"Το Ολοκαύτωμα που μας σημάδεψε και που μας ενώνει"

Μια μαρτυρία για το ολοκαύτωμα των μαρτυρικών Κερδυλίων

Η συγκλονιστική μαρτυρία της δημοσιογράφου Μαρία Πολυζωίδου για το ολοκαύτωμα από τους Γερμανούς των δύο μαρτυρικών χωριών Άνω και Κάτω Κερδύλια, στις 17 Οκτωβρίου 1941. Όπου μαζί με τους 235 εκτελεσμένους Κερδυλιώτες βρήκαν φριχτό θάνατο ο πατέρας της γιαγιάς της, δηλαδή ο προπάππος της Χρυσάφης Λιόλιος αλλά και ο 16χρονος αδελφός της Κώστας Λιόλιος. Ο οποίος γλύτωσε αρχικά, όταν πάνω του έπεσαν τα πτώματα άλλων εκτελεσμένων. Γρήγορα όμως οι Ναζί αντιλήφθηκαν ότι ζούσε, αποτελειώνοντάς τον κι’ αυτόν με χαριστική βολή.

Η μαρτυρία της Μαρίας Πολυζωίδου έχει ως εξής:

Υπό το βάρος των οικογενειακών και συναισθηματικών δεσμών μου, αλλά και με μεγάλο σεβασμό και ευθύνη απέναντι στην ιστορία της Μαρτυρικής μου Πατρίδας, ως γόνος δεύτερης γενιάς, θα σας εξιστορήσω τα γεγονότα που σημάδεψαν για πάντα το χωριό μου, τα Κερδύλλια Σερρών, που έμελλε να αποτελέσουν το πρώτο χωριό της Ελλάδας, που βίωσε το Ολοκαύτωμα από την Γερμανική θηριωδία!

Τα παραθαλάσσια Νέα Κερδύλια Σερρών, χτίστηκαν το 1950. Πριν από το χωριό αυτό, υπήρχαν στο Κερδύλλιο Όρος, τα Παλαιά Άνω και Κάτω Κερδύλια. Δύο χωριά που η Γερμανική «μπότα», έσβησε για πάντα από το χάρτη της Ελλάδος!

Ήταν ξημερώματα Παρασκευής, 17 Οκτωβρίου του 1941, όταν δύο Γερμανικοί λόχοι, αποτελούμενοι από 250 άνδρες της Βέρμαχτ, περικύκλωσαν τα χωριά Άνω και Κάτω Κερδύλια, τα οποία βρίσκονταν σε ιδιαιτέρως στρατηγική θέση, στη νότια πλευρά του Κερδυλίου Όρους, πολύ κοντά στις ακτές του Στρυμωνικού Κόλπου.

To τελευταίο πρωϊνό

Σύμφωνα με τις περιγραφές του παππού μου, Δημήτρη και της γιαγιάς μου, Σαλονικιάς Χούπη, σιγοψιχάλιζε εκείνο το Φθινοπωρικό πρωινό, που για κάποιους Ανωκερδυλιώτες και Κατωκερδυλιώτες, θα ήταν λίγη ώρα αργότερα, το τελευταίο τους. Η ώρα της Γενοκτονίας και του Ολοκαυτώματος, πλησίαζε… Η στιγμή, για τα πρώτα δύο Ελληνικά χωριά εν καιρώ κατοχής, τα οποία θα εξολοθρεύονταν στην ιδέα και μόνο της Αντίστασης, είχε σημάνει…

Περίπου στις 08:30 το πρωί, μέσα στην ομίχλη, οι Γερμανοί με βίαιες ενέργειες συγκέντρωσαν όλους τους κατοίκους των Άνω και Κάτω Κερδυλίων, στη θέση Αλώνια και Κούτρες αντίστοιχα, σε απόσταση 500 μέτρων μεταξύ τους. Η δικαιολογία της συγκέντρωσης των κατοίκων των δύο χωριών, ήταν ο παραδειγματισμός τους για τη δράση ανταρτών στο βουνό, που αντιστεκόταν στη Γερμανική κατοχή.

Με «σπαστά» Ελληνικά και νοήματα, οι Γερμανοί λοχαγοί Wendler και Schreiner διατάζουν τις γυναίκες να βγάλουν από τα σπίτια τους ό,τι πολύτιμα αντικείμενα είχαν και στη συνέχεια τις διώχνουν στις γύρω χαράδρες μαζί με τις κόρες τους και τους μικρούς τους γιους, έως 13ών ετών, υπό τη φρούρηση τριών ένοπλων Γερμανών. Οι Γερμανοί, αμέσως μετά, διώχνουν όσα ζώα είχαν οι κάτοικοι στα σπίτια τους (αγελάδες, γαϊδουράκια, πρόβατα, κότες) και ραντίζουν τα σπίτια των δύο χωριών με εύφλεκτη σκόνη.

Οι καρδιές όλων χτυπούσαν δυνατά. Ήξεραν, ότι η αντίστροφη μέτρηση είχε αρχίσει και η θηριωδία των Γερμανών, δεν είχε ακόμα εκδηλωθεί στο μέγιστο βαθμό. Οι γυναίκες έντρομες, δεν ήξεραν αν και πότε θα ξαναδούν τους άνδρες τους και τα παιδιά τους.

Ένα τμήμα από τους Γερμανούς στρατιώτες που πήραν μέρος στον αφανισμό των Κερδυλίων

Αμίλητοι μπροστά στο εκτελεστικό απόσπασμα

Οι συγκεντρωμένοι κάτοικοι, αποτελούνταν πλέον από αγόρια 14 ετών και άνω και άνδρες έως 60 ετών. Απέναντί τους, 250 Γερμανοί με τα πολυβόλα στημένα. Οι κάτοικοι στέκουν αμίλητοι μπροστά στο εκτελεστικό απόσπασμα. Ανάμεσά τους μικρά αγόρια, έφηβοι, νεαροί άνδρες, οικογενειάρχες, ηλικιωμένοι άνδρες, ακόμα και άρρωστοι… Όλοι τους ξεσπιτωμένοι και τρομαγμένοι! Όποια σκέψη κι αν έκαναν εκείνη την ώρα, επρόκειτο να είναι και η τελευταία τους. Ξαφνικά, οι Γερμανοί, ρίχνουν μία κόκκινη φωτοβολίδα, η οποία ήταν και το σύνθημα για να γράψουν οι Γερμανοί το τέλος…

Τα πολυβόλα σπάνε τη νεκρική σιγή και τραντάζεται όλο το βουνό! Οι κάτοικοι των γύρω χωριών, θυμούνται μέχρι και σήμερα το θόρυβο εκείνου του θανάτου στα Άνω και Κάτω Κερδύλια! Στο άκουσμα των πολυβόλων, τα γυναικόπαιδα με δάκρυα στα μάτια και κραυγές αρχίζουν να τρέχουν προς τους δικούς τους ανθρώπους που ήταν ανάμεσα στους συγκεντρωμένους. Αυτό που αντικρύζουν, είναι η απόλυτη φρίκη!!!

Όλοι οι συγκεντρωμένοι άνδρες είναι νεκροί! Οι κάτοικοι των δύο χωριών, 130 από τα Άνω Κερδύλια, 80 από τα Κάτω Κερδύλια, καθώς και 25 ετεροδημότες, που έτυχε να βρίσκονται εκείνες τις ημέρες εκεί, κείτονται στο χώμα, που είναι κατακόκκινο από το αίμα τους!!!    

Με φωτιά καταστρέφουν τα πάντα

Η απίστευτη βαρβαρότητα των Γερμανών, όμως, δε σταμάτησε εδώ. Αμέσως, βάζουν φωτιά στα δύο χωριά και καταστρέφουν τα πάντα. Καίνε όλα τα σπίτια και το σχολείο και δεν αφήνουν τίποτα όρθιο στο πέρασμά τους. Ο όλεθρός τους, έχει πλέον ολοκληρωθεί. Δίπλα στους νεκρούς, τα ερείπια. Μαύρος καπνός καλύπτει τα δύο χωριά και το μόνο που ακούγεται, είναι το σπαρακτικό κλάμα των γυναικών!!! Ανάμεσα στους νεκρούς, είναι και ο πατέρας της γιαγιάς μου, ο προπάππους μου, Χρυσάφης Λιόλιος. Μεταξύ των συγκεντρωμένων, όμως, ήταν και ο 16χρονος αδελφός της, Κώστας Λιόλιος, τον οποίο οι μεγαλύτεροι σε ηλικία Κερδυλιώτες, μόλις άρχισαν τα πολυβόλα να τους σκοτώνουν, προσπάθησαν να προστατεύσουν, πέφτοντας νεκροί επάνω του, προκειμένου να γλιτώσει. Όπως και έγινε. Η μοίρα, όμως, δεν του έκανε το χατήρι… Αφού πέρασαν λίγα λεπτά, ο Κώστας, που ήταν ζωντανός κάτω από δεκάδες σωρούς ανδρών, μίλησε στην προγιαγιά μου και της είπε: «Μάνα, έφυγαν οι Γερμανοί;» Ένας Γερμανός που ήταν ακόμα κοντά, άκουσε τη φωνή του, κατάλαβε ότι κάποιος είχε επιζήσει, τον αναζήτησε ανάμεσα στους νεκρούς και του έδωσε τη χαριστική βολή…   

Οι σκηνές που ακολούθησαν, δύσκολα περιγράφονται με λέξεις! Το μόνο που είχε απομείνει από τα δύο χωριά, ήταν μικρά κορίτσια και αγόρια, χήρες σύζυγοι και μάνες, καθώς και ανήμποροι ηλικιωμένοι που ανέλαβαν το δύσκολο έργο της ταφής όλων των νεκρών. Μεταξύ των χαροκαμένων φιγούρων των δύο χωριών, η γιαγιά μου, Σαλονικιά, που σε ηλικία 9 ετών, ορφάνεψε από πατέρα και έχασε τον αδελφό της, αλλά και ο παππούς μου, Δημήτρης, που έζησε επειδή ήταν 13 ετών και μόλις για έναν χρόνο, γλίτωσε από τα Γερμανικά πολυβόλα!!!

Περιπλανιόταν οι μαυροφορεμένες χήρες

Για μερικά χρόνια οι χήρες με τα παιδιά τους, περιπλανήθηκαν πάμφτωχες στα γύρω χωριά του Νομού Σερρών, χάνοντας κι άλλα παιδιά τους από την πείνα και τις αρρώστιες, ενώ το 1950, 9 χρόνια μετά το Ολοκαύτωμα των Άνω και Κάτω Κερδυλίων, αποφάσισαν να ενώσουν τις δυνάμεις τους και να επιστρέψουν στον τόπο τους. Γύρισαν πίσω και με όσα αποθέματα ψυχικού σθένους τους είχε απομείνει, έχτισαν δίπλα στη θάλασσα, στη μοναδική παραλία του Νομού Σερρών, τα Νέα Κερδύλια!

Για πάρα πολλά χρόνια, στα Νέα Κερδύλια Σερρών κυκλοφορούσαν μόνο μαυροφορεμένες γυναίκες. Άνδρες δεν υπήρχαν σε κανένα σπίτι, εκτός από μικρά αγόρια. Μάλιστα, όλα τα παιδιά του χωριού, νόμιζαν για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα, ότι οι γυναίκες σε όλο τον κόσμο φορούν μόνο μαύρα ρούχα. Άλλωστε, ήταν το μοναδικό πράγμα που έβλεπαν στο χωριό. Μαυροφορεμένες τις μανάδες τους, τις αδερφές τους, τις συγχωριανές, κι έτσι πίστευαν, ότι με τον τρόπο αυτό κυκλοφορούν οι γυναίκες παντού.

 

Μόνο μαυροφορεμένες χήρες συναντούσε κανείς στα Κερδύλια πολλά χρόνια μετά το Ολοκαύτωμα

Δεν γεννιόταν παιδιά για πάρα πολλά χρόνια

Για πάρα πολλά χρόνια, όμως, δεν μπορούσαν να γεννηθούν και παιδιά στα Νέα Κερδύλια Σερρών. Οι χήρες δεν είχαν τους άνδρες τους πλέον για να κάνουν κι άλλα παιδιά και τα δικά τους παιδιά ήταν ακόμα πολύ μικρά για να κάνουν τις δικές τους οικογένειες. Πέρασαν πολλά χρόνια μέχρι να αρχίσουν να ακούγονται παιδικά κλάματα στα Νέα Κερδύλια. Μέχρι τότε, άκουγες μόνο το κλάμα των γυναικών που πενθούσαν, αφού οι Γερμανοί είχαν εξοντώσει το ανδρικό στοιχείο κατά τη διάρκεια του ΄Β  Παγκοσμίου Πολέμου…

Πέρασαν χρόνια από τότε, αλλά όσες φορές κι αν άκουσα αυτή την ιστορία από τα χείλη των γονιών μου, της γιαγιάς μου και του παππού μου, πάντα αυτό που μου έμενε ήταν η απίστευτη αγριότητα των Γερμανών. Αγριότητα, που δεν μπορεί να τη δεχθεί ή να την καταλάβει ανθρώπινος νους… Ήταν τέτοια η βαρβαρότητά τους και τόσος ο τρόμος που σκόρπισαν, ακούγοντας από μωρό τις περιγραφές των συγγενών μου, που σε ηλικία 3ών ετών, ήμουν με τους γονείς μου, στα Κερδύλια για το ετήσιο Μνημόσυνο για τους αδικοχαμένους Κερδυλιώτες από τους Γερμανούς. Η Γερμανία, είχε στείλει Γερμανούς στρατιώτες για να παραυρεθούν στις εκδηλώσεις μνήμης υπέρ των εκτελεσθέντων συμπατριωτών μου κι εγώ, μόλις τους αντίκρυσα να παρελαύνουν στον κεντρικό δρόμο του χωριού, έτρεξα με κλάματα στους γονείς μου, φωνάζοντας, ότι οι Γερμανοί ήρθαν ξανά για να μας σκοτώσουν!!!

Θα ήταν παράλειψή μου να μην αναφέρω, ότι η μνήμη των αδικοχαμένων Κερδυλιωτών, η ιστορικότητα της περιοχής, η διάδοση των Γερμανικών θηριωδιών και ο σεβασμός αυτού του Μαρτυρικού τόπου, που υπέστη τα πάνδεινα κατά τη Γερμανική κατοχή, τιμάται στο έπακρο από τον εφημέριο των Νέων Κερδυλίων Σερρών, Πατέρα Μιχάλη Θεοχαρίδη, ο οποίος με το άοκνο έργο του, αγωνίζεται με όσα μέσα διαθέτει, για να μη λησμονηθεί ποτέ και από κανέναν το αίμα που χύθηκε εξαιτίας του Γερμανικού ζυγού.