Πίνακας του Τουφεξιάν για το παράνομο τυπογραφείο της Κοκκινιάς

Ένα από τα 106 έργα σπουδαίων Ελλήνων ζωγράφων που θα δημοπρατηθούν στην εαρινή διαδικτυακή δημοπρασία του δημοπρατικού οίκου της Θεσσαλονίκης Hellenic Auctions, που θα πραγματοποιηθεί σήμερα Πέμπτη 27 Μαίου, με ώρα έναρξης 20:15, είναι και ο πίνακας του Γρηγόρη (Κρηκόρ) Τουφεξιάν με τίτλο "Τελευταίο Λιθογραφείον", που αναφέρεται στο παράνομο τυπογραφείο το οποίο λειτουργούσε στην Κοκκινιά στη διάρκεια της Κατοχής και εξυπηρετούσε τις εκδοτικές ανάγκες του ΕΑΜ για ολόκληρο τον Πειραιά.

Πρόκειται για ένα αριστοτεχνικό έργο του δάσκαλου, ζωγράφου και χαράκτη Γρηγόρη (Κρηκόρ) Τουφεξιάν, που υπήρξε μέλος του «Φιλολογικού Συλλόγου», πνευματικού λίκνου σημαντικών προσωπικοτήτων της πόλης του Πειραιά. Στο "Τελευταίο Λιθογραφείον" ο Τουφεξιάν με εξπρεσιονιστικές και σοσιαλιστικές ρεαλιστικές επιρροές, με καθαρές φόρμες, διαυγή χρώματα και συνθετική μαεστρία, αποδίδει μοναδικά ίσως την απεικόνιση του παράνομου τυπογραφείου της Κοκκινιάς. Το μυστικό τυπογραφείο του αγώνα, λειτούργησε από την άνοιξη του 1943 και ο καλλιτέχνης πρωτοστάτησε στο στήσιμό του.

Ο εκδοτικός μηχανισμός του ΕΑΜ Πειραιά είχε στηθεί στην οδό Τζαβέλα της Κοκκινιάς, στο σπίτι του Μανώλη Παπαδάκη. Εκεί ο ίδιος με την γυναίκα του, έσκαψαν κάτω από όλη την κουζίνα του σπιτιού, δημιούργησαν ένα τεράστιο υπόγειο και στη συνέχεια κατέβασαν τα μηχανήματα του παράνομου τυπογραφείου, τα οποία νωρίτερα είχαν μεταφερθεί εκεί με ένα "γκαζοζέν", με χίλιες δυό προφυλάξεις και αφού πέρασαν καμουφλαρισμένα όλα τα μπλόκα των Ιταλών και των Γερμανών. Το ανδρόγυνο των αγωνιστών της Εθνικής Αντίστασης, εκτός των άλλων είχαν δημιουργήσει εσωτερική κρύπτη και από την "στιά" (τζάκι), κατέβασαν ηλεκτρικό ρεύμα και έστησαν αεραγωγούς για να μπορούν να αναπνέουν οι δημοσιογράφοι και τυπογράφοι που απασχολούνταν εκεί με κίνδυνο της ζωής τους.

Πριν τη δημιουργία του μυστικού τυπογραφείου του ΕΑΜ στην Κοκκινιά, ο παράνομος Τύπος και τα διάφορα έντυπα του Αγώνα, τυπώνονταν στην Αθήνα, στον άλλο παράνομο μηχανισμό που είχε στηθεί στην οδό Σκρα 31, στην Καλλιθέα, στα υπόγεια του σπιτιού του αντιστασιακού Βαγγέλη Μενεμενή και αποτελούσε το μεγαλύτερο παράνομο τυπογραφείο στην κατεχόμενη από τους Ναζί Ευρώπη. Στο τυπογραφείο αυτό, συντάσσονταν και τυπώνονταν εκτός των άλλων εντύπων και οι εφημερίδες «Ελεύθερη Ελλάδα» που ήταν όργανο της Κεντρικής Επιτροπής του ΕΑΜ και «Απελευθερωτής» του Ε.Λ.Α.Σ.

Η Κοκκινιά είχε επιλεγεί από την ηγεσία του ΕΑΜ για να στηθεί εκεί το μυστικό τυπογραφείο, καθώς εκεί δρούσε η πιο ισχυρή και μαζική οργάνωση από τις 4 που διέθετε το ΕΑΜ στην περιοχή του Πειραιά ενώ στην πόλη έδρευε και το 6ο Ανεξάρτητο Σύνταγμα του ΕΛΑΣ.

Διαβάστε περισσότερα για τη δημοπράτηση έργων τέχνης: https://farosthermaikou.blogspot.com/2021/05/1821.html