Συνολικά 68 εκλογικές αναμετρήσεις στη νεότερη Ελλάδα

του Σπύρου Κουζινόπουλου
Συνολικά 68 εκλογικές αναμετρήσεις έγιναν στη χώρα μας από την απελευθέρωση της Ελλάδας και μέχρι τις εκλογές της 20ης Σεπτεμβρίου 2015. Ενώ μήνα Σεπτέμβριο έχουν διενεργηθεί μέχρι τώρα συνολικά οκτώ φορές εκλογές.

Σκίτσο για τις εκλογές 1915 με Γούναρη και Βενιζέλο να διεκδικούν την κάλπη

Ο μήνας που έχουν γίνει οι περισσότερες εκλογικές αναμετρήσεις στην Ελλάδα, είναι ο Νοέμβριος γιατί σε αυτόν οργανώθηκαν 12 φορές εκλογές (1843, 1856, 1862, 1902, 1910,
1920, 1926, 1952, 1963, 1974, 1977, 1989).

Αντίθετα ο μήνας που έχουν γίνει μόνο 2 φορές  εκλογές, είναι ο Ιούλιος (1829,1875).

Δεύτερος σε συχνότητα με 8 εκλογές είναι ο Σεπτέμβριος και ο Οκτώβριος. Συγκεκριμένα, υπήρξαν εκλογικές αναμετρήσεις το μήνα Σεπτέμβριο τις ακόλουθες χρονιές: 1853, 1859, 1879, 1932, 1951, 1996, 2007 και 2015 και τον Οκτώβριο τα έτη: 1843, 1850, 1859, 1890, 1961, 1981, 1993, 2009.

Τρίτος με 7 εκλογές , είναι ο Μάρτιος (1868, 1906, 1912, 1933, 1946, 1950, 2004).

Ακολουθούν με 6 εκλογικές αναμετρήσεις οι μήνες Μάιος (1865, 1869,

1892, 1915,1958,2012) και ο Ιούνιος (1847,1874,1935,1985,1989,2012)

Έπονται με εκλογές 5 φορές οι μήνες Ιανουάριος (1861, 1872,

1887,  1936,2015), ο  Φεβρουάριος (1872, 1899,1905, 1956,1964) και ο Απρίλιος (1885,1895, 1944, 1990,  2000)

Τελευταίοι με 3 εκλογικές αναμετρήσεις είναι ο Αύγουστος (1844, 1910, 1928) και ο Δεκέμβριος  (1881, 1915, 1923)

Εκλογές Σεπτεμβρίου 1853

Η πρώτη φορά που έγιναν εκλογές μήνα Σεπτέμβριο, ήταν στις 23-9-1853 και σύμφωνα με τις εφημερίδες της εποχής («Πανελλήνιον» και «Αθήνα» διεξάχθηκαν σε συνθήκες εκτεταμένης νοθείας από την φιλοβασιλική κυβέρνηση του ναυάρχου Αντ. Κριεζή πιου συγκέντρωσε και την απόλυτη πλειοψηφία με 138 έδρες. ΟΙ εκλογές του Σεπτεμβρίου 1853, έγιναν σε μια περίοδο έντασης των σχέσεων της Ελλάδας με την Τουρκία, δεδομένου ότι τις ημέρες εκείνες άρχιζε ο Κριμαϊκός Πόλεμος. Οι Έλληνες πολιτικοί και ο Όθωνας ήλπιζαν σε νίκη της Ρωσίας, ενάντια στην Οθωμανική Αυτοκρατορία και τους συμμάχους της Αγγλία και Γαλλία, αλλά δεν πήραν μέρος στον πόλεμο μετά από έντονες πιέσεις των Αγγλογάλλων.

Τρομοκρατία στις εκλογές 1859

Οι εκλογές του 1859 διενεργήθηκαν το Σεπτέμβριο και τις πρώτες ημέρες του Οκτωβρίου από την κυβέρνηση Αθ. Μιαούλη, γιού του ναυάρχου Ανδρέα Μιαούλη με υπουργούς τους Α. Κουμουνδούρο, Γ.Α. Ράλλη, Ρήγα Παλαμίδη, Θ.Α. Ζαΐμη, Α.Γ. Κουντουριώτη και Δ. Μπότσαρη. Σημειωτέον ότι το 1859 ο, καταγόμενος από τη Λαμία, Δημήτριος Χατζίσκος, ανηψιός του Κωλέτη, ήταν γερουσιαστής.

Στις περισσότερες επαρχίες του ελληνικού κράτους οι εκλογές διεξήχθησαν μέσα σε κλίμα τρομοκρατίας υπέρ της εκλογής των κυβερνητικών υποψηφίων. Παρατηρήθηκε και το φαινόμενο εξαγοράς ψήφων. Η κυβερνητική εφημερίδα «Ο Έλλην» (17.10.1859) γράφει σχετικά: «Τινές των βουλευτών δεν επλειοψήφησαν ει μή δι’ αδράς χρηματικής καταβολής. Αι ψήφοι αναφανδόν εδημοπρατήθησαν και εδόθησαν στους πλειοδοτούντας. Λέγεται ότι εις μίαν τινά επαρχίαν οι βουλευταί επλειοψήφησαν δυνάμει 30.000 δραχμών. Εις άλλην δε τινά δυνάμει 100.000. Αν λάβωμεν ως μέσον όρον 50 ή 60.000 δραχμών, επειδή όλαι αι επαρχίαι είναι 48, έν και ήμισυ εκατομμύριον ήθελεν αρκέσει ίνα σχηματισθή κατά το δοκούν η πλειοψηφία της Βουλής».

Οι εκλογές του 1879

Οι εκλογές, έγιναν στις 23 Σεπτεμβρίου 1879 και διεξάχθηκαν από την Κυβέρνηση Κουμουνδούρου, ο οποίος είχε δεσμευθεί για τίμιες εκλογές. Σε όλο το κράτος οι ανακηρυχθέντες υποψήφιοι ήταν 538, έχοντας πληρώσει «δια τα εκλογικά είδη» (παράβολα όπως θα λέγαμε σήμερα) 107.500 δραχμές. Οι βουλευτικές έδρες ήταν 209. Οι εγγεγραμμένοι στους εκλογικούς καταλόγους ήταν 426.442, δηλαδή το 25% του πληθυσμού και οι ψηφίσαντες σχεδόν οι μισοί,  275.974 (το 16,8% του πληθυσμού). Οι εκλογές του 1879 δεν έφθασαν σε έκτροπα προηγούμενες ψηφοφορίες. Παρ’ όλα αυτά οι εφημερίδες τις εποχής μιλούν για ρουσφέτια, υποσχέσεις, απειλές, ακόμη και για ανάμειξη ληστών στο προεκλογικό αγώνα.

Oι εκλογές του Σεπτεμβρίου 1932

Οι εκλογές στις 25 Σεπτεμβρίου 1932 έγιναν από την κυβέρνηση του Ελευθέριου Βενιζέλου με το σύστημα της απλής αναλογικής. Κανένα κόμμα δεν κέρδισε την αυτοδυναμία και το αποτέλεσμα ήταν τέτοιο, ώστε ήταν πολύ δύσκολη η συνεργασία κομμάτων, για το σχηματισμό κυβέρνησης. Η κατανομή των εδρών ήταν: Λαϊκό Κόμμα (Π.Τσαλδάρης) 84 έδρες, Κόμμα Φιλελευθέρων (Ε.Βενιζέλος) 84, Προοδευτικό Κόμμα (Γ.Καφαντάρης) 21, Αγροτικό Κόμμα (Α.Μυλωνάς-Κ.Ζαβιτσάνος) 15, Αγροτικό Εργατικό Κόμμα (Α.Παπαναστασίου) 15, Ενιαίο Μέτωπο Εργατών-Αγροτών (ΚΚΕ) 12, Ριζοσπαστικό Κόμμα (Γ.Κονδύλης) 10, Κόμμα Ελευθεροφρόνων (Ι.Μεταξάς) 4, Κόμμα Συντηρητικών Δημοκρατικών (Α.Μιχαλακόπουλος) 2.   

Μετά από διαβουλεύσεις, κυβέρνηση σχημάτισε ο Παναγής Τσαλδάρης από τις 3 Νοεμβρίου 1932 μέχρι τις 16 Ιανουαρίου 1933, οπότε αναλαμβάνει ξανά την κυβέρνηση ο Ελευθέριος Βενιζέλος για να οδηγήσει τη χώρα στις εκλογές του Μαρτίου 1933..

Στις εκλογές του 1951 ψήφισαν για πρώτη φορά οι γυναίκες

 ΟΙ εκλογές του 1951

Οι βουλευτικές εκλογές του 1951 έγιναν στις 9 Σεπτεμβρίου 1951 από την κυβέρνηση του Σοφοκλή Βενιζέλου με το σύστημα της απλής αναλογικής. Σ’ αυτές τις εκλογές μετείχαν 4 συνασπισμοί και 12 μεμονωμένα κόμματα.

Έκπληξη των εκλογών η αριστερή ΕΔΑ (Ενιαία Δημοκρατική Αριστερά), με πρόεδρο τον Γιάννη Πασαλίδη, που παρά το συνεχιζόμενο βαρύ εμφυλιοπολεμικό κλίμα, κατακτά το 10,57% των ψήφων, παίρνοντας όμως μόνο 10 έδρες. Σε αυτές τις εκλογές κατέρχεται για πρώτη φορά υποψήφιος ο Στρατάρχης Αλέξανδρος Παπάγος ως επικεφαλής του νεοσύστατου Ελληνικού Συναγερμού που πήρε  τις περισσότερες ψήφους (36,53%), δεν αποκτά όμως αυτοδυναμία στη Βουλή, παρά την απροκάλυπτη εύνοια του αμερικανικού παράγοντα και ειδικότερα του τότε σταθμάρχη της CIA στην Αθήνα Τομ Καραμεσίνη. Με τη συμμαχία του Κόμματος των Φιλελευθέρων και της ΕΠΕΚ του Πλαστήρα σχηματίστηκε κυβέρνηση συνασπισμού, έχοντας οι δύο μαζί την απόλυτη πλειοψηφία των εδρών στη Βουλή (131 από 258 έδρες), με πρωθυπουργό τον Νικόλαο Πλαστήρα.

Οι εκλογές του Σεπτεμβρίου 1996

Οι βουλευτικές εκλογές, έγιναν στις 22 Σεπτεμβρίου 1996 με ενισχυμένη αναλογική από τον πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ Κώστα Σημίτη που είχε διαδεχτεί στις 22 Ιανουαρίου τον άρρωστο Ανδρέα Παπανδρέου, ο οποίος και πέθανε στις 23 Ιουνίου 1996. Ο Σημίτης ως αρχηγός του ΠΑΣΟΚ, κέρδισε τις εκλογές με ποσοστό 41,49%. Της Ν.Δ. είχε ηγηθεί στις εκλογές ο Μιλτιάδης Έβερτ, που είχε διαδεχθεί τον ηττημένο στις εκλογές του 1993, Κωνσταντίνο Μητσοτάκη. Οι έδρες που είχαν λάβει τα κόμματα στη Βουλή ήταν: ΠΑΣΟΚ 162, Ν.Δ. 108, ΚΚΕ (Αλέκα Παπαρήγα) 11, Συνασπισμός της Αριστεράς και της Προόδου (Ν.Κωνσταντόπουλος) 10, και ΔΗΚΚΙ (Τσοβόλας) 9.

  

Οι εκλογές του Σεπτεμβρίου 2007

Οι βουλευτικές εκλογές που έγιναν στις 16 Σεπτεμβρίου 20007, έδωσαν τη νίκη στο κόμμα της Νέας Δημοκρατίας, με πρόεδρο τον Κωνσταντίνο Καραμανλή, με ποσοστό 41,84% και 152 έδρες (από το σύνολο των 300) στη Βουλή. Τις υπόλοιπες έδρες είχαν πάρει τα κόμματα: ΠΑΣΟΚ (Γιώργος Παπανδρέου) 102 έδρες, ΚΚΕ (Αλέκα Παπαρήγα) 22 έδρες, ΣΥΡΙΖΑ (Αλέκος Αλαβάνος) 14 έδρες και Λαϊκός Ορθόδοξος Συνασπισμός (Γεώργιος Καρατζαφέρης) 10 έδρες  

Το Εθνικό Συμβούλιο, η "Βουλή" της ΠΕΕΑ, στην πρώτη του συνεδρίαση
στις Κορυσχάδες, μετά τις εκλογές του Απριλίου 1944 (Φωτο Σπ. Μελετζή)

Οι εκλογές με την κυβέρνηση του βουνού

Ιδιαίτερη μνεία πρέπει να γίνει για τις εκλογές που έγιναν στις 23 έως 30 Απριλίου 1944, κι’ ενώ η Ελλάδα ακόμα ήταν υπο Γερμανική κατοχή. Οι εκλογές διοργανώθηκαν από την Πολιτική Επιτροπή Εθνικής Απελευθέρωσης (ΠΕΕΑ), τη λεγόμενη και «κυβέρνηση του Βουνού», που είχε έδρα της το χωριό Κορυσχάδες Ευρυτανίας, στο οποίο συνήλθε και το  «Εθνικό συμβούλιο», πιο γνωστό ως «Η βουλή του βουνού». Στις εκλογές ψήφισαν 1.800.000 ψηφοφόροι από όλη σχεδόν την Ελλάδα, και εξελέγησαν 180 Εθνοσύμβουλοι. Σε αυτούς προστέθηκαν και 26 βουλευτές της βουλής του 1937. Από αυτούς 5 ήταν γυναίκες. Για πρώτη φορά ψήφισαν άντρες και γυναίκες άνω των 18 ετών ηλικίας.