Ανέκδοτες φωτογραφίες από την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης

Ανέκδοτες φωτογραφίες και μαρτυρίες ξένων πολεμικών ανταποκριτών από τη νικηφόρο δράση του ελληνικού στρατού και στόλου στον Α' Βαλκανικό Πόλεμο (1912 - 1913) θα παρουσιαστούν στην Αποθήκη Γ' του Λιμανιού Θεσσαλονίκης, στη διάρκεια έκθεσης που διοργανώνει το Μουσείο Φωτογραφίας «Χρήστος Καλεμκερής» του δήμου Καλαμαριάς.

Πρόκειται για μία ξεχωριστή έκθεση φωτογραφίας αποτελούμενη από λήψεις που πραγματοποίησαν δύο κυρίως πολεμικοί ανταποκριτές, διαπιστευμένοι στον ελληνικό στρατό, στη διάρκεια του Α' Βαλκανικού Πολέμου.

Ο πρώτος ήταν ο Haworth Woodley, πρώην αξιωματικός του βρετανικού στρατού, ανταποκριτής του πρακτορείου Central News Agency, το οποίο έδρευε στο Λονδίνο. Ο δεύτερος ήταν ο Etienne Labranche, ανταποκριτής της εφημερίδας Le Temps των Παρισίων.

Οι ελληνικές αρχές δεν επέτρεπαν -παρά μόνον κατ' εξαίρεση- την παρουσία ανταποκριτών στα μέτωπα του Α' Βαλκανικού Πολέμου. Οι περισσότερες ανταποκρίσεις για τις μάχες συντάχθηκαν με βάση επίσημα δελτία τύπου που εκδίδονταν στην Αθήνα. Ανάλογη στάση τήρησαν και οι άλλες βαλκανικές χώρες.

Όπως δείχνει η χρονολόγηση των φωτογραφιών του Woodley και του Labranche που δημοσιεύονται, οι λήψεις τους έγιναν μερικές μέρες μετά τις μάχες, όταν τους επιτράπηκε να επισκεφτούν τα πεδία των μαχών.

Στις φωτογραφίες τους οι δύο πολεμικοί ανταποκριτές αναζητούν και άλλες πτυχές της ζωής και των γεγονότων στην ελληνική ύπαιθρο, πέρα από τις μάχες.

Εντοπίζουν και φωτογραφίζουν τους ανθρώπους της υπαίθρου και των πόλεων, τις μορφές που έζησαν δίπλα στον πόλεμο, που συχνά υπέφεραν εξαιτίας του, τους ανθρώπους που εξ ονόματός τους και για λογαριασμό τους γίνονταν τελικά οι μάχες.

Οι φωτογραφίες του Woodley μπορούν να χωριστούν σε δύο βασικές ενότητες, που περιλαμβάνουν τα γεγονότα που έλαβαν χώρα στη Μακεδονία και την Ήπειρο. Χρονολογικά οι λήψεις ξεκινούν με την έναρξη του πολέμου (6 Οκτωβρίου 1912) και τελειώνουν με την κατάληψη των Ιωαννίνων (21 Φεβρουαρίου 1913, οι χρονολογίες με το παλαιό ημερολόγιο).

Όλες οι φωτογραφίες του Woodley, ενενήντα έξι τον αριθμό, τοποθετήθηκαν σε ένα χειροποίητο λεύκωμα και ο ανταποκριτής το αφιέρωσε στον αρχιστράτηγο -και βασιλέα- Κωνσταντίνο. Το λεύκωμα αυτό αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα αποκτήματα του αρχείου του Μουσείου Φωτογραφίας «Χρήστος Καλεμκερής» του δήμου Καλαμαριάς.

Αλλά και οι φωτογραφικές λήψεις του Labranche έχουν τοποθετηθεί σε ένα χειροποίητο άλμπουμ, χωρίς να έχει γίνει γνωστό σε ποιον προοριζόταν το λεύκωμα αυτό. O Labranche ξεκίνησε το δημοσιογραφικό και φωτογραφικό οδοιπορικό του στη Λήμνο στα τέλη Δεκεμβρίου 1912. Μεγάλο μέρος από τις 400 περίπου φωτογραφίες του λήφθηκαν στο νησί. Έπειτα, πέρασε από τη Χίο, μετά από τη Σύρο και μέσω Πειραιά κατέληξε στην Ήπειρο, ενώ -μεταξύ άλλων- βρέθηκε και στην Αθήνα για την κηδεία του Γεωργίου.

Τα εγκαίνια της έκθεσης θα πραγματοποιηθούν το Σάββατο 22 Σεπτεμβρίου 2012, στις 8 το βράδυ, στην Αποθήκη Γ' του Λιμανιού της Θεσσαλονίκης και είναι στο πλαίσιο των εκδηλώσεων «Θεσσαλονίκη 1912-2012/ Γιορτάζουμε - Συμμετέχουμε - Κοιτάμε Μπροστά».

Θα ακολουθήσει η παρουσίαση του ομώνυμου βιβλίου - λευκώματος του συγγραφέα Ευάγγελου Χεκίμογλου με ομιλητές τον Διευθυντή του Ιδρύματος του Μουσείου Μακεδονικού Αγώνα Βασίλειο Νικόλτσιο και τον Επίκουρο Καθηγητή του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας, Βλάση Βλασίδη.