Σωτήρης Πρώϊος: Ένας μεγάλος Έλληνας Πατριώτης, Μακεδόνας, Αγωνιστής της ομογένειας και Άνθρωπος

Ο Σωτ. Πρώϊος (αριστερά) με τον δήμαρχο της Ν.Υόρκης, Μπλούμπεργκ.
Μετά τη συνάντηση εκείνη ο αμερικανός δήμαρχος είχε ταχθεί υπέρ
των ελληνικών θέσεων στο θέμα της Μακεδονίας

του Σπύρου Κουζινόπουλου*

Με οδύνη ο ελληνισμός στην Ελλάδα και τις χώρες διασποράς της ομογένειας, πληροφορήθηκε το θάνατο ενός από τα εκλεκτότερα τέκνα του απόδημου ελληνισμού, του Σωτήρη Πρώϊου, πρώην προέδρου της Παμμακεδονικής Ένωσης Αμερικής, ιδρυτικού στελέχους και επί σειρά ετών προέδρου της Ένωσης Θεσσαλονικέων Νέας Υόρκης, που έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 81 ετών, μετά από σκληρή μάχη με την επάρατη ασθένεια.

Παρελαύνοντας στους δρόμους της Ν.Υόρκης

κατά την εθνική επέτειο της 25^ης Μαρτίου

Ο Σωτήρης Πρώϊος γεννήθηκε το 1931 στη Θεσσαλονίκη και σε νεαρή ηλικία, στη δεκαετία του ’60 μετανάστευσε στη Νέα Υόρκη, όπου μετά από σκληρή δουλειά, με τη συμπαράσταση και της αγαπημένης του συζύγου Δέσποινας, αναδείχθηκε σε επιτυχημένο επιχειρηματία, δημιουργώντας στην καρδιά του Μανχάταν ένα εργαστήριο γουνοποιίας.

Παράλληλα, από τα πρώτα κιόλας χρόνια της εγκατάστασής του στην αμερικανική μεγαλούπολη, ασχολήθηκε ενεργά με τα προβλήματα της ομογένειας, με τις ανάγκες, τις δυσκολίες, τις επιτυχίες, αλλά και την οργάνωσή της. Για να αναδειχθεί σύντομα σε διαπρύσιο κήρυκα των ελληνικών συμφερόντων στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Η θαρραλέα επιστολή στον Τζωρτζ Μπους

Είναι χαρακτηριστική η θαρραλέα επιστολή που ως Ύπατος Πρόεδρος της Παμμακεδονικής Ένωσης Αμερικής είχε αποστείλει στις 30 Μαρτίου 2004 προς τον τότε πρόεδρο των Ηνωμένων Πολιτειών Τζωρτζ Μπους:

«Δεν μπορούμε να κατανοήσουμε κύριε Πρόεδρε τους λόγους για τις τελευταίες αναφορές σας σε μία χώρα που εσείς αυθαίρετα την ονομάσατε «Μακεδονία», αντί του ορθού που είναι FYROM», έγραφε ο Σωτήρης Πρώϊος για να προσθέσει σε πολύ αυστηρό τόνο:

«Όπως φαίνεται, οι σύμβουλοί σας δυστυχώς δεν γνωρίζουν την ιστορική αλήθεια, διότι και άλλα μέλη της Αμερικανικής κυβέρνησης έχουν αναφερθεί στη γειτονική προς την Ελλάδα χώρα, αποκαλώντας την ως «Μακεδονία». Δεν έχει κανείς το δικαίωμα σ’ αυτό τον κόσμο να διαστρεβλώνει την ιστορική αλήθεια, ακόμη και αν πρόκειται για μία δύναμη που είναι από τις ισχυρότερες δυνάμεις στον κόσμο, όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες. Με όλο το σεβασμό κύριε Πρόεδρε, πρέπει να σας επισημάνω πως μια χώρα σαν τη δική μας, δεν πρέπει να εναντιώνεται στην αλήθεια και την ιστορία», κατέληγε η επιστολή προς τον αμερικανό πρόεδρο Τζωρτζ Μπους.

«Χαίρει πάντα εκτιμήσεως»

Δεν ήταν τυχαίο που εκείνη την περίοδο, ο Σταύρος Μαρμαρινός, αρθρογράφος της μεγάλης ομογενειακής εφημερίδας της Νέας Υόρκης «Εθνικός Κήρυξ», σε ένα πορτρέτο του, σκιαγραφούσε ως εξής την προσωπικότητα του Σωτήρη Πρώϊου, που υπήρξε το μακροβιότερο στέλεχος της Παμμακεδονικής Ένωσης Αμερικής, υπηρετώντας την για πάνω από μία τριακονταετία ως μέλος του διοικητικού της συμβουλίου, ως Ταμίας της οργάνωσης, ως αντιπρόεδρος και κατ΄ επανάληψη πρόεδρός της. Έγραφε ο Σ. Μαρμαρινός στο πορτρέτο του υπό τον τίτλο «Άξια χέρια στο τιμόνι»:

«Είναι πολύ σημαντικό, αποφασιστικό θα ‘λεγα, το να έχεις εμπιστοσύνη στην ακεραιότητα, στον πατριωτισμό και στη σύνεση κάποιου. Όταν μάλιστα αυτός ο κάποιος είναι υψηλά ιστάμενος, τότε η εμπιστοσύνη παίρνει ακόμα μεγαλύτερες διαστάσεις.

Η «Παμμακεδονική Ένωση Αμερικής» έχει στο τιμόνι της αυτή τη στιγμή έναν εκλεκτό ομογενή, που συγκεντρώνει στο πρόσωπό του όλα τα πιο πάνω χαρίσματα. Ο κ. Σωτήριος Πρώιος, Ύπατος Πρόεδρος της μεγάλης μας αυτής οργάνωσης, χαίρει πάντα εκτιμήσεως στον ομογενειακό μας χώρο»

Το προεδρείο της Παμμακεδονικής κατά τη συνάντηση που είχε
το 2004 με την τότε υπουργό Εξωτερικών, Ντόρα Μπακογιάννη

Και λίγο πιο κάτω ο αρθρογράφος του «Εθνικού Κήρυκα» συμπλήρωνε:

«Ο κ. Πρώιος τίμησε και τιμά το αξίωμα που του εμπιστεύτηκαν. Οι κουβέντες του είναι απλές, αλλά πλημμυρισμένες από το πάθος του για τη Μακεδονία, την Παμμακεδονική, την Ομογένεια, την Ελλάδα. Είναι από τους υποδειγματικούς πατριώτες, με όλη τη σημασία της λέξεως. Είναι φανερό το πώς και πόσο πληγώνεται, όταν σε διάφορες φάσεις του το θέμα της Μακεδονίας δεν έτυχε των σωστών χειρισμών που επιτάσσει η ιστορία της, από διάφορους παράγοντες εδώ, στη γενέτειρα και στο διεθνή χώρο.

Χαρακτηριστική είναι και η σύνεση που δείχνει παντού, όπου εμφανίζεται. Ο κ. Πρώιος –για να το ξεκαθαρίσω- είναι άνθρωπος των χαμηλών τόνων, μακριά από τυμπανοκρουσίες, άσκοπους θορύβους και φανφάρες ματαιοδοξίας. Είναι άνθρωπος με τη φλόγα της Ελλάδος στην ψυχή και άνθρωπος που πρώτα θα μιλήσει η λογική του, και ύστερα το στόμα του».

Και ο κ. Μαρμαρινός κατέληγε με τη διαπίστωση ότι «το τιμόνι της «Παμμακεδονικής», βρίσκεται σε άξια χέρια».

Ο Σωτήρης Πρώϊος (αριστερά) με τον πρώην πρόεδρο της
Παμμακεδονικής Ε.Μιχαλόπουλο και τον Σ.Κουζινόπουλο

Πάντα δίπλα στη νεολαία

Σε μία συνέντευξη που μας είχε παραχωρήσει πριν 10 και πλέον χρόνια, ο Σωτήρης Πρώϊος υπογράμμιζε την ανάγκη προσέγγισης της νεολαίας στις χώρες διασποράς της ομογένειας, για να αποτραπεί ο κίνδυνος πλήρους αφομοίωσης, πολιτιστικής και γλωσσικής αλλοτρίωσής της. Καθώς όπως έλεγε χαρακτηριστικά:

«Είναι καθήκον και υποχρέωσή μας να δώσουμε ιδιαίτερη βαρύτητα στην προσπάθεια προσέγγισης της νεολαίας. Καθώς οι ομογενείς νέοι Μακεδόνες, αποτελούν το αύριο, την ελπίδα και τη συνέχεια του απόδημου Μακεδονικού ελληνισμού στην αμερικανική ήπειρο». Για να προσθέσει αμέσως μετά:

«Πιστεύουμε ακράδαντα, ότι η μεγάλη πρόκληση για τον Ελληνισμό της Διασποράς, είναι αφενός να επωφεληθεί των ευκαιριών και αφετέρου να αντισταθεί στη σαρωτική επίδραση των πολιτιστικών προτύπων που προσπαθούν να μας σερβίρουν. Είμαστε Αμερικανοί πολίτες, σίγουρα πρέπει να είμαστε απόλυτα ενταγμένοι σ’ αυτή τη δεύτερη πατρίδα μας. Όμως, η διατήρηση της γλώσσας, της ορθόδοξης πίστης, των ιδεωδών και των αξιών του ελληνικού πολιτισμού και των δεσμών με το εθνικό κέντρο, συνιστούν τον πυρήνα της αντίστασης του ελληνισμού σε ξένα πρότυπα ζωής και τον κύριο πόλο συσπείρωσης των Αποδήμων Ελλήνων. Στο πλαίσιο αυτό, πρέπει να δίνουμε όσο γίνεται μεγαλύτερη έμφαση στις πολιτιστικές δραστηριότητες και ιδιαίτερα στα θέματα εκείνα που προβάλουν την πολιτιστική μας κληρονομιά».

Αυτός ήταν ο μεγάλος Έλληνας πατριώτης, ο μεγάλος Μακεδόνας, ο μεγάλος Άνθρωπος, ο Σωτήρης Πρώϊος. Ας είναι ελαφρύ το χώμα που τον σκεπάζει. Θα τον έχουμε  πάντα στην καρδιά μας.

*Δημοσιογράφος- Συγγραφέας, πρώην Γενικός Διευθυντής του Μακεδονικού Πρακτορείου Ειδήσεων