοπικής οικονομίας, να γίνει σαφές όμως ότι στην αγροτική ζώνη δεν θα περιλαμβάνονται βιομηχανικές δραστηριότητες, για τον απλό λόγο ότι πρέπει να συντηρήσουμε το οικοσύστημα του Εθνικού Πάρκου. Τέλος, στη ζώνη πλημμύρας ποταμού δεν μπορεί να επιτραπεί ανθρωπογενής δραστηριότητα, διότι προκύπτει θέμα ασφάλειας των πολιτών και των αγροτών, αλλά και του ζωικού κεφαλαίου, ενώ αντιβαίνει και στην ευρωπαϊκή και εθνική νομοθεσία. 

Ερ.: Λόγω της γειτνίασής της με ένα αστικό κέντρο, τη Θεσσαλονίκη, η περιοχή υπόκειται πολλές φορές σε οικιστικά, αγροτικά και βιομηχανικά συγκρουόμενα συμφέροντα. Ποια θα είναι η θέση σας απέναντι σε αυτό;

Απ.: Η εδώ και δεκαετίες έλλειψη ενός ολοκληρωμένου και εγκεκριμένου χωροταξικού σχεδιασμού, ο οποίος θα οριοθετούσε συγκεκριμένα τις οικιστικές από τις βιοτεχνικές-βιομηχανικές περιοχές, καθώς και τον πρωτογενή τομέα, έχει οδηγήσει στη δημιουργία ενός κατακερματισμένου– ιδιαίτερα ανομοιόμορφου αγροτικού τοπίου, με διάσπαρτες χρήσεις, πολλά περιβαλλοντικά προβλήματα και υποβάθμιση της ποιότητας ζωής των κατοίκων.
Για την αντιμετώπιση αυτών των προβλημάτων απαιτούνται ολιστικές πολιτικές και συνεργασία πολλών φορέων όλων των επιπέδων της διοίκησης και της αυτοδιοίκησης.
Πιστεύω ότι το ΠΔ λύνει ένα μέρος των προβλημάτων αυτών, βάζει μια τάξη όσον αφορά τις χρήσεις γης της περιοχής και ουσιαστικά εγκαινιάζει ένα κοινωνικό και περιβαλλοντικό σύμφωνο για τον Θερμαϊκό κόλπο. Απώτερος σκοπός του ΠΔ είναι η ικανοποίηση των οικονομικών, κοινωνικών και πολιτιστικών αναγκών της ευρύτερης περιοχής, με ταυτόχρονη προστασία του φυσικού περιβάλλοντος, μέσω της υιοθέτησης της Εθνικής Στρατηγικής για τη Βιοποικιλότητα.
Η εκπόνηση των Ειδικών Περιβαλλοντικών Μελετών (ΕΠΜ) για όλες τις προστατευόμενες περιοχές, που συμβασιοποιούνται άμεσα, έχει τον ίδιο σκοπό, δηλαδή να καθοριστούν με βάση τα επιστημονικά δεδομένα ζώνες χρήσεων γης και δραστηριοτήτων εντός των προστατευόμενων περιοχών.
Βέβαια, σε αυτή την κατεύθυνση πρέπει να συμβάλει και η πολιτεία με τη θέσπιση χωροταξικών εργαλείων, καθώς και η τοπική αυτοδιοίκηση Α΄ και Β΄ βαθμού.
Ενέργειες όπως η έγκριση του Περιφερειακού Χωροταξικού Πλαισίου της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας και η δημιουργία οργανωμένου Επιχειρησιακού Πάρκου στην περιοχή άτυπης βιομηχανικής συγκέντρωσης στο Καλοχώρι, βοηθούν στην κατεύθυνση εξομάλυνσης αυτών των συγκρουόμενων συμφερόντων. 

Ερ.: Ποια έργα αποτελούν προτεραιότητα για τον Φορέα; 

Απ.: - Η άμεση έκδοση του ΠΔ για την περιοχή.
- Η εκπόνηση του Master plan του Θερμαϊκού, ώστε ο Φορέας να μπορέσει να παίξει τον ρόλο του ως επιχειρησιακού κέντρου για την αντιμετώπιση, αλλά και την πρόληψη περιβαλλοντικών προβλημάτων που παρουσιάζονται στον Θερμαϊκό κόλπο και τις παράκτιες περιοχές του. Ένα εξίσου σημαντικό ζήτημα που θα λύσει η εκπόνησή του είναι και ο συντονισμός των έργων όλων των βαθμίδων διοίκησης (Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, παράκτιοι Δήμοι Θεσσαλονίκης, Πυλαίας, Καλαμαριάς, Θερμαϊκού, Μενεμένης, Δέλτα, Κατερίνης, οργανισμοί πχ ΟΛΘ, ΕΥΑΘ, επιστημονικά ιδρύματα, πχ ΑΠΘ, ΕΛΚΕΘΕ), και των επιχειρηματικών φορέων που δραστηριοποιούνται στην περιοχή του. Είναι σαφές ότι σε καμία περίπτωση αυτός ο συντονιστικός ρόλος του Φορέα δεν θα περιορίσει τις υφιστάμενες αρμοδιότητες των θεσμικών φορέων της Θεσσαλονίκης.
- Η άμεση συμβασιοποίηση του έργου εκπόνησης Ειδικών Περιβαλλοντικών Μελετών, σχεδίων Προεδρικού Διατάγματος και Σχεδίων Διαχείρισης για τις περιοχές του δικτύου Natura 2000 του Φορέα.
- Η έκδοση ΚΥΑ για τις επιτρεπόμενες χρήσεις γης για τις περιοχές ανατολικά που μέχρι σήμερα δεν έχουν κάτι σχετικό.
- Η τροποποίηση του Εσωτερικού Κανονισμού Λειτουργίας.
- Η πρόταση για τη συγκρότηση και τον κανονισμό λειτουργίας της Συμβουλευτικής Επιτροπής.
- Η οργάνωση του νέου Φορέα με ιδιαίτερη μέριμνα για το ήδη υπάρχον προσωπικό, καθώς ο αναπλ. υπουργός Σωκ. Φάμελλος έχει εκφράσει την πολιτική βούληση να βρεθεί λύση ώστε μέσω ΑΣΕΠ και με σχετική ρύθμιση να περάσουν σε μόνιμες θέσεις αόριστου χρόνου. Επίσης προετοιμασία της προκήρυξης μέσω ΑΣΕΠ θέσεων ορισμένου χρόνου σύμφωνα με τις προβλέψεις του Άρθρου 7 του Ν4519/2018.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.