Το Μουντιάλ και η "άγνωστη" Βραζιλία

Οι προετοιμασίες για το Παγκόσμιο Κύπελλο δεν είναι μόνον διασκέδαση και ποδόσφαιρο. Πολλές πτυχές της σύγχρονης Βραζιλίας, της μεγάλης αυτής, αναδυόμενης οικονομίας του κόσμου, ενός κράματος "ξένων" και γηγενών πολιτισμών, παραμένουν άγνωστες και "ανεξερεύνητες". Κι όσο μεγαλύτερη προσοχή δίνει κανείς σήμερα στα επιμέρους χαρακτηριστικά και γνωρίσματά της, τόσο αντιλαμβάνεται έκπληκτος πως πολλά απ' όσα νόμιζε ότι γνώρισε για την αχανή χώρα του Αμαζονίου ήταν λάθος. Νά μερικά απ' αυτά:

- Η Βραζιλία είναι πραγματικά μια πολύ μεγάλη χώρα. Είναι μεγαλύτερη σε έκταση από τις Ηνωμένες Πολιτείες, αν και το μεγαλύτερο μέρος της είναι αραιοκατοικημένο τροπικό δάσος. Οι αγώνες θα φιλοξενηθούν σε 12 πόλεις που αν θελήσει κανείς να τις επισκεφθεί όλες, θα πρέπει να διανύσει πετώντας συνολικά 8.000 χλμ.!

- Είναι ένα πυκνό μωσαϊκό εθνοτήτων και φυλών. Το Σάο Πάολο αποτελεί την πατρίδα της μεγαλύτερης ιαπωνικής εθνικής κοινότητας, εκτός Ιαπωνίας. Υπάρχουν επίσης 10 εκατομμύρια πολίτες λιβανικής καταγωγής, δηλαδή τρεις φορές περισσότεροι από τον πληθυσμό του ίδιου του Λιβάνου. Με πληθυσμό άνω των 200 εκατομμυρίων, οι φυλές των αυτοχθόνων είναι κυριολεκτικά χιλιάδες, ωστόσο καμιά φυλετική ομάδα δεν αντιπροσωπεύει περισσότερο από το 50% του συνολικού πληθυσμού.

- Η πρόεδρος Ντίλμα Ρούσεφ ήταν πρώην αντάρτισσα που φυλακίστηκε και βασανίστηκε στη διάρκεια της στρατιωτικής δικτατορίας τη δεκαετία του '60. Μετά την απελευθέρωσή της, σπούδασε οικονομικά. Όπως ο προκάτοχός της Λούλα, είναι κι η ίδια πραγματίστρια, προωθώντας ωστόσο μια σειρά από προοδευτικούς νόμους, όπως ο πρόσφατος για την ουδετερότητα του Διαδικτύου που εξασφαλίζει και εγγυάται την ιδιωτικότητα των χρηστών.

- Τα ποδοσφαιρικά γήπεδα θα κοστίσουν στη χώρα 3,47 δισ. δολάρια, δηλαδή τρεις φορές περισσότερα απ' το 1,1 δισ. που δαπάνησε η Νότια Αφρική για το Μουντιάλ του 2010. Τα περισσότερα στάδια έχουν υπερβεί τους προβλεπόμενους προϋπολογισμούς και ορισμένα ίσως να μην χρησιμοποιηθούν ποτέ ξανά. Αντιπροσωπευτικό παράδειγμα, το γήπεδο του Μανάους, πρωτεύουσας της πολιτείας Αμαζόνας, που υπερέβη τον προβλεπόμενο προϋπολογισμό κατά 67 εκατ. δολάρια, ενώ η τοπική ομάδα μπορεί να γεμίσει λιγότερο από το 5% των 42.000 θέσεών του...

- Η FIFA υποχρέωσε τη Βραζιλία να αλλάξει τη νομοθεσία της για να φιλοξενήσει το Παγκόσμιο Κύπελλο. Πολλοί από τους ομοσπονδιακούς νόμους της χώρας έρχονται σε σύγκρουση με τους εμπορικούς μηχανισμούς της "μη κερδοσκοπικής" FIFA που είναι ο επίσημος διοργανωτής. Η παγκόσμια ποδοσφαιρική ομοσπονδία απαίτησε να ισχύσουν εξαιρέσεις από την ομοσπονδιακή νομοθεσία, με αποκορύφωμα τον νόμο-ομπρέλα για το Παγκόσμιο Κύπελλο που ψηφίστηκε από το κοινοβούλιο και υπογράφηκε από την πρόεδρο Ρούσεφ. Ο νόμος αυτός απαλλάσσει τη FIFA από την καταβολή φόρων και την υποχρέωση έκδοσης βίζας για τα μέλη της. Για να κατευνάσει επίσης την αμερικανική πολυεθνική ζυθοποιία Budweiser που είναι χορηγός της, η FIFA απαίτησε να αρθεί η απαγόρευση χρήσης αλκοόλ στα γήπεδα, η οποία ίσχυε μέχρι πρότινος σε πανεθνική κλίμακα με στόχο τον περιορισμό της βίας. Πολλοί Βραζιλιάνοι αισθάνονται ότι η FIFA τους υπαγόρευσε τους όρους της αφότου ανέθεσε τη διοργάνωση του Μουντιάλ στη χώρα τους.

- Μόνον το 48% των Βραζιλιάνων εξακολουθούν σήμερα να βλέπουν ευνοϊκά το Μουντιάλ, από το 79% που ήταν το ποσοστό αυτό το 2008. Τι φταίει άραγε; Οι ατελείωτες κρατικές δαπάνες; Η διαφθορά; Η αστυνομοκρατία; Το χάσμα ανάμεσα στη χλιδή και τις καθημερινές ανάγκες; Πιθανόν ναι. Υπάρχει όμως κι ένας άλλος λόγος: οι Βραζιλιάνοι δεν θα μπορέσουν να παρακολουθήσουν τους αγώνες! Τα διαθέσιμα εισιτήρια είναι μόλις 3,3 εκατομμύρια σε μια χώρα 200 εκατομμυρίων... Και να σκεφτεί κανείς πως οι τιμές των εισιτηρίων για τον τελικό ξεκινούν από τα 440 δολάρια και φτάνουν ώς τα 990! H FIFA έχει "συνδέσει" έναν αριθμό εισιτηρίων με ταξιδιωτικά πακέτα. Πολλά εισιτήρια έχουν επίσης συγκεντρώσει στα χέρια τους πράκτορες, αλλοδαποί και VIPs. Όχι μόνον οι Βραζιλιάνοι πλήρωσαν εκ των προτέρων υψηλό τίμημα, αλλά ούτε καν προσκλήθηκαν στο πάρτι...

- Η θάλασσα του Ρίο είναι κυριολεκτικά γεμάτη ακαθαρσίες! Με ποσοστό περιεκτικότητας κοπράνων 70 φορές πάνω από το νόμιμο όριο, το... "κορίτσι από την Ιπανέμα" μάλλον θα το σκεφτεί δυο φορές για να βουτήξει τα δάκτυλα των ποδιών της στη θάλασσα του Ρίο Ντε Τζανέιρο... "Είχαμε μερικά περιστατικά που άνθρωποι έπεσαν στο νερό και βγήκαν έξω με κόκκινες κουκκίδες στο σώμα τους", δήλωσε σε πρόσφατη συνέντευξή του ο Δανός Ολυμπιονίκης Ιστιοπλοΐας Άλαν Νέρεγκαρντ εκφράζοντας την ανησυχία του για την καταλληλότητα της θάλασσας όπου θα διεξαχθούν τα αγωνίσματα της 31ης Ολυμπιάδας του Ρίο Ντε Τζανέιρο, το 2016.

Στη θάλασσα έχουν βρεθεί νεκρά άλογα, χύνονται λύματα, ενώ εκεί καταλήγει η απορροή μιας γιγάντιας χωματερής. Η μορφολογία του εδάφους συντελεί στο πρόβλημα. Οι λόφοι γύρω από την πόλη σχηματίζουν ένα "μπολ", ένα βραχώδες "δοχείο" αποστράγγισης που διοχετεύει λύματα και απορροές απ' τους ανοιχτούς υπονόμους στον κόλπο του Ρίο, ο οποίος συνδέεται με τον ωκεανό μέσω ανοίγματος μήκους μόλις 1,6 χιλιομέτρων.

Το γεγονός αυτό εξηγεί γιατί οι ρύποι δεν διαχέονται στην ανοιχτή θάλασσα. Οι τοπικές αρχές έχουν δεσμευτεί ότι θα μειώσουν τη θαλάσσια ρύπανση στον Κόλπο του Ρίο κατά 80% μέχρι τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2016, ωστόσο ακόμα η κατάσταση δεν έχει αλλάξει.

Πηγή: εφημερίδα «Αυγή»