ΥΜΑΘ: Ένα υπουργείο "εορτών και πανηγύρεων"

Το διοικητήριο, που στέγαζε παλιότερα τη Γενική Διοίκηση Μακεδονίας και στη  συνέχεια το
ΥΜΑΘ, κτίστηκε το 1891 από τον αρχιτέκτονα Βιταλιάνο Ποζέλι σε εκλεκτικιστικό ρυθμό.

Θέλουμε να συμφωνήσουμε απόλυτα με τον δήμαρχο Θεσσαλονίκης, Γιάννη Μπουτάρη, ο οποίος μιλώντας στη συνεδρίαση του δημοτικού συμβουλίου Θεσσαλονίκης εξέφρασε την αντίθεση του στην επανασύσταση του υπουργείου Μακεδονίας – Θράκης. Καθώς, όπως επισήμανε, αν το υπουργείο δεν έχει αρμοδιότητες και εξυπηρετεί το πελατειακό σύστημα, η διοίκηση του δήμου είναι αντίθετη στην λειτουργία του.

Πράγματι, στα 100 χρόνια από τη δημιουργία του, το υπουργείο Μακεδονίας-Θράκης (ΥΜΑΘ), δεν είχε ούτε αρμοδιότητες, αλλά ούτε και χρήματα, αν εξαιρέσει κανείς τα περιβόητα «μυστικά κονδύλια» που διαχειρίζονταν την περίοδο του ψυχρού πολέμου και της αντικομμουνιστικής υστερίας για τον εκμαυλισμό συνειδήσεων. Γιαυτό και δικαιολογημένα είχε μείνει στη συνείδηση των Βορειοελλαδιτών ως υπουργείο… «εορτών και πανηγύρεων».

Η ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ
Για να δούμε λίγο την ιστορία του, «πρόγονος» του ΥΜΑΘ, ήταν η Γενική Διοίκηση Μακεδονίας, που είχε δημιουργηθεί αμέσως μετά την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης, με πρώτο Γενικό Διοικητή τον Κωνσταντίνο Ρακτιβάν. Αντίστοιχες διοικήσεις υπήρχαν και στην υπόλοιπη Ελλάδα. Καθώς, όμως σημειώνονταν αλληλοεπικαλύψεις ανάμεσα στις τότε διορισμένες νομαρχίες και στις γενικές διοικήσεις, οι τελευταίες καταργήθηκαν εκτός της Βόρειας Ελλάδας, λόγω των ιδιαιτεροτήτων που επικρατούσαν στην περιοχή. Στην περίοδο της Μεταξικής δικτατορίας της 4^ης Αυγούστου 1936, η Γενική Διοίκηση Μακεδονίας χρησιμοποιήθηκε ως προπαγανδιστικός μηχανισμός του καθεστώτος. Ένας μηχανισμός που τέθηκε αμέσως στην υπηρεσία των Γερμανών κατακτητών, μόλις οι ναζί πάτησαν το πόδι τους στη Θεσσαλονίκη, στις 9 Απριλίου 1941. Με τον Γενικό Διοικητή Μακεδονίας, Βασίλειο Σιμωνίδη να πρωτοστατεί στην προσφορά υπηρεσιών προς τους χιτλερικούς δημίους αλλά και την καταστροφή του ιστορικού εβραϊκού νεκροταφείου της Θεσσαλονίκης. Και τον διάδοχό του, Αθανάσιο Χρυσοχόου, να συνεχίζει το έργο του, προβάλλοντας ως άλλοθι την πατριδοκαπηλεία.
Αργότερα, η Γενική Διοίκηση Μακεδονίας, μετατράπηκε σε υπουργείο Βορείου Ελλάδος με νόμο του 1955. Με τον συγκεκριμένο νόμο συστήθηκε για πρώτη φορά θέση υπουργού Βόρειας Ελλάδας, χωρίς όμως να προβλέπεται μια ολοκληρωμένη υπηρεσία με σαφείς αρμοδιότητες.
Από τη δεκαετία του ΄80 και μετά, έγιναν πολλές προσπάθειες για να αποκτήσει ταυτότητα και ρόλο το υπουργείο. Δόθηκε η αίσθηση του προγραμματισμού, του συντονισμού και του σχεδιασμού έργων και κυρίως στην υλοποίηση ευρωπαϊκών προγραμμάτων. Πάντα όμως η δραστηριότητά του συνίστατο στην εξυπηρέτηση των μικροκομματικών και παραταξιακών συμφερόντων των κομμάτων ΠΑΣΟΚ και Ν.Δ. που εναλλάσσονταν στην εξουσία.

Η ΜΕΤΟΝΟΜΑΣΙΑ  
Το 1988 επί πρωθυπουργίας Ανδρέα Παπανδρέου, μετονομάσθηκε το υπουργείο σε Μακεδονίας - Θράκης για λόγους εθνικούς, καθώς την εποχή εκείνη βρίσκονταν σε έξαρση το σκοπιανό. Ωστόσο η κυβέρνηση το αφήνει χωρίς αρμοδιότητες, καθώς η διαχείριση των ευρωπαϊκών προγραμμάτων περνά στη δικαιοδοσία των γενικών γραμματέων των υπουργείων και ο σχεδιασμός έργων στους αιρετούς πλέον νομάρχες.
Ο ρόλος του στο εξής ήταν στην ουσία τού «αντιπροσώπου» της κυβέρνησης στη Βόρεια Ελλάδα σε επετειακές εκδηλώσεις, σε καταθέσεις στεφάνων και πανηγυρισμούς, χωρίς αποφασιστικές αρμοδιότητες, χωρίς εκτεταμένες και διαρθρωμένες διοικητικές υπηρεσίες στη διάθεσή του και με το σύνολο του προσωπικού του «εξ αποσπάσεως».