Η μεγάλη κλιματική απειλή για τον πλανήτη είναι το κεφάλαιο

Αφγανιστάν: Παιδιά παίζουν ανάμεσα στα σκουπίδια. Οι κίνδυνοι για ασθένειες, είναι μεγάλοι

του Βαγγέλη Πάλλα, ερευνητή-αναλυτή
Το Νοέμβριο που μας πέρασε, η Διακυβερνητική Επιτροπή για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC) κατέληξε στο συμπέρασμα πως εάν δεν περιοριστεί η άνοδος της μέσης θερμοκρασίας του πλανήτη στους 1,5 βαθμούς Κελσίου (ήδη υπάρχει άνοδος ενός βαθμού από τα προβιομηχανικά επίπεδα) οι συνέπειες θα είναι έντονα αρνητικές. Οι κίνδυνοι για τον πλανήτη μας είναι μεγάλοι και επιδημίες όπως αυτή με τον κοροναϊό ίσως συνεχίσουν να εμφανίζονται.
Επιπλέον η ίδια επιτροπή, εκτίμησε πως οι δεσμεύσεις των κρατών μετά τη Συμφωνία του Παρισιού (2015) οδηγούν σε άνοδο της θερμοκρασίας κατά 3 βαθμούς (και δεν τηρούνται ούτε κι αυτές). Η IPCC εισηγήθηκε μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου (διοξείδιο του άνθρακα κ.λπ.) κατά 50% μέχρι το 2030, δηλαδή άμεσα! Η IPCC δεν είναι όργανο ακραίων οικολόγων, υπάρχουν πολύ πιο ανησυχητικές μελέτες. Το 2018 οι εκπομπές αυξήθηκαν τουλάχιστον 2,7% (ΐ,6% το 2017), από τις μεγαλύτερες ετήσιες αυξήσεις.
Στις 15 Δεκεμβρίου 2018 οι εκπρόσωποι περίπου 200 κυβερνήσεων χειροκροτούσαν όρθιοι στη λήξη μιας ακόμα διάσκεψης του ΟΗΕ για το κλίμα στο ρυπασμένο Κατοβίτσε. Σαν την αίθουσα χορού του Τιτανικού... Τρία χρόνια μετά τη «Συμφωνία» του Παρισιού δεν είχαν καταλήξει ούτε στον τρόπο υπολογισμού των εκπομπών. Η κυνική διαπραγμάτευση οδήγησε σε ένα αποτέλεσμα· μέχρι να αμφισβητηθεί πάλι. Οι ΗΠΑ (που έχουν αποσυρθεί από τη Συμφωνία), μαζί με Ρωσία, Σαουδική Αραβία και Κουβέιτ μπλόκαραν την υιοθέτηση των συμπερασμάτων του IPCC. Χαιρετίστηκε μόνο η έγκαιρη διαμόρφωση της έκθεσης! Τώρα πια και η Βραζιλία του Μπολσονάρου φρενάρει τα σχετικά μέτρα.
Για μια ακόμα φορά αποδείχθηκε πως ο ανταγωνισμός μεταξύ των καπιταλιστικών οικονομιών και κρατών -που οξύνεται στις μέρες μας- δεν επιτρέπει τη λήψη παγκόσμιων μέτρων για την αντιμετώπιση της επικίνδυνης κλιματικής απορρύθμισης. Από το 1992 που ξεκίνησαν οι διεθνείς συναντήσεις για το κλίμα και ενώ το φαινόμενο ολοένα και αναδεικνύεται πιο απειλητικό, γίνεται ακόμα πιο σαφές πως η ανθρωπότητα δεν μπορεί να περιμένει το κεφάλαιο και τους πολιτικούς εκπροσώπους του για να δώσουν απαντήσεις, καθώς αυτοί κοιτούν μόνο το πώς θα επωφεληθούν, είτε από τη διατήρηση του σημερινού ενεργοβόρου και ρυπογόνου μοντέλου.

Η Ευρώπη σε κατάσταση έκτακτης κλιματικής ανάγκης
Μια ιστορική απόφαση έλαβε το Ευρωκοινοβούλιο κηρύσσοντας την Ευρώπη σε κατάσταση έκτακτης κλιματικής ανάγκης, ενόψει της Διάσκεψης των Ηνωμένων Εθνών για το κλίμα («COP25»), που πραγματοποιήθηκε στη Μαδρίτη από τις 2 μέχρι τις 13 Δεκεμβρίου 2019. Το ψήφισμα σχετικά με την κήρυξη έκτακτης ανάγκης για το κλίμα και το περιβάλλον εγκρίθηκε με 429 ψήφους υπέρ, 225 ψήφους κατά και 19 αποχές.
Με το ψήφισμα, το Ευρωκοινοβούλιο ζητά από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αναλάβει άμεσα δράση για την αναχαίτιση της κλιματικής κρίσης και να διασφαλίσει ότι όλες οι σχετικές νομοθετικές προτάσεις και ο προϋπολογισμός θα είναι σε πλήρη συμφωνία με τον στόχο του περιορισμού της υπερθέρμανσης του πλανήτη κάτω από 1,5 βαθμό Κελσίου.
Ισπανία: «Σώστε τον πλανήτη για τα παιδιά μας»

Γονείς από σχεδόν τριάντα χώρες απηύθυναν χθες έκκληση στους  μετέχοντες στη Διάσκεψη του ΟΗΕ για το Κλίμα (COP25) στη Μαδρίτη να αναλάβουν άμεση δράση για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής για το καλό των παιδιών τους, τα οποία υφίστανται τις συνέπειες από την επιδείνωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και τις καταστροφές. Περισσότερες από 200 οργανώσεις ακτιβιστών για γονείς - από την Ευρώπη ως την Ασία και την Αφρική ως την Αμερική - υπέγραψαν «έκκληση» στην οποία υπογραμμίζουν ότι η Διάσκεψη, που διεξάγεται στις 13 Δεκεμβρίου στη Μαδρίτη, αποτελεί μια «κρίσιμη» ευκαιρία για να προωθηθεί ο στόχος  περιορισμού της  ανόδου της παγκόσμιας θερμοκρασίας στον 1,5 βαθμό πάνω από τα προβιομηχανικά επίπεδα. 

Απαγόρευση φυτοφαρμάκων
Την απαγόρευση της χρήσης συνθετικών φυτοφαρμάκων σε 15 χρόνια στην Ε.Ε. θέτει στόχο η Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Πολιτών, που ξεκίνησε  από επτά πολίτες Ιταλίας, Ρουμανίας, Γαλλίας, Αυστρίας, Γερμανίας, Βελγίου και Ελλάδας. Την πρωτοβουλία είχε η γαλλική ΜΚΟ Generations Futures (Μελλοντικές Γενιές), που την παρουσίασε χθες στο Παρίσι. Η «Πρωτοβουλία» επικυρώθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και, βάσει του κανονισμού που διέπει τον σχετικά νέο ευρωπαϊκό θεσμό, οι οργανωτές της πρέπει να συγκεντρώσουν τουλάχιστον 1 εκατ. υπογραφές πολιτών από 7 χώρες της Ε.Ε. προκειμένου να υποχρεώσουν την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να ξεκινήσει δημόσια συζήτηση για το θέμα.
Η Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Πολιτών (ICE) αποτελεί εργαλείο ενίσχυσης της συμμετοχής των Ευρωπαίων στη νομοθετική διαδικασία στην Ε.Ε. Μία από τις πιο πετυχημένες «Πρωτοβουλίες» ήταν αυτή για το Δικαίωμα στο Νερό (Right2Water), που συγκέντρωσε 1,8 εκατ. υπογραφές, ενώ η «Πρωτοβουλία» για το ζιζανιοκτόνο γλυφοσάτη οδήγησε στην απόφαση απαγόρευσης του μέχρι το 2022.

Πίνοντας από τα λασπόνερα
Η δίψα επιτακτική ανάγκη, αλλά τo νερό λίγο και βρόμικο. Ένα αγόρι προσπαθεί να ξεδιψάσει πίνοντας από μια λίμνη με λασπόνερα στην Κένυα. Η καταστροφή των φυσικών πηγών πόσιμου νερού είναι ακόμη μία συνέπεια της αποψίλωσης των δασών χάριν τα δημιουργίας καλλιεργήσιμης γης και μια δοκιμασία ζωής και θανάτου για τις  τοπικές  κοινότητες.
Η έλλειψη καθαρού πόσιμου νερού αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης ασθενειών, όπως η χολέρα, ο τυφοειδής πυρετός, η δυσεντερία, αποδεκατίζοντας τις πιο ευάλωτες κοινότητες της  Αφρικής.
Η δασική αποψίλωση παραμένει μια περιβαλλοντική μάστιγα για την Κένυα. Όταν η χώρα έγινε ανεξάρτητη το 1963, τα δάση κάλυπταν περίπου το 10% της επικράτειάς της. Το 2012, το ποσοστό αυτό είχε πέσει στο 6%. Εκτιμάται ότι η Κένυα χάνει ετησίως 120.000 στρέμματα δάσους εξαιτίας της αποψίλωσης, παρά τις προσπάθειες των κυβερνήσεων να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα.
Μπροστά μας ορθώνεται το παρόν και στο βάθος θαμπό και αβέβαιο το μέλλον. Ακροβατώντας ανάμεσα στα όρια του χρόνου αδυνατώ να συλλάβω πλέον την ταχύτητα με την οποία τρέχουν τα γεγονότα και οδηγούν σε ανατροπές πολυεπίπεδες.
Ο κόσμος αλλάζει με ιλιγγιώδη ταχύτητα και τρομακτικές αντιθέσεις. Τεράστια χάσματα ανοίγονται ανάμεσα στις κοινωνίες των ανθρώπων και ανάμεσα τους καταβαραθρώνονται αξίες, ιδανικά, δικαιώματα, ζωές. Στη μια μεριά η τεχνολογία εκτινάσσει τη ζωή μας σε δυσθεώρητα ύψη, ανατρέπει συνήθειες χρόνων, διευκολύνει την επικοινωνία και δικτυώνει τους ανθρώπους. Καταιγισμός πληροφοριών, γνώσεων και εικόνων.
Στην άλλη μεριά n ζωή μας σε εναγώνια προσπάθεια να κρατηθεί όρθια. Πολλές οι ανατροπές, δεν προλαβαίνουμε να τις συνειδητοποιήσουμε. Κατακτήσεις και δικαιώματα που χρειάστηκαν πολλούς αγώνες για να θεσμοθετηθούν και χύθηκε πολύ αίμα για να εδραιωθούν χάθηκαν σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα καθόλου ανάλογο εκείνου που χρειάστηκε για να αποκτηθούν.
Κυρίαρχη η τεχνολογία στη ζωή μας. Αλλά τι αξία έχει η γρήγορη επικοινωνία και η κοινωνική δικτύωση όταν η καθημερινότητα μας στερείται στοιχειωδών πλέον δικαιωμάτων και απολαύσεων και η κάθε προσπάθεια αναλώνεται στην εξασφάλιση των μέχρι πριν λίγο καιρό αυτονόητων, δηλαδή στέγης και τροφής;