Η επίθεση της Ναζιστικής Γερμανίας κατά της Ελλάδας

του Σπύρου Κουζινόπουλου

Συμπληρώνονται 83 χρόνια από την 6η Απριλίου 1941 που τα ναζιστικά στρατεύματα επιτέθηκαν απρόκλητα κατά της Ελλάδος. Με τον ελληνικό λαό και τα στρατευμένα νιάτα του, να ορθώνουν περήφανο ανάστημα στους Γερμανούς εισβολείς.  Επαναλαμβάνοντας στα Μακεδονικά βουνά το έπος που είχε γραφτεί πέντε μήνες νωρίτερα στο Αλβανικά μέτωπο κατά την απόκρουση της Ιταλικής εισβολής. 

Mε την εισβολή των χιτλερικών στο ελληνικό έδαφος και την κατάληψη της χώρας, επρόκειτο να ακολουθήσει ένας μεσαίωνας διάρκειας 3,5 ετών κατά την οποία ο ελληνικός λαός υπέστη τα πάνδεινα.

Παρά το γεγονός ότι επρόκειτο για ένα άνισο αγώνα των ελληνικών ενόπλων δυνάμεων απέναντι στις σιδερόφραχτες στρατιές του Γ΄ Ράϊχ, οι μαχητές μας, προσθέτοντας νέες σελίδες δόξας και μεγαλείου καθυστέρησαν επί δίμηνο την κατάληψη της χώρας, συμβάλλοντας έτσι σημαντικά στην τελική νίκη κατά των δυνάμεων της ναζιστικής βαρβαρότητας και του σκοταδισμού που η χιτλερική «νέα τάξη» ήθελε να επιβάλει στην ανθρωπότητα.

Στις αρχές Απριλίου 1941 η Ελλάδα δεν δίστασε να αντιπαρατεθεί και με την κραταιά πολεμική μηχανή της  παντοδύναμης τότε ναζιστικής Γερμανίας. Με την αντίστασή της εκείνη η καθημαγμένη από την πεντάμηνη πολεμική προσπάθεια κατά της φασιστικής Ιταλίας Ελλάδα δεν ακολούθησε απλώς το δρόμο της τιμής και της δόξης αλλά και συνέβαλε σημαντικά στην τελική νίκη κατά των δυνάμεων του σκότους, της βίας και της αυθαιρεσίας.

Η συντριβή των ονείρων του Μουσολίνι

Όταν στις 28 Οκτωβρίου 1940 τα στρατεύματα της φασιστικής Ιταλίας εισέβαλαν στην Ελλάδα ο Ιταλός δικτάτορας Μπενίτο Μουσολίνι πίστευε ότι σε λίγες μέρες θα εισερχόταν θριαμβευτής στην Αθήνα και έτσι θα εξέπληττε με την επιτυχία του τον άλλο δικτάτορα της ναζιστικής Γερμανίας, Αδόλφο Χίτλερ. Τα όνειρα, όμως, του Μουσολίνι συνετρίβησαν πάνω στην ηρωική αντίσταση των Ελλήνων μαχητών υπερασπιστών της ακεραιότητας της πατρίδας στα βουνά της Ηπείρου και της Δυτικής Μακεδονίας.

Η αποτυχία του συμμάχου του Μουσολίνι να καταλάβει την Ελλάδα είχε ανησυχήσει σοβαρά το Χίτλερ. Ο Γερμανός δικτάτορας, ο οποίος μέχρι τότε είχε κυριαρχήσει στην Ευρώπη από τη Μάγχη μέχρι τα σοβιετικά σύνορα, ετοιμαζόταν να επιτεθεί κατά της Ρωσίας και δεν ήθελε να παραμένει ανοικτό το μέτωπο στα Βαλκάνια. Πέραν του ότι η Βρετανία θα μπορούσε να απειλήσει το νότιο πλευρό της γερμανικής εισβολής στη Ρωσία αυτός χρειαζόταν τα Βαλκάνια για να προσβάλει τους Βρετανούς στη Μέση Ανατολή και τη Βόρειο Αφρική. Εμπόδιο στα σχέδια του Χίτλερ ήταν η Ελλάδα.

Προετοιμασία για εξουδετέρωση της ελληνικής αντίστασης

Για την εξουδετέρωση και της ελληνικής αντίστασης πριν εκστρατεύσει κατά της Ρωσίας ο Χίτλερ άρχισε να προετοιμάζει και την κατάληψη της Ελλάδος, με την οποία θα κυριαρχούσε στη Βαλκανική. Στις 17 Φεβρουαρίου 1941 η Γερμανία έπεισε την Τουρκία να καταπατήσει τη συμμαχία που είχε συνάψει από το 1939 με την Αγγλία και την Ελλάδα και να υπογράψει σύμφωνο μη επιθέσεως με τη Βουλγαρία, η οποία βρισκόταν στα πρόθυρα της συμμαχίας με τη Γερμανία. Την 1^η Μαρτίου η Βουλγαρία με αντάλλαγμα ότι μετά τον πόλεμο θα προσαρτούσε την ελληνική Ανατολική Μακεδονία και τη Θράκη προσχώρησε στο Σύμφωνο (Άξονα) Γερμανίας-Ιταλίας-Ιαπωνίας. Στις 2 Μαρτίου οι γερμανικές στρατιές από τη Ρουμανία πέρασαν το Δούναβη ποταμό και μέσω Βουλγαρίας κινούνταν προς τα ελληνοβουλγαρικά σύνορα.

Στις 25 Μαρτίου με την υπόσχεση του Χίτλερ ότι θα της παραχωρούσε την Κεντρική Μακεδονία και πρωτίστως τη Θεσσαλονίκη προσχώρησε στον Άξονα και η Γιουγκοσλαβία. Ένα κίνημα στρατού και λαού, όμως, που έγινε στις 27 Μαρτίου ανέτρεψε τη φιλογερμανική ηγεσία της Γιουγκοσλαβίας. Η νέα ηγεσία της χώρας τάχθηκε με το πλευρό της Αγγλίας και της Ελλάδας. Η μεταστροφή των Γιουγκοσλάβων προκάλεσε την οργή του Χίτλερ, ο οποίος διέταξε τον προσανατολισμό ισχυρών δυνάμεων από τη Βουλγαρία προς τη Γιουγκοσλαβία κατά της οποίας θα επετίθεντο και άλλες γερμανικές και συμμαχικές τους δυνάμεις από τη Ρουμανία, την Ουγγαρία και την Αυστρία, όπως και ιταλικές από τη Βορειοδυτική Ιταλία.

Οι βρετανοί αποδυναμώνουν την κοινή άμυνα

Από τις 2 Μαρτίου είχαν αρχίσει να αποβιβάζονται στην Ελλάδα (λιμάνια του Πειραιά και του Βόλου) βρετανικά, αυστραλιανά και νεοζηλανδικά στρατεύματα. Οι διαφωνίες που υπήρχαν τότε μεταξύ της ελληνικής ηγεσίας και των Βρετανών αξιωματούχων δεν επέτρεψαν την οργάνωση κοινής άμυνας μεταξύ των ελληνικών και των συμμαχικών δυνάμεων, όπως και θα έπρεπε να γίνει.

Οι Βρετανοί υποστήριξαν ότι όλες οι δυνάμεις έπρεπε να οργανωθούν αμυντικά στην τοποθεσία Βερμίου –κάτω ρου του Αλιάκμονα ποταμού. Η ελληνική κυβέρνηση μη δυνάμενη να εγκαταλείψει αμαχητί στον εχθρό την Κεντρική και την Ανατολική Μακεδονία, όπως και τη Θράκη, πίστευε και επέμενε ο αγώνας να δοθεί στη συνοριακή οχυρωμένη γραμμή άμυνας όρος Μπέλες (Κερκίνη) –Νέστος ποταμός (Γραμμή Μεταξά).

Η διαφωνία εκείνη οδήγησε τελικά στην απόφαση ο αγώνας να δοθεί και στις δυο τοποθεσίες. Μία απόφαση άκρως λανθασμένη που εκ προοιμίου αφαιρούσε κάθε δυνατότητα τελικής νίκης.

Οι δυνάμεις των αντιπάλων

Μετά την απόφαση του Χίτλερ να επιτεθεί ταυτόχρονα κατά της Ελλάδας και της Γιουγκοσλαβίας, οι Γερμανοί για την κατά την Ελλάδας επίθεση αρχικά διέθεσαν τις εξής δυνάμεις:

·         Το XVIII Ορεινό Σώμα Στρατού με τη 2^η τεθωρακισμένη μεραρχία, τις 5^η και 6^η ορεινές μεραρχίες, την 72^η μεραρχία πεζικού και το 125 ανεξάρτητο ενισχυμένο σύνταγμα πεζικού. Το Σώμα ενισχυμένο με δύο βουλγαρικές μεραρχίες, βρισκόταν συγκεντρωμένο βόρεια των ελληνοβουλγαρικών συνόρων, από το Πετρίτσι μέχρι το Νευροκόπι και είχε αποστολή να διανοίξει τη στενωπό του Ρούπελ στο Στρυμόνα ποταμό και να καταλάβει τη Θεσσαλονίκη.

·         Το ΧΧΧ Σώμα Στρατού με τις 50ή και 164^η μεραρχίες πεζικού. Αυτό ενισχυόταν με μία βουλγαρική μεραρχία και ήταν συγκεντρωμένο στις περιοχές βορείως της Ξάνθης και της Κομοτηνής με αποστολή να καταλάβει τη Θράκη.

Οι γερμανικές δυνάμεις υπάγονταν στη 12^η στρατιά, του στρατάρχη Λιστ, η οποία τηρούσε εφεδρεία στην περιοχή της Φιλιππούπολης το Ι΄ Σώμα Στρατού με τρεις μεραρχίες πεζικού και μία τεθωρακισμένη μεραρχία.

Η στρατιά διέθεσε κατά της Ελλάδας μεγάλο όγκο πυροβολικού, μηχανικού, αντιαεροπορικών και άλλων μέσων. Από τις αεροπορικές δυνάμεις  πήρε αρχικά μέρος το VIII αεροπορικό σώμα, το οποίο διέθετε 650 αεροσκάφη. Αργότερα, διατέθηκε και ο 4^ος αεροπορικός στόλος με 576 αεροσκάφη. Επίσης, στις επιχειρήσεις έλαβαν μέρος 300 περίπου ιταλικά αεροσκάφη από βάσεις στην Αλβανία και την Ιταλία.

Η δύναμη των ελληνικών όπλων

Έναντι των Γερμανοβουλγάρων στην οχυρωμένη τοποθεσία οι Έλληνες διέθεταν:

·         Την ταξιαρχία Έβρου με 3 τάγματα πεζικού και τη φρουρά του οχυρού Νυμφαίου, στη Θράκη.

·         Την ταξιαρχία Νέστου με 5 τάγματα πεζικού και τη φρουρά του οχυρού Εχίνος, ανατολικά του Νέστου ποταμού.

·         Την VII μεραρχία (στρατηγείο στη Δράμα) με τομέα ευθύνης από το Κάτω Νευροκόπι μέχρι τις εκβολές του Νέστου ποταμού, σε ένα μέτωπο 85 χιλιομέτρων. Η μεραρχία διέθετε 10 τάγματα πεζικού και τις φρουρές 6 οχυρών.

·         Τη XIV μεραρχία πεζικού (στρατηγείο στις Σέρρες) με 7 τάγματα πεζικού και 8 οχυρά και μέτωπο από την ανατολική όχθη του Στρυμόνα ποταμού μέχρι το Κάτω Νευροκόπι σε μήκος 80 χιλιομέτρων.

·         Τη XVIII μεραρχία πεζικού (στρατηγείο στη Βυρώνεια) με 7 τάγματα πεζικού, 5 οχυρά και μέτωπο 40 χιλιομέτρων από τη δυτική όχθη του Στρυμόνα ποταμού μέχρι το Τριεθνές επί του όρους Μπέλες. Η μεραρχία διέθετε, επίσης, το Απόσπασμα Κρουσίων δυνάμεως, περίπου, συντάγματος πεζικού εγκατεστημένο πίσω από την αμυντική τοποθεσία, στο όρος Κρούσια, και με αποστολή να αναχαιτίσει την εχθρική προέλαση προς τη Θεσσαλονίκη σε περίπτωση που θα διεσπάτο η οχυρωμένη τοποθεσία.

·         Τη ΧΙΧ μηχανοκίνητη μεραρχία με δύο συντάγματα στην περιοχή Κιλκίς και ένα σύνταγμα στην περιοχή Σιδηροκάστρου.

·         Ένα τάγμα βρισκόταν στη Θεσσαλονίκη για την αντιμετώπιση αλεξιπτωτιστών.

Το ΤΣΑΜ

Οι ελληνικές δυνάμεις εκτός από την Ταξιαρχία Έβρου υπάγονταν στο Τμήμα Στρατιάς Ανατολικής Μακεδονίας (ΤΣΑΜ) υπό τον αντιστράτηγο Κωνσταντίνο Μπακόπουλο με έδρα τη Θεσσαλονίκη.

Στην τοποθεσία Βερμίου (Αμύνταιο-Έδεσσα, Βέρμιο, Κατερίνη) είχε εγκατασταθεί το ελληνοβρετανικό συγκρότημα «W» με τις ΧΙΙ και ΧΧ ελληνικές μεραρχίες μειωμένης δυνάμεως και με ελάχιστα μέσα, το Χ Συνοριακό Τομέα και το Βρετανικό Εκστρατευτικό Σώμα.

Το Σώμα αυτό είχε την 6^η αυστραλιανή και τη 2^η νεοζηλανδική μεραρχίες, μία βρετανική τεθωρακισμένη ταξιαρχία και άλλα μικρότερα τμήματα. Η βρετανική αεροπορία είχε διαθέσει για την υποστήριξη των επιχειρήσεων 80, περίπου, μαχητικά αεροσκάφη. Η ελληνική αεροπορία μετά τις απώλειες που είχε υποστεί στον ελληνοιταλικό πόλεμο, δεν διέθετε αξιόμαχο δυναμικό.

Η εξέλιξη των μαχών

Στις 05.05 ώρα της Κυριακής 6 Απριλίου 1941, τα γερμανικά στρατεύματα επιτέθηκαν κατά των ελληνικών προφυλακών στην περιοχή του οχυρού Νυμφαίου. Από τις 05.15 ώρα άρχισε η επίθεση στην περιοχή του Εχίνου και σε όλο το μέτωπο της οχυρωμένης τοποθεσίας.

Οι Γερμανοί εισέβαλαν στην Ελλάδα χωρίς καν να δοθεί τελεσίγραφο στην ελληνική κυβέρνηση. Στις 05.30 ώρα ο Γερμανός πρεσβευτής στην Αθήνα πρίγκιπας Έρμπαχ επέδωσε στον πρωθυπουργό της Ελλάδος Αλέξανδρο Κορυζή (ο Ιωάννης Μεταξάς είχε πεθάνει στις 29 Ιανουαρίου 1941),  διακοίνωση με την οποία του γνωστοποιούσε την εισβολή των γερμανικών στρατευμάτων στην Ελλάδα με το πρόσχημα της εκ μέρους της παραβίασης της ουδετερότητας. Ουδέτερη «ήθελαν» οι ναζιστές την Ελλάδα όταν αυτή είχε έξι μήνες που πολεμούσε κατά των συμμάχων τους Ιταλών φασιστών οι οποίοι παντελώς απρόκλητα είχαν επιτεθεί εναντίον της.

Οι γερμανικές επιθέσεις συνοδεύονταν από πυκνό πυρ πυροβολικού και από το πρώτο φως της ημέρας και με σφοδρότατους αεροπορικούς βομβαρδισμούς. Τα γερμανικά αεροσκάφη Στούκας εφορμούσαν χρησιμοποιώντας ειδικές σειρήνες εκωφαντικού θορύβου για τον εκφοβισμό των αμυνομένων.

Μετά την απώθηση των ελληνικών τμημάτων προκαλύψεως από τη μεθόριο γραμμή οι γερμανικές δυνάμεις περί την 11.00 ώρα έλαβαν επαφή και άρχισαν να επιτίθενται κατά της οχυρωμένης αμυντικής τοποθεσίας.

Η ηρωϊκή αντίσταση στα οχυρά

Η κύρια προσπάθεια των Γερμανών κατευθύνθηκε στην περιοχή του οχυρού Ρούπελ, ανατολικά του Στρυμόνα ποταμού, και των οχυρών Παλιουργιώνες, Ιστίμπεη (νέα ονομασία Οχυρό) και Κελκαγιά (Σπανή Πέτρα) στο όρος Μπέλες δυτικά του Στρυμόνα.

Ταυτόχρονα Ισχυρά τμήματα πεζικού με λαστιχένιες βάρκες κινήθηκαν στο Στρυμόνα και μοτοσικλετιστές στην κατά μήκος του ποταμού οδού με σκοπό να διανοίξουν τη στενωπό.

Οι Έλληνες μαχόμενοι ηρωικά διατηρούσαν τις θέσεις τους και με αντεπιθέσεις απέκρουαν τις εχθρικές διεισδύσεις μεταξύ των οχυρών και κατέστρεφαν τα γερμανικά τμήματα που επιτύγχαναν να επικαθίσουν σ’ αυτά. Η γερμανική δύναμη που προσπάθησε να διανοίξει τη στενωπό του Στρυμόνα καταστράφηκε. Οι ελληνικές δυνάμεις όμως ήταν πολύ περιορισμένες και εφεδρείες δεν υπήρχαν για να καλύψουν όλα τα κενά και να ενισχύσουν τις φρουρές των οχυρών.

Έτσι, μέχρι τις βραδινές ώρες της 6^ης Απριλίου ένα γερμανικό τμήμα πέτυχε να διεισδύσει μεταξύ των οχυρών στο Μπέλες και να κατέλθει στην κοιλάδα της Ροδοπόλεως. Έπειτα από αυτό το ΤΣΑΜ επάνδρωσε την τοποθεσία Κρουσίων και με δύο συντάγματα της ΧΙΧ μηχανοκίνητης μεραρχίας και σύμπτυξε τη ΧVIII μεραρχία από το Μπέλες νότια του Στρυμόνα ποταμού, στην τοποθεσία από τη λίμνη Κερκίνη και νοτιοανατολικά.

Η ελληνική ανδρεία

Όπως έγραφε η εφημερίδα της Θεσσαλονίκης Μακεδονία την επομένη της ναζιστικής επίθεσης κατά της Ελλάδας, στις 7 Απριλίου 1941: "Η περιγραφή των ξένων ανταποκριτών από το μέτωπον των συνόρων της Μακεδονίας και Θράκης είναι ένας ύμνος προς τον ελληνικόν ηρωϊσμόν και ένας θαυμασμός προς την νέαν εποποιϊαν που γράφει ο στρατός μας επάνω εις τα Μακεδονικά βουνά εναντίον του νέου εισβολέως. Οι ίδιοι οι Γερμανοί κατάπληκτοι ομολόγησαν την εσπέραν εις το ανακοινωθέν αυτών ότι συνάντησαν πείσμονα αντίστασιν. Η αντίστασις αυτή την οποίαν αναφέρουν οι νέοι εισβολείς, είναι η αποθέωσις της ελληνικής ανδρείας..."

Οι αεροπορικοί βομβαρδισμοί από τους Ναζί την πρώτη ημέρα της εισβολής τους

Επαναλαμβάνται με σφοδρότητα οι επιθέσεις

Την νύχτα 6 προς 7 Απριλίου οι Γερμανοί ενίσχυσαν τις δυνάμεις τους και από το πρωί της 7^ης Απριλίου  επανέλαβαν τις επιθέσεις με ακόμη μεγαλύτερη σφοδρότητα. Στη Θράκη, οι εκεί μικρές ελληνικές δυνάμεις (2.100 άνδρες) της ταξιαρχίας Έβρου συμπτύχθηκαν και εκτός από ένα μικρό τμήμα που παραλήφθηκε από ελληνική πλοία πέρασαν στο τουρκικό έδαφος, όπου αφοπλίστηκαν από τους Τούρκους. Ο διοικητής της ταξιαρχίας  υποστράτηγος Ιωάννης Ζήσης αυτοκτόνησε στα Υψάλα για να μην αφοπλιστεί.

Το οχυρό Νυμφαίο, αφού απέκρουσε επανειλημμένες επιθέσεις των Γερμανών αναγκάστηκα να συνθηκολογήσει στις 23.30 ώρα της 7^ης Απριλίου, όταν κάθε δυνατότητα για συνέχιση του αγώνα είχε εξαντληθεί. Το οχυρό Εχίνου συνέχισε να ανθίσταται στις γερμανικές επιθέσεις. Στον υπόλοιπο τομέα του μετώπου μέχρι το Στρυμόνα ποταμό διεξήχθησαν σφοδρότατες μάχες. Οι Γερμανοί με καταιγιστικά πυρά, φλογοβόλα και καπνογόνα προσπαθούσαν να φράξουν ή να καταστρέψουν τις θυρίδες των οχυρών και να αποπνίξουν τους φρουρούς.

Επικοί αγώνες

Οι Έλληνες μαχητές ανθίσταντο και πολλές φορές εξαπέλυαν αντεπιθέσεις εκτός των οχυρών καταστρέφοντας τα γερμανικά τμήματα. Τα οχυρά Λίσσε, Ντασαβλή, Περιθώρι, Μαλιάγκα και άλλα αποτέλεσαν χώρους επικών αγώνων.

Σφοδρότατες ήταν οι επιθέσεις των Γερμανών κατά των οχυρών Ιστίμπεη, Κελκαγιά, Αρπαλούκι (Στήριγμα) και Ποποτλίβιτσα στον τομέα του Μπέλες. Οι Έλληνες απέκρουσαν επανειλημμένες επιθέσεις και κατέρριψαν πέντε γερμανικά αεροσκάφη. Οι Γερμανοί διοχέτευσαν στις στοές των οχυρών αποπνικτικά αέρια, με συνέπεια μέχρι το βράδυ οι φρουρές στο Ιστίμπεη και το Κερκαγιά ν’ αναγκαστούν να διακόψουν τον αγώνα και να παραδοθούν. Η φρουρά του οχυρού Αρπαλούκι τα μεσάνυχτα αποσύρθηκε προς Νότο, όπου προσβλήθηκε από ισχυρή γερμανική δύναμη και αποδεκατίστηκε. Παρ’ όλη την κατάληψη των τριών οχυρών η αδυναμία των Γερμανών να προωθήσουν τεθωρακισμένες και μη μηχανοκίνητες δυνάμεις πάνω από το λίαν ορεινό έδαφος του Μπέλες σε συνδυασμό με την πείσμωνα αντίσταση που προέβαλαν τα  οχυρά σε ολόκληρο τον τομέα από το Στρυμόνα μέχρι τις εκβολές του Νέστου, με σημαντικές απώλειες του εχθρού, καθιστούσε την άμυνα αρραγή και αποτελεσματική.

Η εξάρθρωση της γιουγκοσλαβικής άμυνας

Στις 8 Απριλίου και ενώ τα ελληνικά τμήματα συνέχισαν την ηρωική αντίσταση στα οχυρά η 2^η γερμανική τεθωρακισμένη μεραρχία είχε εξαρθρώσει τη γιουγκοσλαβική άμυνα στις περιοχές Στρώμνιτσας και Βαλάντοβου και δια του διαδρόμου του Αξιού όπου υπήρχαν μικρές ελληνικές δυνάμεις εισήλθε στο ελληνικό έδαφος. Τα γερμανικά τεθωρακισμένα τμήματα κατέλαβαν τη γέφυρα της Αξιούπολης, στον Αξιό ποταμό, και προήλαυναν προς το Κιλκίς, με συνέπεια να δημιουργηθεί άμεση σοβαρότατη απειλή κατάληψης της Θεσσαλονίκης και εγκλωβισμού όλων των ελληνικών δυνάμεων στα οχυρά και την τοποθεσία Κρουσίων-Στρυμόνος.

Η ηγεσία του ΤΣΑΜ, υπό το βάρος της συντριπτικής υπεροχής των γερμανικών όπλων, συνθηκολόγησε και η σχετική πράξη συνθηκολόγησης υπογράφηκε στη Θεσσαλονίκη στις 14.00 ώρα της 9^ης Απριλίου από το στρατηγό Μπακόπουλο και το διοικητή της 2^ης γερμανικής μεραρχίας Φάιελ.

Λίγο αργότερα, συνθηκολόγησε στο αλβανικό μέτωπο, παρά  παρά τις αντίθετες διαταγές της πολιτικής και στρατιωτικής ηγεσίας, και ο αντιστράτηγος Γεώργιος Τσολάκογλου πρώτα με τους Γερμανούς, και αργότερα με τους ηττημένους Ιταλούς. Για την πράξη του αυτή οι Ναζί τον αντάμειψαν, κάνοντάς τον «πρωθυπουργό» στην κατεχόμενη Ελλάδα.

Στις 16.00 ώρα της 9^ης Απριλίου, δόθηκε διαταγή κατάπαυσης πυρός στα μαχόμενα τμήματα, τα οποία μέχρι τότε και ορισμένα μέχρι το πρωί της 10^ης Απριλίου συνέχισαν να αποκρούουν τις γερμανικές επιθέσεις. Στον τετραήμερο ηρωικό αγώνα οι Έλληνες είχαν 1.000, περίπου, νεκρούς και τραυματίες έναντι 555 νεκρών, 2.134 τραυματιών και 170 εξαφανισθέντων Γερμανών.

Η λαμπρή επιτυχία

Στις 10 Απριλίου σταμάτησαν οι επιχειρήσεις στην Κεντρική και την Ανατολική Μακεδονία. Τα ελληνικά όπλα σίγησαν ύστερα από ένα παντελώς άνισο αγώνα κατά των σιδηρόφρακτων δυνάμεων της ισχυρότερης πολεμικής μηχανής που είχε γνωρίσει μέχρι τότε ο κόσμος. Οι Έλληνες, προβάλλοντες ουσιαστικά τα στήθη τους στον όλεθρο που σκόρπιζαν τα γερμανικά μέσα θανάτου και καταστροφής, αγωνίστηκαν τον ωραίο αγώνα το ηρωισμού, της αυτοθυσίας, της τιμής και της δόξης.

Εκείνο τον ωραίο αγώνα αναγκάστηκαν να αναγνωρίσουν και οι ίδιοι οι αντίπαλοι σε όλα τα κλιμάκια. Οι Γερμανοί αξιωματικοί παραλαμβάνοντας τα οχυρά εξέφραζαν το θαυμασμό τους για την ηρωική αντίσταση των Ελλήνων μαχητών, τους οποίους θεωρούσαν τιμή και υπερηφάνεια που είχαν ως αντιπάλους. Γερμανοί πιλότοι παραδέχονταν ότι «οι Έλληνες στρατιώτες ήταν οι πρώτοι, οι οποίοι όχι μόνο δεν πανικοβάλλονταν από τα Στούκας και δεν έφευγαν αλλόφρονες, αλλά και προσπαθούσαν να τα αντιμετωπίσουν με εκείνα τα πενιχρά μέσα τους». Ο ίδιος ο Χίτλερ μιλώντας στη γερμανική Βουλή στις 4 Μαϊου εκθείαζε τον ηρωισμό των Ελλήνων λέγοντας ότι: «Η ιστορική δικαιοσύνη με υποχρεώνει να παραδεχθώ ότι απ’ όλους τους αντιπάλους που αντιμετωπίσαμε, ο Έλληνας στρατιώτης πολέμησε με ύψιστο ηρωισμό και αυτοθυσία. Συνθηκολόγησε μόνο όταν η συνέχιση της αντίστασης δεν ήταν πλέον δυνατή και δεν είχε κανένα λόγο».

Ταυτόχρονα με την κατάληψη της Κεντρικής Μακεδονίας από τους Γερμανούς είχε καταρρεύσει και κάθε αντίσταση του γιουγκοσλαβικού μετώπου, με συνέπεια όγκος γερμανικών δυνάμεων να κινηθεί από τα Σκόπια προς το Μοναστήρι και τη Φλώρινα και από εκεί δια του υψιπέδου της Κοζάνης και της άνω κοιλάδας του Αλιάκμονα στα νώτα της αμυντικής τοποθεσίας Βερμίου-Αλιάκμονα. Στις 12 Απριλίου επτά γερμανικές μεραρχίες επιτέθηκαν και διέσπασαν την άμυνα στον Αλιάκμονα, με συνέπεια να προχωρήσουν προς Νότο και στις 27 Απριλίου να φθάσουν στην Αθήνα.

Οι Γερμανοί κατέλαβαν την Ελλάδα –μέχρι το τέλος Μαϊου κατέλαβαν και την Κρήτη- αλλά η Ελλάδα με τους ηρωικούς αγώνες και τις θυσίες των παιδιών της στα οχυρά της Γραμμής Μεταξά συμπλήρωσε τις επιτυχίες της στους αγώνες κατά των Ιταλών στην Ήπειρο και τη Δυτική Μακεδονία. Οι Έλληνες πρόσθεσαν νέες σελίδες δόξας και μεγαλείου στην Ιστορία τους, αλλά και συνέβαλαν σημαντικά στην τελική νίκη κατά των δυνάμεων της βίας και της αυθαιρεσίας. Με την αντίσταση που αυτοί προέβαλαν τότε καθυστέρησαν τη γερμανική εκστρατεία κατά της Σοβιετικής Ένωσης κατά δύο μήνες με όλες τις συνέπειες που προέκυψαν για τους Γερμανούς από την καθυστέρηση εκείνη, όπως ποικιλότροπα ομολογήθηκε από συμμάχους και αντιπάλους.