Διπλή εκδήλωση αύριο για την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης από τους Ναζί

Ύστερα από την είσοδο των ανταρτικών τμημάτων του ΕΛΑΣ στην πόλη

30/10/1944: Αντάρτες του ΕΛΑΣ ξεκουράζονται στα Κάστρα λίγο πριν την κάθοδό τους στο κέντρο της Θεσσαλονίκης

Μία ακόμη σημαντική επέτειος για τη Θεσσαλονίκη, θα εορτασθεί αύριο Κυριακή με διπλή εκδήλωση: Είναι η 78η επέτειος απελευθέρωσης της Θεσσαλονίκης από τα  ναζιστικά στρατεύματα κατοχής, στις 30 Οκτωβρίου 1944, ύστερα από την έγκαιρη και αποτελεσματική είσοδο στην πόλη των ανταρτικών δυνάμεων του ΕΛΑΣ. Γεγονός που συνέβαλε καθοριστικά στη διάσωση των υποδομών της πόλης που είχαν υπονομευθεί από τους Γερμανούς κατακτητές για να ανατιναχτούν κατά την αποχώρησή τους.

Στις 11 το πρωί της Κυριακής 30 Οκτωβρίου 2022, θα πραγματοποιηθεί ειδική τελετή στην αναθηματική στήλη για το σημαντικό αυτό ιστορικό γεγονός που έχει στηθεί από το 2016 μεταξύ Λευκού Πύργου και Βασιλικού Θεάτρου, επί της Λεωφόρου 30ης Οκτωβρίου 1944. Στην εκδήλωση, που οργανώνεται από την ειδική επιτροπή εορτασμού του Δήμου Θεσσαλονίκης, μετά από σχετική ομιλία της καθηγήτριας ιστορίας στο ΑΠΘ Μαρίας Καβάλα, θα ακολουθήσει κατάθεση στεφάνων στη μνήμη των ηρωϊκών ανταρτών που ελευθέρωσαν την πόλη.

Στη συνέχεια, στις 12 το μεσημέρι, στο πλαίσιο του εορτασμού, θα γίνουν τα εγκαίνια της έκθεσης για τον Τύπο της Εθνικής Αντίστασης στη Βόρεια Ελλάδα που στήθηκε από την Εταιρία Διάσωσης Ιστορικών Αρχείων Μακεδονίας 1940-1944, σε συνεργασία με την  Επιτροπή Θεσσαλονίκης του Εθνικού Συμβουλίου Διεκδίκησης των Οφειλών της Γερμανίας προς την Ελλάδα και λειτουργεί καθημερινά στο κτίριο Αρχιτεκτονικής του Δήμου Θεσσαλονίκης, επί της οδού Αγγελάκη 13, από 25/10-7/11/2022. Στην έκθεση, παρουσιάζονται εφημερίδες που αναφέρονται στο γεγονός της απελευθέρωσης της Θεσσαλονίκης στις 30 Οκτωβρίου 1944, όπως η ‘Εθνική Φωνή’, το επίσημο όργανο του ΕΔΕΣ Μακεδονίας, που χαιρετίζει μάλιστα την είσοδο στην πόλη των δυνάμεων του ΕΛΑΣ.

Υπενθυμίζεται ότι η 30η Οκτωβρίου, επέτειος της απελευθέρωσης της Θεσσαλονίκης από τα γερμανικά στρατεύματα κατοχής, έχει καθιερωθεί σύμφωνα με το άρθρο 1 του Προεδρικού Διατάγματος 50/2016 (ΦΕΚ  81/ Α/09-05-2016) ως ‘δημόσια εορτή τοπικής σημασίας’ για τον Δήμο Θεσσαλονίκης.  

Σημειώνεται ότι ο πρώτος εορτασμός απελευθέρωσης της Θεσσαλονίκης από τους Ναζί, ύστερα από την είσοδο των ανταρτών του ΕΛΑΣ στην πόλη είχε πραγματοποιηθεί το 1983, με πρωτοβουλία του τότε Δημάρχου Θανάση Γιαννούση και οι εκδηλώσεις τιμής και μνήμης είχαν συνεχιστεί έως το 1986 από τον μετέπειτα δήμαρχο Θεοχάρη Μαναβή. Τα επόμενα χρόνια, το σημαντικό αυτό για την πόλη γεγονός εορταζόταν μόνο από τις αντιστασιακές οργανώσεις και περιφερειακούς δήμους του πολεοδομικού συγκροτήματος, ενώ η επέτειος είχε διαγραφεί από το δημοτικό εορτολόγιο.

Μόλις το 2014, επί δημαρχίας Γιάννη Μπουτάρη, αποφασίστηκε η αναβίωση του εορτασμού, μετά από ομόφωνη - εκτός Χρυσής Αυγής - απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου Θεσσαλονίκης, οπότε συστάθηκε και η Επιτροπή Εορτασμού. Δύο χρόνια μετά, το 2016, εκδόθηκε το Προεδρικό Διάταγμα που επισημοποιεί πλέον την καθιέρωση της επετείου.