To περίπτερο του CERN στην 79η ΔΕΘ

Την έκθεση του CERN, που θα παραμείνει ανοιχτή για το κοινό από τα εγκαίνια της φετινής διοργάνωσης της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης (ΔΕΘ) σήμερα Σάββατο και επί ενάμιση μήνα, καλώντας τους επισκέπτες σε ένα συναρπαστικό ταξίδι στα ενδότερα του μεγάλου επιταχυντή αδρονίων, στην προέλευση του σύμπαντος και στην καρδιά της ύλης, φιλοξενεί η 79η ΔΕΘ.

Σκοπός του αφιερώματος είναι να προκαλέσει στον επισκέπτη τον θαυμασμό και την περιέργεια για την προέλευση του σύμπαντος και των βασικών συστατικών της ύλης: προς τούτο, παρουσιάζει τα πειράματα που συντελούνται στον μεγάλο επιταχυντή συγκρουόμενων δεσμών αδρονίων του Ευρωπαϊκού Εργαστηρίου Σωματιδιακής Φυσικής (CERN), τα οποία αναμένεται να αποκαλύψουν κάποια από τα μυστήρια του σύμπαντος, ενώ ταυτόχρονα καταδεικνύει τη σύνδεση της θεμελιώδους έρευνας του παρελθόντος με τις τεχνολογίες του παρόντος.
Η έκθεση αποτελείται από το τούνελ εισόδου, που οδηγεί τον επισκέπτη πίσω στον χρόνο της Μεγάλης Έκρηξης (Bing Bang), το θέατρο της Μεγάλης Έκρηξης, όπου γίνεται η αφήγηση της ιστορίας του σύμπαντος, τη ζώνη σωματιδίων, που δείχνει τη συστατική δομή της ύλης, την αίθουσα μυστηρίου, όπου παρουσιάζονται τα μυστήρια της ύλης και του σύμπαντος, το ερευνητικό εργαστήριο του CERN, όπου εξηγείται ο τρόπος διεξαγωγής της έρευνας στον μεγάλο επιταχυντή συγκρουόμενων δεσμών αδρονίων, αλλά και μια θεματική παρουσίαση με τίτλο “Ο κόσμος μας είναι χτισμένος πάνω στη βασική έρευνα”, συνδέοντας τη βασική έρευνα με την καθημερινή ζωή.
Τέσσερα μικρά τμήματα του τούνελ (κανάλια μεταφοράς) συνδέουν τις πέντε κύριες ζώνες της έκθεσης, μεταφέροντας τον επισκέπτη από το ένα θέμα στο άλλο. Οι εξωτερικοί τοίχοι σχηματίζουν διακοσμητικές εικόνες -το σήμα και τον τίτλο της έκθεσης. Τα κείμενα είναι γραμμένα στην κύρια γλώσσα της χώρας φιλοξενίας της έκθεσης (Ελληνικά) και στα Αγγλικά, ενώ σημαντικό μέρος της αποτελείται από διαδραστικά μέσα (οθόνες αφής και ηλεκτρονικά παιχνίδια), που είναι ιδιαίτερα ελκυστικά στο νεανικό κοινό. Το επίπεδο της έκθεσης είναι κατάλληλο για επισκέπτες ηλικίας 12 ετών και άνω.

ΤΟ ΤΟΥΝΕΛ ΕΙΣΟΔΟΥ
Οι επισκέπτες εισέρχονται σε ένα σκοτεινό τούνελ, περιστοιχίζονται από εμβριθή ερωτήματα και χρονολογίες-κλειδιά για την εξέλιξη του σύμπαντος και οδηγούνται ξανά πίσω, στην πρώτη στιγμή τού οτιδήποτε.

ΤΟ ΘΕΑΤΡΟ ΤΗΣ ΜΕΓΑΛΗΣ ΕΚΡΗΞΗΣ
Το θέατρο σχηματίζει μια κεντρική περιοχή προβολής: οι επισκέπτες “γλιστρούν” μέσα από μια ασφαλή ράγα, για να αντικρίσουν ένα κενό, σαν να αιωρούνται στο διάστημα. Ένα πεντάλεπτο οπτικοακουστικό θέαμα αφηγείται την εξέλιξη του σύμπαντος, από τις πρώτες στιγμές της Μεγάλης Έκρηξης έως σήμερα, με έναν οπτικά και συναισθηματικά συναρπαστικό τρόπο, ενώ στην επιφάνεια του τοίχου κείμενα και γραφικά ανιχνεύουν με λεπτομέρειες την ιστορία.

Η ΖΩΝΗ ΤΩΝ ΣΩΜΑΤΙΔΙΩΝ
Η ζώνη αυτή διερευνά τον κόσμο των σωματιδίων, θέτοντας ερωτήματα όπως “Πόσο μεγάλα είναι τα σωματίδια;” ή “ Τι είναι τα σωματίδια;”. Ένα φιλμ κινουμένων σχεδίων μεταφέρει τους επισκέπτες από τις ανθρώπινες κλίμακες στον μικροσκοπικό κόσμο των ατόμων, των πυρήνων και των σωματιδίων, ενώ ένα διασκεδαστικό βίντεο δείχνει πώς τα σωματίδια αλληλεπιδρούν, ανταλλάσσοντας σωματίδια - “αγγελιαφόρους”. Τρία διαδραστικά παιχνίδια προσκαλούν τους επισκέπτες να ανακαλύψουν τη σχέση ενέργειας-μάζας, με την επιτάχυνση και τη σύγκρουση των σωματιδίων.
Μεγάλα πλαίσια γραφικών στους τοίχους συμπληρώνουν αυτήν την εικόνα, δείχνοντας τα θεμελιώδη δομικά στοιχεία της ύλης και τα σωματίδια - “αγγελιαφόρους” που μεταφέρουν τις τέσσερις δυνάμεις. Μια διαδραστική επίδειξη σε οθόνη αφής, που μοιάζει με facebook, αφήνει τους επισκέπτες να εξοικειωθούν με τα σωματίδια, την ιστορία της ανακάλυψής τους και κάποιες από τις ιδιότητές τους.

Η ΑΙΘΟΥΣΑ ΜΥΣΤΗΡΙΟΥ
Αυτή η περιοχή είναι αφιερωμένη σε μερικά από τα πλέον δυσεπίλυτα μυστήρια του σύμπαντος. Τα γραφικά στους τοίχους (με μια ανθρώπινη φιγούρα να περιστοιχίζεται από μια μεγάλη σκοτεινή περιοχή) αναπαριστούν το ότι αντιλαμβανόμαστε μόλις το 4% της σύστασης του σύμπαντος.
Μαθηματικές φόρμουλες σκαλισμένες στους τοίχους συμβολίζουν τις προσπάθειες των επιστημόνων για την επίλυση αυτών των μυστηρίων: σε κάποια από τα σπουδαιότερα ερωτήματα δίνεται μεγαλύτερη έμφαση, καθώς οι επισκέπτες, μέσα από διαδραστικά πάνελ, ακούν τον συλλογισμό των επιστημόνων, που μιλούν για τα πιο ενδιαφέροντα μυστήρια και τις ιδέες που επιχειρούν να τα απαντήσουν.

ΤΟ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ CERN
Αυτή η ζώνη της 79ης ΔΕΘ είναι αφιερωμένη στην επιστημονική έρευνα που συντελείται στο περίφημο εργαστήριο CERN: μια οθόνη στο κέντρο προβάλλει μιαν αεροφωτογραφία του εξωτερικού χώρου πάνω από το τούνελ του μεγάλου επιταχυντή συγκρουόμενων δεσμών αδρονίων και ένα γραφικό δείχνει τη διαδρομή των σωματιδίων μέσα στους επιταχυντές τού CERN.
Ακριβώς δίπλα βρίσκεται ένα μοντέλο του μεγάλου επιταχυντή, το οποίο αποτελείται από ένα ομοίωμα -σε πραγματική κλίμακα- ενός μέρους του μαγνήτη που χρησιμοποιείται στον επιταχυντή, μαζί με ένα ομοίωμα (σε κλίμακα 1:25) του ανιχνευτή “Άτλας”, στον οποίο περιλαμβάνεται μια μεγάλη βιντεο-οθόνη που δείχνει ίχνη από μόρια που σχηματίζονται από τις συγκρούσεις των πρωτονίων. Άλλη μία βιντεο-οθόνη δείχνει ένα φιλμ με αναφορές από την εγκατάσταση του μεγάλου επιταχυντή και των τεσσάρων ανιχνευτών, ενώ χάρη σ’ ένα διαδραστικό πάνελ οι επισκέπτες μπορούν να ανακαλύψουν συναρπαστικές ιστορίες για τις τεχνικές υπερβάσεις που πραγματοποιήθηκαν στο CERN.

Απαντήσεις μέσω τεχνολογίας

Η τελευταία ζώνη εξηγεί πώς η βασική έρευνα συνδέεται με τις τεχνολογικές εφαρμογές στην καθημερινή μας ζωή. Η κεντρική εγκατάσταση αποτελείται από δύο διαδραστικά συστήματα πολλαπλής αφής, τα οποία απεικονίζουν μιαν ευρεία γκάμα τεχνολογιών (TV, κινητά τηλέφωνα, δορυφορική μετάδοση, ιατρικές διαγνώσεις, GPS, WWW, διαδίκτυο) που θεωρούνται σήμερα δεδομένες. Παρ’ όλα αυτά, οι τεχνολογίες αυτές δεν θα επινοούνταν ποτέ, αν κάποιοι επιστήμονες δεν αναζητούσαν τους τελευταίους αιώνες την επίλυση ορισμένων πολύ θεμελιωδών ερωτημάτων σχετικά με τη φύση του ηλεκτρισμού, τη σχέση χώρου και χρόνου ή τη λειτουργία του ατόμου.
Εξερευνώντας διαφορετικά πεδία της τεχνολογίας (ιατρική, επικοινωνίες, ηλεκτρονική, ενέργεια) και χρησιμοποιώντας την πολλαπλή διεπαφή, ο επισκέπτης ανακαλύπτει σε ποια θεμελιακή έρευνα του παρελθόντος βασίζεται μια συγκεκριμένη εφαρμογή σήμερα.

Πηγή: εφημερίδα Μακεδονία