Εκπαιδευτική επίσκεψη των μαθητών του 2ου Γυμνασίου Νέας Μηχανιώνας στον μαρτυρικό Χορτιάτη

Οι μαθητές από τη Ν.Μηχανιώνα στο μνημείο του Ολοκαυτώματος του Χορτιάτη

Εκπαιδευτική επίσκεψη στο μαρτυρικό χωριό του Χορτιάτη, πραγματοποίησε πρόσφατα, το 2^ο Γυμνάσιο Νέας Μηχανιώνας, στο πλαίσιο του εορτασμού της Επετείου της 28^ης Οκτωβρίου 1940. Για την ιστορία του χωριού, του οποίου η ίδρυση ανάγεται ήδη στα βυζαντινά χρόνια, μίλησε ο φιλόλογος και γυμνασιάρχης του 3^ου Γυμνασίου Χορτιάτη,  Εμμανουήλ Νειλούδης. Στη συνέχεια oι μαθητές ξεναγήθηκαν στα αξιοθέατα του χωριού.

Σύμφωνα με την περιγραφή της επίσκεψης:

"Στην αρχή, επισκεφθήκαμε την εκκλησία του Αγίου Γεωργίου, μία ξυλόστεγη τρίκλιτη βασιλική διαστάσεων 22 επί 13 μέτρων, κτισμένη το έτος 1837 με καμπαναριό του έτους 1874. Στη συνέχεια, επισκεφθήκαμε τον  – κοιμητηριακό μάλλον – ναό της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος, μία βυζαντινή εκκλησία του 11^ου ή 12^ου αι., κτίσμα πιθανώς της ιεράς μονής της Παναγίας της Χορταΐτισσης. Ο μικρός αυτός ναός, διαστάσεων περίπου 8 επί 7 μέτρων, διαθέτει έναν εξαιρετικά σπάνιο οκταγωνικό τρούλο νησιωτικού τύπου που δεν απαντάται πουθενά αλλού στην ευρύτερη περιοχή της Θεσσαλονίκης και της Μακεδονίας.

Η ξενάγησή μας στο χωριό συνεχίστηκε στους τόπους μαρτυρίου που συνδέονται με τα τραγικά γεγονότα του Ολοκαυτώματος του Χορτιάτη στις 2 Σεπτεμβρίου 1944 από τα γερμανικά στρατεύματα κατοχής και τα «Τάγματα Ασφαλείας» των Ελλήνων συνεργατών τους. Εκείνη την αποφράδα για την κοινότητα ημέρα οι Γερμανοί και δοσίλογοι Έλληνες σφάγιασαν 149 κατοίκους, μεταξύ αυτών 109 γυναίκες και παιδιά, και πυρπόλησαν περί τα 300 σπίτια, ως αντίποινα για τον θάνατο ενός Γερμανού λοχία την ίδια μέρα από αντάρτες του ΕΛΑΣ. Μάλιστα, δύο μέρες αργότερα, στις 4 του μηνός, οι βάρβαροι επέστρεψαν για να ολοκληρώσουν το έργο της πλήρους καταστροφής του χωριού. Το 1988 ο Χορτιάτης αναγνωρίστηκε με προεδρικό διάταγμα και επίσημα ως «μαρτυρικός τόπος».

Συγκεκριμένα, επισκεφτήκαμε αρχικά και αποτίσαμε φόρο τιμής στο Μνημείο των Μαρτύρων της 02/09/44. Στη συνέχεια περάσαμε από δύο μέρη που κατεξοχήν συνδέονται με τα τραγικά εκείνα γεγονότα, τον Φούρνο του Γκουτζαμάνη και την Οικία Νταμπούδη, δύο τόπους θυσίας, όπου οι Γερμανοί και οι Έλληνες δοσίλογοι συγκέντρωσαν με τη βία, εκτέλεσαν με πολυβολισμούς και έκαψαν αθώους Έλληνες πατριώτες. Σήμερα, στον χώρο του παλιού φούρνου υπάρχει παρεκκλήσι της Κοίμησης της Θεοτόκου αφιερωμένο στους μάρτυρες εκείνης της φοβερής για το χωριό ημέρας.

Τέλος, η επίσκεψή μας ολοκληρώθηκε στην κοινοτική Αίθουσα «Ιωάννη Μανωλεδάκη», όπου μαθητές και συνοδοί καθηγητές συγκλονιστήκαμε από τις περιγραφές του μαρτυρίου, όπως αυτές περιέχονται σε σχετικό με το ολοκαύτωμα ντοκιμαντέρ, που με περισσή φροντίδα και ιστορική τεκμηρίωση επιμελήθηκαν οι μαθητές και οι καθηγητές του 3^ου Γυμνασίου Χορτιάτη".

Πηγή: 2gym-n-michan.thess.sch.gr

Επιμέλεια κειμένου: Γεώργιος Καλαφίκης, Φιλόλογος Μ.Ε. – Δρ. Ιστορίας