Τελικά υπάρχουν νεκροί και νεκροί για το Υπουργείο Πολιτισμού

 Με αφορμή τς δηλώσεις Μενδώνη για τους ομαδικούς τάφους του Γεντί Κουλέ

του Πολυμέρη Βόγλη

Η ανεύρεση των ομαδικών τάφων στις φυλακές Επταπυργίου Θεσσαλονίκης μπορεί να προκάλεσε το ενδιαφέρον της κοινής γνώμης αλλά όχι του Υπουργείου Πολιτισμού. Σε ερώτηση για το θέμα η υπουργός Λ. Μενδώνη απάντησε:

Μία Πρωτομαγιάτικη παρέλαση από Έλληνες ομογενείς στη Νέα Υόρκη, πριν 79 χρόνια

Μία συγκινητική περιγραφή για το γιορτασμό της Πρωτομαγιάς από τους Έλληνες μετανάστες στη Νέα Υόρκη, πριν 74 ακριβώς χρόνια, την 1^η Μαϊου του 1946, όπως ακριβώς δημοσιεύθηκε καθυστερημένα, λόγω των γεγονότων εκείνης της εποχής, στην εφημερίδα «Ελευθερία» της Θεσσαλονίκης, που εκδίδονταν από το ΕΑΜ Μακεδονίας ακόμη από τους πρώτους μήνες της Γερμανικής κατοχής, στην αρχή μυστικά και μετά την απελευθέρωση, ως καθημερινή αριστερή εφημερίδα.

Oι σημαδιακές Πρωτομαγιές του Γιάννη Ρίτσου

                                                   «…έχεις ακόμη να κλάψεις πολύ
                                       ώσπου να μάθεις τον κόσμο να γελάει».

Συμπληρώνονται την Πρωτομαγιά, 116 χρόνια από τη γέννηση και 35 χρόνια από το θάνατο του μεγάλου και πολυδιαβασμένου ποιητή μας Γιάννη Ρίτσου (1909-1990), με το τεράστιο σε ποσότητα και πολύ σημαντικό σε ποιότητα έργο που μας άφησε. Και με το οποίο θεωρείται ως ένας από τους καλύτερους εκπροσώπους της νεότερης ελληνικής ποίησης. Η αγωνιστική του στάση, θα μας εμπνέει και θα μας φρονηματίζει, ιδιαίτερα στις σημερινές δύσκολες εποχές.

Σία Αναγνωστοπούλου: "Μείζον ζήτημα η ιστορική μνήμη για τους εκτελεσμένους του Γεντί Κουλέ"

Με επίκαιρη ερώτησή της προς τους υπουργούς Δικαιοσύνης και Πολιτισμού και με αφορμή τον εντοπισμό σκελετών εκτελεσμένων του Εμφυλίου πίσω από το Γεντί Κουλέ, αλλά και τον σχεδόν πλήρη κατάλογο με τα ονόματα των εκτελεσμένων στις φυλακές Επταπυργίου που δημοσιεύεται στο βιβλίο "Γεντί Κουλέ, η Βαστίλη της Θεσσαλονίκης", η βουλευτής της Νέας Αριστεράς, Σία Αναγνωστοπούλου ζητάει να γίνουν ανασκαφές σε όλους τους μαρτυρικούς τόπους εκτελέσεων πολιτικών κρατουμένων, να γίνει σχετική έρευνα στα αρχεία στρατοδικείων και πολιτικών δικαστηρίων, να επανέλθει στο στο Επταπύργιο από τις φυλακές Διαβατών το αρχείο των φυλακών του Γεντί Κουλέ, να ανεγερθούν μνημεία από την πολιτεία στους τόπους των εκτελέσεων και να βοηθηθούν οι συγγενείς των εκτελεσμένων σε έλεγχο DNA ώστε να αποδοθούν οι τιμές που αρμόζουν στους εκτελεσθέντες.

Ιστορικές Πρωτομαγιές στην Ελλάδα

Γιορτασμός της Πρωτομαγιάς μπροστά στο ΕΚΘ πριν 64 χρόνια

του Σπύρου Κουζινόπουλου
Η βίαιη - και τις περισσότερες φορές αιματηρή - καταστολή των πρωτομαγιάτικων συγκεντρώσεων στην Ελλάδα, ήταν ο κανόνας έως και τις πρώτες δεκαετίες του 1900. Μακρύς ο κατάλογος των θυμάτων ανάμεσα στους εργάτες που «τολμούσαν» να αμφισβητήσουν τις απάνθρωπες συνθήκες εργασίας, να τις καταδικάσουν και να διεκδικήσουν δικαιώματα που σήμερα φαντάζουν ως αυτονόητα.

Ο Μάης της νιότης, ο Μάης της Θεσσαλονίκης

του Σπύρου Κουζινόπουλου

Μάης. Ο μήνας που κορυφώνεται η άνοιξη. Ο μήνας της νιότης. Ο μήνας που σημάδεψε την ανθρωπότητα με τις εξεγέρσεις, σε διάφορα σημεία της γης, νέων ανθρώπων, οι οποίοι υποχρέωσαν την ιστορία να υποκλιθεί στο μεγαλείο της σκέψης και των αγώνων τους για Ελευθερία και κοινωνική προκοπή. Νεανικές εξεγέρσεις ενάντια σε όσους παραλύουν δημοκρατικά ιδεώδη, ανθρώπινα δικαιώματα, κοινωνικές αξίες. Νεανική άρνηση και αμφισβήτηση της εξουσίας εκείνης που αγκυλώνει ιδεολογίες και κοκαλώνει τη σκέψη. Μάης, ο μήνας της Θεσσαλονίκης

Εκδήλωση για τον Μπρεχτ από τον Σύλλογο Γυναικών Αγ. Τριάδας

Εκδήλωση με τίτλο «Από τον Μπρεχτ στους μεταγενέστερους. Για τη γυναίκα» διοργανώνει την Κυριακή 4 Μαΐου στις 6:30μμ, στην αίθουσα του ΚΑΠΗ Νέας  Μηχανιώνας, ο Σύλλογος Γυναικών Αγίας Τριάδας, μέλος της Ομοσπονδίας Γυναικών Ελλάδας (ΟΓΕ)

«Απαγόρευσις προς πρόληψιν επεισοδίων»

Εμπόδια για την Πρωτομαγιάτικη συγκέντρωση το 1927 στη Θεσσαλονίκη

του Σπύρου Κουζινόπουλου
Γιορτασμός της εργατικής Πρωτομαγιάς μια άλλη εποχή, πριν 98 χρόνια, στη Θεσσαλονίκη του μεσοπόλεμου, την 1^η Μάη του 1927. Με τις αρχές να απαγορεύουν τις εργατικές συγκεντρώσεις τόσο στην πόλη, όσο και στα περίχωρα, παρατάσσοντας μάλιστα εκτός από τους αστυνομικούς και αποσπάσματα πεζικού και μηχανικού του στρατού. Αλλά με τους εργαζόμενους, να αψηφούν αυτά τα απαγορευτικά μέτρα, οργανώνοντας μία άκρως εντυπωσιακή διαδήλωση και στη συνέχεια συγκέντρωση.

Μισή αλήθεια στην προκλητική δήλωση Μενδώνη για τους ομαδικούς τάφους στο Γεντί Κουλέ

του Στάθη Γκότση*

Η συγκλονιστική αποκάλυψη των ομαδικών τάφων εκτελεσμένων κομμουνιστών στο Επταπύργιο της Θεσσαλονίκης ουδόλως συγκινεί το υπουργείο Πολιτισμού και τη Λίνα Μενδώνη. Αυτό προκύπτει από την προκλητικής αδιαφορίας γραπτή απάντηση της υπουργού σε κοινοβουλευτική ερώτηση της Κυριακής Μάλαμα σχετικά με το αν προτίθεται το υπουργείο Πολιτισμού (ΥΠΠΟ) να αναλάβει πρωτοβουλίες ανάδειξης της επώδυνης ιστορίας του ιστορικού αυτού τόπου.

H λεηλασία της Θεσσαλονίκης από τους "πλουτίσαντες επί κατοχής"

Οι μαυραγορίτες, ήταν ανάμεσα στους "πλουτίσαντες επί Κατοχής"

του Σπύρου Κουζινόπουλου

Υπέφερε τα πάνδεινα ο ελληνικός λαός την περίοδο της ναζιστικής Κατοχής 1941-1944. Εκτελέσεις, πείνα, βασανιστήρια, τρομοκρατία, λεηλασίες, βιασμοί απ' άκρη σε άκρη σε όλη τη χώρα. Ιδιαίτερα βαρύ, το τίμημα που πλήρωσε ολόκληρη η ελληνική Μακεδονία στο χιτλερικό τέρας. Η πρωτεύουσα του Μακεδονικού Ελληνισμού πότισε δυσανάλογα το δέντρο της λευτεριάς. Μόνοι κερδισμένοι οι δωσίλογοι, οι μαυραγορίτες και όσοι άλλοι είχαν οικονομικές δοσοληψίες με τους κατακτητές.

Τα καταναγκαστικά έργα των Εβραίων και η "δίκη των μηχανικών"

του Σπύρου Κουζινόπουλου

Η κατάθεση, το 1959, του κατοχικού Φρουράρχου Θεσσαλονίκης και μετέπειτα Γενικού Διοικητή Μακεδονίας, Αθανάσιου Χρυσοχόου υπέρ του εγκληματία πολέμου Μαξ Μέρτεν, που οργάνωσε το ολοκαύτωμα των 45.000 Εβραίων της Θεσσαλονίκης, δεν ήταν η μοναδική του εμφάνιση στα δικαστήρια για να υπερασπιστεί προθύμως στελέχη των κατακτητών ή συνεργάτες τους. 

Γεντί Κουλέ: Ο δρόμος προς τη φρίκη, η πύλη για την κόλαση

 
Γεντί Κουλέ: Η ιστορική του διαδρομή ως μεσαιωνικού φρούριου και ως φυλακή. Τα αίσχη από την πρώτη περίοδο λειτουργίας του με τα βασανιστήρια, τους βιασμούς κρατουμένων, τη διακίνηση ναρκωτικών. Οι θεαματικές αποδράσεις διάσημων λήσταρχων της εποχής του μεσοπολέμου αλλά και του ηγέτη του ΚΚΕ Νίκου Ζαχαριάδη. Ο εγκλεισμός στη φυλακή πρωτοπόρων των κοινωνικών αγώνων, όπως κορυφαίων στελεχών της  «Φεντερασιόν».Το πειθαρχείο-κολαστήριο. Οι εκατοντάδες εκτελέσεις της κατοχής και του Εμφυλίου με φωτογραφίες εκτελεσμένων.

Το τελευταίο μάθημα του Α. Μάνεση επί δικτατορίας

Στις 18 Ιανουαρίου 1968 στο Αμφιθέατρο της Φιλοσοφικής Σχολής, ο  καθηγητή Αριστόβουλος Μάνεσης, παρέδιδε στους φοιτητές του το τελευταίο μάθημα επί Δικτατορίας, λίγες μόλις μέρες πριν η χούντα των επίορκων συνταγματαρχών τον συλλάβει και τον εξορίσει. 

Και πράγματι, στις 29 Ιανουαρίου 1968, ο Αριστόβουλος Μάνεσης ο μεγάλος δάσκαλος της Νομικής, ο αντιστασιακός, καθηγητής του Συνταγματικού Δικαίου και, ο πρόεδρος των Ελλήνων Συνταγματολόγων και ακαδημαϊκός, εξορίστηκε από τη Χούντα στο ορεινό ΛΙδωρίκι της Φθιώτιδας για να μην ακούγεται η "ενοχλητική" φωνή του και το κάλεσμά του για την προάσπιση της Δημοκρατίας.

Δείτε τα όσα συγκλονιστικά είπε στο τελευταίο μάθημα ο Αριστόβουλος Μάνεσης:

“Μην επιτρέψετε να σας εξανδραποδίσουν. Διατηρήστε, μέσα στους ζοφερούς και άρρωστους καιρούς, άγρυπνη και ανυπόταχτη τη σκέψη σας, περιφρουρήστε την άγια υγεία και ρωμαλεότητα της ψυχής σας, κρατήστε στητό και αγέρωχο το ωραίο ανάστημά σας. Και αν η Εξουσία, που την συμφέρει να έχει παθητικούς και πολιτικά αδιάφορους υπηκόους, σας πει ότι, έτσι κάνοντας, δεν είστε φρόνιμοι και νομοταγείς πολίτες, αποδείξτε της ότι καλός πολίτης είναι μόνον ο ελεύθερος πολίτης, ο συνειδητός, ενεργός και υπεύθυνος πολίτης.
Και θυμίστε της ό,τι ο Περικλής είχε πει στον «Επιτάφιο»: όποιος αδιαφορεί για τα πολιτικά πράγματα του τόπου του είναι όχι φιλήσυχος, αλλ’ άχρηστος, «αχρείος» πολίτης. Και μην ξεχνάτε, στις σημερινές δύσκολες για την Πατρίδα μας
και το Λαό μας περιστάσεις, τα λόγια του ποιητή και θέλω μ’ αυτά να σας αποχαιρετίσω: «Όσοι το χάλκεον χέρι βαρύ του φόβου αισθάνονται, ζυγόν δουλείας ας έχωσι· θέλει αρετήν και τόλμην η Ελευθερία». ” [Αριστόβουλος Μάνεσης, στο τελευταίο του μάθημα επί δικτατορίας. Ιανουάριος 1968]

Οι σελίδες που ακολουθούν είναι από το βιβλίο «Συνταγματική θεωρία και πράξη», Όμιλος Αριστόβουλος Μάνεσης, 2007.

"Δεν συνιστούν αρχαιολογικό εύρημα" για τη Μενδώνη οι ομαδικοί τάφοι του Γεντί Κουλέ

Τον εξωφρενικό ισχυρισμό ότι το υπουργείο Πολιτισμού δεν μπορεί να ασχοληθεί με τους ομαδικούς τάφους, με τους 34 σκελετούς εκτελεσμένων του Εμφυλίου, που εντοπίστηκαν πίσω από το Γεντί Κουλέ Θεσσαλονίκης, καθώς το γεγονός «δεν συνιστά αρχαιολογικό εύρημα», διατύπωσε η υπουργός Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη απαντώντας σε κοινοβουλευτική ερώτηση. Απάντηση την οποία η βουλευτής Χαλκιδικής Κυριακή Μάλαμα χαρακτηρίζει ως «μνημειώδη γραφειοκρατική αποστασιοποίηση».

Προβολή του ντοκιμαντέρ "ΛΟ"

To ντοκιμαντέρ του Θανάση Βασιλείου «ΛΟ», θα προβληθεί τη Δευτέρα 28 Απριλίου 2025, 6.00μ.μ., στο ΟΛΥΜΠΙΟΝ από την Εταιρεία Φίλων Χώρου Μνήμης Αντιδικτατορικής Αντίστασης στη Θεσσαλονίκη, με την ευκαιρία της 58^η επετείου από το πραξικόπημα της 21^ης Απριλίου 1967.

Η δολοφονία του Νικηφόρου Μανδηλαρά από τη χούντα

του Σπύρου Κουζινόπουλου 
Τέτοιες μέρες, πριν μισό και πλέον αιώνα, έπεφτε  θύμα άγριας δολοφονίας από το στρατιωτικό καθεστώς της 21ης Απριλίου 1967, ο διαπρεπής νομικός και αγωνιστής της δημοκρατίας, Νικηφόρος Μανδηλαράς. Ένα έγκλημα από τα πολλά της δικτατορίας, που η χούντα των συνταγματαρχών είχε επιχειρήσει να το «κουκουλώσει», αποδίδοντάς το σε πνιγμό!

Πρώτη παρουσίαση του βιβλίου για το Γεντί Κουλέ

Το Σάββατο 10 Μαίου 2025, ώρα 7 μ.μ., στη Διεθνή Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης (περίπτερο 14) θα γίνει από τις εκδόσεις ΙΑΝΟΣ  η πρώτη επίσημη παρουσίαση του βιβλίου του Σπύρου Κουζινόπουλου Γεντί Κουλέ, η Βαστίλη της Θεσσαλονίκης. Για το βιβλίο θα μιλήσουν οι:

-Σίμος Δανιηλίδης, δήμαρχος Νεάπολης-Συκεών

-Άρης Στυλιανού, καθηγητής Πολιτικών Επιστημών στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο

-Κώστας Λογοθέτης, δικηγόρος, πρώην Εισαγγελέας

-Αγάπιος Σαχίνης, πρώην πολιτικός κρατούμενος στο Γεντί Κουλέ, συγγενής εκτελεσμένου.

Στη διάρκεια της παρουσίασης θα προβάλλονται ντοκουμέντα για τον ένα αιώνα λειτουργίας του Επταπυργίου ως φυλακής.

Σάββατο 10 Μαίου, ώρα 7 μ.μ., Διεθνής Έκθεση Βιβλίου εντός ΔΕΘ, περίπτερο 14, αίθουσα «Βαβέλ».

Πύργοι Εορδαίας: Ο αφανισμός από τους ναζί και τους συνεργάτες τους

Aπό τα ειδεχθέστερα εγκλήματα των ναζί στη χώρα μας, κατά τη διάρκεια της γερμανικής φασιστικής κατοχής 1941-1944, υπήρξε το Ολοκαύτωμα των κατοίκων στους Πύργους (Κατράνιτσα) Εορδαίας, το δεύτερο σε αριθμό νεκρών μετά τα Καλάβρυτα (με 818 θύματα) μαρτυρικό ελληνικό χωριό. Ένα χωριό που αφανίστηκε στην κυριολεξία από τους υπανθρώπους του ναζιστικού Γ΄ Ράϊχ και οι κάτοικοί του, πάνω από 318 άτομα, βρήκαν το θάνατο με απίστευτες μεθόδους που δεν τις χωράει ανθρώπου νους.

Η Ξηροκρήνη της Αντίστασης

 

του Γιώργου Καζάνα

Η συνοικία της Ξηροκρήνης στη Θεσσαλονίκη πήρε το όνομά της από την ομώνυμη περιοχή της Κωνσταντινούπολης καθώς πρόσφυγες από την Πόλη, τη Μικρά Ασία, την Ανατολική Ρωμυλία και την Ανατολική Θράκη αποτέλεσαν τους πρώτους οικιστές της περιοχής μετά τις διώξεις των Ελλήνων της Θράκης από το 1915, τη Μικρασιατική Καταστροφή του 1922 και την επακόλουθη Ανταλλαγή Πληθυσμών. Παραπλεύρως βρίσκεται και η Επτάλοφος, προσφυγική συνοικία που θυμίζει με το όνομά της το προσωνύμιο της Πόλης, της επί επτά λόφων χτισμένης.

Η σύλληψη και εκτόπιση των 300 Σερραίων από τη χούντα

Το κολαστήριο της Γυάρου

του Σπύρου Κουζινόπουλου
Όσα χρόνια κι αν περάσουν δεν πρόκειται οι Έλληνες να σβήσουν από τη μνήμη τους τις εικόνες νύχτας Αγίου Βαρθολομαίου που διαδραματίστηκαν στη χώρα εκείνη την καταραμένη 21η Απριλίου 1967 με τις χιλιάδες συλλήψεις πολιτών για τις δημοκρατικές τους ιδέες. Μεταξύ των οποίων και 300 περίπου μελών της ΕΔΑ και της Νεολαίας Λαμπράκη που είχαν συλληφθεί από τα όργανα της Ασφάλειας στο νομό Σερρών για "αντεθνική δράση".

Φυλακισμένες και βασανισμένες γυναίκες από τη χούντα

του Σπύρου Κουζινόπουλου

Δεν ήταν μόνο οι χιλιάδες άντρες αγωνιστές της Αριστεράς που τους συνέλαβε η χούντα των συνταγματαρχών για τα δημοκρατικά τους φρονήματα την περίοδο της δικτατορίας 1967-1974, κλείνοντάς τους στα μπουντρούμια των φυλακών και τα ξερονήσια της εξορίας. Εκατοντάδες ήταν και οι γυναίκες πολιτικές κρατούμενες που είχαν την ίδια ή και χειρότερη μεταχείριση από το καθεστώς του “Ελλάς Ελλήνων Χριστιανών”. Γυναίκες που φυλακίστηκαν, εξορίστηκαν ή υποβλήθηκαν σε μεσαιωνικά βασανιστήρια για τα πιστεύω τους.

Η δικτατορία 1967-1974 στη Θεσσαλονίκη

Οι «ερυθροί ίπποι» και τα πράσινα άλογα της συμπρωτεύουσας

του Σπύρου Κουζινόπουλου

Να θυμηθούμε, έτσι όπως συμπληρώθηκαν 58 χρόνια από την επέτειο του πραξικοπήματος της 21ης Απριλίου 1967, ότι τα δεινά που προκάλεσε η δικτατορία της χούντας των συνταγματαρχών (1967-1974), παραμένουν έντονα χαραγμένα στη μνήμη του ελληνικού λαού. Και οι προσπάθειες κάποιων κέντρων να ξεθωριάσουν εκείνα τα ιστορικά γεγονότα και να μην διδάσκονται οι νεότερες γενιές γι’ αυτή τη μαύρη σελίδα της σύγχρονης ιστορίας του τόπου, πέφτουν στο κενό.

Οι φάκελοι ηρωικών στρατιωτικών που αγωνίστηκαν κατά της χούντας

Της Μαρίας Κουζινοπούλου

Μια σειρά εγγράφων ανάμεσα στους 2.110 φακέλους πολιτικών φρονημάτων που επί δεκαετίες φυλάσσονται στα αρχεία υπηρεσιών του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη και ήρθαν στο φως, αποδεικνύουν ότι η χούντα των συνταγματαρχών παρακολούθησε, φακέλωσε και δίωξε άγρια όχι μόνο απλούς πολίτες που εκδήλωσαν την αντίθεσή τους στο δικτατορικό καθεστώς, αλλά και ανώτερους στρατιωτικούς, οι οποίοι δεν ενστερνίζονταν τις «εθνοσωτήριες» αντιλήψεις των πραξικοπηματιών.

Πως κατασκευάζονταν οι βασανιστές της χούντας

58 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΌ ΤΗΝ ΕΠΙΒΟΛΗ ΤΗΣ ΔΙΚΤΑΤΟΡΙΑΣ

του Σπύρου Κουζινόπουλου
Συμπληρώθηκαν 58 χρόνια από το βράδυ που ο ταξίαρχος Στυλιανός Παττακός, μαζί με τους συνταγματάρχες Γεώργιο Παπαδόπουλο και Νικόλαο Μακαρέζο, έβγαλαν τα τανκς στους δρόμους. Το στρατιωτικό πραξικόπημα της 21ης Απριλίου 1967, που κατέλυσε τη δημοκρατία για επτά χρόνια, έχει προ πολλού περάσει στην ιστορία και πολλοί, από εκείνους που βίωσαν τις συνέπειες της δικτατορίας με βασανιστήρια, φυλακές και εξορία, δεν είναι πια στη ζωή. 

Διακήρυξη του ΣΦΕΑ για την 58η επέτειο από το πραξικόπημα της χούντας

"Nα αναδειχθούν σε επισκέψιμους ιστορικούς τόπους οι τόποι εξορίας, οι φυλακές, τα άντρα βασανισμού και κράτησης των αντιδικτατορικών αγωνιστών/τριών, με κορυφαία περίπτωση το θανατονήσι της Γύαρου, για την οποία παραμένει ανεκπλήρωτη η υποχρέωση που ανέλαβε η ελληνική Πολιτεία το 2001 για τη διάσωση και αποκατάσταση των φυλακών. Κι ακόμη, το ελληνικό κράτος να δώσει, επιτέλους. Στη δημοσιότητα όλα τα έγγραφα που έχει στην κατοχή του για να ριχτεί άπλετο φως στο έγκλημα εναντίον της Κύπρου», τονίζει σε διακήρυξή του για την 58^η επέτειο από το χουντικό πραξικόπημα της 21^ης Απριλίου 1967 ο Σύλλογος Φυλακισθέντων-Εξορισθέντων Αντιστασιακών (ΣΦΕΑ) 1967-1974.

Πως γιορτάστηκε το πρώτο ελεύθερο Πάσχα μετά την Κατοχή

του Σπύρου Κουζινόπουλου
Ήταν 6 Μαίου 1945. Η Θεσσαλονίκη, όπως και η υπόλοιπη Ελλάδα, γιορτάζει χαρμόσυνα το πρώτο ελεύθερο Πάσχα, μετά την αποτίναξη της γερμανικής σκλαβιάς ύστερα από τρεισήμισι μαύρα χρόνια ναζιστικού ολέθρου και συμφοράς. Παντού, σε όλες τις πόλεις, τις συνοικίες και τα χωριά, εκδηλώσεις χαράς και αγαλλίασης, έστω κι αν αυτές γίνονταν λιτά από τους περισσότερους, καθώς έλειπαν βασικά είδη διατροφής και ο οβελίας ήταν απλησίαστος. Μόνιμη έγνοια για την ομαλή λειτουργία της πόλης, ήταν η εξεύρεση καύσιμης ύλης, κυρίως καυσόξυλων και κάρβουνων, για να μπορούν να λειτουργούν οι φούρνοι, παράγοντας ψωμί.

Πάσχα των Ελλήνων, Πάσχα

Πάσχα των Ελλήνων Πάσχα. Πάσχα της αγάπης, της συναδέλφωσης, της χαράς και της προσμονής. Πάσχα του οικουμενικού ελληνισμού. Πάσχα της ανάστασης των ελπίδων για ένα καλύτερο αύριο, χωρίς λιτότητα, ανεργία και κρίση, για ένα πιο φωτεινό μέλλον του έθνους των Ελλήνων, όπου κι αν αυτό βρίσκεται, με περισσότερο οξυγόνο, περισσότερη Δημοκρατία και αλήθεια. Μέσα στα γεωγραφικά όρια της χώρας ή στη διασπορά, όπου ζει και μεγαλουργεί η άλλη Ελλάδα της ομογένειας.

Το Πάσχα και τα έθιμά του στην παλιά Μηχανιώνα

Η προσέλευση με κατάνυξη στις 9 εκκλησίες της, το έθιμο της πυράς, η περιφορά του Επιταφίου, οι χοροί, τα φαγητά της Λαμπρής και το τουφεκίδι της Ανάστασης

Παρέα καπετάνιων τα πρώτα χρόνια δημιουργίας της Νέας Μηχανιώνας 

του Σπύρου Κουζινόπουλου

Ένας πλούτος εκδηλώσεων, σηματοδοτούσε τον εορτασμό τουυ Πάσχα, στην παλιά Μηχανιώνα της Κυζίκου, πριν την Μικρασιατική καταστροφή του 1922. Ήταν τότε, πριν την αναγκαστική απομάκρυνση των Μηχανιωτών από τις πατρογονικές τους εστίες και την εγκατάστασή τους στη Νέα Μηχανιώνα, που τηρούσαν τα έθιμα με ευλάβεια, συνεχίζοντας τις μακραίωνες παραδόσεις που κράτησαν ενωμένο τον ελληνισμό της Μικράς Ασίας στις πιο δύσκολες εποχές.

Το Πάσχα στην παλιά Επανομή

Εορτασμός στην πλατεία (όπως ήταν παλιά) της Επανομής

του Σπύρου Κουζινόπουλου

Άγνωστα στους νεότερους και ξεχασμένα από τους παλιότερους, είναι στις μέρες μας τα πατροπαράδοτα έθιμα που τηρούνταν στην παλιά Επανομή όλη τη Μεγάλη Εβδομάδα και ανήμερα το Πάσχα. Διαδικασίες που τηρούνταν τούτες τις μέρες, τα έθιμα που ακολουθούνταν πιστά, όπως ο «μίτκος», το «σνί», το «κανίσι», τα «μπιλιτζίκια» αλλά και η «συδεμένη». Έθιμα που τα κατέγραψε και τα διέσωσε ο Επανομίτης λαογράφος Χρήστος Παπαχρήστου.

Κατάλογος εκτελεσμένων Γεντί Κουλέ με τόπους καταγωγής

Άνδρες του εκτελεστικού αποσπάσματος δίνουν στον "συνήθη τόπον" εκτελέσεων του Γεντί Κουλέ τη χαριστική βολή, πυροβολώντας τους στον κρόταφο, σε κάποιους από τους εκτελεσμένους που δεν είχαν ξεψυχήσει. Η φωτογραφία δημοσιεύεται στο βιβλίο "Γεντί Κουλέ, η Βαστίλη της Θεσσαλονίκης που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις ΙΑΝΟΣ

Πέρα από τον σχεδόν πλήρη κατάλογο εκτελεσμένων στο Γεντί Κουλέ την περίοδο του Εμφυλίου, που με βάση τα επίσημα αρχεία των φυλακών Επταπυργίου δημοσιεύεται στο βιβλίο του Σπύρου Κουζινόπουλου «Γεντί Κουλέ, η Βαστίλη της Θεσσαλονίκης», στην εφημερίδα Ριζοσπάστης της 18^ης Απριλίου 2025 είδε το φως ένας ακόμη κατάλογος, που τον παραθέτουμε στη συνέχεια, με τα ονόματα 375 εκτελεσμένων στις ίδιες φυλακές και με βάση τον τόπο κατοικίας ή καταγωγής τους.

Τα βασανιστήρια της χούντας στη Θεσσαλονίκη

του Σπύρου Κουζινόπουλου

H μαύρη επέτειος του πραξικοπήματος της 21ης Απριλίου 1967 από μια φούχτα επίορκων συνταγματαρχών, ήρθε να θυμίσει τους τόπους βασανιστηρίων στη Θεσσαλονίκη, όπου τα όργανα της χούντας βασάνιζαν με πρωτοφανή αγριότητα και μεσαιωνικές μεθόδους εκατοντάδες αγωνιστές του αντιδικτατορικού αγώνα, πολλούς μέχρι θανάτου, για να απαρνηθούν τις ιδέες τους και να καταδώσουν τους συναγωνιστές τους.

Το Πάσχα στη Βόρεια Ελλάδα

Πασχαλιάτικα έθιμα που αναβιώνουν σε περιοχές της Μακεδονίας

Με έντονο το χρώμα της παράδοσης, γιορτάζεται σε όλη την Ελλάδα το Πάσχα, η μεγαλύτερη γιορτή της χριστιανοσύνης. Πληθώρα εθίμων αναβιώνουν σε αρκετές περιοχές της Μακεδονίας και της Θράκης κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Εβδομάδας αλλά και μετά την Ανάσταση. Παρά τις δυσκολίες και τα προβλήματα επιβίωσης που αντιμετωπίζουν πολλοί  συμπατριώτες μας, με το δικό τους τρόπο, λιτά και ταπεινά, θα βρουν τρόπο να περάσουν τις άγιες τούτες μέρες.

Στη χούντα, η απαρχή δεινών της ελληνικής οικονομίας

Η βαθιά οικονομική κρίση που γνώρισε τα τελευταία χρόνια η χώρα μας και τα εξοντωτικά μέτρα που επιβλήθηκαν στον ελληνικό λαό ελέω τρόϊκας από τις μνημονιακές κυβερνήσεις, κάνουν κάποιους νοσταλγούς του ναζισμού και της δικτατορίας, ψαρεύοντας στα θολά νερά, να υμνούν την επταετία των πραξικοπηματιών συνταγματαρχών προπαγανδίζοντας τα ανύπαρκτα "επιτεύγματά" τους και διαλαλώντας ότι ... «μία χούντα μας χρειάζεται». Τι συνέβη όμως στην πραγματικότητα εκείνη τη σκοτεινή και μαύρη περίοδο;

Η πρώτη μέρα του πραξικοπήματος στη Βορ. Ελλάδα

58 χρόνια από τη δικτατορία της χούντας των συνταγματαρχών

του Σπύρου Κουζινόπουλου

Πενήντα οκτώ χρόνια, συμπληρώνονται από το πραξικόπημα της 21ης Απριλίου 1967. Από την αποφράδα εκείνη Παρασκευή, που μια φούχτα επίορκων αξιωματικών, στηριγμένων στις ξένες “πλάτες” που διέθεταν, βούτηξαν επί επτά ολόκληρα χρόνια τη χώρα στο σκοτάδι, την καθυστέρηση, το αίμα, τη βία και την τρομοκρατία. Για να θυμόμαστε τη μαύρη αυτή επέτειο, παρουσιάζουμε αποκαλυπτικά στοιχεία για τις συλλήψεις στη Θεσσαλονίκη και την υπόλοιπη Βόρεια Ελλάδα τις πρώτες ημέρες μετά την εγκαθίδρυση της δικτατορίας.

Οι μεγαλειώδεις κινητοποιήσεις κατά της πολιτικήςεπιστράτευσης

του Σπύρου Κουζινόπουλου*
Στις 16 Απριλίου 1943 στη Θεσσαλονίκη, μετά από πρόσκληση του ΕΑΜ και των άλλων αντιστασιακών οργανώσεων (ΕΛΑΣ, Εθνική Αλληλεγγγύη, ΕΠΟΝ κλπ), χιλιάδες λαού, αψηφώντας τις μπούκες των πολυβόλων που τους σημάδευαν, κατεβαίνουν σε μεγαλειώδη διαδήλωση μπροστά στη Γενική Διοίκηση Μακεδονίας, με αίτημα τη ματαίωση της πολιτικής επιστράτευσης που κήρυξαν οι χιτλερικοί, για να αποστείλουν εργάτες στη Γερμανία, προκειμένου να εργαστούν στα πολεμικά εργοστάσια των Ναζί.

Όταν λογοκρίνονταν και το σινεμά από τους δικτάτορες....

Καθώς πλησιάζει η μαύρη επέτειος: 58 χρόνια από τη δικτατορία της χούντας

Τον Απρίλιο του 1967, γράφονταν μια από τις μελανές σελίδες στην ιστορία του νεότερου ελληνικού κράτους, με την επιβολή της δικτατορίας της χούντας, έπειτα από πραξικόπημα, των Γεωργίου Παπαδόπουλου, Στυλιανού Παττακού και  Νικόλαου Μακαρέζου, η οποία τα επόμενα επτά χρόνια θα προσφέρει πόνο, φυλακίσεις και διωγμούς στους Έλληνες και τις Ελληνίδες. Η σχέση της Χούντας με την τέχνη ήταν στο επίπεδο της αξιολόγησης της παιδικής ζωγραφιάς.

"Γερό μυαλό, γερή καρδιά, αυτοί νικάνε κι' όταν πέσουν"

 Από το διαδίκτυο αλιεύσαμε ένα εξαιρετικό κείμενο του  φίλου από παλιά, πρώην βουλευτή και μέλους της Κ.Ε. του ΚΚΕ Θεοδόση Κωνσταντινίδη που εξηγεί γιατί οι αρχές έσπευδαν βιαστικά να παραχώσουν ομαδικά σε λάκκους τα νεκρά σώματα των αγωνιστών που προηγουμένως είχαν εκτελέσει στο Γεντί Κουλέ και γιατί δεν επέτρεπαν στα συγγενικά τους πρόσωπα να παραλάβουν τους νεκρούς τους και να τους θάψουν σύμφωνα με τα έθιμα και τις παραδόσεις.

Ταυτότητα αναζητούν οι 33 σκελετοί των εκτελεσμένων του Γεντί Κουλέ

Λίγο πριν κροταλίσουν τα όπλα του εκτελεστικού αποσπάσματος, οι 24 μελλοθάνατοι έχοντας στο μέσον τη συντρόφισσά τους στη ζωή και το θάνατο Ευθυμία Πατσιά. Έτσι γελαστοί, πεθαίνοντας για τις ιδέες τους, αντάμωσαν σε λίγα λεπτά τον χάρο.

του Σπύρου Κουζινόπουλου

Σκελετοί εκτελεσμένων του Εμφυλίου πολέμου, δεν βρίσκονται για πρώτη φορά στην κοντινή προς το Επταπύργιο περιοχή του μνημείου Εθνικής Αντίστασης Συκεών Θεσσαλονίκης όπου πρόσφατα εντοπίστηκαν τέσσερις ομαδικοί τάφοι με τα οστά 33 θυμάτων της μισαλλοδοξίας και του Εμφύλιου σπαραγμού. Ένα σημείο που ήταν τόπος εκτέλεσης εκατοντάδων κομμουνιστών την περίοδο 1946-1949, αλλά και μετά, μέχρι το 1955 που συνεχίζονταν να λειτουργούν τα εκτελεστικά αποσπάσματα.

84 χρόνια από την έναρξη της σκληρής βουλγαρικής κατοχής 1941-1944

Βούλγαροι αξιωματικοί ως κατακτητές στην πλατεία Κρονίου στα Σέρρας

του Σπύρου Κουζινόπουλου

Λίγες μόλις ημέρες μετά την κατάληψη της Ελλάδος από τα χιτλερικά στρατεύματα, τον Απρίλιο του 1941, οι Γερμανοί ανέθεσαν στη σύμμαχό τους Βουλγαρία, μετά από απαίτηση της φασιστικής κυβέρνησης της Σόφιας, τον στρατιωτικό έλεγχο της ανατολικής Μακεδονίας και της δυτικής Θράκης. Άρχιζε έτσι η σκληρή περίοδος της βουλγαρικής Κατοχής με εκτελέσεις, βασανιστήρια, ολοκαυτώματα και προσπάθεια βίαιου αφελληνισμού της περιοχής.

Επίσκεψη Φάμελλου στους ομαδικούς τάφους του Γεντί Κουλέ

Τον χώρο δίπλα από τις πρώην φυλακές του Γεντί Κουλέ, όπου στη διάρκεια πρόσφατων εργασιών για την ανάπλαση της περιοχής βρέθηκαν λείψανα εκτελεσμένων αγωνιστών, επισκέφθηκε ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ- Προοδευτική Συμμαχία, Σωκράτης Φάμελλος, και κατέθεσε λευκά και κόκκινα γαρίφαλα στη μνήμη τους.

Σίμος Κερασίδης: Ένας θρύλος

 του Σπύρου Κουζινόπουλου

Συμπληρώνονται 82 χρόνια από τη στυγερή δολοφονία στα Ίμερα της Κοζάνης, στις 13 Απριλίου 1943, μιας από πιο ηρωϊκές μορφές που ανέδειξε το λαϊκό κίνημα, του ατρόμητου κομμουνιστή, θρυλικού ήρωα της Εθνικής Αντίστασης Σίμου Κερασίδη. Ενός ανθρώπου που είχε αφήσει εποχή για τις αποδράσεις του στην περίοδο της δικτατορίας Μεταξά και της Κατοχής, αλλά επίσης για τις απίστευτες μεταμφιέσεις, τα σαμποτάζ κατά των χιτλερικών κατακτητών και την οργάνωση δεκάδων μυστικών τυπογραφείων στη βόρεια Ελλάδα στα χρόνια της ναζιστικής σκλαβιάς.

Υπόθεση Πολκ: Η δίκη πριν 76 χρόνια

του Σπύρου Κουζινόπουλου
Στις 12 Απριλίου 1949, πριν 76 χρόνια, άρχιζε στο κακουργιοδικείο Θεσσαλονίκης η δίκη του δημοσιογράφου της εφημερίδας Μακεδονία, Γρηγόρη Στακτόπουλου, που κατηγορούνταν ότι είχε πάρει μέρος στη συνωμοσία για τη δολοφονία ένα χρόνο πριν στο Θερμαϊκό, του διαπρεπούς Αμερικανού δημοσιογράφου Τζορτζ Πολκ. Επρόκειτο για μία από τις μεγαλύτερες πολιτικές και δικαστικές σκευωρίες όλων των εποχών στην Ελλάδα.

Γυναίκες της Θεσσαλονίκης στο εκτελεστικό απόσπασμα

Γ.Δήμου: “Γυναίκες της Αντίστασης” (ξυλογραφία)

του Σπύρου Κουζινόπουλου

Δεκάδες χιλιάδες γυναίκες στρατεύθηκαν στα 3,5 χρόνια της σκλαβιάς 1941-1944 στο υπέροχο κίνημα της Εθνικής Αντίστασης. Εκατοντάδες έδωσαν την ίδια τους τη ζωή στις μάχες που έγιναν στις πόλεις και τα βουνά για την αποτίναξη της ναζιστικής κατοχής. Πάνω από 50 γυναίκες μόνο στην πόλη της Θεσσαλονίκης στήθηκαν στο εκτελεστικό απόσπασμα από τους Γερμανούς ή κατακρεουργήθηκαν από τους ταγματασφαλίτες συνεργάτες τους.

Το φάντασμα της Ιστορίας: Η μαύρη περίοδος της λογοκρισίας

του Γιάννη Γκλαβίνα*

Απαγορεύομεν την χρησιμοποίησιν των κάτωθι δίσκων γραμμοφώνου:

1) Κάποια μάνα αναστενάζει

2) Ως πότε πια τέτοια ζωή να ζούμε χωρισμένοι

3) Νύχτωσε χωρίς φεγγάρι.

Απαγορεύομεν να άδωνται τ' άσματα ταύτα υπό πολιτών, καθ' όσον είναι ανθελληνικού περιεχομένου

                                    Διοίκησις Χωροφυλακής Ν. Ιωνίας (17/9/1951)

Ένας 11χρονος πληροφορείται την εκτέλεση της μητέρας του στο Γεντί Κουλέ

Ήταν μόλις 11 χρονών ο Μάριος Κώστογλου όταν πληροφορήθηκε την εκτέλεση, στις 3 Νοεμβρίου 1948 της μητέρας του Ελένης Θεοχαρίδου που τουφεκίστηκε σε ηλικία 36 ετών πίσω από το Γεντί Κουλέ στις 3 Νοεμβρίου 1948 μαζί με άλλους 10 συγκρατουμένους της, με την κατηγορία ότι υπήρξαν μέλη του παράνομου ΕΑΜ Θεσσαλονίκης. Εκείνη τη μέρα ο μικρός Μάριος ανέβηκε με τη θεία του την ανηφόρα που οδηγούσε στις φυλακές Επταπυργίου για να επισκεφθούν τη μητέρα του. Και όταν στην είσοδο είπαν το όνομά της, η ξερή απάντηση που εισέπραξαν από τους φύλακες ήταν ότι «εκτελέστηκε το πρωί».

Μια εισβολή της αστυνομίας στο ΑΠΘ το 1967

Σχετικά με τον τρόπο που διαχρονικά αντιμετωπίζονται από το κράτος της δεξιάς οι φοιτητικές κινητοποιήσεις, είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα τα όσα διαδραματίσθηκαν στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης δέκα μέρες πριν καταλυθεί η δημοκρατία από τη χούντα. Ήταν στις 11 Απριλιου 1967 όταν η τριτοβάθμια οργάνωση των φοιτητικών συλλόγων, η ΕΦΕΕ, είχε προγραμματίσει συγκέντρωση διαμαρτυρίας για τις διώξεις δημοκρατικών φοιτητών, την επανειλημμένη καταπάτηση του ασύλου και τις ενέργειες του πρύτανη του ιδρύματος.

Συγγενείς εκτελεσμένων του Γεντί Κουλέ σε εξέταση DNA

Περισσότερες από εκατό (100) οικογένειες έχουν ενδιαφερθεί μέχρι στιγμής προκειμένου να δώσουν DNA με την ελπίδα ότι θα εντοπίσουν το συγγενικό τους πρόσωπο ανάμεσα στους σκελετούς των εκτελεσμένων κομμουνιστών που αποκαλύφθηκαν πρόσφατα σε ομαδικούς τάφους στις Συκιές Θεσσαλονίκης, σε απόσταση αναπνοής από το κάτεργο του Γεντί Κουλέ.