Ανοίγει ο "ασκός του Αιόλου" με τη Βόρεια Μακεδονία;

O αρχηγός του VMRO-DPMNE, Κρίστιαν Μίτσκοφσκι

Τον ασκό του Αιόλου άνοιξε η πενταετής πολιτική της κυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας και του Κυριάκου Μητσοτάκη όσον αφορά τις εξελίξεις στα Βαλκάνια και πιο συγκεκριμένα ως προς τη Βόρεια Μακεδονία, μετά την επικράτηση στη γειτονική χώρα του εθνικιστικού-ακροδεξιού κόμματος VMRO-DPMNE.

Η Νέα Δημοκρατία εργαλειοποιώντας τη Συμφωνία των Πρεσπών για συγκέντρωση ακροδεξιών ψήφων, κατέβασε –μαζί με την Εκκλησία- τα πλήθη στους δρόμους και επίσημα αντιτάχθηκε σε αυτήν, απλά και μόνο για ψηφοθηρικούς λόγους, αν και η ευρύτερη πρωθυπουργική οικογένεια, με δηλώσεις είχε ταχθεί υπέρ της σύνθετης ονομασίας «Βόρεια Μακεδονία».

Ωστόσο ο φόβος της απώλειας των ακροδεξιών ψήφων τους οδήγησε σε αδιέξοδη πολιτική έναντι των Σκοπίων αποφεύγοντας να περάσουν τα μνημόνια συνεργασίας που απορρέουν από τη Συμφωνία των Πρεσπών από τη Βουλή καθαρά κατά των εθνικών συμφερόντων της χώρας. Aποφεύγοντας να προσφέρει στήριξη στη γειτονική χώρα. Και αυτό παρά τις συνεχείς εκκλήσεις από την άλλη πλευρά των συνόρων.

Έτσι με την απραξία της η Αθήνα συνέβαλε κατά πολύ στο να παραδώσει στην ουσία την εξουσία στους Εθνικιστές, βάζοντας σε νέες περιπέτειες την περιοχή αλλά και αφήνοντας τα Δυτικά Βαλκάνια στις ορέξεις της Άγκυρας.

Υπενθυμίζεται ότι η Συμφωνία των Πρεσπών επικυρώθηκε από το Κοινοβούλιο της Βόρειας Μακεδονίας στις 20 Ιουνίου 2018,  με 69 βουλευτές να ψηφίζουν υπέρ. Αντιθέτως η κυβέρνηση Μητσοτάκη πέντε χρόνια τώρα δεν έφερε στη Βουλή για επικύρωση τα τρία μνημόνια συνεργασίας με τη γειτονική χώρα. Τα μνημόνια αυτά αφορούν ζητήματα ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, στρατιωτικά και οικονομικά. 

Ο αρχηγός του VMRO-DPMNE, Κρίστιαν Μίτσκοσκι που προεδρεύει του κόμματος από το 2017, είχε δηλώσει σε συνέντευξη Τύπου ότι αν και η Συμφωνία των Πρεσπών αποτελεί πραγματικότητα, που δεν του αρέσει «θα ήθελε να την αλλάξει αν έρθει στην εξουσία».

Εννοείται πως αυτό σημαίνει την επιστροφή στη λέξη «Μακεδονία» για τη χώρα που πέραν των άλλων απαγορεύει στην ουσία και την ευρωπαϊκή της πορεία αλλά και τη νατοϊκή της.

«Εάν με ρωτάτε αν θα εργαστούμε προκειμένου αυτή την πραγματικότητα, μία μέρα που θα έχουμε την ευκαιρία να την αλλάξουμε, σας λέω ναι θα εργαστούμε να την αλλάξουμε. Αλλά στην παρούσα φάση αυτή είναι η πραγματικότητα στην οποία λειτουργούμε όλοι εμείς ως πολίτες της Μακεδονίας και αυτή η πραγματικότητα είναι τόσο οδυνηρή, ταπεινωτική για όλους εμάς που νιώθουμε τη Μακεδονία και μόνο τη Μακεδονία ως πατρίδα μας» είχε πει ο Μίτσκοσκι, κληθείς να απαντήσει εάν το VMRO-DPMNE θα σεβαστεί τη Συμφωνία των Πρεσπών σε περίπτωση που έρθει στην εξουσία.

Στα ίδια βήματα και η νέα πρόεδρος της Βόρειας Μακεδονίας Γκορντάνα Σιλιάνοφσκα η οποία δήλωσε πως δεν θα χρησιμοποιεί το όρο «Βόρεια».

Ότι θα αποκαλεί τη χώρα της σκέτο "Μακεδονία", διακηρύσσει η πρόεδρος της Βόρειας Μακεδονίας Γκορντάνα Σιλιάνοφσκα

Αμηχανία στην Αθήνα

Το εκλογικό αποτέλεσμα προκάλεσε έντονο προβληματισμό και ανησυχία στην ελληνική κυβέρνηση, καθώς πλέον είναι ορατό το ενδεχόμενο η κυβέρνηση Μητσοτάκη να κληθεί να… υπερασπιστεί τη Συμφωνία των Πρεσπών απέναντι σε ενδεχόμενες αναθεωρητικές κινήσεις από τη γειτονική χώρα.

Ο Παύλος Μαρινάκης απαντώντας χτες σε ερωτήσεις των δημοσιογράφων έδωσε εμφανώς αμήχανες απαντήσεις για το θέμα αυτό και περιορίστηκε να θυμίσει τα όσα είχε πει ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης από τη στιγμή που αυτή η συμφωνία αποτελεί απόφαση του ελληνικού Κοινοβουλίου, αποτελεί και μία δέσμευση η οποία με βάση τη συνέχεια του κράτους θα ακολουθεί και τις επόμενες κυβερνήσεις. Εμείς το σεβόμαστε. Είναι μία διεθνής συνθήκη που έχει κυρωθεί. Υπερισχύει από κάθε άλλη διάταξη και αυτό περιμένουμε να γίνει σεβαστό και από την άλλη πλευρά».

Από την ιστορική Συμφωνία των Πρεσπών

Oι σχέσεις με την Ελλάδα

Δυστυχώς, η ανάδειξη ενός σκληροπυρηνικού εθνικιστικού σχηματισμού στην ηγεσία της γειτονικής χώρας είναι σίγουρο ότι θα προκαλέσει μια σειρά προβλημάτων στις σχέσεις με την Ελλάδα. Αν και ο Κ. Μίτσκοσκι στη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου δεν έθιξε θέμα «καταγγελίας» της Συμφωνίας των Πρεσπών, το γεγονός και μόνο ότι κορυφαίοι θεσμικοί παράγοντες της χώρας θα αρνούνται να αναφέρονται στη χώρα τους με το συνταγματικό όνομα της και θα χρησιμοποιούν το «Μακεδονία» θα συνιστά κατάφωρη παραβίαση της Συμφωνίας των Πρεσπών.

Επίσης, επιχειρώντας μια διασταλτική ερμηνεία ακόμη και των προβλέψεων που έχουν υιοθετηθεί από τη γειτονική χώρα, με τη χρήση του όρου «Μακεδονία» σε όλο και περισσότερους θεσμούς και δραστηριότητες αλλά και κωλυσιεργώντας ακόμη περισσότερο την αλλαγή των διαβατηρίων (η προθεσμία έχει λήξει προ διμήνου) θα προκαλέσουν την αντίδραση της Αθήνας.

Φυσικά, με μια κυβέρνηση VMRO-DPMNE δεν θα πρέπει να περιμένει κανείς ότι θα ξεκινήσει έστω και τώρα η συζήτηση για την αλλαγή των σχολικών βιβλίων η οποία δεν έγινε τα προηγούμενα έξι χρόνια ούτε και οι συνομιλίες για τον καθορισμό της χρήσης του όρου «Μακεδονικός» για εμπορική χρήση.

Σημειώνεται ότι το VMRO-DPMNE και η Σιλιάνοφσκα έχουν ταχθεί κατά της Συμφωνίας των Πρεσπών, χαρακτηρίζοντας το θέμα «ανοιχτό». Απορρίπτουν, δε, τις αξιώσεις της Σόφιας για συνταγματικές αλλαγές από τα Σκόπια προς αναγνώριση βουλγαρικής μειονότητας στη Βόρεια Μακεδονία ως προϋπόθεση για την άρση του βουλγαρικού βέτο στην έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Ε.Ε.

Η Βόρεια Μακεδονία είναι υποψήφια για ένταξη στην ΕΕ εδώ και 19 χρόνια, αλλά η έγκριση για συνομιλίες εμποδίστηκε πρώτα από την Ελλάδα και στη συνέχεια από τη Βουλγαρία. Ενώ το 2019 και η Γαλλία, σε συνεργασία με την Ολλανδία και τη Δανία είχαν ασκήσει βέτο κατά της ένταξης Βόρειας Μακεδονίας και Αλβανίας στην Ε.Ε., ενώ αξιωματούχοι της ΕΕ δήλωναν ότι οι συνομιλίες για την ένταξη στην ΕΕ και οι μεταρρυθμίσεις θα μπορούσαν να διαρκέσουν χρόνια.

Το VMRO

Η Εσωτερική Μακεδονική Επαναστατική Οργάνωση - Δημοκρατικό Κόμμα για τη Μακεδονική Εθνική Ενότητα είναι εθνικιστικό πολιτικό κόμμα στην Βόρεια Μακεδονία.  Το πρώτο τμήμα του αρκτικόλεξου «ΕΜΕΟ» (ВМРО) που αποτελεί το όνομα του κόμματος προέρχεται από την Εσωτερική Μακεδονική Επαναστατική Οργάνωση, ένα επαναστατικό κίνημα που σχηματίστηκε το 1893. Μετά από διάφορους μετασχηματισμούς, η αρχική οργάνωση διαλύθηκε το 1934 στα κεντρικά της γραφεία στη Βουλγαρία, ενώ εκείνη την εποχή το έδαφος της σημερινής Βόρειας Μακεδονίας ήταν μέρος του Βασιλείου της Γιουγκοσλαβίας

Την περίοδο των εκλογών του 1990 το VMRO υιοθέτησε ένα αλυτρωτικό πρόγραμμα με σκοπό την «ένωση» σε ένα κράτος της περιοχής της Μακεδονίας. Ιδρύθηκε το 1990 για να προωθήσει «την πνευματική, οικονομική και εθνική ενότητα του διχασμένου μακεδονικού λαού και να δημιουργήσει ένα κράτος στα μελλοντικά ενωμένα Βαλκάνια και την ενωμένη Ευρώπη. Ο πρόεδρος του κόμματος, Άντε Ποπόφσκι, έκανε δημόσιες δηλώσεις ότι πρέπει να απελευθερωθεί η Μακεδονία που βρίσκεται «υπό ξένη κατοχή».

Η κυβέρνηση που σχημάτισε αργότερα το VMRO-DPMNE εγκατέλειψε τις παλαιότερες αλυτρωτικές διεκδικήσεις στην ελληνική Μακεδονία.

Ο Κίρο Γκλιγκόροφ

Ο Κίρο Γκλιγκόροφ, 3 Μαΐου 1917 – 1 Ιανουαρίου 2012) ήταν Σλαβομακεδόνας πολιτικός, που διετέλεσε δύο φορές πρόεδρος της πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας. Ίδρυσε το κράτος με τη συνταγματική ονομασία «Δημοκρατίας της Μακεδονίας» το οποίο είναι έγινε μέλος του Ο.Η.Ε. ως «πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας» και αργότερα μετά τη συμφωνία των Πρεσπών ονομάστηκε Βόρεια Μακεδονία.

Εξελέγη πρώτη φορά πρόεδρος της χώρας τον Ιανουάριο του 1991 από τη Βουλή και επανεξελέγη το 1994 σε εκλογές που είχαν διεξαχθεί το ίδιο έτος. Παρέμεινε στο αξίωμα του Προέδρου μέχρι το 1999, έχοντας ολοκληρώσει δύο θητείες. Αποχώρησε από το προεδρικό αξίωμα της πΓΔΜ σε ηλικία 82 ετών.

Ο Κίρο Γκλιγκόροφ πίστευε στα σλαβικά χαρακτηριστικά του λαού του και κατηγορήθηκε ως προδότης από τους συμπατριώτες του που οικοδομούν τον «πούρο μακεδονισμό», τη νέα ιστορική θεωρία για το έθνος της χώρας του. Οι δηλώσεις του ότι η ταυτότητα του λαού του είναι σλαβική και δεν συνδέεται με τον Μέγα Αλέξανδρο και τους αρχαίους Μακεδόνες, καθώς και η άποψή του πως η προσπάθεια για αφαίρεση της σλαβικής ταυτότητας από τον λαό είναι πολιτική προπαγάνδας, έφερε την κυβέρνηση της χώρας του επί VMRO  να υποβαθμίσει τον ρόλο του στην επέτειο των είκοσι χρόνων από την ίδρυση του κράτους από τον ίδιο. Στις 3 Οκτωβρίου του 1995 είχαν ανατινάξει το αυτοκίνητο που τον μετέφερε στο κέντρο της πόλης των Σκοπίων, με αποτέλεσμα να χάσει οριστικά την όρασή του στο δεξί μάτι.