Τα αμαρτωλά μπιτσόμπαρα της Κεντρ. Μακεδονίας

Πριν από λίγες μέρες και μετά την πολύμηνη παρέμβαση οικολογικών οργανώσεων, 13 επιχειρηματίες που δραστηριοποιούνται στις ακτές του υγρότοπου του Αγ. Μάμα στην Ποτίδαια τιμωρήθηκαν με πρόστιμα που στις εποχές που ζούμε ξεπερνούν το ετήσιο εισόδημα πολλών από τους εργαζόμενους στον ιδιωτικό ή το δημόσιο τομέα για παραβάσεις με αυθαίρετες κατασκευές και προσθήκες στην παραλία που εκμεταλλεύονταν.

Και μπορεί αρχικά κάποιος να σκέφτεται ότι για να τους επιβάλλονται τέτοια πρόστιμα κάτι σοβαρό θα έχουν κάνει και καλά να πάθουν, έλα όμως που η Ελλάδα είναι μια φαιδρή χώρα και τα προφανή γίνονται αφορμή για κωμικές αφηγήσεις, δραματικές ιστορίες και αστυνομικές περιπέτειες...

Οι περισσότερες παραλίες της χώρας μας αποτελούν εκτός από πολύτιμα οικοσυστήματα, δημόσιο αγαθό που μπορεί να προσφέρει έσοδα στους δήμους, κεφάλαιο που μπορεί να αποδόσει οφέλη στις επόμενες γενιές. Η διαφύλαξη του φυσικού περιβάλλοντος μπορεί να αποτελέσει το θεμέλιο της τουριστικής μας υποδομής για ανθρώπους που έρχονται απ΄όλες τις μεριές του πλανήτη για να απολαύσουν ήλιο και θάλασσα. Αυτός ο ήλιος και η θάλασσα, λοιπόν, παρά το ότι προσφέρεται δωρεάν, αποτελεί πηγή εισοδήματος για πολλούς συμπατριώτες μας που με κάποιο τρόπο (συνήθως γίνεται δημοπρασία εκμίσθωσης αλλά όπως όλοι ξέρετε πολλές φορές γίνονται ατασθαλίες σε τέτοιες δημοπρασίες, για να το πούμε ευγενικά) αποκτούν την ευθύνη μιας περιοχής όπου μπορούν να αναπτύξουν ξαπλώστρες και ομπρέλες που ενοικιάζουν στους λουόμενους.

Μια και όμως, ιδαίτερα στην Μακεδονία, είμαστε Χ-large και δεν καταδεχόμαστε να ζητήσουμε χρήματα απλά και μόνο για την ξαπλώστρα, βγάζουμε και άδεια για καντίνα και σε συνδυασμό με τις ξαπλώστρες φτιάχνουμε ένα ωραίο beach bar σε μια ερημική, ημιερημική ή έστω δίπλα στο χωριό παραλία και περιμένουμε τους πελάτες. Ως καλοί επιχειρηματίες πρέπει να φροντίσουμε την υψηλή ποιότητα των προσφερόμενων υπηρεσιών και πέρα από τις ξαπλώστρες, ομπρέλες, τραπεζάκια στήνουμε και ένα δυό αποδυτήρια, ντουζιέρες, τουαλέτες (για να μη μολύνουμε τη θάλασσα), ξύλινους διαδρόμους, για να μη μπαίνει άμμος στα πόδια μας (!), κάποια ιδιαίτερη γωνιά με καναπέδες και καλλιτεχνικά σκιάδια για τους «καλούς» πελάτες, πέργκολες και υπόστεγα από φύλλα κοκοφοίνικα, δίχτυα παραλλαγής, δίχτυα ψαρά, λαμαρίνες και πλέξιγκλς, ανάλογα με το γούστο του εκμισθωτή της ακτής.

Kάποιοι πιο «προχωρημένοι» φτιάχνουν μέχρι και πύργο ναυαγοσώστη! Βέβαια η χρησιμότητά του είναι για να κρατούν σε εγρήγορση τους γονείς που βλέπουν τα αγγελούδια τους να εξασκούνται στην αναρρίχηση ή αυτούς που προτιμούν τα οφθαμόλουτρα αντί βουτιάς.

Εκ των ουκ ανευ στήνεται, λοιπόν, ένας ωραίος πάγκος-μπαρ με τη συσκευή της μπύρας, δεκάδες χρωματιστά μπουκάλια με κάθε λογής ποτά, ένα ηχοσύστημα να ακουγόμαστε από μακριά (μήπως και δεν μας βλέπει ο πελάτης και πάει να κάνει μπάνιο πιό πέρα) και στο επιστέγασμα όλων φτιάχνουμε κι ένα πάρκινγκ για να μη παιδεύονται οι πελάτες μας και αναγκάζονται να περπατούν στον ήλιο. Άμα λάχει κάνουμε και κανένα υπόστεγο να είναι τα αυτοκίνητα στη σκιά... και έτοιμο το beach bar με τις σημαίες να ανεμίζουν! 

Αν έχει επιτυχία το μαγαζί το δουλεύουμε πρωί, απόγευμα και βράδυ. Διαφορετικό κοινό έχει η κάθε ώρα αλλά ο καλός ο μύλος τα αλέθει όλα. Φροντίζουμε για νταβραντισμένα παλικάρια να σερβίρουν τις μαμάδες με τα πιτσιτρίκια που έρχονται το πρωί, ζουμερές κοπελίτσες για τα μπακούρια που θα έρθουν το απόγευμα, και ανάλογα το βράδυ. 
Τώρα αν όλο αυτό το προσωπικό (ένας-δυό σερβιτόροι, μπάρμαν, λάντζα, και djs, πιθανά άλλοι το πρωί άλλοι το απόγευμα) έχουν ασφαλιστική κάλυψη και πιστοποιητικό υγιεινής (αφού κάνουν τις σχετικές ακτινογραφίες και εξέτασεις αίματος στο νοσοκομείο της περιοχής τους) είναι από τα φαιδρά που λέγαμε. Άλλωστε μια καντίνα τι προσωπικό να έχει; Αρκεί ο ιδιοκτήτης άντε και κάποιο μέλος της οικογένειάς του.

Κι όλα αυτά τα διαφημίζουμε σε τουριστικά site και έντυπα της περιοχής, αν ξέρουμε από facebook φτιάχνουμε σελίδα και βάζουμε τους φίλους μας και τους πελάτες να γράφουν καλά λόγια (τα κακά τα σβήνουμε), αν έχουμε κανένα γνωστό που δουλεύει σε κάποιο τοπικό κανάλι βρίσκουμε καμιά άκρη να εμφανιστούμε σε κάποια «ενημερωτική» εκπομπή. Οι πιό ψαγμένοι οργανώνουν αγώνες μπιτς βόλεϊ σε συνεργασία με τσάγια ή ενεργειακά ποτά, πάρτυ με επώνυμα αλκοολούχα ποτά, φέρνουμε και κανένα trash τηλε-αστέρι με μαγιό (καλοκαίρι είναι άλλωστε, τι θα φοράει, γούνα;) να κουνήσει την κορμάρα του και να μας έρθουν μιλούνια οι πελάτες!

Αλλά τα φαιδρά συνεχίζονται. Η ποσότητα και η ποιότητα ποτών και τροφίμων (μην ξεχνάμε ότι οι καντίνες σερβίρουν ψημένα, τηγανισμένα, βρασμένα) που σερβίρονται επαφίεται στους νόμους της αγοράς. Αν πάθεις τροφική δηλητηρίαση δεν ξαναπάς, αν το ουίσκι είναι μπόμπα στο επόμενο μπιτσόμπαρο παραγγέλνεις μόνο μπύρα. Άλλωστε το να πετύχεις σε μπιτς μπάρ έλεγχο από υγειονομικές υπηρεσίες είναι πιο σπάνιο από το να σου κάτσει το πρωτοχρονιάτικο λαχείο. Απορώ, επίσης, αν αναρωτήθηκε κανείς πώς πλένονται τα ποτήρια, μια και σε πολλά από αυτά τα μπαρ δεν υπάρχει σύνδεση με τρεχούμενο νερό. Η λύση είναι κοινή για όλους: «βούτα» σε μια λεκάνη με ακαθορίστου χρώματος νερό, όπου πλένονται μέσα τα πάντα και σκουπίζονται προσεκτικά (όπως έκαναν οι μπάρμαν στα σαλούν του Λούκυ Λούκ) ή ποτήρια μιας χρήσης τα οποία ανάλογα με την ευσυνειδησία του επιχειρηματία καταλήγουν στα καλάθια του δήμου της περιοχής ή στη γειτονική μισοπαράνομη χωματερή. Λέξεις όπως σπατάλη των φυσικών πόρων, ανακύκλωση, μόλυνση από το πλαστικό, αποσύνθεση του πλαστικού μετά από εκατονταετίες, είναι άγνωστες ή τουλάχιστον πολύ πεζές για να ασχοληθείς όταν η θαλπωρή του καλοκαιρινού ήλιου και η θαλάσσια αύρα σε ταξιδεύουν μακρυά από την καθημερινότητα και αμβλύνουν την όποια οικολογική συνείδηση. Άλλωστε εμείς θα σώσουμε τον κόσμο;

Αλλά μια και φτάσαμε στα ηθικοπλαστικά ερωτήματα ας σκεφτούμε το θέμα απόδειξη υπηρεσιών. «Έλα ρε φιλαράκι τώρα εδώ στην εσχατιά της γης τι ψάχνεις; Από τα 2,5 € του φραπέ θα λυθεί το οικονομικό πρόβλημα της χώρας; Εδώ άλλοι κι άλλοι έπαιρναν τις μίζες με το τσουβάλι». Οπότε νομιμοποιείται ο καθένας να φοροκλέπτει με το σέικερ του φραπέ ή του κοκτέιλ κι από πάνω να θεωρεί ότι αποκαθιστά και την αδικία που υπέστην από γιατρούς, δικηγόρους, υδραυλικούς, ξυλουργούς, μεταφορείς και άλλες ευαγείς κατηγορίες επαγγελματιών που αντίστοιχα έχουν νιώσει κι αυτοί την αδικία της κοινωνίας στο πετσί τους.

Τα ερωτήματα, όμως, για κάποιον περίεργο σαν κι εμένα, που η καλοκαιρινή ανεμελιά και η θαλάσσια αύρα δεν μας πιάνει, πάνε κι έρχονται. 

Τελικά, μετά την συμφωνία εκμίσθωσης του χώρου δεν περνά κανείς από τις υπηρεσίες του δήμου να ελέγξει τι γίνεται; Και άντε δεν περνά ο αρμόδιος ελεγκτής υπάλληλος από το δήμο, η αστυνομία έχει δικαιοδοσία; Σύμφωνα με την Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΚΥΑ) «οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκηςης, μέσω των εντεταλμένων οργάνων τους (δημοτική αστυνομία, φύλακες, επιτηρητές, οδοκαθαριστές κ.λπ.), έχουν υποχρέωση, σε κάθε περίπτωση που διαπιστώνουν καταπατήσεις ή αυθαίρετες επεμβάσεις επί των κοινοχρήστων χώρων, να ενημερώνουν άμεσα τις κατά τόπους αρμόδιες Κτηματικές Υπηρεσίες, προκειμένου αυτές να προβαίνουν στη λήψη μέτρων προστασίας, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στη κείμενη νομοθεσία». Το κακό είναι ότι οι οδοκαθαριστές αγνοούν την κείμενη νομοθεσία και δεν υπάρχει και κάποιος να τους την υποδείξει. Άσε που τις περισσότερες φορές εργάζονται με συμβάσεις λίγων μηνών και ο φόρτος εργασίας είναι τέτοιος που δεν σε αφήνει να ασχοληθείς με δονκιχωτισμούς.

Η άλλη ιδιαιτερότητα είναι ότι όταν κάποιος κάνει τέτοια «επένδυση» σε μια περιοχή δεν περιμένει άμεσα να την αποσβέσει. Από την άλλη η σύμβαση εκμίσθωσης ορίζει ότι «η μίσθωση λήγει 31/10 με ρήτρα ότι αν ο ο αιγιαλός χρησιμοποιείται μέχρι 31/12, θα πληρώνεται το τριπλάσιο ποσό». Άσε που «υποχρεούται με τη λήξη της μίσθωσης, να παραδώσει το μίσθιο στην κατάσταση στην οποία το παρέλαβε, διαφορετικά ευθύνεται σε αποζημίωση».

Απορία Νο1: Πώς καταφέρνουν κάποιοι να πλειοδοτούν κάθε χρόνο στο ίδιο κληροτεμάχιο, πώς γίνεται και κανείς δεν ελέγχει κατά πόσο παραδίδεται το μίσθιο στην κατάσταση που παραλήφθηκε, είναι από τις αστυνομικές περιπέτειες που λέγαμε στην αρχή.

Οι προφορικοί, τις περισσότερες φορές πλειοδοτικοί διαγωνισμοί (είπαμε είμαστε μάτσο και κάτι φλωράδικα με σφραγισμένες προσφορές και συμβολαιογράφους εδώ δεν περνάνε) και το πώς γίνεται επί συνεχόμενα έτη οι ίδιοι άνθρωποι να πλειοδοτούν για το ίδιο κληροτεμάχιο είναι από τα ανεξυχνίαστα μυστήρια. Όπως το ίδιο ανεξυχνίαστο παραμένει το γεγονός ότι κάποιοι εγκαθιστούν ομπρέλες και ξαπλώστρες από τον Ιούνιο, ενώ οι πλειοδοτικοί διαγωνισμοί γίνονται τον Ιούλιο. Συμπέρασμα; Υπάρχουν πονηροί επιχειρηματίες, οι οποίοι, όμως, συνδιαλέγονται με δημοτικούς υπάλληλους και άρχοντες για να καταφέρουν να φέρουν σε πέρας τις υποθέσεις τους. Και όπως είναι γνωστό ότι το ταγκό χορεύεται από δύο, έτσι και όσοι κάνουν τις δουλειές τους με αυτό τον τρόπο ακολουθούν μια πολιτική πρακτική πελατειακών και ψηφοθηρικών σχέσεων που κρατάει χρόνια σ’ αυτό τον τόπο.

Απορία Νο2: Ποιο είναι το ύψος της έντασης του ήχου από τα ηχεία ενός ηχοσυστήματος και το όριο των ντεσιμπέλ ώστε να μην ενοχλεί τους περίοικους (που κουτσά στραβά, νόμιμα, ημινόμιμα ή παράνομα έχουν χτίσει ένα εξοχικούλι εκεί κοντά);

Η λύση για τους παρανομούντες υπάρχει και είναι ένα σύστημα τηλεχειρισμού που με ένα απλό κουμπί χαμηλώνει την ένταση της μουσικής και πέφτει κάτω από τα 80 ντεσιμπέλ, όταν υπάρξει έλεγχος από την αστυνομία, μετά από καταγγελίες των περιοίκων. Όπως διαλαλούν οι πωλητές του σχετικού εξαρτήματος στο ίντερνετ, το σύστημα είναι πολύ απλό στην συνδεσμολογία του και δεν χρειάζεται τεχνικές γνώσεις για την εγκατάστασή του. Και δεν πάνε να διαμαρτύρονται οι περίοικοι. Τα αυτιά τους δεν πιάνουν μια μπροστά στα «ντεσιμπελόμετρα» της αστυνομίας. Και όταν γίνεται ο αστυνομικός έλεγχος δεν υπάρχει παράβαση. Αυτό είναι που λένε το κράτος στο πλευρό του πολίτη. Υπάρχει νόμος, υπάρχει ελεκτικός μηχανισμός, υπάρχει παράβαση, αλλά φταίχτης βγαίνει αυτός που δέχεται την αδικία!

 Να ξαναγυρίσουμε όμως στο μυστήριο των εκμισθώσεων. Είδαμε ήδη ότι συνήθως δεν ασκείται κανείς έλεγχος. Έτσι μπορεί να μισθώσεις 50 τμ για ξαπλώστρες και να απλώσεις περισσότερες, να μην τηρήσεις τις οδηγίες που απαγορεύουν ομπρέλες σε απόσταση μικρότερη από 2μ από την ακτή, ή την ύπαρξη οριζόντιων και κάθετων διαδρόμων. Όμως αυτός που εκμισθώνει τη γη, δηλαδή ένας δήμος, έχει το δικαίωμα να το κάνει την εκμίσθωση χωρίς περιορισμούς; ‘Οχι φυσικά. Ζούμε σε μια φαιδρή, πλην όμως πολιτισμένη χώρα, που οι νόμοι της προβλέπουν τα πάντα, άσχετο από το γεγονός ότι στο τέλος δεν τηρούνται. «Για την παραχώρηση του δικαιώματος χώρων αιγιαλού, παραλίας, όχθης και παρόχθιας ζώνης, που τελούν υπό καθεστώς ειδικής προστασίας (κηρυγμένοι αρχαιολογικοί χώροι, προστατευόμενες περιοχές, ευπαθή οικοσυστήματα, ιδιαιτέρου φυσικού κάλλους και πολιτιστικού ενδιαφέροντος κλπ.) εφαρμόζονται οι ειδικές διατάξεις που διέπουν το καθεστώς αυτών και παραχωρούνται κατόπιν σύμφωνης γνώμης των αρμοδίων κατά περίπτωση Υπουργών».

Κι αν ένας δήμος παραχωρήσει το δικαίωμα χρήσης παραβλέποντας τη σύμφωνη γνώμη υπουργών είτε από άγνοια, είτε σκόπιμα; Εδώ αρχίζουν τα δράματα. Οι επιχειρηματίες είναι παράνομοι και αναγκάζονται να πληρώσουν πρόστιμα, οι δήμοι ψάχνουν να βρούν ποιος είναι ο υπεύθυνος υπάλληλος, γραμματέας, διευθυντής, αντιδήμαρχος που δεν ήξερε το καθεστώς που επικρατεί στην περιοχή αυτή που παραχωρήθηκε. Η δε Κτηματική Υπηρεσία που έχει την ευθύνη, δηλαδή το ΥΠΕΚΑ που έχει την ευθύνη της προστασίας των περιοχών Natura και η Κτηματική Υπηρεσία του Δημοσίου που έχει την ευθύνη της προστασίας των δημόσιων εκτάσεων όπως είναι οι παραλίες από καταπατητές, γιατί δεν διαθέτουν την υποδομή (δηλαδή να εγκαταστήσουν το Google Earth) και να παρακολουθούν (κυριολεκτικά αφ’ υψηλού) τι συμβαίνει στην επικράτεια; Όταν χρόνια τώρα αυθαιρεσίες καταγγέλονται από περιβαλλοντικές οργανώσεις και κάτοικους της περιοχής (με το φόβο πάντα μαφιόζικων αντιποίνων) είναι απορίας άξιον πώς οι αρμόδιοι φορείς και τα εντεταλμένα της όργανα (Αστυνομία, Δημοτική αστυνομία, ΥΠΕΚΑ, Κτηματική Υπηρεσία, Εφορία, ΣΔΟΕ, Υγειονομικές υπηρεσίες) δεν μπορούν να τεκμηριώσουν την παρανομία ή το κάνουν όταν κλείνει η σεζόν;

Στο τέλος επιβάλλονται κάποια πρόστιμα τα οποία είναι άγνωστο αν τελικά εισπράττονται, ουσιαστικά δεν γίνεται τίποτα και τα μπιτσόμπαρα ξεφυτρώνουν όλο και περισσότερα, όλο και χαμηλότερης αισθητικής και υψηλότερης ευθύνης στη ζημιά που προξενούν στον τόπο. Για κάποιους, η αποψίλωση του τοπίου από τη βλάστηση, οι αυθαίρετες κατασκευές, η ηχορύπανση, η κίνηση οχημάτων και τελικά η απομάκρυνση της άγριας ζωής και η δραματική υποβάθμιση του περιβάλλοντος είναι επενδύσεις που θα φέρουν κέρδη στις επιχειρήσεις τους και ψήφους σε αυτους που με τις ρυθμίσεις τους εξυπηρετούν αυτές τις επιχειρήσεις.

Δεν έχει καμιά σημασία αν μια περιοχή υπάγεται στο δίκτυο Natura ή είναι κηρυγμένος αρχαιολογικός χώρος, ή περιοχή ιδιαιτέρου φυσικού κάλλους και πολιτιστικού ενδιαφέροντος ή έστω αν αναφέρει ο νόμος (και η σύμβαση που υπέγραψαν) ότι«απαγορεύεται οποιαδήποτε επέμβαση που αλλοιώνει τη φυσική μορφολογία και τα βιοτικά στοιχεία των χώρων αιγιαλού, παραλίας, όχθης και παρόχθιας ζώνης, καθώς και τον κοινόχρηστο χαρακτήρα αυτών, όπως η ανέγερση κάθε είδους κτίσματος ή τοποθέτηση κατασκευάσματος που συνδέεται σταθερά με το έδαφος (πάκτωση με σκυρόδεμα, τσιμεντοστρώσεις, πλακοστρώσεις, επιχωματώσεις κλπ.), καθώς και η τοποθέτηση σκηνών και η στάθμευση τροχόσπιτων, αυτοκινήτων κλπ.. Η τοποθέτηση σχετικών ενημερωτικών πινακίδων επιβάλλεται να γίνεται εκτός των κοινοχρήστων χώρων και απαγορεύεται η τοποθέτηση πινακίδων, επιγραφών, ειδών από πλαστικό, ψυγείων, μπαρ, καθώς και κάθε είδους μη προβλεπόμενου από τις διατάξεις του άρθρου 13 του ν. 2971/2001, προσωρινού ή μόνιμου χαρακτήρα (ξύλινα δάπεδα, στέγαστρα - τέντες κλπ.)».

Από την άλλη όμως η αποψίλωση του τοπίου έδωσε δουλειά στην μπουλντόζα, οι αυθαίρετες κατασκευές στους έμπορους ξυλείας και τους ξυλουργούς, στους εμπόρους σιδηρικών και τους σχετικούς τεχνίτες, σε οικοδόμους, μπογιατζήδες, ηλεκτρολόγους, υδραυλικούς, σε αντιπροσώπους ειδών εστίασης, ποτών, αναψυκτικών, τροφίμων, εφοδιαστών και συντηρητών χημικών τουαλετών. Έδωσε ψωμί (έστω και χωρίς ασφαλιστικές εισφορές) σε άνεργους νέους και νέες (πολλές φορές με πτυχία στην κορνίζα), ντόπιους, περαστικούς μετανάστες που πωλούν προϊόντα παραεμπορίου, και αρκετές φορές σε υπαλλήλους για να κάνουν τα στραβά μάτια σε αυθερεσίες. Έδωσε δουλειά σε διαφημιστές, φωτογράφους και δημιουργούς τουριστικών οδηγών και ιστοσελίδων.

Έδωσε και αφορμή σε μένα να ασχολούμαι με αυτό το άρθρο (που ομολογουμένως τράβηξε πολύ) να σκέφτομαι τελικά τι είναι σωστότερο; Η οργανωμένη και αειφόρα ανάπτυξη με γνώμονα το κοινό όφελος, τη διατήρηση του φυσικού περιβάλλοντος, τη μακρόχρονη οικονομική ευημερία όλης της περιοχής και τις επιχειρησεις που θα δουλεύουν νόμιμα και θα αφήνουν έσοδα στο κράτος από τη φορλογησή τους ή το «άρπα κόλα» προς όφελος των λίγων και των «ημετέρων», το φάε, γλέντα, ζήσε το σήμερα και άσε το αύριο γι’ αύριο και κάποια έσοδα από πρόστιμα και απ΄ ότι ευαρεστείται να δηλώσει ως έσοδα το καθε αμαρτωλό μπιτσόμπαρο;

Καλό χειμώνα.

 Πηγή: http://www.parallaximag.gr