Στο πυρ το εξώτερο όσοι αρνούνται το ... θέσφατο!

Σε συνέντευξή του, ο αντιπρόεδρος της Διεθνούς Ομοσπονδίας Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και αναπληρωτής καθηγητής Πολιτικών Επιστημών στο Πάντειο,  Δημήτρης Χριστόπουλος, μιλάει για τον «αυταρχικό εθνικισμό» που επανεμφανίστηκε μετά τις δηλώσεις Φίλη.

Ο καθηγητής Δημ. Χριστόπουλος, αντιπρόεδρος της Δ.Ο.Δ.Α.

Διαβαθμίσεις του απόλυτου κακού

Απαντώντας στην ερώτηση αν τελικά, είχαμε γενοκτονία ή εθνοκάθαρση των Ποντίων, όπως είπε ο υπουργός Παιδείας, ο κ. Χριστόπουλος σημείωσε:

«Θα το πω σχηματικά με επίγνωση ότι το απλοποιώ: Η γενοκτονία υπαγορεύει «δεν αντέχω να υπάρχεις στην ανθρωπότητα». Η εθνοκάθαρση λέει «δεν αντέχω να υπάρχεις στο κράτος μου». Και τα δύο θέλουν σχέδιο: η εθνοκάθαρση στοχεύει στο εθνοτικά «καθαρό» έδαφος και στα εργαλεία της περιλαμβάνει σφαγές και εκτοπίσεις πληθυσμών. Η γενοκτονία έχει ως οργανωμένη πρόθεση τη φυσική εξόντωση του πληθυσμού.

Συζητάμε για διαβαθμίσεις του απόλυτου κακού. Οι διαφορές δεν είναι πάντα αυτονόητες. Σε κάθε όμως περίπτωση, τα ζητήματα αυτά είναι θέματα διαρκών επανατοποθετήσεων στην ιστορία και στην πολιτική. Ως το 1994, κυριαρχούσε στο δημόσιο λόγο η αναφορά σε «σφαγές» των Ποντίων από τους Νεότουρκους, μετά για γενοκτονία. Διεθνώς, ο όρος «εθνοκάθαρση» εμφανίστηκε με τον πόλεμο στη Βοσνία (1992-1995).

Το πώς οριοθετούμε ένα γεγονός του παρελθόντος δεν αλλάζει το γεγονός, αλλά τον τρόπο με τον οποίο το κάνουμε συνείδηση. Το θέμα που προέκυψε με τις δηλώσεις Φίλη δεν είναι ιστορικό. Είναι αμιγώς πολιτικό. Και λάθος να κάνει ο Φίλης –που, κατά την άποψή μου, δεν κάνει– αυτό που φάνηκε είναι ότι το πολιτικό σύστημα και η κοινωνία δεν αντέχει στην ιδέα ότι κάποιος αρνείται αυτό το θέσφατο. Και αυτό είναι τρομακτικό πρόβλημα. Φτάσαμε στο σημείο η Βουλή να λέει ότι «πραγματικότητα είναι αυτό που λένε οι νόμοι». Δεν ισχύει, εδώ, ότι «το αληθινό είναι εθνικό», αλλά ότι μόνο το «εθνικό» μπορεί να είναι αληθινό.

«Ως προδότης αντιμετωπίζεται όποιος έχει άλλη άποψη»

Σε άλλη ερώτηση εάν η ελληνική πολιτεία ακολουθεί, διαχρονικά, μια πολιτική που ξεπερνά τα όρια της εθνικής και αγγίζει εκείνα της εθνικιστικής πολιτικής, ο αντιπρόεδρος της Διεθνούς Ομοσπονδίας Δικαιωμάτων του Ανθρώπου επισήμανε:
«Η ελληνική πολιτεία και κοινωνία έχει αναδείξει κάποια θέματα, τα εθνικά, τα οποία δεν πρέπει να τα αγγίζει κανείς. Αντιμετωπίζονται σαν αξιώματα: δεν υπάρχει άλλη Μακεδονία πλην της ελληνικής, δεν υπάρχουν μειονότητες στην Ελλάδα, η σφαγή των Ποντίων είναι γενοκτονία και μόνον γενοκτονία. Πρόκειται για αξιωματικούς μονόδρομους, θεολογικά αξιώματα. Αυτά όμως παραβιάζουν τη θεμελιακή αρχή μιας φιλελεύθερης δημοκρατικής κοινωνίας, ότι μπορούμε να συζητήσουμε και να διαφωνούμε χωρίς να σταυρωνόμαστε. Όποιος εκφράζει μια άλλη άποψη αντιμετωπίζεται περίπου ως προδότης… Άντε, στην καλύτερη περίπτωση, του επιτρέπουμε να έχει «προσωπικές» απόψεις, τις οποίες όμως δεν μπορεί να εκφέρει στο δημόσιο λόγο.

Το παράδειγμα του Φίλη είναι χαρακτηριστικό: επιχειρείται να παρουσιαστεί ως μη ικανά πατριώτης για να είναι υπουργός. Αυτό φυσικά είναι «αυταρχικός εθνικισμός», που αγγίζει την εθνικοφροσύνη του Εμφυλίου και μετεμφυλίου και, μάλιστα, μπορεί να γίνει και βίαιος εθνικισμός που τον πλήρωσε κι ο Κουμουτσάκος. Το ακόμη χειρότερο, το πιο τρομακτικό και αισχρό είναι ότι η ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ έδειξαν ως ηθικό αυτουργό του ξυλοδαρμού του Κουμουτσάκου τον Φίλη ο οποίος, όπως είπαν, προκάλεσε τη βία των Χρυσαυγιτών με τις δηλώσεις του. Με αυτή την εφιαλτική λογική και ο Φύσσας είναι ηθικός αυτουργός της δολοφονίας του διότι με τα τραγούδια του προκάλεσε τους ναζί. Μόνο μια λέξη: ντροπή».

Όπως τα τοτέμ στις ινδιάνικες φυλές

Τέλος στην ερώτηση εάν ο εθνικισμός αυτός είναι χαρακτηριστικό της ελληνικής κοινωνίας μόνο, ο κ. Χριστόπουλος απάντησε:
«Όχι. Τέτοιου είδους αντιλήψεις περί ιερών και οσίων, όπου στο κέντρο της αναφοράς είναι το έθνος, υπάρχουν κι αλλού, και ιδίως στη γειτονιά μας. Όπως κάθε ινδιάνικη φυλή είχε το δικό της τοτέμ το οποίο απαγορεύονταν κανείς να το πειράξει, να το θίξει ή ακόμη και να αναφέρει τ’ όνομά του, έτσι συμβαίνει και σε κάποια έθνη, μεταξύ των οποίων δυστυχώς και το δικό μας. Το γιατί η Ελλάδα είναι έτσι είναι μια μεγάλη συζήτηση… Δείτε τη θέση της στο γεωγραφικό χώρο, την ιστορία της, το πολιτικό καθεστώς μετά το 1944».