Βαρύ το τίμημα διάσωσης της Κυπριακής οικονομίας

του Νίκου Μπέλλου

Το τίμημα της διάσωσης από τη χρεοκοπία θα είναι πολύ βαρύ για τους Κύπριους πολίτες με βάση το μνημόνιο που συμφώνησε η Λευκωσία με την τρόικα, το οποίο θα βρεθεί σήμερα στο τραπέζι του Εurogroup στις Βρυξέλλες, ενώ η οριστική έγκρισή του αναμένεται για τα μέσα Δεκεμβρίου.

Η Κύπρος θα γίνει η τέταρτη στη σειρά χώρα της Ευρωζώνης που θα εφαρμόσει μνημόνιο μετά την Ελλάδα, την Ιρλανδία και την Πορτογαλία. Εξέλιξη που καταρρίπτει και ένα μύθο που καλλιεργήθηκε συστηματικά το τελευταίο διάστημα στη χώρα μας ό,τι υπάρχει άλλη εναλλακτική λύση. Ο Πρόεδρος της Κύπρου, Δημήτρης Χριστόφιας, και το κόμμα του, το ΑΚΕΛ, συνεχιστής του Κομμουνιστικού Κόμματος Κύπρου, έκανε τα πάντα προκειμένου να αποφύγει την τρόικα και το μνημόνιο.

Στράφηκε στη Μόσχα και στο Πεκίνο, ζητώντας διμερή δάνεια, ωστόσο η απάντηση ήταν αρνητική, ούτε η Ρωσία, ούτε η Κίνα δεν θέλησαν να αναλάβουν τον παραμικρό κίνδυνο. Παρά το γεγονός ότι στην Κύπρο έχουν ήδη ανευρεθεί μεγάλα κοιτάσματα φυσικού αερίου και θα υπάρχουν εγγυημένα δημόσια έσοδα. Η μόνη λύση που απέμεινε στον κ. Χριστόφια ήταν οι εταίροι και το ΔΝΤ, δηλαδή η τρόικα, ενώ η άλλη λύση θα ήταν η χρεοκοπία. Μάλιστα, η καθυστέρηση του Κύπριου Προέδρου να ζητήσει στήριξη, επιδείνωσε σημαντικά την κατάσταση της κυπριακής οικονομίας.

Η Κύπρος διαπραγματεύεται ένα τεράστιο για τα δεδομένα της δάνειο, το οποίο θα κυμανθεί μεταξύ 16 και 18 δισ. ευρώ, δηλαδή όσο και το ετήσιο ΑΕΠ της. Είναι προφανές ότι το δάνειο αυτό θα υπερδιπλασιάσει το χρέος της Κύπρου. Η κατάρρευση της κυπριακής οικονομίας είναι προϊόν των συνεχών υποβαθμίσεων από τους οίκους αξιολόγησης εξαιτίας της μεγάλης έκθεσης της Ελλάδα που την έθεσαν και εκτός αγορών. Φυσικά, η καθυστέρηση στην υποβολή αιτήματος στους εταίρους και το ΔΝΤ έκανε τα πράγματα ακόμη πιο δύσκολα.

Σήμερα στο Εurogroup, το σχέδιο του κυπριακού μνημονίου θα είναι και το βασικό θέμα της συνεδρίασης, ωστόσο δεν θα ληφθούν αποφάσεις. Κι αυτό διότι δεν απουσιάζει μια βασική παράμετρος που θα καθορίσει το συνολικό ποσό του δανείου, δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμη ο διαγνωστικός έλεγχος του τραπεζικού τομέα από την Pimco.

Αυτό αναμένεται να γίνει μέχρι το τέλος της εβδομάδας, ώστε να γίνουν γνωστές οι ανάγκες για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών και να προσδιοριστεί το ακριβές ποσό του δανείου. Η έκθεση αυτή θα είναι έτοιμη μέχρι την προσεχή Παρασκευή, ενώ θεωρείται πολύ πιθανή μια έκτακτη συνεδρίαση του Εurogroup στις 13 Δεκεμβρίου για τη λήψη της οριστικής απόφασης.

Μειώσεις μισθών και άλλες 19 προαπαιτούμενες ενέργειες

Τον περασμένο Ιούνιο οι ανάγκες του τραπεζικού τομέα σε κεφάλαια υπολογίζονταν από την ΕΚΤ σε 10 δισ. και από το ΔΝΤ σε 12 δισ. ευρώ. Τώρα οι πρώτες πληροφορίες από το διαγνωστικό έλεγχο κάνουν λόγο για 9,3 δισ. ευρώ. Τα υπόλοιπα μέχρι τα 16 ή 18 δισ. του δανείου θα καλύψουν τις ανάγκες της κυπριακής οικονομίας για την περίοδο που η χώρα θα μείνει εκτός αγορών. Πριν από τη λήψη απόφασης, η κυπριακή κυβέρνηση θα πρέπει, όπως έγινε και με την Ελλάδα, να καταθέσει για έγκριση και να υπερψηφιστούν από τη Βουλή περίπου 20 προαπαιτούμενες ενέργειες. Πρόκειται για νομοσχέδια που αφορούν σε μέτρα εξοικονόμησης δαπανών και επιβολής φόρων, τα οποία συμφωνήθηκαν μεταξύ κυπριακής κυβέρνησης και τρόικας.

Επιπλέον, θα πρέπει να ψηφιστεί από τη Βουλή και ο προϋπολογισμός του 2013. Αύριο, δηλαδή μετά τη συνεδρίαση του Εurogroup, όπου θα συμφωνηθεί και το χρονοδιάγραμμα, ο Πρόεδρος Χριστόφιας θα απευθυνθεί στον κυπριακό λαό προκειμένου να τον ενημερώσει για το μνημόνιο και τη σύναψη δανειακής σύμβασης. Το μνημόνιο οδηγεί σε μείωση μισθών στο δημόσιο τομέα, «πάγωμα» της ΑΤΑ, αύξηση της φορολογίας ΦΠΑ, ειδικοί φόροι κατανάλωσης, μείωση των κοινωνικών επιδομάτων.

Σύμφωνα με διαρροές που έγιναν τις προηγούμενες ημέρες στον κυπριακό Τύπο, οι μειώσεις μισθών των δημοσίων υπαλλήλων θα είναι κλιμακωτές και θα εφαρμόζονται πάνω από τα 1.000 ευρώ, ενώ θα αρχίζουν για την πρώτη χαμηλή κλίμακα με 6,5% και θα φτάνουν το 12,5%. Μειώνονται επίσης τα επιδόματα στο δημόσιο και ευρύτερο δημόσιο τομέα κατά 15%, σε ορισμένες περιπτώσεις επιδομάτων εξωτερικών η μείωση μπορεί να φτάνει και στο 45%, καταργείται η αεροπορική θέση business για τους δημοσίους υπάλληλους που ταξιδεύουν και η αγορά αφορολόγητου οχήματος.

«Ψαλίδι» στις κοινωνικές παροχές

Αναφορικά με τις κοινωνικές παροχές μειώνονται κατά 20% το δώρο των Χριστουγέννων των δημοσίων υπαλλήλων, καθώς επίσης το πασχαλινό επίδομα, ενώ καταργούνται το κονδύλι συνοχής για τους ηλικιωμένους, το επίδομα θέρμανσης για τους δικαιούχους, το επίδομα γάμου, το βοήθημα για τα έξοδα κηδείας, τα επιδόματα προς τους φοιτητές (αγορά ηλεκτρονικού υπολογιστή κ.λπ.).

Μειώνονται κατά 9% τα επιδόματα βαριάς κινητικής αναπηρίας και τυφλών, καθώς και το επίδομα διακοπών για άτομα με αναπηρίες. Καταργείται το επίδομα μάνας και άλλα οικογενειακά επιδόματα, καθώς και οι ειδικές χορηγίες για απόκτηση πρώτης κατοικίας. Τα παραπάνω μέτρα θα πλήξουν 38.000 δημόσιους υπάλληλους, 45.000 εξαρτώμενους δημοσίων υπαλλήλων, 44.000 ωρομίσθιους, 12.744 πολύτεκνες οικογένειες και 23.000 τρίτεκνες οικογένειες. «Ψαλίδι» και στις δαπάνες της υγείας όχι μόνο για τους εργαζόμενους στον τομέα αλλά και τους ασθενείς.

Γιατροί, νοσηλευτές και λειτουργία υγείας θα εργάζονται περισσότερο, ενώ επεκτείνεται το όριο συνταξιοδότησης μέχρι τα 65 έτη. Προβλέπονται επίσης εισοδηματικά κριτήρια για τη διατήρηση δωρεάν περίθαλψης και αγορά φαρμάκων, ενώ καθιερώνεται τέλος 5 ευρώ για επίσκεψη σε γιατρό του εθνικού συστήματος για τους δικαιούχους και 20 ευρώ για τους μη δικαιούχους.

Oλα τα παραπάνω μέτρα θεωρείται βέβαιο ότι εκτός από την υπερδιπλασιασμό του δημοσίου χρέους, που μέχρι και το τέλος του 2010 ήταν ένα από τα χαμηλότερα στην Ευρωζώνη, θα βαθύνει την ύφεση που πλήττει σήμερα την κυπριακή οικονομία, εκτοξεύοντας τη συνεχώς αυξανόμενη ανεργία σε νέα ιστορικά υψηλά.

Στη φθινοπωρινή έκθεσή της, που δημοσιοποίησε στις 7 Νοεμβρίου, η Κομισιόν προβλέπει για φέτος ότι το ΑΕΠ θα υποχωρήσει κατά 2,3%, κατά 1,7% του χρόνου, ενώ το 2014 η Κύπρος θα είναι η μόνη χώρα της Ε.Ε. σε ύφεση.

Πηγή: εφημερίδα Ναυτεμπορική