Στο κατώφλι του καινούργιου χρόνου 2021

του Βαγγέλη Πάλλα

Η χρονιά τελειώνει και εμείς απλά στρατιωτάκια περιμένουμε στη σειρά, ενώ μας προσπερνούν γεγονότα, ειδήσεις, εγκλήματα, περιβαλλοντολογικές καταστροφές, προδοσίες, και ότι άλλο βασανιστικό μας συμβαίνει. Η συμβατικότητα της ημερολογιακής αλλαγής μιας χρονιάς, στέκει πάντα πηγή αναστοχασμού για όσα διαδραματίστηκαν στη διάρκειά της και ταυτόχρονα προσπάθεια κατανόησης των επερχόμενων στη νέα χρονιά.

To έτος που φεύγει, κόντρα σε μια περιρρέουσα ατμόσφαιρα αποδιάρθρωσης κάθε αξιακού περιεχομένου και εννοιών και νεοφιλελεύθερης απαξίωσης κάθε έννοιας κοινωνικής αλληλεγγύης, συλλογικότητας και συντροφικότητας, ανέδειξε μια νέα ριζοσπαστική και αντιστασιακή συλλογικότητα εργαζομένων - διανοουμένων.

Τελειώνοντας το 2020 μια μικρή ανασκόπηση της χρονιάς σε διεθνές επίπεδο αρκεί να μας πείσει ότι ζούμε ιστορικές μέρες. Η φράση «ιστορικές μέρες» από μόνη της, είναι ελαφρώς αντιφατική. Η ιστορία εξ ορισμού αποτελείται από μια συνέχεια ημερών, συνεχείς εναλλαγές νύχτας και μέρας, η μία μετά την άλλη μέσα στην άπειρη γραμμή του χρόνου, με το μολύβι που την χαράσσει να είναι πάντα στο παρόν.

Από την άλλη όμως, το φτωχό μας μυαλό, επειδή δεν μπορεί να αντιληφθεί τα εκατομμύρια των καθημερινοτήτων πίσω μας, έχει θέσει ορόσημα για να προσπαθήσει να κατανοήσει την ιστορία.

Ιστορικές χρονιές: το 1789, το 1917 ή το 1821 για εμάς κυρίως. Ή ιστορικές στιγμές: η Αμερικανική Επανάσταση ή ο Ισπανικός εμφύλιος. Στιγμές που θυμόμαστε συνήθως αυτούσιες, χωρίς να μπορούμε να τις συνδέσουμε με τα χρόνια πριν από αυτές, και τις κοινωνικές διεργασίες που συνέβαιναν πριν καταλήξουμε εκεί. Στιγμές στην ιστορία, άπειρα μικρές σε σύγκριση με την συνέχεια του χρόνου, όπου οι κοινωνικές διεργασίες συμπυκνώνονται σε κάποιο μεγάλο γεγονός: μια μάχη, μια επανάσταση, μια νέα ιδέα που απλώνεται και κυριαρχεί.

Ένας χρόνος ακόμη φεύγει. Ένας χρόνος που μας απομακρύνει ακόμη περισσότερο από την αθωότητα μας, από την παιδική μας ηλικία.

Επιστρέφοντας στην αρχική σκέψη, το έτος που πέρασε ήταν μια χρονιά στην οποία γράφτηκε Ιστορία, μια χρονιά που δεν γέννησε απαντήσεις, αλλά ερωτήσεις. Μαθημένοι να μελετάμε και να θαυμάζουμε μεμονωμένα ιστορικά γεγονότα, το 2020 δεν έφερε κάτι εμφανώς νέο. Μια γρήγορη ματιά, θα δείξει μικρές αλλαγές στο πολιτικό σκηνικό της χώρας, με τους ίδιους να κυβερνούν και τους ίδιους να κυβερνώνται στο 12μηνο που πέρασε. 

Κοιτάζοντας πίσω, στα βιώματα του 2020 που περνάει, θα δούμε βία, θάνατο, φτώχεια, εξαθλίωση, ντροπή και βαρβαρότητα. Δεν θα δούμε την κίνηση των τεκτονικών πλακών στο υπόβαθρο της κοινωνίας, χιλιοστό το χιλιοστό, μέχρι την σύγκρουσή τους και την διαμόρφωση ενός νέου τοπίου στην χώρα. Αυτά θα τα θυμηθούμε δεκάδες χρόνια από τώρα, καθισμένοι ίσως σε κάποιο τραπέζι, με φαγητό και κρασί, διηγούμενοι ιστορίες, κομμάτι ενός νέου, καλύτερου παρόντος. Ίσως όμως και να μην ξεδιπλωθεί έτσι, η ιστορία δεν είναι νομοτελειακή και οι καλοί δεν κερδίζουν πάντα στο τέλος. Ίσως η πραγματικότητα του σημερινού παρόντος στο μέλλον να αντικατασταθεί από άλλες, ψεύτικες διηγήσεις και από διαστρεβλωμένα γεγονότα που θα δικαιολογούν νέες, χειρότερες καταστάσεις.

Καθώς του 2020 αποχωρεί, κυριαρχεί μια γενική αίσθηση φόβου στις κυρίαρχες κυβερνήσεις. Και είναι δύσκολο να βρεθεί ένα ίχνος αισιοδοξίας. Σχολιαστές στα συστημικά αστικά ΜΜΕ, με συνεχείς αναλύσεις, προσδιορίζουν ότι το 2021 θα υπάρξει ένα βαθύ σοκ, με απρόβλεπτες συνέπειες.

Η άρχουσα τάξη υπερασπίζοντας τη θέση της, προσπαθεί να καλύψει την πραγματική εικόνα του καπιταλισμού, μέσα από ψέματα και υποκρισία. Ο πόλεμος στη γλώσσα της ισότητας και της ελευθερίας, είναι χαρακτηριστικό της περιόδου της κρίσης. Με τα βασικά χαρακτηριστικά του καπιταλισμού, επιβλήθηκε ένα σύστημα εκμετάλλευσης, στην ανισότητα, στην καταπίεση, στον πόλεμο. Και όταν οι ψευδαισθήσεις διαλυθούν, θα εμφανιστεί η ουσία. Η οικονομική κρίση, δημιουργώντας κοινωνική και πολιτική ανισότητα, συναντήθηκε με τις έντονες γεωπολιτικές συγκρούσεις, που το 2020έφεραν τον κόσμο πιο κοντά στον πόλεμο.

Σχεδόν κάθε μέρος του κόσμου είτε έχει γίνει πεδίο μάχης ή πρόκειται να γίνει νέα εστία πολέμου. Ο ιμπεριαλισμός λειτουργεί στο επίπεδο της αναλγησίας και της εγκληματικότητας και μπορεί να συγκριθεί μόνο με τη περίοδο του πρώτου μισού του 20ου αιώνα. Ολόκληρες χώρες και οι λαοί τους, σπαράσσονται με αγριότητα, θυμίζοντας τη βομβιστική επίθεση στους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα στο νοσοκομείο στο Αφγανιστάν. Αυτοί οι πόλεμοι ξεκίνησαν με το πρόσχημα της διεθνούς νομιμότητας.

Η μεγάλη δύναμη (ΗΠΑ), που έζησε δύο καταστροφικούς πολέμους τον 20ο αιώνα, αναδύεται ξανά ως βασική δύναμη των παγκόσμιων σχέσεων. Η αδυσώπητη του Αμερικανικού ιμπεριαλισμού προς τον πόλεμο, μπορεί την να φέρει σε σύγκρουση όχι μόνο με τη Ρωσία και την Κίνα, αλλά και άλλες ιμπεριαλιστικές δυνάμεις. Το περασμένο έτος, η Γερμανία κατέβαλε σημαντική προσπάθεια, για να επιβεβαιώσει την κυρίαρχη θέση της στην Ευρωπαϊκή ήπειρο. Για άλλη μια φορά η Γερμανική άρχουσα τάξη, αναπτύσσει σχέδια για τον έλεγχο εκτός Ευρώπης, όλου του κόσμου, μέσω της οικονομικής της δύναμης.

Στη χρονιά που πέρασε, οι εργαζόμενοι σε όλο τον κόσμο, απέκτησαν μεγαλύτερη συνείδηση των κοινωνικών και πολιτικών που αντιμετωπίζουν. Τα πολιτικά προβλήματα τίθενται με τεράστια ευκρίνεια.

Ότι ο καπιταλισμός αντιμετωπίζει μια υπαρξιακή κρίση είναι πλέον αυτονόητο. Το ερώτημα που τίθεται είναι το εξής: Πως θα επιλυθεί αυτή η κρίση; αυτό είναι το ερώτημα που τίθεται καθώς ξεκινά ο καινούργιος χρόνος, το 2021. Τη «βρώμικη» δουλειά, αναλαμβάνει να την κάνει το ΔΝΤ μέσα από τις παρεμβάσεις του. Αυτές περιλαμβάνουν τον σφετερισμό της εθνικής κυριαρχίας, τις ιδιωτικοποιήσεις και την μείωση των κοινωνικών δαπανών, των μισθών, των συντάξεων, καθώς και την διασφάλιση στην προτεραιότητα εξόφλησης του χρέους. Το ΔΝΤ ενεργεί ως «κρυφός» σύμμαχος για της μεγάλες τράπεζες, με πολιτικές και κοινωνικές αναταραχές.

Η στρατηγική τόσο του ΔΝΤ, όσο και των μεγάλων οικονομικών δυνάμεων, είναι ο απόλυτος έλεγχος κυβερνητικών και υπηρεσιακών θέσεων, στις χώρες υπό κρίση, παράδειγμα τη Ελλάδα. Έτσι κινούν τα νήματα, σε πολλές περιπτώσεις με τις «μαριονέτες» που έχουν υπό έλεγχο στις πιο αδύναμες χώρες, πολιτικούς η στελέχη της κρατικής μηχανής, καθώς και ελεγχόμενα με δάνεια ΜΜΕ.

Έχει τεράστιο ενδιαφέρον πως προκρίνονται, επιλέγονται, εγκρίνονται, προσεγγίζονται και ελέγχονται τα πολιτικά πρόσωπα που καταλαμβάνουν καίριες θέσεις, στις υπό έλεγχο χώρες Οπότε, ας μην απογοητευόμαστε που μπαίνουμε σε μια νέα χρονιά με τα σκήπτρα να κρατούν οι ίδιοι άνθρωποι. Ας σταματήσουμε όμως να περιμένουμε τον νέο μεσσία ή την μεγάλη εξέγερση που θα μας λυτρώσει από το κακό. Η ιστορία δημιουργείται κάθε μέρα, μέσα και γύρω από τον καθένα. Όλοι είμαστε κομμάτι της και όλοι την δημιουργούμε, ακόμα και με την απραξία μας. 

Σε έναν χρόνο από τώρα, θα μιλάμε για έναν πολύ διαφορετικό κόσμο. Το μεγάλο ερώτημα δεν είναι αν θα ζήσουμε μια μεγαλειώδη στιγμή ιστορίας: αυτές τις ζούμε κάθε λεπτό που περνάει. Το ερώτημα είναι αν οι επόμενες 365 μέρες θα συμπυκνωθούν σε μια αργή ανάβαση προς τα άστρα, η μια γρήγορη κατάβαση προς την κόλαση. Το σωτήριο έτος 2021 δεν θα είναι σωτήριο: δεν θα μας λυτρώσει. Ίσως όμως, το τέλος του να μας βρει λίγο πιο ψηλά.

 Τι είναι αυτό που τρέφει την αισιοδοξία μας ότι κάθε νέα χρονιά θα είναι καλύτερη και θα φέρει λύσεις σε προβλήματα στα οποία οι προηγούμενες απέτυχαν. Ίσως το ότι είναι φυσιολογικό να προοδεύουμε, να κινείται η κοινωνία προς τα εμπρός, έστω και με τα «ζιγκ -ζαγκ της ιστορίας». Ίσως να’ ναι μόνον η ελπίδα, που ως γνωστόν πεθαίνει τελευταία.. Χρονιάρες μέρες όμως, ας μην είμαστε απαισιόδοξοι.

Ας σκεφτούμε λίγο, στο μεταίχμιο αυτού του χρόνου, τι θα έπρεπε και θα μπορούσε να αλλάξει σ’ αυτήν τη χώρα, ώστε να πάει μπροστά και να ζούμε όλοι καλύτερα.

Ο ελληνικός και ο κυπριακός λαός, σχεδόν, στο σύνολο του γνωρίζει ότι το 2021 με τις επιλογές των ΗΠΑ και ΠΣΕΕΕ ίσως αποδειχθεί μοιραίος χρόνος για τον τόπο τους.

Αυτό που εναγώνια αναζητούν σύσσωμοι σχεδόν οι πολίτες, άνδρες και γυναίκες, νέοι και νέες, είναι να «πιαστούν» από κάπου. Αναζητούν την ελπίδα!

Είμαστε αισιόδοξοι!

Μπορούν οι δυνάμεις της Αριστεράς να τολμήσουν αυτά τα πρώτα βήματα αλλαγών μέσα στο 2021 Μπορούν να αναμετρηθούν ξανά με την ιστορία και να τα καταφέρουν; Έχουν το κουράγιο, τη δύναμη, το σφρίγος, τη ζωτικότητα και την τόλμη να επιχειρήσουν ένα ενωτικό, καινοτόμο και ριζοσπαστικό άλμα προς τα εμπρός και να απειλήσουν ξανά στην πράξη και όχι με μεγάλα και κενά λόγια, το σύστημα;

Μπορεί η Αριστερά να ξανασμίξει με την πλειοψηφία του ελληνικού λαού και να εκφράσει αυθεντικά τις αγωνίες της για διέξοδο και καλύτερες μέρες;

Η ΑΡΙΣΤΕΡΑ μπορεί να αναγεννηθεί η ίδια και να πρωτοπορήσει σε μια νέα, εθνική, προοδευτική και σοσιαλιστική αναγέννηση του τόπου. Αρκεί να πράξουμε όλοι το καθήκον μας με ανιδιοτέλεια και αυτοθυσία. Και όταν λέμε όλοι μας, λέμε όλοι μας και φυσικά, πρώτα απ’ όλα, όλοι/ες οι αριστεροί/ες, πέρα από διαφορετικές προτιμήσεις και εντάξεις! Μπορούμε!

Τι πραγματικά κρατήσαμε; Πόσο μεγαλώσαμε ακόμα; Πόσο φτιάξαμε τις λίστες του χαμένου μας χρόνου. Κάπου εκεί στο τέλος του χρόνου θα πρέπει να καταγράψουμε τις υποσχέσεις που μας δώσανε και τις αποφάσεις (ενέργειες) που υλοποιήσαμε εμείς! ...

Ο καθένας πρέπει μέσα από τον απολογισμό του να πιστεύει ότι μπορεί, μπορεί να κάνει περισσότερα, περισσότερες θετικές σκέψεις, περισσότερα όνειρα... Και όχι να ρίξουμε όση χρυσόσκονη μπορούμε πάνω στην καθημερινότητα που μας πληγώνει. Ξεχνώντας ότι η επιβίωση στην ξένοιαστη και λαμπερή ζωή μας είναι μια ψευδαίσθηση ότι ζήσαμε σε εποχές της επίπλαστης ευημερίας μας, μιας και αθροίζουμε τις πρωτοχρονιές, τα ρεβεγιόν, τις ευχές για μια καλύτερη χρονιά, αμέτρητες ... πόσες αξιοποιήσαμε; Ελάχιστες έως καθόλου.

Ξεχνάμε όμως ότι αύριο, μεθαύριο δεν θα θυμόμαστε τις αποτυχίες μας σε μεγάλο βαθμό διαμορφώνονται μέσα από μια μακρά πορεία πνευματικής, αλλά και συναισθηματικής εκπαίδευσης με πολλά πάνω και κάτω.

Σας εύχομαι να φορέσετε τα γιορτινά σας τις επόμενες μέρες, να βγάλετε από το ντουλάπια τα καλά ποτήρια και να τσουγκρίσετε λέγοντας ευχές που να αξίζουν. Να αφήσουμε τα ίχνη μας στο χώρο και στον χρόνο που έρχεται.

Σε λίγες ώρες ο παλιός χρόνος, θα παραδώσει την σκυτάλη στον καινούργιο... άλλος ένας χρόνος θα πάει να συναντήσει αυτούς που πέρασαν... και είναι τόσοι πολλοί. Κι εμείς θα υποδεχτούμε το 2021 με ευχές, και με την ελπίδα να είναι μια καλή χρονιά. Δεν είναι λίγα αυτά; Σκεφτείτε μόνον αν στη σημερινή Ελλάδα μπορούν να γίνουν και μη μελαγχολήσετε. Η ελπίδα πεθαίνει τελευταία... Καλό  2021 !