Η "Θεία Δίκη" στις υποθέσεις των πολιτικών δολοφονιών στην Ελλάδα

Οι δράστες της δολοφονίας Λαμπράκη θα είχαν φύγει ανενόχλητοι εάν δεν υπήρχαν απρόβλετποι παράγοντες

του Σπύρου Κουζινόπουλου

Υπάρχει Θεία Δίκη; Μέχρι πρόσφατα, ήμουν από αυτούς που δεν πίστευαν σ’ αυτό τον φιλοσοφικό και θρησκευτικό όρο, θεωρώντας ότι απλά όσοι τον επικαλούνται, μεγεθύνουν κάποιες συμπτώσεις, όσο κραυγαλέες και ανεξήγητες τις περισσότερες φορές μπορεί να είναι αυτές. Άρχισα όμως να προβληματίζομαι με το ζήτημα, όταν τα τελευταία  χρόνια καταπιάστηκα με τη διερεύνηση κάποιων στοιχείων σχετικά με τις επτά πολιτικές δολοφονίες που διαπράχθηκαν στη Θεσσαλονίκη τον 20^ου αιώνα.

Ο Λαμπράκης όρθιος μιλάει στους φίλους της ειρήνης, στην αίθουσα των
Εμποροϋπαλλήλων Θεσσαλονίκης λίγο πριν τη δολοφονία του από το παρακράτος

 Από εκείνη την έρευνα, διαπίστωσα έκπληκτος ότι σε όλες σχεδόν τις περιπτώσεις, υπήρξε ένα πλήθος απίθανων συμπτώσεων  και απίστευτων περιστατικών, που αυτά τελικά και όχι η επιδεξιότητα ή η καπατσοσύνη των αστυνομικών αρχών, είναι που οδήγησαν στον εντοπισμό των δολοφόνων. Αντίθετα μάλιστα, τα "όργανα της τάξης" προσπάθησαν στις περισσότερες πολιτικές δολοφονίες να τις κουκουλώσουν, προκειμένου οι δράστες και πολύ περισσότερο οι ηθικοί αυτουργοί να μείνουν στο απυρόβλητο.

Αρκετοί είναι αυτοί που θεωρούν ότι δίχως εκείνες τις συμπτώσεις, ίσως να μη γινόταν ποτέ γνωστή η ταυτότητα των δραστών. Για να γίνω πιο συγκεκριμένος και να μην σας κουράζω:

-Ίσως ακόμη μέχρι σήμερα να μην ξέραμε ποιος δολοφόνησε τον πρώην υπουργό Γεωργίας και ηγετικό στέλεχος του ΚΚΕ, Γιάννη Ζεύγο στις 20 Μαρτίου 1947 στην οδό Αγίας Σοφίας, αν εκείνη την ώρα δεν χάζευε τις βιτρίνες των γειτονικών καταστημάτων ο ναυτικός Γιώργος Μπέζας. Ο οποίος, όταν άκουσε τους πυροβολισμούς και είδε ένα άτομο να απομακρύνεται τρέχοντας από την οδό Γεωργίου Σταύρου, χωρίς να ξέρει καν τι είχε συμβεί και ποιος είχε δολοφονηθεί, το καταδίωξε και το πρόλαβε ακινητοποιώντας το στη γωνία Αριστοτέλους με Τσιμισκή. Κι εκεί, πάλι κατά τύχη, βρέθηκε εκείνη την ώρα ένας αστυνομικός εκτός υπηρεσίας που συνέλαβε το άτομο εκείνο. Και με τον Μπέζα, το οδήγησαν στο τμήμα, όπου έκπληκτοι διαπίστωσαν ότι επρόκειτο για τον δολοφόνο του Ζεύγου, τον Χρήστο Βλάχο.

-Επίσης, ίσως να ήταν άγνωστη ακόμη, αν και πέρασε ένας αιώνας από τότε, η ταυτότητα του ατόμου που δολοφόνησε στις 5 Μαρτίου 1913, στη γωνία των οδών Βασιλίσσης Όλγας και Αγίας Τριάδας, τον διαμένοντα μόνιμα στη Θεσσαλονίκη εκείνο το διάστημα Βασιλιά Γεώργιο τον Α΄. Ο δολοφόνος του, ο Αλέξανδρος Σχοινάς, θα μπορούσε εύκολα να διαφύγει, όπως εξάλλου το επιχείρησε, καθώς ο βασιλιάς είχε βγει περίπατο χωρίς την επιβαλλόμενη προστασία φρουρών, αλλά συνοδευόμενος μόνο από τον υπασπιστή του, ταγματάρχη Φραγκούδη. Ευτυχώς κατά τύχη, βρέθηκαν να περνούν από το σημείο εκείνο δύο Κρητικοί χωροφύλακες, οι οποίοι ήταν αυτοί που βοήθησαν στη σύλληψη του δράστη. Για να μην επεκταθούμε στα απίστευτα στοιχεία εκείνης της ιστορίας που οδήγησαν το Σχοινά να έχει το τέλος του Λη Όσβαλντ, του δολοφόνου του προέδρου Κέννεντι.

-Σε ένα άλλο πολιτικό έγκλημα με διεθνή απήχηση, που διαπράχθηκε στη Θεσσαλονίκη, αυτό του αμερικανού δημοσιογράφου Τζορτζ Πολκ, ο οποίος δολοφονήθηκε στις 8 Μαϊου 1948, δεν θα είχαν έρθει στο φως οι λεπτομέρειες, αν δεν υπήρχε κι εδώ μία μη αναμενόμενη για τους δράστες σύμπτωση: Παρά το γεγονός ότι ο νεκρός αμερικανός δημοσιογράφος ήταν δεμένος πισθάγκωνα με καραβόσχοινο, το σχοινί χαλάρωσε από το νερό, μετά από μία εβδομάδα παραμονής στον πάτο του Θερμαϊκού, κι έτσι το πτώμα βγήκε στην επιφάνεια. Διαλύοντας εκτός των άλλων και τον μύθο των αστυνομικών αρχών που ήθελε τον Τζορτζ Πολκ να βρίσκεται στους αντάρτες. Άσχετα αν στο τέλος τα σαϊνια της αστυνομίας, οι Κλουζώ της εποχής, κατασκεύασαν ως δράστη το δημοσιογράφο Γρηγόρη Στακτόπουλο, ο οποίος, ως άλλος Ντρέϋφους, έμεινε άδικα 12 χρόνια στη φυλακή.

-Στη δολοφονία πάλι του βουλευτή της Αριστεράς Γιώργη Τσαρουχά από τα όργανα της δικτατορίας, στις 9 Μαϊου 1968, μετά από μεσαιωνικά βασανιστήρια στα κρατητήρια της ΚΥΠ Θεσσαλονίκης, ίσως ακόμη να επικρατούσε η εκδοχή των χουντικών αρχών περί «θανάτου εξ εμφράγματος λόγω αρτηριοσκληρώσεως». Ευτυχώς, υπήρξε ένας οξυδερκής και παρατηρητικός δικαστικός, ο Χρήστος Ηλιάδης. Ο οποίος, διενεργώντας εξονυχιστική ανάκριση μετά τη μεταπολίτευση, ανακάλυψε τυχαία, πεταμένο σε ένα συρτάρι της Αστυνομίας, ένα φάκελο που από έξω έγραφε «Τσαρουχάς» και το οποίο περιείχε ένα φιλμ της σήμανσης, με φωτογραφίες οι οποίες είχαν τραβηχτεί στο νεκροτομείο. Όταν εμφάνισε το φιλμ, έκπληκτος διαπίστωσε ότι οι φωτογραφίες έδειχναν τον Τσαρουχά νεκρό στο τραπέζι του νεκροτομείου. Με το κορμί του κατάμαυρο από τα σημάδια των φριχτών βασανιστηρίων στα οποία είχε υποβληθεί, εξ αιτίας των οποίων οδηγήθηκε στο θάνατο.

-Τέλος, για να φτάσουμε και στην υπόθεση Λαμπράκη,  ενδεχομένως ακόμη, πενήντα οκτώ χρόνια από τη διάπραξη εκείνης της στυγερής πολιτικής δολοφονίας, να ίσχυε ακόμη η άποψη που είχαν διοχετεύσει τότε οι αστυνομικές αρχές περί «τροχαίου ατυχήματος». Οι δράστες εκείνου του καλά οργανωμένου εγκλήματος που συντάραξε όχι μόνο την Ελλάδα, αλλά και όλο τον κόσμο, θα είχαν φύγει ανενόχλητοι και ένα πέπλο σιωπής και αποπροσανατολισμού θα είχε σκεπάσει και αυτή την ιστορία.

Δυστυχώς για τους δολοφόνους, την κατάλληλη στιγμή στην κατάλληλη θέση, «φύτρωσε» ένας απρόβλεπτος γιαυτούς παράγοντας. Ένας αίλουρος, ένα από τα παιδιά σαλταδόρους της Κατοχής, ο «Τίγρης» Μανόλης Χατζηαποστόλου. Ο οποίος είχε βρεθεί κατά τύχη στη γωνία των οδών Βενιζέλου-Ερμού και Σπανδωνή. Και με το παράτολμο και επικίνδυνο για τη ζωή του σάλτο που έκανε, καθώς το τρίκυκλο βρισκόταν εν κινήσει, κατόρθωσε παλεύοντας με τους δύο δράστες Γκοτζαμάνη και Εμμανουηλίδη πάνω στην καρότσα, να το ακινητοποιήσει στη γωνία Τσιμισκή και Καρόλου Ντηλ. Και με τη βοήθεια του τροχονόμου Χαράλαμπου Ασπιώτη, που επίσης τυχαία βρέθηκε εκεί ρυθμίζοντας την κυκλοφορία, να οδηγηθούν οι δύο παρακρατικοί στο Ε΄ αστυνομικό τμήμα. Έτσι, χάρις και στην επιμονή του ανακριτή Χρήστου Σαρτζετάκη, άρχισε από κει να ξετυλίγεται το κουβάρι που οδήγησε στην πλήρη σχεδόν διερεύνηση του εγκλήματος και την αποκάλυψη της αμαρτωλής διασύνδεσης κράτους και παρακράτους.

Ήταν όλες αυτές οι συμπτώσεις Θεία Δίκη; Αντί για άλλη απάντηση, θέλω να θυμίσω τους στίχους από ένα τραγουδάκι, με τον ίδιο τίτλο «Θεία Δίκη», που έγραψε στα 1997 ο Γιάννης Καραλής και λέει:

Αφού υπάρχει Θεία Δίκη
κάποτε θ’ απολογηθείς
για ότι μου ‘κανες μωρό μου
πολύ σκληρά θα πληρωθείς

Δυστυχώς, οι δράστες εκείνων των μεγάλων πολιτικών δολοφονιών, κάθε άλλο παρά σκληρά πλήρωσαν. Αντιθέτως, παρά την κατακραυγή της ελληνικής και της διεθνούς κοινής γνώμης, έπεσαν στα πολύ μαλακά. Ενώ οι εμπνευστές εκείνων των εγκλημάτων, οι ηθικοί αυτουργοί, έμειναν στο απυρόβλητο.

Πηγή: Τα στοιχεία είναι από το βιβλίο του Σπύρου Κουζινόπουλου Οι μεγάλες πολιτικές δολοφονίες στη Θεσσαλονίκη του 20ου αιώνα που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις IANOS