Δεν είναι κακό να ….αντιγράφεις το γείτονά σου!

του Μανόλη Λαμτζίδη*

Ως επίσημος προσκεκλημένος του τοπικού δικηγορικού Συλλόγου, μαζί με τον νύν Πρόεδρο του ΔΣΘ  βρεθήκαμε  για δύο ημέρες (8 και 9 Οκτωβρίου)  στην πόλη του Μπλαγκόεβγκραντ (άλλοτε Άνω-Τζουμαγιά, η Κάτω-Τζουμαγιά είναι σήμερα η Ηράκλεια Σερρών), στη γειτονική Βουλγαρία.

Η πόλη  είναι αδελφοποιημένη με τη Θεσσαλονίκη και τις Σέρρες. Έχει πάρει το όνομα – και το διατηρεί- από τον Ντίμιταρ Μπλαγκόεβ, ο οποίος ήταν Βούλγαρος πολιτικός και φιλόσοφος, ιδρυτής του οργανωμένου σοσιαλιστικού κινήματος στη Βουλγαρία και του πρώτου σοσιαλδημοκρατικού κόμματος στη Βαλκανική χερσόνησο.

O Mπλαγκόεφ ήταν επίσης διακεκριμένος υπέρμαχος της ιδέας ίδρυσης μιας Βαλκανικής Ομοσπονδίας.

Η ιδέα αυτή δεν πιστώνεται σε οπαδούς συγκεκριμένης ιδεολογίας, αφού μέσα από τους αιώνες την έχουν υποστηρίξει ο ΟθωμανόςΣεϊχης Μπεντρεντίν (γενν. το 1358  στη Σιμάβνα-Αμμόβουνο  κοντά στην Αδριανούπολη- πέθανε το  1420 στις Σέρρες)  , που απαγχονίστηκε από όργανα του  Σουλτάνου εξαιτίας των ριζοσπαστικών ιδεών του,  ο Έλληνας Ρήγας Φεραίος-Βελεστινλήςπου στραγγαλίστηκε από όργανα του Σουλτάνου στον Πύργο «Νεμπόϊσα» («Ατρόμητος») του Βελιγραδίου, ο Αλβανός Ναϊμ Φράσερι, ο Βούλγαρος Γκεόργκι Ρακόφσκι, ο Σέρβος Πέταρ Πέτροβιτς Νιέγκος, ο Έλληνας Πρωθυπουργός Αλεξ. Παπαναστασίου κλπ.

Οι γεωπολιτικές ανακατατάξεις της περιοχής ήταν που δεν επέτρεψαν στο όραμα αυτό να πάρει «σάρκα και οστά» είτε με την μορφή μιας Δημοκρατικής Βαλκανικής Ομοσπονδίας της “Ελληνικής Πολιτείας”  (Ρήγας Φεραίος), είτε με τη μορφή μιας μόνιμης Διαβαλκανικής Διακρατικής Συνεργασίας με φιλειρηνικό προσανατολισμό  (Αλεξ. Παπαναστασίου), ωστόσο παραμένει ακόμα ζωντανό και επίκαιρο.

Το σημαντικό είναι ότι το όραμα αυτό και η αντίστοιχη διεκδίκηση ήταν πάντα ασύμβατα με την ύπαρξη  αυτοκρατοριών στα Βαλκάνια , την αυθεντία και απολυταρχία του Σουλτάνου ή του Μονάρχη της Αυστρο-Ουγγαρίας  ή τη διατήρηση κάθε είδους απολυταρχίας και τυραννίας και είχε βαθύ δημοκρατικό περιεχόμενο.

Η υλοποίηση του οράματος αυτού συμβάδιζε και συμβαδίζει με δημοκρατικές εξελίξεις στον ευρύτερο βαλκανικό χώρο χωρίς να επιδιώκεται η κατάργηση των εθνικών ή γλωσσικών ιδιαιτεροτήτων.

Οι κήρυκες της διαβαλκανικής συνεργασίας ήταν πάντα εχθροί των απολυταρχικών και αυταρχικών καθεστώτων και κάθε είδους δυνάστη.

Ο Δικηγορικός της Σύλλογος διατηρεί και συντηρεί άριστες σχέσεις με το Δικηγορικό Σύλλογο Θεσσαλονίκης από πολλά χρόνια.

Κινείται συστηματικά από δεκαετίες στην κατέυθυνση της διαβαλκανικής συνεργασίας των δικηγορικών συλλόγων έχοντας συστήσει την Ένωση Βαλκανικών Δικηγορικών Συλλόγων, που εδρεύει στη Θεσσαλονικη καλλιεργώντας συστηματικά δεσμούς αλληλεγγύης με τους οικείους Δικηγορικούς Συλλόγους.

Η αιτία της επίσκεψής μας ήταν ο εορτασμός των 100 χρόνων από την ίδρυση του τοπικού Δικηγορικού Συλλογου.

Στις εορταστικές  εκδηλώσεις  περιλαμβανόταν έκθεση φωτογραφίας των δικηγόρων (στο ισόγειο του Δικαστικού Μεγάρου) , παρουσίαση του Βιβλίου «100 χρόνια από την ίδρυση του Συλλόγου» (στην αίθουσα συνεδριάσεων του Συλλόγου), συνέδριο με θέματα για την κατάσταση της δικηγορίας, της δικαιοσύνης και των πολιτικών-συνταγματικών θεσμών στη σύγχρονη Βουλγαρία  (σε αίθουσα της Σχολής Ιστορικών και Νομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου «Νεοφύτ Ρίλσκι»), και εορταστική-πανηγυρική μουσικο-χορευτική (με παραδοσιακούς χορούς, μουσική και τραγούδια) εκδήλωση (στη σκηνή του Θεάτρου «Νικόλα Βαπτσάροφ»).

Στις εκδηλώσεις παραβρέθηκα εκπρόσωποι από όλους σχεδόν τους τοπικούς συλλόγους και τον Εθνικό Δικηγορικό Σύλλογο, αλλά και της κυβέρνησης, της δημόσιας διοίκησης , της τοπικής εκκλησίας  και της δημοτικής αρχής, αλλά και του γειτονικού Δικηγορικού Συλλόγουτ της πόλης Στρούμτσα της ΠΔΓΜακεδονίας.

 Στις παρεμβάσεις, χαιρετισμούς και ομιλίες αναφέρθηκαν με σεβασμό στο ρόλο των δικηγόρων διαχρονικά, αλλά και σήμερα , στην πρόοδο και εξέλιξη της Βουλγάρικης κοινωνίας.

Το πρόγραμμα της ελληνικής αντιπροσωπείας εμπλουτίστηκε – κατόπιν δικού μας αιτήματος- με επίσκεψη στο τοπικό Δικαστικό Μέγαρο (έδρα του τοπικού Ποινικού και Αστικού Εφετείου και Πρωτοδικείου) , συνάντηση με την Πρόεδρο του Εφετείου , που ασκεί και τα καθήκοντα της Προϊσταμένης.

Απόλυτη τάξη και καθαριότητα επικρατεί στους χώρους του μεγάρου.

Παρουσιάζει την όψη ενός σύγχρονου δημόσιου κτηρίου με ανελκυστήρα για άτομα με ειδικές ανάγκες, χωριστό «θυρωρείο» από όπου παραλαμβάνονται οι «κλήσεις-επιδόσες» των πολιτών και παρέχονται γενικές πληροφορίες, εκτεταμένος χώρος υποδοχής («ρεσεψιόν»), όπου οι δικηγόροι και οι πολίτες έρχονται σε (έμμεση) επαφή με τις γραμματείες των δικαστηρίων , ενώ υπάρχουν και «κυτία παραπόνων» κατά συμπεριφορών δικαστών ή κατά δικαστών και εισαγγελέων (για υποψίες διαφθοράς ή κακοδικίας) , από τα οποία ενημερώνεται τακτικά η προϊσταμένη αρχή και, ακολούθως, ενεργεί σχετικά.

Άξια παρατήρησης και αναφοράς είναι τα ακόλουθα σημεία :

1.Τα πρακτικά σε όλες τις δίκες τηρούνται με ηλεκτρονικό τρόπο άμεσα. Σε κανενός είδους δίκη τα πρακτικά δεν τηρούνται «με το χέρι». Υπάρχει ένας υπολογιστής με οθόνη  εγκατεστημένος στη θέση του γραμματέα και, σε ορισμένες αίθουσες , ειδικά σε άλλες πόλεις, οθόνες, στη διάθεση των συνηγόρων , ώστε να παρακολουθούν τι καταγράφεται χάριν αξιοπιστίας. Το ίδιο ακριβώς συμβαίνει και στη γειτονική Τουρκία (βλ. Προύσα) 

2.Η θέση του εισαγγελέα είναι εκτός των εδράνων του δικαστηρίου, αλλά αριστερά, όπως το βλέπουμε , στο ίδιο επίπεδο με αυτό των συνηγόρων.

3.Στα πινάκια υποθέσεων, όπως είναι αναρτημένα με όμορφο τρόπο στην είσοδο των αιθουσών, οι υποθέσεις αναγράφονται με χρονολογική σειρά με χρονική απόσταση μίας ώρας η μία από την άλλη- σε αντίθεση με ό,τι συμβαίνει στην Ελλάδα.

4.Ο δικηγόρος, με την προϋπόθεση ότι έχει καταθέσει στον φάκελο της υπόθεσης ειδικό πληρεξούσιο του εντολέα του, είναι εφοδιασμένος με ειδικό κωδικό, μέσω του οποίου από οποιοδήποτε μέρος της Βουλγαρίας – αλλά και του πλανήτη, αυτό το τελευταίο τονίστηκε - μέσω διαδικτύου έχει πρόσβαση στα έγγραφα της δικογραφίας, καθώς είναι όλα ψηφιοποιημένα και μπορεί να τα τυπώσει, όποτε θέλει,  για να τα μελετήσει.

5.Το Ανώτερο Δικαστήριο του Μπλαγκόεβγκραντ επιλαμβάνεται σωρεία υποθέσεων που απορρέουν από διασυνοριακές (με ΠΔΓΜ και Ελλάδα) διαφορές και διασυνοριακά εγκλήματα που έχουν σχέση ακίνητα, εμπορικές διαφορές, τροχαία ατυχήματα, λαθρεμπόριο τσιγάρων και «τράφικινγκ», υποθέσεις φοροδιαφυγής κλπ. Είναι μία από τις 28 δικαστικές περιφέρειες (Εφετεία)  της Βουλγαρίας,  αλλά σε όγκο υποθέσεων κατατάσσεται 5^η σε σειρά στη Βουλγαρία.

6.Από το 2007 ο κλάδος των διοικητικών δικαστηρίων έχει αποσπαστεί από τον κλάδο των πολιτικών δικαστηρίων και λειτουργεί αυτοτελώς.

7.Λειτουργεί ουσιαστική, επαρκής και αυστηρή Επιθεώρηση των Δικαστηρίων. Οι Επιθεωρητές επιλαμβάνονται αμέσως σε  καταγγελίες πολιτών ή δικηγόρων για περιπτώσεις κακοδικίας ή διαφθοράς , ή σε καταγγελίες για καθυστέρηση στην έκδοση αποφάσεων.

8.Οι δικαστές υπερφορτώνονται με σωρεία υποθέσεων. Επεξεργάζονται τις δικογραφίες πολλές φορές μέχρι αργά το βράδυ. Χαρακτηριστικά, η Πρόεδρος του Εφετείου μας είπε ότι «να μην εκπλαγείτε, αν δείτε τα φώτα ανοιχτά στα γραφεία των δικαστών  στις 11 η ώρα το βράδυ»!

Είναι αυτονόητο ότι οι δικαστές διαθέτουν κατάλληλα διαμορφωμένα γραφεία εντός του δικαστικού μεγάρου, στα οποία μπορεί να επεξεργάζονται τις δικογραφίες.

Η σύντομη αυτή ημιεπίσημη επίσκεψη στο Δικαστικό Μέγαρο του Μπλαγκόεβγκραντ άφησε στην ελληνική αντιπροσωπεία πολλές θετικές εντυπώσεις και μία «πικρή γεύση» στο στόμα , γιατί δύο τουλάχιστον από τα τεχνολογικά πλεονεκτήματα του βουλγάρικου δικαστικού συστήματος, η ηλεκτρονική καταγραφή των πρακτικών όλων των δικών και η άμεση πρόσβαση του ειδικά εξουσιοδοτημένου δικηγόρου στο σύνολο μιας δικογραφίας του πελάτη του από απόσταση, ΚΑΙ  αξιοπιστία προσθέτει, ΚΑΙ ταχύτητα ΚΑΙ ασφάλεια - πράγματα που για το Ελληνικό δικαστικό σύστημα είναι ακόμα ζητούμενα - θα μπορούσαν να είχαν τεθεί σε εφαρμογή εδώ και χρόνια στην Ελλάδα!

Δεν είναι κακό άλλωστε, όποτε επιβάλλεται, να αντιγράφεις το γείτονά σου!

ΥΓ. Το άρθρο αυτό είναι αφιερωμένο στους Έλληνες κατηγορούμενους και δικηγόρους,  που βλέπουν αρκετές φορές λόγω αδυναμίας ανταπόκρισης του δικαστικού γραμματέα «να τα προλάβει όλα» με έκπληξη να μην έχουν καταγραφεί όλα , όσα έχουν ειπωθεί σε μία δίκη, αλλά και σε όσους την παραμονή μιας δίκης δεν μπορούν να δούν τη δικογραφία του πελάτη τους γιατί είναι είτε «στα χέρια» του Προέδρου , είτε «στα χέρια» του Εισαγγελέα που μετέχουν στη σύνθεση του δικαστηρίου, που θα επιληφθεί της υπόθεσης του εντολέα τους!

*Δικηγόρος, πρ. Πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης, αντιπρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου Καλαμαριάς.