του Γιάννη Νισύριου*
Στις 3 Αυγούστου 1951 ιδρύεται η ΕΔΑ,που σήμανε και την απαρχή της κοινοβουλευτικής αριστεράς μετά τα αιματηρά γεγονότα του 1946-49. Με πρόσφατη τη συντριβή του ΚΚΕ στον ένοπλο αγώνα,το εγχείρημα εκείνο θεωρήθηκε παράτολμο. Η όποια δράση αριστερού κόμματος θα τελούσε υπό τον ασφυκτικό κλοιό αστυνομικών παρακολουθήσεων, διώξεων και εκτοπίσεων και με τα ξερονήσια γεμάτα από πολιτικούς κρατούμενους. Παρ’όλα αυτά, ο συνασπισμός εκείνος των 5 κομμάτων της ΕΔΑ, που εξέφραζε και τους οπαδούς του εκτός νόμου ΚΚΕ, έμελε να μακροημερεύσει. Και όχι μόνο.
Η ΕΔΑ, υπήρξε η μόνη ίσως πολυφωνική παράταξη με πλήρη εσωτερική ελευθερία απόψεων, σε αντίθεση με τα αρχηγικά κόμματα της εποχής εκείνης.
Πρωταρχικοί στόχοι ήσαν η αμνήστευση των πολιτικών κρατουμένων, η εθνική συμφιλίωση, η αποκατάσταση της δημοκρατικής ομαλότητας. Οι στόχοι αυτοί δεν επιτεύχθηκαν, έγιναν όμως σημαντικά βήματα. Μετά το αυθαίρετο κλείσιμο της εφημερίδας ‘’ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗ’’ η, μετ’ εμποδίων έστω, έκδοση της ΑΥΓΗΣ, υπήρξε ορόσημο αναφοράς της αριστεράς και των διωκόμενων οπαδών της.
Ακολούθησαν αγώνες για τη Δημοκρατία, την κοινωνική δικαιοσύνη, τα λαικά στρώμματα αλλά και για την Εθνική Ανεξαρτησία, τις γερμανικές αποζημιώσεις, την αποτροπή των εκτελέσεων των Κυπρίων αγωνιστών, κι' όλα αυτά την ώρα που η πίεση των δυτικών συμμάχων ωθούσε τις ελληνικές κυβερνήσεις σε ηπιότερες αντιδράσεις.
Ο λαός αντάμειψε την ΕΔΑ αναδεικνυόντάς την σε αξιωματική αντιπολίτευση την 11-5-1958 και μόνο η βία και οι συλλήψεις του τότε κρατικού μηχανισμού αναχαίτησαν την ανοδική της πορεία. Όποιος είχε το θάρρος να αγωνιστεί στις τάξεις της, γνώριζε ότι θα χάσει τα πάντα σχεδόν, δουλειά, ελευθερία, κοινωνική ζωή, θα σφυρηλατούσε όμως το ηθικό πλεονέκτημα ενός ασυμβίβαστου πνεύματος με πανανθρώπινα ιδανικά.
Το 1974 το εγχείρημα εκείνο διαλύθηκε, το ΚΚΕ πορεύθηκε μόνο του και τα συνθήματα της ΕΔΑ λεηλατήθηκαν από το θολό μεταπολιτευτικό σκηνικό. Απόμεινε άραγε κάτι; Σαράντα χρόνια μετά, η αριστερά ανασυντάσσεται,με το ΣΥΡΙΖΑ ως πολυφωνική μορφή, μακρυά όμως από το πρόσωπο εκείνο της αριστεράς που είχε σφυρηλατηθεί στα μεταπολεμικά χρόνια και με την κεντροδεξιά να στοχεύει στην αποδόμηση του ηθικού της πλεονεκτήματος.
Τα τωρινά γεγονότα, όμως, δεν αποκόπτονται από την ιστορική εκείνη διαδρομή και μέσα από την παρακμή του πολιτικού μας συστήματος, αναδεικνύουν το νέο επικαιρο διακύβευμα. Τη βαρειά ευθύνη της σύγχρονης αριστεράς να ανακτήσει την πολιτική και ηθική αίγλη του παρελθόντος της.
*Ο Γιάννης Νισύριος είναι δικηγόρος, εγγονός του αείμνηστου προέδρου της ΕΔΑ Γιάννη Πασαλίδη
Στις 3 Αυγούστου 1951 ιδρύεται η ΕΔΑ,που σήμανε και την απαρχή της κοινοβουλευτικής αριστεράς μετά τα αιματηρά γεγονότα του 1946-49. Με πρόσφατη τη συντριβή του ΚΚΕ στον ένοπλο αγώνα,το εγχείρημα εκείνο θεωρήθηκε παράτολμο. Η όποια δράση αριστερού κόμματος θα τελούσε υπό τον ασφυκτικό κλοιό αστυνομικών παρακολουθήσεων, διώξεων και εκτοπίσεων και με τα ξερονήσια γεμάτα από πολιτικούς κρατούμενους. Παρ’όλα αυτά, ο συνασπισμός εκείνος των 5 κομμάτων της ΕΔΑ, που εξέφραζε και τους οπαδούς του εκτός νόμου ΚΚΕ, έμελε να μακροημερεύσει. Και όχι μόνο.
Η ΕΔΑ, υπήρξε η μόνη ίσως πολυφωνική παράταξη με πλήρη εσωτερική ελευθερία απόψεων, σε αντίθεση με τα αρχηγικά κόμματα της εποχής εκείνης.
Πρωταρχικοί στόχοι ήσαν η αμνήστευση των πολιτικών κρατουμένων, η εθνική συμφιλίωση, η αποκατάσταση της δημοκρατικής ομαλότητας. Οι στόχοι αυτοί δεν επιτεύχθηκαν, έγιναν όμως σημαντικά βήματα. Μετά το αυθαίρετο κλείσιμο της εφημερίδας ‘’ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗ’’ η, μετ’ εμποδίων έστω, έκδοση της ΑΥΓΗΣ, υπήρξε ορόσημο αναφοράς της αριστεράς και των διωκόμενων οπαδών της.
Ακολούθησαν αγώνες για τη Δημοκρατία, την κοινωνική δικαιοσύνη, τα λαικά στρώμματα αλλά και για την Εθνική Ανεξαρτησία, τις γερμανικές αποζημιώσεις, την αποτροπή των εκτελέσεων των Κυπρίων αγωνιστών, κι' όλα αυτά την ώρα που η πίεση των δυτικών συμμάχων ωθούσε τις ελληνικές κυβερνήσεις σε ηπιότερες αντιδράσεις.
Ο λαός αντάμειψε την ΕΔΑ αναδεικνυόντάς την σε αξιωματική αντιπολίτευση την 11-5-1958 και μόνο η βία και οι συλλήψεις του τότε κρατικού μηχανισμού αναχαίτησαν την ανοδική της πορεία. Όποιος είχε το θάρρος να αγωνιστεί στις τάξεις της, γνώριζε ότι θα χάσει τα πάντα σχεδόν, δουλειά, ελευθερία, κοινωνική ζωή, θα σφυρηλατούσε όμως το ηθικό πλεονέκτημα ενός ασυμβίβαστου πνεύματος με πανανθρώπινα ιδανικά.
Το 1974 το εγχείρημα εκείνο διαλύθηκε, το ΚΚΕ πορεύθηκε μόνο του και τα συνθήματα της ΕΔΑ λεηλατήθηκαν από το θολό μεταπολιτευτικό σκηνικό. Απόμεινε άραγε κάτι; Σαράντα χρόνια μετά, η αριστερά ανασυντάσσεται,με το ΣΥΡΙΖΑ ως πολυφωνική μορφή, μακρυά όμως από το πρόσωπο εκείνο της αριστεράς που είχε σφυρηλατηθεί στα μεταπολεμικά χρόνια και με την κεντροδεξιά να στοχεύει στην αποδόμηση του ηθικού της πλεονεκτήματος.
Τα τωρινά γεγονότα, όμως, δεν αποκόπτονται από την ιστορική εκείνη διαδρομή και μέσα από την παρακμή του πολιτικού μας συστήματος, αναδεικνύουν το νέο επικαιρο διακύβευμα. Τη βαρειά ευθύνη της σύγχρονης αριστεράς να ανακτήσει την πολιτική και ηθική αίγλη του παρελθόντος της.
*Ο Γιάννης Νισύριος είναι δικηγόρος, εγγονός του αείμνηστου προέδρου της ΕΔΑ Γιάννη Πασαλίδη
Αγαπητέ Γιάννη για λόγους ηθικής υποχρέωσης, από την πλευρά μου, προς όσους πρόσφεραν στην ΕΔΑ ό,τι μπορούσαν,θυσιάζοντας συχνά καριέρες και "ήρεμη" ζωή, θεωρώ αναγκαίο να κάνεις ορισμένες διευκρινίσεις. Κι αυτό γιατί ορισμένοι από τους ηρωικούς μαχητές εκείνης της εποχής συνεχίζουν και τώρα να αγωνίζονται μέσα από οργανωμένους πολιτικούς σχηματισμούς, έστω κι αν μερικές φορές δεν συμφωνούν με ορισμένες πολιτικές αποφάσεις τους.
ΑπάντησηΔιαγραφήΜε αυτό το πνεύμα σημειώνω ότι δεν μπορώ να κατανοήσω γενικόλογες αφοριστικές αναφορές όπως αυτή π.χ. για τον ΣΥΡΙΖΑ, χωρίς να δίδονται (από τη στιγμή που γίνονται οι αναφορές)...τα πως και τα γιατί...
Και μόνο να σκεφτεί κανείς την αφωνία που χαρακτηρίζει ορισμένους -και δεν εννοώ εσένα- για τα όσα φοβερά συμβαίνουν από τους λαθεμένους κυβερνητικούς καταλαβαίνει... Πολλοί από αυτούς, οι πλέον ...λαλίστατοι νωρίτερα, ήταν ανάμεσα σε εκείνους που έκριναν σκληρά τον ΣΥΡΙΖΑ για κάθε επιλογή του... Σήμερα με τα όσα απίστευτα συμβαίνουν ...παριστάνουν τους μουγγούς τους θλιβερούς μουγγούς... Δες τις αναρτήσεις τους στο διαδίκτυο,τωρινές και παλαιότερς, και είμαι σίγουρος ότι δεν θα έχεις καμιά αμφιβολία για τα όσα υποστηρίζω! (σημ. Με τις δυσκολίες του κινητού μου)
Καλή σου μέρα!