Νίκος Καζαντζάκης: "Αγιάτρευτη η αγωνία της Ελλάδας"

«Πρέπει, αλήθεια, νάμαστε περήφανοι για την σύμπτωση αφτή να γενηθούμε Έληνες. Και συν να νιόθουμε, κάθε στιγμή, σε κάθε μας λόγο, σε κάθε γραμμή και στίχο που γράφουμε, πως έχουμε μεγάλη ευθύνη. Ο στοχασμός αφτός, τα τελευταία τούτα χρόνια, που γνώρισα από κοντά την παγκόσμια inteligen και είδα τους αντιπροσώπους της και τους μίλησα και τους έζησα, μου δίνει τη Μεγάλη Βεβαιότητα για την ασύγκρητη αξία της ράτσας μας. Γενηθήκαμε άρχοντες. Φοβερή γη και ευθύνη». Λόγια του μεγάλου μας στοχαστή, Νίκου Καζαντζάκη, επίκαιρα όσο ποτέ, αν και έχουν γραφτεί στις 27 Νοεμβρίου του 1948, σε μία επιστολή του από την Αντίμπ, της Ν. Γαλλίας, προς τον επίσης Κρητικό, ποιητή Μηνά Δημάκη.

Επίκαιρα τα όσα έγραψε στην επιστολή του αυτή ο Καζαντζάκης, από την οποία αντλούμε δύναμη και αισιοδοξία, «αντίδοτο» στα όσα βιώνουμε, ειδικότερα στις μέρες μας που η Ελλάδα ταλανίζεται από την οικονομική κρίση. Διάχυτη η «αγιάτρευτη αγωνία της Ελάδας που θέλουν να την γκρεμίσουν», εκφράζοντας, όμως, ταυτόχρονα την πίστη του ότι η χώρα θα αναστηθεί.
Η επιστολή, που δημοσιεύτηκε το 1975 από τις Εκδόσεις «Το Ελληνικό Βιβλίο», έχοντας διατηρηθεί η ορθογραφία του Καζαντζάκη, μας παραχωρήθηκε ευγενικά από τη Διεθνή Εταιρεία Φίλων Νίκου Καζαντζάκη, την οποία παραθέτουμε αυτούσια στη συνέχεια.
«Γράμμα στον Μηνά Δημάκη, Antibes, Villa Rose, 27-11-48
Allee des Palmiers, Bd du Cap
Αγαπητέ φίλε, Έλαβα με χαρά το γράμμα Σας κ’ ευχαριστώ Εσάς και τους φίλους που θυμάστε ακόμα πως υπάρχω. Σας ταχυδρόμησα τον πρόλογο από την τραγωδία «Σόδομα και Γόμορα» και σας παρακαλώ επιστατήσετε Σεις ο ίδιος να μη γίνουν τυπογραφικά λάθη, που τόσο τα απεχθάνομαι. Τελευταία πολύ κακομεταχειρίστηκαν οι τυπογράφοι την Οδύσεια και με κυρίεψε αηδία. Τα λάθη στο στίχο είναι θανάσιμα. Τόρα αντιγράφει η Ελένη στη μηχανή το μυθιστόρημα «Ο Χριστός ξανασταβρόνεται» που έγινε - έτσι ήθελε - πολύ μεγάλο και δεν ξέρω αν θα βρω εκδότη στην Ελλάδα. Είναι εντελώς σύγχρονο - και νομίζω καλό. Τόρα άρχισα καινούριο καθώς και μια νέα τραγωδία, από την τορινή τραγωδία της Ελάδας. Ελπίζω - και φοβούμαι - πως θα μείνω πολήν καιρό εδώ. χτες νοίκιασα μια βίλλα για τρία χρόνια. εδώ δουλεύω λαμπρά, το κλίμα είναι εξαίσιο, θάλασσα ήλιος, τροπικά δέντρα, καλοί άνθρωποι, μοναξιά.
Το σώμα είναι γερό, το μιαλό δουλεύει, δεν έχω κανενός είδους νοσταλγία, κρατώ αλάκαιρη την Ελάδα κάτω από τα βλέφαρά μου -και τίποτα θαρώ δε μου λείπει.
Έχω μονάχα την αγιάτρευτη αγωνία της Ελάδας που θέλουν να την γκρεμίσουν. Μα αφτή ’ναι αιώνια, το ξέρω καλά, και θα βγει κι από τη δοκιμασία αφτή γιγαντωμένη. Είμαι βέβαιος πως μεγάλες ψυχές και μεγάλα έργα γίνουνται και θα γενηθούν από το αίμα αφτό κι από τα δάκρυα. Ποτέ δεν είχα τόση πίστη κ’ εμπιστοσύνη στη ράτσα μας όπως τόρα. Είναι αιωνίως ο Χριστός που ξανασταβρόνεται για ν’ αναστηθεί.
«Πρέπει, αλήθεια, νάμαστε περήφανοι. την σύμπτωση αφτή να γενηθούμε Έληνες. Και συν να νιόθουμε, κάθε στιγμή, σε κάθε μας λόγο, σε κάθε γραμμή και στίχο που γράφουμε, πως έχουμε μεγάλη ευθύνη. Ο στοχασμός αφτός, τα τελευταία τούτα χρόνια, που γνώρισα από κοντά την παγκόσμια inteligen και είδα τους αντιπροσώπους της και τους μίλησα και τους έζησα, μου δίνει τη Μεγάλη Βεβαιότητα για την ασύγκρητη αξία της ράτσας μας. Γενηθήκαμε άρχοντες. Φοβερή γη και ευθύνη». Να μου χαιρετάτε, Σας παρακαλώ πολύ, όλους τους φίλους και συντρόφους. Του Παπά θα γράψω αργότερα... Ο «θεός» μαζί Σας, αγαπητέ φίλε, και μαζί με την Ελάδα.
Ν. Καζαντζάκης"

πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ σε ρεπορτάζ της Διαμαντένιας Ριμπά