Με επιτυχία η "Γιορτή Τσίπουρου" στη Νέα Κερασιά

Μεγάλη επιτυχία, σημείωσε για μία ακόμη χρονιά η «Γιορτή Τσίπουρου» που πραγματοποιήθηκε το βράδυ της Κυριακής στη Νέα Κερασιά, με πρωτοβουλία του τμήματος Πολιτισμού του ΔΗΠΠΑΚΥΘ δήμου Θερμαϊκού και το ΚΑΠΗ Ν.Κερασιάς. Ο αύλειος χώρος του δημοτικού σχολείου, είχε κατακλυστεί από πλήθος κόσμου, ενώ πολλοί παρακολούθησαν όρθιοι την εκδήλωση.

Το τσίπουρο έρρεε άφθονο, ενώ ενθουσίασαν για μία ακόμη φορά τα χορευτικά συγκροτήματα των ΚΑΠΗ Ν.Κερασιάς και Ν.Μηχανιώνας, καθώς και των πολιτιστικών συλλόγων Αγγελοχωρίου και Ν.Μηχανιώνας που χόρεψαν παραδοσιακούς αλλά κυρίως Μικρασιάτικους χορούς, θυμίζοντας στους Κερασιώτες τις χαμένες πατρίδες.

Εντύπωση προκάλεσε στην αρχή της εκδήλωσης η ομιλία του ιστορικού κ. Θεοδόση Τσιρώνη, ο οποίος παρουσίασε ενδιαφέροντα και σε πολλούς άγνωστα στοιχεία για την Κερασιά της Μικράς Ασίας, την έλευση των προσφύγων και τη δημιουργία της Νέας Κερασιάς. Λόγω του εξαιρετικού ενδιαφέροντος της ομιλίας αυτής την παρουσιάζουμε στη συνέχεια ολόκληρη:

Η Νέα Κερασιά: Μία σύντομη περιήγηση στους τόπους καταγωγής των κατοίκων και την ιστορία της...

Το έτος 1926, είχαν περάσει τέσσερα έτη από τη μεγαλύτερη καταστροφή που βίωσε ο νεώτερος Ελληνισμός, τον ξεριζωμό του από τις πατρογονικές εστίες του στη Μικρά Ασία, την Ανατολική Θράκη και τον Πόντο. Οι πρόσφυγες κατέφυγαν στην Ελλάδα, αναζητώντας καινούργιες πατρίδες και χτίζοντας από την αρχή τη ζωή τους. Οι συνθήκες διαβίωσης, ιδιαίτερα τα πρώτα έτη της εγκατάστασης ήταν από αντίξοες έως και τραγικές, καθώς είχαν να αντιπαλέψουν με τη φτώχεια, την έλλειψη υποδομών, τις ασθένειες και πλήθος άλλων προβλημάτων. Το ελληνικό κράτος σύστησε Υπηρεσίες για την ομαλότερη ένταξή τους στο νέο τους περιβάλλον. Η σημαντικότερη από αυτές ήταν η Επιτροπή Αποκατάστασης Προσφύγων, γνωστή και ως ΕΑΠ. Το 1926 λοιπόν, εντοπίζουμε και τις πρώτες επίσημες κρατικές καταγραφές σχετικά με τη ιστορία του τόπου στον οποίο βρισκόμαστε σήμερα, τη Νέα Κερασιά. Συγκεκριμένα, τον Ιούλιο του έτους αυτού, το Γεωργικό Γραφείο Θεσσαλονίκης του Εποικισμού Μακεδονίας συνέταξε αναλυτκές καταστάσεις με τους πληθυσμούς των Κοινοτήτων που είχαν ιδρύσει οι πρόσφυγες. Από εκεί λοιπόν πληροφορούμαστε πως στη «Νέα Κερασέα», είχαν εγκατασταθεί 79 οικογένειες Θρακιωτών και 8 Μικρασιατών προσφύγων, με συνολικά 335 άτομα. Αυτοί οι κάτοικοι ήταν εκείνοι που αποτέλεσαν τη ζύμη, με την οποία «πλάστηκε» και αναπτύχθηκε τις επόμενες δεκαετίες η Κοινότητα της Νέας Κερασιάς.

Αλλά από ποια μέρη ήρθαν οι πρόσφυγες της Νέας Κερασιάς; Στην συντριπτική τους πλειονότητα ήρθαν από την Κερασιά της Ανατολικής Θράκης, ένα χωριό με 180 περίπου ελληνικές οικογένειες, που βρισκόταν απέναντι από το νησί του Μαρμαρά και υπαγόταν διοικητικά στο Βιλαέτι Αδριανούπολης. Σύμφωνα με αφηγήσεις προσφύγων της πρώτης γενηάς, το παλαιότερο χωριό, το Δυμότειχο, βρισκόταν πολύ κοντά στις ακτές και ως εκ τούτου ήταν εύκολή λεία για τους πειρατές. Και πράγματι, μετά από μία πειρατική επιδρομή και την απαγωγή της κόρης μίας από τις πλουσιότερες οικογένειες, οι κάτοικοι το εγκατέλειψαν και έκτισαν νέο χωριό, το οποίο ονόμασαν Κορασιά, σε ανάμνηση του περιστατικού με τους πειρατές. Από εκεί προήλθε και το μεταγενέστερο όνομα Κερασιά. Η περιοχή του χωριού αποτελούσε αρχικά τσιφλίκι οθωμανών αξιωματούχων, αλλά οι χριστιανοί κάτοικοι εξαγόρασαν στη συνέχεια τα κτήματα του τσιφλικιού. Τα σπίτια τους τα έχτισαν με λίθους και ήταν διόρωφα. Ο κάτω όροφος χρησίμευε ως αποθήκη και σταύλος και ο επάνω, ως κατοικία.  

Και συμμετοχή στη Φιλική Εταιρεία

Κατά την Επανάσταση του 1821, ο προύχοντας της Κερασιάς Κοσμάς Ταβλάριος, μαζί με άλλους προύχοντες από ελληνικά χωριά της Θράκης, μυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία από τον διάκονο του Πατριάρχη Γρηγόριου του Ε΄. Η υποστήριξή τους ωστόσο στην Επανάσταση έγινε γνωστή στους Τούρκους που συνέλαβαν όλους τους προύχοντες και τους οδήγησαν φυλακισμένους στην Αδριανούπολη. Εκεί, εκτελέστηκαν όλοι, εκτός από τον Ταβλάριο, που γνώριζε πολύ καλά την τουρκική γλώσσα και δωροδώκησε τον Πασά. Ο Ταβλάριος, όταν έβγαινε από το Διοικητήριο του Τούρκου αξιωματούχου, έγινε μάρτυρας του βίαιου μαρτυρίου των Ελλήνων προυχόντων.  

Οργανωμένο σύστημα κοινοτικής διοίκησης

Οι Κερασιώτες είχαν οργανωμένο σύστημα κοινοτικής διοίκησης. Είχαν έναν Πρόεδρο (τον Τσορμπατζή ή Μουχτάρη) και πέντε Δημογέροντες, εκκλησιαστική επιτροπή και σχολική εφορεία. Η τελευταία μεριμνούσε για τη λειτουργία των δύο δημοτικών σχολείων του χωριού.

Οι άνδρες εργάζονταν κυρίως στα κεραμοποιεία της περιοχής Γανοχώρων, ενώ υπήρχαν και εκείνοι που μετανάστευαν στην Αμερική, κυρίως για να αποφύγουν τη στρατολόγησή τους στον Τουρκικό Στρατό. Πολλοί επίσης ασχολούνταν με τη σηροτροφία και την αμπελουργία. Λιγότεροι ήταν οι κτηνοτρόφοι, ενώ και η αλιεία προσέφερε μόνο εποχιακή απασχόληση.

Οι κάτοικοι της Κερασιάς είχαν τα δικά τους έθιμα και παραδόσεις. Ιδιαίτερα, γιόρταζαν τα Φώτα στην πηγάδα της «Κάτσκας» και την «Καρά Τζαμάλα», την παραμονή του Αγίου Δημητρίου. Η «Καρά Τζαμάλα» ήταν το ομοίωμα μίας καμήλας το οποίο περιέφεραν τραγουδώντας στους δρόμους του χωριού. Ακολουθούσε γλέντι, αλλά και παρασκευή από τις γυναίκες, του περίφημου «μπουλαμά», ενός εξαιρετικού στη γεύση, αλλά και απαιτητικού στην προετοιμασία του γλυκίσματος. Το χωριό υπαγόταν στη Μητρόπολη Γάνου και Χώρας. Υπήρχε μία εκκλησία, ένα μοναστήρι, αρκετά παρεκκλήσια και αγιάσματα.

Ο δρόμος της προσφυγιάς

Το 1912, η Κερασιά πλήγηκε από καταστροφικό σεισμό, εξαιτίας του οποίου χάθηκαν πολλοί κάτοικοί της και κάηκαν πολλά σπίτια της. Δέκα χρόνια αργότερα, μετά την Καταστροφή του 1922, οι Κερασιώτες ακολούθησαν και αυτοί τη μοίρα της προσφυγιάς. Τον Οκτώβριο του 1922, ναύλωσαν το ατμόπλοιο «Ευστράτιος Καβουνίδης» και στις 18 του ίδιου μήνα, εγκατέλειψαν οριστικά την πατρίδα τους. Οι Κερασιώτες αποβιβάστηκαν τελικά στο Λοιμοκαθαρτήριο του Μικρού Καραμπουρνού στη Θεσσαλονίκη. Αφού παρέμειναν εκεί λίγες εβδομάδες, διεσκορπίστηκαν σε διάφορα μέρη, αλλά πολλοί από αυτούς ήρθαν στο τσιφλίκι του Μεγάλου Καράμπουρνου, που ονομάστηκε στη συνέχεια Νέα Κερασιά. Την ίδια τοποθεσία επέλεξαν τα αμέσως επόμενα χρόνια για κατοικία τους και άλλοι Κερασιώτες που αρχικά είχαν πάει σε άλλα μέρη.

Το τσιφλίκι ανήκε σε τρεις μπέηδες, στους οποίους ανήκε και η έκταση της σημερινής Νέας Μηχανιώνας, Αγγελοχωρίου και Αγίας Τριάδας, καθώς και χωράφια στην Επανωμή και το Μπαχτσέ-Τσιφλίκ. Στη συνέχεια και παρά τις αντιδράσεις των προηγούμενων κατόχων τους, τα κτήματά τους απαλλοτριώθηκαν, σύμφωνα με τους όρους της Συνθήκης της Λωζάννης και αποδόθηκαν στους πρόσφυγες.

Νέα Κερασιά ή Έμβολον

Το χωριό, το οποίο ανά περιόδους ονομαζόταν Νέα Κερασιά ή Έμβολον, γνώρισε στις δεκαετίες του 20^ου αιώνα ριζικές μεταμορφώσεις. Οι Πρόεδροί του επιφορτίστηκαν με τεράστιες για την εποχή, τις τεχνικές δυνατότητες και τις οικονομικές αντοχές, ευθύνες. Μερίμνησαν για την αποκατάσταση των προσφύγων-κατοίκων του και τη διανομή των γεωργικών κλήρων, την επίλυση του μεγάλου και χρονίζοντος προβλήματος της υδροδότησης του χωριού, τις ασφαλτοστρώσεις, την ανέγερση νέου Δημοτικού Σχολείου, νέου Κοινοτικού Καταστήματος, ακόμα και για την επιμόρφωση των γεωργών σε νέες για την εποχή τους μεθόδους καλλιέργειας.

Νομίζω ότι έχει ιδιαίτερη αξία η προσπάθεια συγκρότησης ενός πλήρους καταλόγου των Προέδρων της Κοινότητας από την ίδρυσή της έως και τη συνένωσή της, το 1994, με τον πρώην Δήμο της Νέας Μηχανιώνας. Όσο και αν ακούγεται απλή, η αναζήτηση αποδεικνύεται και σύνθετη και γοητευτική και μας οδηγεί σε καινούργια μονοπάτια, καθώς ξανασυναντούμε πρόσωπα λησμονημένα και μη, που και αυτά τοποθέτησαν το δικό τους μεγαλύτερο ή μικρότερο λίθο στην οικοδόμηση της Νέας Κερασιάς.

Διατελέσαντες Πρόεδροι κοινότητας

Από τη μέχρι τώρα έρευνά μας στα Αρχεία και τις ιδιωτικές συλλογές, προκύπτουν τα ακόλουθα πρόσωπα από τα παλαιότερα χρόνια μέχρι τα πιο σύγχρονα:

• Δημήτριος Κωνσταντινίδης  
• Ιωσήφ Παπούλας
• Λαχωβάρης Λαχωβαρίδης
• Παναγιώτης Παναγιωτίδης
• Ιωακείμ Βογιατζής
• Προύσαλης Χατζηπαναγιώτης
• Δημ. Χαλβατζής
• Ιωάννης Δωροδούλης
• Δημήτριος Κωνσταντινίδης
• Δημοσθένης Δεμέστιχας
• Τριαντάφυλλος Λαμπαδαρόπουλος
• Ευγένιος Μαλλιάρος
• Ιωακείμ Μπογιατζής
• Δαμιανός Χάκης
• Ιωσήφ Χριστοδουλίδης
• Βασίλειος Μιχαηλίδης
• Χριστόδουλος Κωνσταντινίδης
• Αλ. Παπαγεωργίου και
• Στυλιανός Χριστοδουλίδης

Την περίοδο αυτή, το Τμήμα Πολιτισμού του ΔΗΠΠΑΚΥΘ διεξάγει μία προσπάθεια για τη διάσωση και την ανάδειξη ιστορικών ντοκουμέντων που σχετίζονται με την Κερασιά. Ένθερμη συμπαραστάτρια στην προσπάθεια αυτή είναι η κ. Λούλα Κουτσουράδη, Σύμβουλος της Τοπικής Κοινότητας της Νέας Κερασιάς και μέλος της Επιτροπής του ΚΑΠΗ της Νέας Κερασιάς. Ήδη έχουν ανταποκριθεί πολλοί κάτοικοι και μας έχουν εμπιστευτεί φωτογραφίες και οικογενειακά τους έγγραφα, τα οποία ψηφιοποιούμε, ώστε να διασωθούν. Εξαιρετικά πολύτιμα είναι επίσης τα Κοινοτικά Αρχεία, στα οποία αποτυπώνεται η Ιστορία της Κοινότητας. Η προσπάθειά μας αυτή συνεχίζεται και σας θέλουμε όλες και όλους συνεργάτες μας.  

Μπορείτε να επικοινωνείτε με την Υπηρεσία μας για περισσότερες πληροφορίες, στο τηλ. 2392330364 και στο mail: poltherm@gmail.com

Θεοδόσης Τσιρώνης,  Ιστορικός-Υπάλληλος ΔΗ.Π.Π.Α.Κ.Υ.Θερμαϊκού