Μπας και συνεργαστήκαμε εμείς, οι αγέννητοι;

του Κλέαρχου Τσαουσίδη
Επιτέλους! Η Ελληνική Δικαιοσύνη (έστω ένα τμήμα της, έστω σε πρώτο βαθμό) ξεκαθάρισε τα πράγματα. Με δυο λόγια: όποιος πριν από 75 χρόνια τοποθετήθηκε από τη γερμανική διοίκηση σε αξίωμα του υπόδουλου ελληνικού κράτους ή ακόμη και των δυνάμεων Κατοχής, δεν είναι συνεργάτης, δεν είναι δωσίλογος, δεν είναι τίποτα. Κι αν υπάρχουν κάποιοι που ξύνουν πληγές, ας πάνε στο συμβούλιο της Επικρατείας να τους λυθούν οι απορίες.

Κάποιος που συνεργάστηκε με τους Γερμανούς μπορεί να είναι και πατριώτης, αφού δεν καταδικάστηκε από τους νικητές του Εμφυλίου, αφού τιμήθηκε 25 χρόνια μετά από ένα χουντικό Δημοτικό Συμβούλιο, διορισμένο και παράνομο όπως ορίζουν οι πρώτες πράξεις της κυβέρνησης Καραμανλή στη Μεταπολίτευση. Αν λοιπόν το όνομά του δόθηκε σε ένα δρόμο, καλώς δόθηκε, ασχέτως αν αποφασίστηκε η μετονομασία αυτού του δρόμου από ένα αιρετό, δημοκρατικό Δημοτικό Συμβούλιο και επικυρώθηκε από την κατά νόμο υπεύθυνη Αποκεντρωμένη Διοίκηση. Όχι, απαιτείται απόφαση του …Συμβουλίου της Επικρατείας!
Τέτοια απόφαση δικαστηρίου είχα να διαβάσω ή να ακούσω από τα πρώτα χρόνια της μεταπολίτευσης, όταν -έπειτα από την άρση του στρατιωτικού νόμου- οι ίδιοι δικαστές που δίκαζαν τους αντιστασιακούς (εκτός ελαχίστων), κλήθηκαν να δικάσουν και τους βασανιστές, τους δολοφόνους, τους φασίστες δεύτερης κατηγορίας. Η πρώτη κατηγορία (ανάμεσά τους και αρκετοί δικαστές και εισαγγελείς ) μπορεί να λάτρεψε τη χούντα αλλά αυτό ήταν μια ασήμαντη στιγμή μέσα στο ιστορικό άπειρο κι έτσι επαναλήφθηκε (πιο γλυκά ειν’ η αλήθεια) ο τραγέλαφος της μετακατοχικής περιόδου. Στιγμιαίο το αδίκημα, άσπιλοι οι συνεργάτες της χούντας: υπουργοί, ανώτατοι δικαστικοί, στρατιωτικοί, αρχηγοί αστυνομίας, αρχιερείς, πανεπιστημιακοί, όλοι αθώοι..
Δεν θα ξεχάσω ποτέ τον εισαγγελέα που σε δίκη βασανιστών εξοργίστηκε με μάρτυρα που κατέθετε ότι ο σύντροφός του πέρασε από τη βάσανο του φάλαγγα. «Ησουν μπροστά;», τον ρώτησε με την κλασική εισαγγελική ευγένεια. Βλέπετε έπρεπε να μας βασανίζουν δυο δυο για να είμαστε αξιόπιστοι μάρτυρες. Τα πόδια που είχαν γίνει σαν πίτες δεν έπειθαν. ‘Επρεπε να είσαι μπροστά, όταν ο σωλήνας έπεφτε με δύναμη στα πέλματα ή όταν σου έβαζαν τα ηλεκτρόδια στους κροτάφους και στα γεννητικά όργανα… Αθώοι οι κάφροι κι εσύ τώρα στα γεράματα, κούτσα μια και κούτσα δυο και τι να πεις στον γιατρό; Θα σε πιστέψει;
Και φτάσαμε τώρα, 75 χρόνια μετά, να καλούνται τα δικαστήρια να αποφασίσουν αν ο Δάγκουλας π.χ. ήταν δολοφόνος. Τι θα κρίνει δηλαδή το ΣτΕ που δεν μπορούν να κρίνουν οι κατώτεροι δικαστές; Ποιος ήταν χαφιές, δωσίλογος, κουκουλοφόρος ή κουίσλινγκ; Αυτό επιχειρήθηκε και στη δίκη σε βάρος του καθηγητή Ρίχτερ που έγραψε ότι οι Κρητικοί σκότωσαν απάνθρωπα τους Γερμανούς αλεξιπτωτιστές. Βλέπετε οι χιτλερικοί ήταν κομψοί: δολοφονούσαν με αέριο. Το δικαστήριο που έκρινε την υπόθεση, απλούστατα έπραξε το πρέπον. Χαρακτήρισε εαυτόν αναρμόδιο. Διότι αλλιώς, μπαίνουμε στο τρελό σύστημα όπου οι πολιτικοί μηχανικοί υποδύονται τους αρχαιολόγους, οι σεκιουριτάδες τους στρατηγούς, οι «μακεδονοφάγοι» τους ιστορικούς κι οι κοινωνιολόγοι του Χάρβαρντ τους μεγαλοτραπεζίτες.
Η αναθεώρηση της Ιστορίας προς όποια κατεύθυνση και κυρίως ή μέσω δικαστηρίων απόπειρα εξαγνισμού πολιτικών και στρατιωτικών που ευθύνονται η συμμετείχαν ενεργά σε εγκλήματα, δεν είναι κάτι καινούριο. Ζήσαμε και την αναθεώρηση της Δίκης των Εξι, 90 περίπου χρόνια μετά τη Μικρασιατική τραγωδία. Αλλά και τη δίκη του πολυδολοφόνου Μέρτεν και την υπέρ αυτού κατάθεση του Χρυσοχόου. Τελικά οι μόνοι που έφταιγαν ήταν οι κάτοικοι της Μικρασίας, του Δίστομου, του Χορτιάτη. Πάνω από ένα εκατομμύριο οι δολοφονημένοι ελληνικής καταγωγής κάτοικοι της μεταοθωμανικής Τουρκίας, πάνω από 1,3 εκατομμύρια οι πρόσφυγες.
Α, ρε πατέρα, ευτυχώς που μας άφησες εγκαίρως, μη σε σέρνουνε στα δικαστήρια οι απόγονοι του Στεργιάδη ή του Κεμάλ. Αυτό που δε μας είπαν οι δικαστές οι οποίοι αθώωσαν μετά θάνατο τους «Εξι», ήταν ποιος κερατάς έφταιγε που αφέθηκε ένας λαός ολόκληρος στα χέρια των ανταρτών του Κεμάλ; Ποιοι αποφάσισαν να φτάσει ο ελληνικός στρατός έως την Αγκυρα, χωρίς την αναγκαία επιμελητεία, όταν η εντολή των μεγάλων δυνάμεων ίσχυε μόνο για τα εδάφη της Μαγνησίας και της Ανατολικής Θράκης; Ποιοι απαγόρεψαν στους κατοίκους της Ιωνίας να φύγουν προς άλλες χώρες όταν ακόμη οι Τσέτες ήταν μακριά; Ηταν προδότες; Α, μπα. Ηταν κι αυτοί καλοί οικογενειάρχες και πιστοί χριστιανοί. Ηταν κι ένας πρίγκιπας εκεί, ο Αντρέας, αλλά δεν έφταιγε, προσπαθούσε να μαζέψει τα ασημικά εκστρατείας που κουβαλούσε. Αυτός αθωώθηκε από τότε, χωρίς δίκη… Εκρινε το Μπάκιγχαμ!
Στην Κατοχή, οι ίδιοι άνθρωποι που είχαν ανατρέψει τη Δημοκρατία στην Ελλάδα το ’36 (κάποιοι ήταν οι ίδιοι που είχαν αφήσει και τους μικρασιάτες στο έλεος του Αλλάχ), τέθηκαν στη υπηρεσία των δυνάμεων Κατοχής αμέσως μετά την προδοσία του «στρατηγού» Τσολάκογλου, ο οποίος ανέλαβε και πρωθυπουργός με απόφαση των Γερμανών. Και ο έως τότε υπασπιστής του, ο Χρυσοχόου, ανέλαβε καθήκοντα στη Γενική Διοίκηση Βορείου Ελλάδος και στο τέλος Φρούραρχος Θεσσαλονίκης. Σημεία και τέρατα έγιναν στη Μακεδονία εκείνα τα χρόνια. Στρατιωτικοί, όπως ο Πούλος, φύλαρχοι, όπως ο Τσαούς Αντών κι ο Κισά Μπατζάκ, ψυχοπαθείς λήσταρχοι, όπως ο Δάγκουλας, τρομοκρατούσαν όλη την περιοχή. Ειδικά στη Θεσσαλονίκη, είχαν ορίσει και τα τσιφλίκια τους και έφταναν να αλληλοσκοτώνονται για τον έλεγχο (και το πλιάτσικο) μιας περιοχής. Ο Χρυσοχόου, ως Φρούραρχος, χαμπάρι δεν πήρε; Ποιών τις εντολές διεκπεραίωνε; Θα τρελαθούμε εντελώς;
Οι ιστορίες που έχω ακούσει για διπλά, τριπλά και πολλαπλά παιχνίδια αυτών που κατά σύμπτωση έπειτα από τον Εμφύλιο βρέθηκαν σε κορυφαίες θέσεις στο στρατόπεδο των νικητών, είναι απερίγραπτα γελοίες. Δηλαδή ποιος εμπόδισε τους Σουμπερίτες να κάψουν τον Χορτιάτη; Ποιος πήγε να σώσει τους Καλαμαριώτες από τη σφαγή; Σ’ όλη τη Θεσσαλονίκη έγιναν δεκάδες μπλόκα με χιλιάδες εκτελεσμένους. Ακόμη και σήμερα υπάρχουν υπηρεσίες που δηλώνουν απώλεια στοιχείων ή δεν απαντούν στα ερωτήματα για τις εκτελέσεις στον Γαλλικό ποταμό από τους δαγκουλαίους. Υπουργοί των κατοχικών κυβερνήσεων που ακολούθησαν τη γερμανική υποχώρηση, συνελήφθησαν από τους συμμάχους, στάλθηκαν στην Ελλάδα και λίγα χρόνια μετά έφτασαν να κατεβαίνουν σε εκλογές για να εκλεγούν δήμαρχοι ή βουλευτές: όπως ο σλαβόφωνος Σωτήρης Γκοτζαμάνης, προπολεμικά βουλευτής του Τσαλδάρη, έπειτα κατοχικός υπουργός και έπειτα επικεφαλής «ελληνικής κυβέρνησης» στη Βιένη. Καταδικάστηκε ως δωσίλογος αλλά το 1954, ελεύθερος κι ωραίος, κατέβηκε υποψήφιος της Δεξιάς για δήμαρχος Θεσσαλονίκης. Όχι, αυτός δεν βγήκε. Ο τουρκόφωνος Τσαούς Αντών, πάλι, εκλέχτηκε βουλευτής στη Δράμα με τον Παπάγο.
Τα παραπάνω δεν είναι μυστικά, κάποια στοιχεία θεωρούνται από άλλους ιστορικούς λειψά ή λαθεμένα, αλλά το ερώτημα παραμένει: μπορεί κάποιος να ήταν κάτι άλλο εκτός από συνεργάτης των Γερμανών όταν κατείχε αξιώματα σε όλη την περίοδο της Κατοχής; Προτού τρελαθούμε: τελικά κανείς δεν συνεργάστηκε με τους Γερμανούς, με τους μεταπολεμικούς τραμπούκους, με τους χουντικούς κανίβαλους; Μπας και συνεργαστήκαμε εμείς (αν και αγέννητοι ή βρέφη, όπως ο Γρίμπας) και όχι ο Χρυσοχόου; Αναζητείται ψυχίατρος…