Η Τούμπα των ηρωϊκών αγώνων και της Αντίστασης

Πρόσφυγες μπροστά σε παράγκα της προσφυγομάνας Τούμπας

του Σπύρου Κουζινόπουλου

Τούμπα δεν είναι μόνο ο ΠΑΟΚ, αλλά και η ελάχιστα γνωστή λαμπρή αγωνιστική ιστορία που έγραψαν οι κάτοικοί της εδώ και τουλάχιστον ένα αιώνα. Δεδομένου ότι αυτή η η συνοικία της Θεσσαλονίκης, υπήρξε όχι μόνο προσφυγομάνα, αλλά και άφησε παρακαταθήκες σημαντικών αγώνων στο πλευρό του δημοκρατικού και προοδευτικού κινήματος της χώρας κατά τις περιόδους του μεσοπολέμου, της Εθνικής Αντίστασης και της δικτατορίας της χούντας.

Οι «Λαμπράκηδες», τα … μαύρα καλσόν και η εγκύκλιος 1010

Συνεστίαση της Νεολαίας Λαμπράκη Σερρών με τον Μ.Θεοδωράκη. Δίπλα στον Μίκη (από δεξιά του): ο βιομήχανος Δημ. Σκουλίδης, ο δικηγόρος γραμματέας της ΕΔΑ Σερρών, Κώστας Σοφιδιώτης και ο μαθητής γυμνασίου Σπ. Κουζινόπουλος 

του Σπύρου Κουζινόπουλου*

Ήταν μέσα Μαρτίου του 1965, πριν 60 χρόνια. Τη χώρα κυβερνάει η «Ένωση Κέντρου» με τον Γεώργιο Παπανδρέου, ο οποίος εκτός από πρωθυπουργός, ήταν και υπουργός Παιδείας. Στα γυμνάσια της χώρας, κοινοποιείται μία εγκύκλιος με την υπογραφή του επονομασθέντος και «Γέρου της Δημοκρατίας». Επρόκειτο για την περιβόητη εγκύκλιο «1010», βάση της οποίας απαγορεύονταν στους μαθητές να είναι μέλη της αριστερής οργάνωσης «Νεολαία Λαμπράκη».

Η αποφυλάκιση-όνειδος του Μαξ Μέρτεν πριν 66 χρόνια

του Σπύρου Κουζινόπουλου
Στις 5 Νοεμβρίου του 1959, με νόμο που είχε ψηφίσει στη Βουλή η τότε κυβέρνηση της ΕΡΕ, αποφυλακίστηκε και απελάθηκε από την Ελλάδα ο διαβόητος εγκληματίας πολέμου Μαξ Μέρτεν, ο Ναζί αξιωματικός που οργάνωσε το Ολοκαύτωμα των 50.000 Εβραίων της Θεσσαλονίκης. Επρόκειτο για μία ακόμη πράξη δουλοπρέπειας των μεταπολεμικών κυβερνήσεων απέναντι στους ξένους "προστάτες" της χώρας αλλά και στα μεγάλα οικονομικά συμφέροντα της εποχής.

Μια σημαντική τελετή για τους ΕΠΟΝϊτες φοιτητές του ΑΠΘ

Μερικοί από τους τελευταίους επιζώντες ΕΠΟΝίτες φοιτητές σε μια κατάθεση στεφανιού στο μνημείο του ΑΠΘ το 2014

Μία πολύ σημαντική εκδήλωση ήταν αυτή που πραγματοποιήθηκε το απόγευμα χτες Δευτέρα σε αμφιθέατρο του ΑΠΘ, με πρωτοβουλία του Τμήματος Πολιτικών Επιστημών του Πανεπιστημίου και της Εταιρίας Διάσωσης Ιστορικών Αρχείων Μακεδονίας (ΕΔΙΑ) για την συμβολή των ΕΠΟΝιτών φοιτητών του ΑΠΘ στον αντιστασιακό αγώνα και την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης από τους Ναζί στις 30 Οκτωβρίου 1944.

Η εκτέλεση ενός δήμιου: Στέφαν Κλέτσκοφ

 

του Σπύρου Κουζινόπουλου

Λίγο διάστημα μετά την απελευθέρωση από την τριπλή Γερμανο-βουλγαρο-ιταλική κατοχή της Ελλάδας, τουφεκίζονταν στην κεντρική πλατεία της Δράμας από εκτελεστικό απόσπασμα των ανταρτών του ΕΛΑΣ ένας από τους αρχιδήμιους των Βουλγάρων φασιστών στην κατεχόμενη Ανατολική Μακεδονία, ο Κλέτσκοφ. Mε τον τρόπο αυτό, πλήρωνε για τα εγκλήματα που διέπραξε στην περιοχή: τις εκτελέσεις, τα βασανιστήρια, τις λεηλασίες αλλά και τον αφανισμό της πολυπληθούς εβραϊκής κοινότητας της περιοχής.

Οι κουρελήδες της Λευτεριάς

του Μάρκου Μπόλαρη

Η μονάδα που έπρεπε να παρουσιαστεί ως επίστρατος στις 29 Οκτώβρη του '40 ήταν Ορεινή Πυροβολαρχία στο Πράβι, τη σημερινή Ελευθερούπολη. Ντύθηκαν. Φόρτωσαν στα μουλάρια τα κανόνια του ορεινού, τους πυροσωλήνες, τις ρόδες, τα κασόνια με τις βόμβες και τις σφαίρες, σκηνές, είδη διοίκησης, είδη μαγειρείου, ότι βρέθηκε από τρόφιμα, ότι υπήρχε από ζωοτροφές, φορτώθηκαν τα  σακκίδιά τους με τα λιγοστά προσωπικά τους αντικείμενα, πήραν ανά χείρας κράνη, όπλα , ξιφολόγχες, σφαίρες και μπήκαν πεζή  στην πορεία. 

Εκδήλωση στο ΑΠΘ για τη συμβολή της ΕΠΟΝ στην απελευθέρωση από τους Ναζί

Η Εταιρεία Διάσωσης Ιστορικών Αρχείων (Ε.Δ.Ι.Α) Μακεδονίας 1940–1974 και το Τμήμα Πολιτικών Επιστημών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης συνδιοργανώνουν εκδήλωση αφιερωμένη στην 81η επέτειο της απελευθέρωσης της Θεσσαλονίκης από τα ναζιστικά στρατεύματα κατοχής, με ειδική αναφορά στη δράση της ΕΠΟΝ και τη συμβολή της νεολαίας στην Εθνική Αντίσταση. Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί σήμερα Δευτέρα 3 Νοεμβρίου 2025, στην αίθουσα Β (ισόγειο) του Τμήματος Πολιτικών Επιστημών του ΑΠΘ, με ώρα έναρξης 17:00.

Oι Άγγλοι, οι Ναζί και η Θεσσαλονίκη

81 χρόνια απελευθέρωσης της Θεσσαλονίκης από τους Ναζί

του Σπύρου Κουζινόπουλου*

Η παραπληροφόρηση, δεν είναι μόνο σημερινό φαινόμενο, αλλά ακολουθούνταν πάντα από τις δυνάμεις εκείνες που ήθελαν να συσκοτίσουν, να διαστρεβλώσουν, να σερβίρουν ανακρίβειες στον ελληνικό λαό. Με πρώτους διδάξαντες, τους μεγάλους «φίλους» και «προστάτες» της χώρας μας, όπως έγινε και στην περίπτωση της απελευθέρωσης της Θεσσαλονίκης από τους Ναζί, στις 30 Οκτωβρίου 1944. Οι οποίοι μάλιστα «είδαν» τους … Άγγλους να απελευθερώνουν τη Θεσσαλονίκη την άγια εκείνη ημέρα.