Το δημοτικό συμβούλιο Ωραιοκάστρου και τα ΜΜΕ

του Γρηγόρη Εδιρνέλη*

Η Παγκόσμια Ημέρα της Ελευθερίας του Τύπου έχει καθιερωθεί από το 1993 να τιμάται κάθε χρόνο στις 3 Μαΐου σε ανάμνηση της Διακήρυξης που υπέγραψαν Αφρικανοί δημοσιογράφοι το 1991 για ελεύθερα, ανεξάρτητα και πλουραλιστικά ΜΜΕ.

Καθοριστικότερος δείκτης δημοκρατίας σε μια συνταγματικά οργανωμένη κοινωνία αποτελεί ο βαθμός διαφύλαξης της ελευθερίας του Τύπου, τόσο ως θεσμικής εγγύησης όσο και ως ατομικού-υποκειμενικού δικαιώματος.

Η προστασία του θεμελιωδών δικαιωμάτων της ελευθερίας της έκφρασης και της ελευθερίας του Τύπου κατοχυρώνονται από το άρθρο 19 της Παγκόσμιας Διακήρυξης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα του ΟΗΕ αλλά και από το Σύνταγμά μας.

"Παν πρόσωπο έχει το δικαίωμα στην ελευθερία εκφράσεως. Το δικαίωμα τούτο περιλαμβάνει την ελευθερία της γνώμης ως και την ελευθερία  λήψεως ή μεταδόσεως πληροφοριών ή ιδεών, άνευ επεμβάσεως δημοσίων αρχών και ασχέτως συνόρων", αναφέρεται στο άρθρο 10 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Συμβουλίου της Ευρώπης.

Επίσης, το Ελληνικό Σύνταγμα στο κεφάλαιο «Ατομικά και κοινωνικά δικαιώματα» και στο άρθρο 14 προβλέπει:

1. Kαθένας μπορεί να εκφράζει και να διαδίδει προφορικά, γραπτά και δια του τύπου τους στοχασμούς του τηρώντας τους νόμους του Kράτους.

2. O τύπος είναι ελεύθερος. H λογοκρισία και κάθε άλλο προληπτικό μέτρο απαγορεύονται.

Συνεπώς εξυπακούεται ότι οι δημοσιογράφοι πρέπει να θεωρούν ως δεδομένο το δικαίωμα τους στην ελεύθερη και άφοβη μετάδοση της αλήθειας.

Περαιτέρω στο καταστατικό της Ένωσης Συντακτών Ημερησίων Εφημερίδων Αθηνών (ΕΣΗΕΑ) προβλέπονται…..

Άρθρο 7

1. Τα δόκιμα, τακτικά και αντεπιστέλλοντα μέλη έχουν την υποχρέωση:

α) ………………..

β) Να υπερασπίζονται σε κάθε περίπτωση την ελευθεροτυπία και να μη συνεργάζονται στην επιβολή και την άσκηση οποιασδήποτε λογοκρισίας ή μέτρου που περιορίζει κατά οποιοδήποτε τρόπο την ελευθερία του Τύπου.

4. Η παράβαση των παραπάνω υποχρεώσεων αποτελεί πειθαρχικό παράπτωμα.

Στις αρχές Δεοντολογίας του Δημοσιογραφικού Επαγγέλματος  και ειδικά στο Προοίμιο αναγράφεται ότι «Ο Κώδικας Επαγγελματικής Ηθικής και Κοινωνικής Ευθύνης των δημοσιογράφων-μελών της Ε.Σ.Η.Ε.Α. έχει στόχο:

* Να αποθαρρύνει και να αντιστέκεται σε κάθε απόπειρα κρατικού ή άλλου επηρεασμού με τον αυτοκαθορισμό κανόνων υπεύθυνης επαγγελματικής λειτουργίας.

* Να κατοχυρώσει την ελευθερία της πληροφόρησης και της έκφρασης, την αυτονομία και αξιοπρέπεια του δημοσιογράφου και να θωρακίσει την ελευθεροτυπία επ’ αγαθώ της δημοκρατίας και της κοινωνίας, κ.λ.π

                                                          ----------

ΓΙΑΤΙ όμως γράφεται το άρθρο αυτό και παρατίθενται τόσες λεπτομέρειες περί του δημοσιογραφικού λειτουργήματος;

Είχα αναφερθεί παλαιότερα (9-12-2014) αναλυτικά, στα δικαιώματα των ηλεκτρονικών μέσων ενημέρωσης να παρίστανται, να μαγνητοφωνούν και να βιντεοσκοπούν τις συνεδριάσεις του Δημοτικού Συμβουλίου Ωραιοκάστρου.  

Αφορμή για το άρθρο εκείνο ήταν η φορτισμένη συζήτηση για τον κανονισμό λειτουργίας του Δημοτικού Συμβούλιου του Δήμου Ωραιοκάστρου (Πέμπτη 27-11-2014) και συγκεκριμένα για το θέμα που αφορούσε την παρουσία ή όχι,  των τοπικών blogs και των sites στις συνεδριάσεις του Δ.Σ μετά την αποτυχημένη απόπειρα του τέως Προέδρου του Δημοτικού Συμβουλίου να «αποβάλει» από την αίθουσα συνεδριάσεων τα blogs  και τα site.

Έκτοτε τα πράγματα ομαλοποιήθηκαν και οι παρουσία των ενημερωτικών μέσων του Ωραιοκάστρου στις συνεδριάσεις των Δημοτικών Συμβουλίων ήταν συνεχής, αδιάλειπτη και ακώλυτη.

 Όλα αυτά όμως μέχρι την 25-5-2017 οπότε κατά τη συζήτηση του τελευταίου θέματος της ημερήσιας διάταξης ο Δήμαρχος κ. Γαβότσης απαίτησε από δημοσιογράφο, μέλος της ΕΣΗΕΑ και κάτοχο ιστοσελίδας να αποχωρήσει από την αίθουσα για να συζητηθεί ένα θέμα «of the record».

Στην δικαιολογημένη άρνηση του δημοσιογράφου να αποχωρήσει με βάση το προαναφερθέντα δικαιώματα του, ο Δήμαρχος απαίτησε από τον Πρόεδρο του Δημοτικού Συμβουλίου «να τον βγάλει έξω» κάτι το οποίο βέβαια δεν έγινε αφού κανείς δεν έχει δικαίωμα να αποβάλει τον οποιονδήποτε (πόσο μάλλον έναν δημοσιογράφο) από δημόσια συνεδρίαση σε δημόσιο χώρο, χωρίς βάσιμο λόγο και αιτία αλλά απλώς και μόνο με κριτήριο την επαγγελματική του ιδιότητα, πράγμα ο Πρόεδρος ως νομικός το γνώριζε πολύ καλά.

Το νέο αυτό γεγονός έρχεται να προστεθεί στο παλαιότερο και να  φανερώσει αρκετές πτυχές του τρόπου αντίληψης και νοοτροπίας που διακρίνει τη Δημοτική Αρχή στη σχέση της με τον Τύπο που μόνο κολακευτικές και αποδεκτές  δεν μπορούν να χαρακτηριστούν.

Είναι καιρός να κατανοήσει η διοίκηση και ο κ. Γαβότσης ότι η δουλειά του δημοσιογράφου είναι να καταγράφει την πραγματικότητα και να την παρουσιάζει στο κοινό προς ενημέρωση του τελευταίου αυτούσια, απροκατάληπτα και χωρίς πολιτικούς ή άλλους χρωματισμούς.

 Δεδομένου πως η πλειοψηφία των ανθρώπων δεν έχει το χρόνο, τη δυνατότητα ή και το ενδιαφέρον να ενημερωθεί για το τι γίνεται στον κόσμο από εναλλακτικές πηγές, οι δημοσιογράφοι γίνονται τα αυτιά και τα μάτια του μέσου ανθρώπου.

Το δελτίο ειδήσεων ή η εφημερίδα ή η ειδησεογραφική ιστοσελίδα είναι το παράθυρο για τον έξω κόσμο όσον αφορά το μέσο άτομο. Το τι λαμβάνει χώρα στην άλλη άκρη της πόλης μας ή ακόμα και στη διπλανή γειτονιά μας, περιγράφεται, ερμηνεύεται και "χρωματίζεται" από τους δημοσιογράφους για εμάς.

Ας μην λησμονούμε ότι η ελεύθερη κριτική και θεώρηση των πραγμάτων καθώς και η διακίνηση της οποιασδήποτε πληροφορίας χωρίς παραμόρφωση και σκόπιμη αλλοίωση της,  αποτελούν μέλημα του δημοσιογράφου.

Ελπίζω ότι το μελανό αυτό παρατράγουδο θα είναι το τελευταίο ατυχές στην ιστορία των συνεδριάσεων του Δημοτικού Συμβουλίου του Ωραιοκάστρου γιατί σε περίπτωση επανάληψης παρόμοιας συμπεριφοράς θα έχουμε πλέον κάθε δικαίωμα να μιλάμε όλοι μας για δημοκρατική εκτροπή.

Χρήσιμο και γόνιμο θα ήταν να αναφέρουμε εδώ και τα λόγια του Βρετανού πολιτικού Enoch Powell  (1912-1998) πως «Οι πολιτικοί που τους ενοχλούν τα Μέσα Ενημέρωσης είναι σαν τους ναυτικούς που τους πειράζει η θάλασσα.»

*Ο Γρηγόρης Εδιρνέλης είναι δικηγόρος, δημοτικός σύμβουλος Ωραιοκάστρου και επικεφαλής της ΔΚΠΩ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ  - ΑΝΑΤΡΟΠΗ