Αλλάζουμε τρόπο ζωής για προφύλαξη από καρκίνο

Οι μισές περιπτώσεις καρκίνου μπορούν να προληφθούν, αρκεί να υπάρξει αλλαγή του τρόπου ζωής αλλά και έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία αυτής της ανίατης αρρώστιας, καθώς επίσης και να μπει στην καθημερινότητας μας η λέξη πρόληψη. 

Αυτό τονίστηκε σε ειδική εκδήλωση που διοργάνωσε η Ογκολογική Μονάδα της Β΄ Χειρουργικής Κλινική του Πανεπιστημίου Αθηνών σε συνεργασία με τη Μονάδα Γυναικολογικού Καρκίνου του Περιφερειακού Νοσοκομείου - Μαιευτηρίου «Έλενα Βενιζέλου» και τη Μαιευτική και Γυναικολογική Κλινική του Νοσοκομείου Ν. Ιωνίας.
Ο παθολόγος ογκολόγος καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών, Κωνσταντίνος Γεννατάς, σε μια κατάμεστη αίθουσα όχι μόνο από γυναίκες αλλά από άνδρες, ανέπτυξε τις μεθόδους πρόληψης αλλά και τις νέες τεχνικές για την αντιμετώπισης των διαφόρων μορφών γυναικολογικού καρκίνου.
Ο καρκίνος, είπε ο καθηγητής, οφείλεται σε εξωτερικούς παράγοντες- κάπνισμα, λοιμώδεις παράγοντες, χημικές ουσίες, ακτινοβολία και εσωτερικούς παράγοντες, κληρονομικές μεταλλάξεις, ορμόνες. Στο 5-10% περίπου των περιπτώσεων καρκίνου υπάρχει μια κληρονομική διαταραχή των γονιδίων που συνδέεται με πολύ αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης της νόσου. Στις υπόλοιπες περιπτώσεις η γονιδιακή βλάβη είναι αποτέλεσμα επίδρασης βλαπτικών παραγόντων κατά τη διάρκεια της ζωής ενός ανθρώπου. Σύμφωνα με τον κ, Γεννατά, ένας άνδρας που καπνίζει έχει 23 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο να αναπτύξει καρκίνο του πνεύμονα σε σχέση με μη καπνιστή. Ένας στους τρεις καρκίνους στις αναπτυγμένες χώρες οφείλεται στο κάπνισμα. 
Ο καρκίνος , σύμφωνα με τους ειδικούς, είναι μια ομάδα από νόσους που έχουν σχέση σε μεγάλο βαθμό, με τον τρόπο ζωής μας και με το περιβάλλον στο οποίο ζούμε. Υπάρχουν διάφοροι τρόποι να αποφύγουμε ή να περιορίσουμε παράγοντες που προκαλούν καρκίνο όπως ,αλλάζοντας τρόπο ζωής, ανιχνεύοντας προκαρκινωματώδεις καταστάσεις που μπορούν να εξελιχθούν σε καρκίνο, με χημειοπροφύλαξη. 
«Η πρόληψη του καρκίνου περιλαμβάνει διάφορες παρεμβάσεις που έχουν ως στόχο τη μείωση των πιθανοτήτων ανάπτυξης ενός κακοήθους όγκου και με τον τρόπο αυτό τη μείωση των νέων περιπτώσεων καρκίνου και τη μείωση του αριθμού των θανάτων», είπε ο κ. Γεννατάς.
Ο καθηγητής εστίασε στον καρκίνο του μαστού, καθώς αποτελεί τη δεύτερη αιτία θανάτου από καρκίνο στις γυναίκες μετά από τον καρκίνο του πνεύμονος. Υπολογίζεται ότι κάθε χρόνο στη χώρα μας, εντοπίζονται περίπου 4.500 νέα περιστατικά και από αυτές 1.500 περίπου χάνουν τη ζωή τους. Σε παγκόσμιο επίπεδο περίπου 1.500.000 γυναίκες παθαίνουν καρκίνο του μαστού και 300.000 από αυτές πεθαίνουν, αποτελώντας την πρώτη αιτία θανάτου στις γυναίκες ηλικίας μεταξύ 40 και 45 ετών. Σύμφωνα με τους ειδικούς ο καρκίνος αυτός, είναι θεραπεύσιμος, εφόσον ανιχνευθεί σε αρχικό στάδιο.
Ενθαρρυντικά είναι τα στοιχεία ερευνών που αποδεικνύουν ότι οι θάνατοι από καρκίνο του μαστού ελαττώνονται από το 1990 κυρίως στις νέες γυναίκες κάτω των 50 ετών και αυτό αποδίδεται στην έγκαιρη διάγνωση και στη βελτίωση της θεραπείας, είπε ο κ.Γεννατάς.
«Δεν υπάρχει ασφαλής μέθοδος πρόληψης του καρκίνου του μαστού. Κάθε γυναίκα μπορεί να ελαττώσει τις πιθανότητες να πάθει καρκίνο του μαστού και να αυξήσει τις πιθανότητες να διαγνωσθεί σε αρχικό στάδιο, καθώς μπορεί να τροποποιήσει τους παράγοντες κινδύνου που βρίσκονται υπό τον έλεγχό της», τόνισε ο κ. Γεννατάς. Οι παράγοντες αυτοί βρίσκονται τόσο στις καθημερινές συνήθειες μια γυναίκας (απουσία άσκησης, κακή διατροφή, αυξημένο σωματικό βάρος μετά την εμμηνόπαυση, κάπνισμα , χορήγηση ορμονών, κατανάλωση ενός ή περισσοτέρων αλκοολούχων ποτών ημερησίως), όσο και σε κληρονομική προδιάθεση, μέσω κάποιων γονιδίων. Αυξημένες πιθανότητες για καρκίνο του μαστού, έχουν οι γυναίκες με ιστορικό καρκίνου του μαστού στην οικογένεια, γυναίκες με ιστορικό καλοηθών παθήσεων του μαστού, πρώτη εγκυμοσύνη σε μεγάλη ηλικία, μακροχρόνια έκθεση σε ορμόνες, έναρξη της περιόδου σε μικρή ηλικία και διακοπή της σε μεγάλη ηλικία και άλλα.
Σήμερα, είπε ο καθηγητής υπάρχει δυνατότητα να ανιχνεύσουμε τα άτομα με ιστορικό, να τα ενημερώσουμε σχετικά με τον κίνδυνο που διατρέχουν, να τα υποβάλουμε στον κατάλληλο γενετικό έλεγχο και να τα βοηθήσουμε να μετριάσουν τον κίνδυνο
ανάπτυξης καρκίνου.
Βασικές εξετάσεις για έγκαιρη διάγνωση είναι η αυτοεξέταση, η μαστογραφία και η κλινική εξέταση από γιατρό. Η μαστογραφία αποτελεί τη σημαντικότερη ίσως μέθοδο πληθυσμιακού ελέγχου και πρέπει να γίνεται από την ηλικία των 40 ετών μία φορά το χρόνο. Σημαντική βοήθεια στη διερεύνηση των ψηλαφητικών και μαστογραφικών ευρημάτων προσφέρει και το υπερηχογράφημα μαστών. Είναι μια εξέταση γρήγορη, χωρίς ακτινοβολία που γίνεται σε συνδυασμό με τη μαστογραφία. 
Ο κ. Γεννατάς αναφέρθηκε και στους προστατευτικούς παράγοντες για την ελαχιστοποίση του κινδύνου εμφάνισης του Καρκίνου του Τραχήλου, όπως , πρόληψη της μόλυνσης με τον HPV, εφαρμογή μέτρων προστασίας κατά των σεξουαλικά μεταδιδομένων νόσων και με τη βοήθεια εμβολίων. 
Το πρώτο αντικαρκινικό εμβόλιο που κυκλοφόρησε ήταν αυτό κατά της ηπατίτιδας Β που προλαμβάνει τον καρκίνο του ήπατος. 
Στη συνέχεια κυκλοφόρησε και το εμβόλιο κατά του HPV που ευθύνεται για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας και προστατεύει από τους 2 πιο επικίνδυνους τύπους του HPV που προκαλούν το 70% των περιπτώσεων Καρκίνου του Τραχήλου. Ο εμβολιασμός πρέπει να αρχίζει στην ηλικία των 12-13 ετών. Χορηγείται σε 3 δόσεις και η προστασία του διαρκεί για 6 τουλάχιστον χρόνια. Το εμβόλιο χρησιμοποιείται για να προλάβει όχι να θεραπεύσει τη λοίμωξη με τον HPV, επισήμανε ο κ. Γεννατάς. Ολες οι γυναίκες υπογράμμισε ο καθηγητής, και αυτές που έχουν κάνει εμβόλιο πρέπει να υποβάλλονται σε περιοδική εξέταση από γυναικολόγο και κυτταρολογική εξέταση κατά «Παπανικολάου». 
Συμπερασματικά, κάθε γυναίκα μπορεί να τροποποιήσει τους παράγοντες κινδύνου που βρίσκονται υπό τον έλεγχό της. Περισσότεροι από το 50% των καρκίνων μπορούν να προληφθούν με την εφαρμογή απλώς των σημερινών μας γνώσεων.
«Έχουμε πιο πολλές γνώσεις από όσες αξιοποιούμε», κατέληξε ο κ. Γεννατάς, προσθέτοντας ότι πρέπει να κάνουμε προσπάθεια να βελτιωθεί η ενημέρωση στην πατρίδα μας. Οι γνώσεις σχετικά με την πρόληψη του καρκίνου θα μας δώσουν τη δυνατότητα να περιορίσουμε τον αριθμό των νέων περιπτώσεων κακοήθων όγκων και να αντιμετωπίσουμε το μέλλον με μεγαλύτερη αισιοδοξία.