Αντιδράσεις για την επιβολή εισιτηρίου εισόδου στο Γεντί Κουλέ

"Αποτελεί προσβολή για την ιστορία του τόπου να προσπαθεί κανείς να αναδείξει ένα μνημείο αποκρύπτοντας όμως την ιστορία του".

του Σπύρου Κουζινόπουλου

Πήρε έκταση η καταγγελία που διατυπώσαμε το περασμένο Σάββατο, στην 21^η Διεθνή Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης, κατά την παρουσίαση του βιβλίου μας «Γεντί Κουλέ, η Βαστίλη της Θεσσαλονίκης» ότι το υπουργείο Πολιτισμού το διάστημα που ανακαλύπτονταν οι σκελετοί των εκτελεσμένων στις Συκιές, αντι να επιτρέψει την δωρεάν είσοδο στο Επταπύργιο, έσπευσε να αυξήσει το εισιτήριο εισόδου στα 10 ευρώ και μάλιστα χωρίς ξενάγηση.

Έσπευσαν κάποιοι, μετά την είδηση εκείνη να πουν ότι η αύξηση αυτή από το ΥΠΠΟ στην τιμή εισόδου έγινε για όλους τους αρχαιολογικούς χώρους. Δεν διαφωνούμε επ’ αυτού και αλλού ήταν η ένστασή μας. Δεδομένου ότι η καταγγελία μας συνοδεύονταν και από μία υπόδειξη. Ότι δηλαδή θα έπρεπε το αρμόδιο υπουργείο, μετά τον εντοπισμό των πρώτων από τους 36 μέχρι τώρα σκελετούς που εντοπίστηκαν στον «συνήθη τόπον εκτελέσεων» πίσω από τις μεσαιωνικές φυλακές της Θεσσαλονίκης, να επιτρέψει τη δωρεάν είσοδο στο Επταπύργιο για ένα διάστημα, να ανοίξει ελεύθερα τις πόρτες του. Και αν όχι για όλους τους επισκέπτες, τουλάχιστον για τους συγγενείς και απογόνους των εκτελεσμένων αλλά και των εκατοντάδων και χιλιάδων πολιτικών κρατουμένων που μαρτύρησαν στο κολαστήριο αυτό.  Προκειμένου να αφήσουν ένα λουλούδι εκεί στη μνήμη τους.

Σύμφωνα με τα όσα καταγγείλαμε, «όχι μόνο δεν προχώρησε το υπουργείο στη χειρονομία αυτή, αντιθέτως αντιμετωπίζοντας τις πρώην φυλακές ως «οίκο εμπορίου» επέβαλε αποτρεπτικά τον διπλασιασμό σχεδόν του εισιτηρίου, στα 10 ευρώ κατ’ άτομο και μάλιστα χωρίς ξενάγηση. Με συνέπεια οι επισκέπτες του βυζαντινού φρουρίου να βλέπουν μόνο το κτίσμα και τα ντουβάρια του και να μην πληροφορούνται το τι συνέβαινε στο σύγχρονο αυτό κολαστήριο στη διάρκεια του ενός αιώνα που λειτούργησε ως η χειρότερη φυλακή της χώρας. Να μην μαθαίνουν για τα μεσαιωνικά βασανιστήρια στα οποία υποβάλλονταν όχι μόνον οι πολιτικοί κρατούμενοι αλλά και ποινικοί που είχαν φυλακιστεί πολλοί από αυτούς «δι’ ασήμαντον αφορμήν». Για τα όργια που διαπράττονταν, την σχεδόν ελεύθερη διακίνηση ναρκωτικών προκειμένου να πλουτίζουν μεγαλοπαράγοντες της πόλης. Να μην ενημερώνονται ακόμη για τις μαζικές εκτελέσεις που γίνονταν κατά τη μαύρη περίοδο της κατοχής αλλά και τα πέτρινα χρόνια του Εμφυλίου και τους ομαδικούς λάκκους όπου πετιούνταν τα πτώματα των εκτελεσμένων.

Μία προφητική καταγγελία εδώ και 4 χρόνια

.Το εξοργιστικό είναι ότι το υπουργείο Πολιτισμού δεν συγκινήθηκε όχι μόνο τώρα που υπάρχουν τα μακάβρια ευρήματα με τους σκελετούς των εκτελεσμένων, αλλά δεν συγκινήθηκε εδώ και 4 χρόνια, όταν τρεις φορείς αγωνιστών που «φιλοξενήθηκαν» στις καταραμένες αυτές φυλακές, τον «τάφο των ζωντανών» όπως αποκλήθηκε, με κοινή τους ανακοίνωση στις 7 Νοεμβρίου 2021, κατήγγειλαν την για πρώτη φορά τότε επιβολή εισιτηρίου εισόδου στο Επταπύργιο, στην τιμή των 6 ευρώ για τους θερινούς μήνες και των 3 ευρώ για τους χειμερινούς μήνες, που τώρα έγινε 10 ευρώ.

Οι τρεις αυτοί φορείς αντιστασιακών, η «Πανελλήνια Ένωση Αγωνιστών Εθνικής Αντίστασης – Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας (ΠΑΕΑ – ΔΣΕ) Κεντρικής Μακεδονίας», ο «Σύνδεσμος Φυλακισθέντων & Εξορισθέντων Αντιστασιακών (Σ.Φ.Ε.Α.) 1967-1974» και η «Επιτροπή για τη Διεθνή Ύφεση και Ειρήνη Θεσσαλονίκης – ΕΔΥΕΘ», χαρακτήριζαν ως «ξεδιαντροπιά» την ενέργεια του υπουργείου Πολιτισμού και πρόκληση στα δημοκρατικά αισθήματα του λαού μας να επιβάλει εισιτήριο, Δεδομένου ότι το Επταπύργιο, δεν είναι μόνο ένα μνημείο της βυζαντινής εποχής, αλλά κυρίως ένας χώρος θυσιαστηρίου και βασανισμού χιλιάδων αγωνιστών. Αυτή την «αγωνιστική ιστορία» του Επταπυργίου προσπαθεί να απεμπολήσει το Υπουργείο Πολιτισμού.

Όπως σημείωναν με έμφαση οι τρεις φορείς, η παρέμβαση των οποίων εξακολουθεί να είναι επίκαιρη έως τις μέρες μας: «Αποτελεί προσβολή για την ιστορία του τόπου να προσπαθεί κανείς να αναδείξει ένα μνημείο αποκρύπτοντας όμως την ιστορία του. Να προβάλεις τα βυζαντινά τείχη αλλά όχι ό,τι συνέβαινε μέσα σε αυτά επί έναν αιώνα. Το Γεντί Κουλέ χιλιοτραγουδήθηκε στα χείλη του ελληνικού λαού ακριβώς επειδή ήταν ένα ΘΥΣΙΑΣΤΗΡΙΟ»!  

Και όπως ρωτούσαν χαρακτηριστικά: «Σε ποιον άλλο τόπο θυσίας αγωνιστών υπάρχει εισιτήριο; Σε ποιο άλλο μνημείο πεσόντων πληρώνεις για να αποτίσεις φόρο τιμής;» 

Ολόκληρη η ανακοίνωση

Επειδή θεωρούμε ότι όλα όσα περιλαμβάνονταν σ’ εκείνη την κοινή ανακοίνωση των τριών φορέων εξακολουθούν να ισχύουν μέχρι κεραίας και σήμερα, την επαναλαμβάνουμε αμέσως μετά:

 Πανελλήνια Ένωση Αγωνιστών Εθνικής Αντίστασης – Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας (ΠΑΕΑ – ΔΣΕ) Κεντρικής Μακεδονίας

Σύνδεσμος Φυλακισθέντων & Εξορισθέντων Αντιστασιακών (Σ.Φ.Ε.Α.) 1967-1974

Επιτροπή για τη Διεθνή Ύφεση και Ειρήνη Θεσσαλονίκης – ΕΔΥΕΘ

 

ΚΑΤΑΓΓΕΛΙΑ

Αντιλαλούν οι φυλακές του Γεντί Κουλέ από την ξεδιαντροπιά του Υπουργείου «Πολιτισμού» να επιβάλει εισιτήριο για να επισκεφθεί ο κόσμος τις «Εγκληματικαί φυλακαί Επταπυργίου». Τις «καταραμένες φυλακές», τον «υγρό τάφο», ένα από τα πιο απάνθρωπα σωφρονιστικά ιδρύματα, που επί ένα αιώνα στέγαζε μαζί πολιτικούς και ποινικούς κρατούμενους, γυναίκες και άνδρες. Και που την φήμη του την οφείλει ακριβώς στο γεγονός ότι ήταν ένα κολαστήριο.

Είναι πρόκληση στα δημοκρατικά αισθήματα του λαού μας, κι όχι μόνο του λαού της Θεσσαλονίκης, το Υπουργείο να τολμάει να θεσπίζει εισιτήριο  (6 ευρώ για τους θερινούς μήνες και 3 ευρώ για τους χειμερινούς).

Το Επταπύργιο δεν είναι μόνο ένα μνημείο βυζαντινής εποχής, αλλά κυρίως ένας χώρος θυσιαστηρίου και βασανισμού χιλιάδων αγωνιστών. Αυτή την «αγωνιστική ιστορία» του Επταπυργίου προσπαθεί να απεμπολήσει το Υπουργείο Πολιτισμού.

Δεν είναι η πρώτη φορά που γίνεται αυτό. Το 1996, η κυβέρνηση Σημίτη, προσπάθησε να κατεδαφίσει τα κτίρια των φυλακών με τη δικαιολογία «της ανάδειξης των βυζαντινών τειχών».

Αποτελεί προσβολή για την ιστορία του τόπου να προσπαθεί κανείς να αναδείξει ένα μνημείο αποκρύπτοντας όμως την ιστορία του. Να προβάλεις τα βυζαντινά τείχη αλλά όχι ό,τι συνέβαινε μέσα σε αυτά επί έναν αιώνα.

Το Γεντί Κουλέ χιλιοτραγουδήθηκε στα χείλη του ελληνικού λαού ακριβώς επειδή ήταν ένα ΘΥΣΙΑΣΤΗΡΙΟ!

Σε ποιον άλλο τόπο θυσίας αγωνιστών υπάρχει εισιτήριο; Σε ποιο άλλο μνημείο πεσόντων πληρώνεις για να αποτίσεις φόρο τιμής; 

Το Γεντί Κουλέ απέκτησε τη φήμη του και είναι επισκέψιμο γιατί ακριβώς  «κουβαλάει» τις ανθρωποθυσίες χιλιάδων αγωνιστών που άφησαν την τελευταία τους πνοή στο κάτεργό αυτό είτε από τα μεσαιωνικά βασανιστήρια είτε γιατί εκτελέστηκαν 300μ έξω από το φρούριο. Ακόμη και την εποχή της τουρκοκρατίας το Γεντί Κουλέ «φιλοξένησε» εκατοντάδες κρατούμενους που αντιστάθηκαν στην οθωμανική κατοχή.

Όποιος περάσει τις πύλες των φυλακών του Γεντί Κουλέ περιηγείται στα κτίρια των φυλακών. Τα λιγοστά εκθέματα που υπάρχουν (αν εξαιρέσουμε τα αφημένα στην τύχη τους εδώ και δεκαετίες κιονόκρανα και θραύσματα κιόνων), αλλά και οι μαρτυρίες που είναι γραμμένες στα ταμπλό των κελιών αφορούν αποκλειστικά τους κρατούμενους των φυλακών και δη τους πολιτικούς κρατούμενους από την εποχή της δικτατορίας.

Στα μπουντρούμια του Γεντί Κουλέ, στην απομόνωση, ο επισκέπτης μπορεί ακόμη να διακρίνει χαραγμένα μηνύματα όσων είχαν την «τύχη» να χαρακτηριστούν θανατοποινίτες και να περάσουν τα τελευταία χρόνια της ζωής τους σε αυτό το χώρο της θυσίας  Σε κελιά που δεν μπορείς καλά καλά να σταθείς όρθιος, που δε χωράει άνθρωπος να ξαπλώσει, που δεν περνάει ούτε ηλιαχτίδα φωτός, ούτε καν ο αέρας!

Στα κελιά αυτά της απομόνωσης, χωρίς τουαλέτα και κρεβάτι, με τον ανοιχτό οχετό που περνούσε διαμέσου τους, κρατήθηκαν από το 1910, όταν στη Θεσσαλονίκη δρούσε η θρυλική εργατική σοσιαλιστική οργάνωση Φεντερασιόν, εκατοντάδες αγωνιστές επαναστάτες, καταδικασμένοι για τις ιδέες τους.

Το Ιδιώνυμο του Βενιζέλου, η δικτατορία του Μεταξά, οι Γερμανοί ναζί κατά τη διάρκεια της Κατοχής, το Γ΄ Ψήφισμα του εμφύλιου πολέμου, οι μετεμφυλιακές κυβερνήσεις, με κορύφωση τη διάρκεια της χούντας των συνταγματαρχών φυλάκισαν κάτω από μεσαιωνικές συνθήκες χιλιάδες αγωνιστές του λαού μας.

Ανάμεσα στα χιλιάδες ονόματα των φυλακισμένων υπάρχουν και αυτά των Μανόλη Αναγνωστάκη, Μάρκου Βαμβακάρη, Νίκου Ζαχαριάδη, και πολλών άλλων.

Εδώ εκτελέστηκαν ο Νίκος Νικηφορίδης, η Κούλα Ελευθερίαδου, οι 47 καταδικασμένοι της δίκης της Στενής Αυτοάμυνας της Θεσσαλονίκης, τόσοι και τόσοι άλλοι.

Ο τόπος αυτός ποτίστηκε με το αίμα χιλιάδων αγωνιστών και αποτελεί σήμερα ένα ζωντανό κομμάτι της ιστορίας της Θεσσαλονίκης που δε θα επιτρέψουμε να περάσει στη λήθη.

Δε θα επιτρέψουμε σε κανένα Υπουργείο να εκμεταλλευτεί τη θυσία των συντρόφων και συγγενών μας, να απαγορεύσει στην ουσία την είσοδο όλων όσων τιμάμε τους πραγματικούς ήρωες του λαού μας.

Απαιτούμε να καταργηθεί το εισιτήριο και να αναδειχτεί η πραγματική ιστορία του Γεντί Κουλέ.

Απαιτούμε να αναδειχτεί το ιστορικό αρχείο των φυλακών του Γεντί Κουλέ που τώρα φυλάσσεται στις φυλακές Διαβατών, να επιστρέψει στο Επταπύργιο και να είναι προσβάσιμο σε κάθε μελετητή της Ιστορίας, σε κάθε συγγενή κρατούμενου, σε όποιον ενδιαφέρεται να μάθει λεπτομέρειες για τις συνθήκες κράτησης.

 

Θεσσαλονίκη

7 Νοέμβρη 2021